“Ngọt ngào tốt đẹp lắm thay,

Anh Em được sống vui vầy bên nhau!”

(Tv 132,1)

Như đoàn con chung một trách nhiệm quay quần bên cha, các thành viên của Ủy ban Giáo dục Công Giáo và các thầy cô đại diện giới giáo chức Công giáo sum họp bên Đức cha Giuse Đinh Đức Đạo chủ tịch Ủy Ban Giáo dục Công Giáo họp mặt đầu năm vào ngày 17 tháng 3 năm 2015 vào lúc 8h30, tại Nhà Giám Tỉnh Việt Nam của Hội Dòng Con Đức Me Mân Côi, (số 94 Bành Văn Trân, Chí Hòa, Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh), để cùng nhau chia sẻ và tổng kết một năm hoạt động của  Ủy Ban, đồng thời đưa ra phương hướng hoạt động trong thời gian tới...

Đúng 8h30 Hội nghị đã khai mạc bằng lời cầu nguyện của Soeur Maria Têrêsa Nguyễn Thị Thảo và cùng nhau hát Kinh Chúa Thánh Thần xin ơn thánh hóa.

Mở đầu buổi họp, Đức cha Giuse Đinh Đức Đạo chủ tịch Ủy Ban Giáo dục Công giáo nhắc lại mục đích buổi họp mặt : Anh chị em họp nhau nơi đây là những người có cùng một tâm huyết, thao thức dấn thân, thao thức ấy do chính Chúa “cấy gieo” vào lòng chúng ta, quy tụ chúng ta để cùng nhau chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm, cùng nhau tìm ra phương hướng hoạt động hữu hiệu trong lãnh vực giáo dục giữa một xã hội phân hóa như hiện nay, huấn dụ của Đức cha gợi cho các tham dự viên nhớ tư tưởng của thi sĩ thành Roma, Horace đã viết: "Tuổi trẻ là như sáp ong, rất dễ cho sự dữ, cái ác in dấu vào đó." (Horace, de Arte Poetica, 163). Cho nên, người mang sứ mạng giáo dục cho tuổi trẻ có một trọng trách rất lớn như thánh Gregory Nazianze đã gợi mở cho nhân loại gần 2000 năm nay: “giáo dục tuổi trẻ là nghệ thuật cao quý hơn tất cả các nghệ thuật, là khoa học trọng hơn các khoa học”  (orat. II, Migne P. G. XXXV, 426).

Soeur  Maria Rosa Vũ Loan, Giám tỉnh Việt Nam của Dòng Mân Côi Chí Hòa, thay mặt cho Ban tổ chức chào mừng và giới thiệu từng tham dự viên bao gồm 39 thành viên theo 12 Tiểu Ban và 8 thầy cô đại diện giới giáo chức mang hoài bão gieo lý tưởng giáo dục Kitô trong môi trường đào tạo. Tất cả có chung một nỗi niềm thao thức mà Sắc Lệnh Về Giáo Dục Kytô giáo (Gravissimum Educationis) đã xác quyết: “Giáo Hội có trách nhiệm giáo dục, không những vì Giáo Hội là xã hội trần gian, phải được thừa nhận có khả năng giáo dục, nhưng nhất là vì Giáo Hội có nhiệm vụ loan truyền cho mọi người biết con đường cứu rỗi, cũng như thông ban sự sống Chúa Kitô cho các tín hữu và luôn lo lắng giúp đỡ họ đạt tới sự viên mãn của đời sống ấy”. 

Đức Cha Giuse giới thiệu Ban Thư ký sẽ giúp Ngài điều hành Ủy ban: Tổng Thư Ký Cha Vinh Sơn Nguyễn Cao Dũng,  Phó Tổng Thư Ký Soeur Maria Rosa Vũ Thị Loan. Phụ tá văn phòng Cha Giuse Hà Đăng Định và Soeur Maria Nguyễn Thị Thu Thanh. Ban Thư ký phối hợp các Ban ra chương trình cụ thể và làm việc, ra những đường hướng làm việc cho Ủy Ban. Sau khi ra mắt Ban Thư ký, Cha Tổng thư ký Vinh Sơn chia sẻ buổi họp Ban Tổng thư ký của Hội đồng Giám mục Việt Nam quy tụ Ban thư ký của 17 Ủy ban Giám mục trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGM) tại Tòa nhà Văn phòng HĐGM  ngày 16/1/2015 vừa qua: HĐGM hoạt động được thông qua các Ủy Ban, giúp soạn thảo kế hoạch thực hiện những chỉ dẫn từ HĐGM. Dự kiến Ban Tổng thư ký sẽ sinh hoạt định kỳ 3 tháng/lần… Để các tham dự viên biết thêm chi tiết đường hướng mục vụ của Giáo hội Việt Nam, biên bản họp của Ban Tổng thư ký HĐGMVN được trao đến các tham dự viên.

Sau đó, Sr. Maria Nguyễn Thị Thu Thanh, thư ký trực Văn phòng Ủy ban Giáo dục giới thiệu đôi nét về Văn phòng Ủy Ban Giáo dục (Vp. UBGD): Văn phòng tọa lạc trên tầng 5 của tòa nhà Vp. HĐGM…, Tòa nhà Văn Phòng Hội đồng Giám mục là cơ quan làm việc của Vp.HĐGM và văn phòng của 17 Ủy ban. Do đó, các Ủy ban có thể tổ chức các sinh họat, họp, hội nghị, hội thảo… tại đây.

Sau phần giới thiệu Vp. UBGD tại Tòa nhà Vp.HĐGM, cuộc họp vào phần nghị sự chính: Hợp nhất một số Tiểu ban để hoạt động có kết quả hơn, vì một số Tiểu ban có nhân sự rất ít (có Tiểu ban chỉ có 2, 3 thành viên), nên hỗ trợ nhau rất khó khăn. Sau những ý kiến đóng góp sôi nổi của các tham dự viên được phân tích dưới nhiều góc cạnh khác nhau, Ủy ban đã đi đến quyết định kiện toàn khung nhân sự như sau: 1. Ban Học Viện Thần học (vẫn giữ nguyên), 2. Ban Mầm non (vẫn giữ nguyên), 3. Ban Khuyến học (vẫn giữ nguyên), 4. Ban Tình thương (vẫn giữ nguyên), 5. Ban Kỹ năng sống (hợp nhất từ Ban Kỹ năng sống và Ban Các hoạt động khác), 6. Ban Tài liệu và Truyền thông (hợp nhất hai Ban: Trang mạng  và Tài liệu-văn kiện), 7. Ban Học sinh –Sinh viên (hợp nhất từ các Ban sinh viên nội trú, Ban Lưu xá, Ban sinh viên  – dạy nghề - Hội Sinh viên Công Giáo) và thiết lập Ban Giáo chức. Ban Thư ký có nhiệm vụ phối kết và hỗ trợ cho các Ban và điều hành Ủy ban. Quả là mỗi người giúp một tay trong gia đình “Ủy ban Giáo dục” …

Hội nghị giải lao 15 phút, cũng lả thời gian anh chị em tham dự viên trao đổi, gặp gỡ huynh đệ chung để biết nhau hơn… Sau đó các Ban họp riêng chia sẻ và tổng kết các hoạt động của mỗi Ban trong năm qua và đưa ra phương hướng hoạt động cụ thể trong năm tới. Riêng các đại diện giáo chức được mời họp với Đức cha chủ tịch để định hướng cho Ban Giáo chức… cho thấy tầm quan trọng của các giáo chức như Henry Brooks Adams đã phát biểu: “Ảnh hưởng của người thầy là vĩnh cửu…”

Sau phần các Ban họp riêng để tổng kết các hoạt động và đường hướng sắp tới, Ủy ban hội chung  nghe báo cáo và những dự phóng tương lai của từng Ban:

Vị  đại diện Ban Giáo chức chia sẻ thao thức của quý thầy cô muốn đóng góp, gắn bó và làm cho Giáo hội được hiện diện trong xã hội ngày nay qua vai trò chứng nhân trong môi trường học đường. Âm thầm đem Chúa đến với mọi đối tượng qua cách thức giảng dạy để có thể tiếp cận với học sinh- sinh viên hoặc bằng cung cách lãnh đạo thân thiện, cảm thông trong vai trò quản lý nhà trường đến với các giáo viên cùng tôn giáo hay khác tôn giáo. Niềm thao thức ấy nảy sinh nhiều sáng kiến; trước hết với khả năng chuyên môn và tư cách nhà giáo, hơn nữa lồng vào đó tinh thần Kitô giáo để giúp cho đội ngũ giáo viên giỏi hơn, giúp họ có những giáo trình được chuẩn bị hơn, vượt qua những khó khăn trước những ảnh hưởng của tư tưởng xã hội chủ nghĩa trong các trường sư phạm mà họ được đào tạo. Chia sẻ của Ban Giáo chúc làm chúng tôi nhớ tới tư tưởng của Mustafa Kemal Atatürk về người giáo chức : “Một người thầy tốt giống như ngọn nến – cháy hết mình để thắp sáng đường đi cho những người khác”. Ban Giao chức hướng hoạt động sắp tới: hỗ trợ cho các giáo viên cấp giáo hạt, khối giáo viên đại học nghiên cứu biên soạn tài liệu cho các cấp khác. Vi đại diện nhấn mạnh khó khăn của Ban Giáo chức hiện nay thiếu thông tin về nhau, trong khi đó chương trình “Ephata, Site giáo chức thành phố” là hai chương trình đang có, rất cần được phổ biến cho đội ngũ giáo viên và là nhịp cầu gặp gỡ trao đổi lẫn nhau. Vì vậy, xin Ban Thư ký hỗ liên lạc để anh chị em giáo chức có thêm cơ hội cộng tác, cũng như mong muốn nhận được chia sẻ giữa các Giáo phận về vấn đề giáo dục nhiều hơn.

Cha Phanxicô Xavier Nguyễn Minh Thiệu đại diện báo cáo kết quả của Ban Học sinh - Sinh viên, được chia thành ba Tiểu ban: Tiểu ban Phổ thông, Tiểu ban Sinh viên và dạy nghề, Tiểu ban lưu xá và nội trú. Có sự giới thiệu hỗ trợ thêm một số nhân sự cũ và mới. Sau khi xác định được mục đích hoạt của Ban là cần đánh giá được thực trạng, nhu cầu của các em sinh viên-học sinh hiện nay, các thành viên trong Ban đã đề ra hướng hoạt động: Tổ chức Hội thảo, mời các chuyên viên., dự kiến tổ chức vào tuần thứ I trong tháng 8/2015.

Đại diện Ban Mầm non Soeur Dương Thị Tốt (Dòng Thánh Phaolô) chia sẻ những hoạt động một năm qua: Ban Mầm non đã kiện toàn nhân sự gồm 10 thành viên là hiệu trưởng của các trường mẫu giáo trong địa bàn Giáo phận Sài Gòn. Ngày 29/8/2014, nhóm đã lên chương trình tổ chức học hỏi với chu kỳ 3 tháng/lần: Lần 1 có 112 hiệu trưởng tham dự, vào ngày 28/10 tại trường mẫu giáo Sapa Dòng thánh Phaolô, số 1 Nguyễn Hữu Cảnh, P Bến Nghé, Q1 với đề tài: “Chia sẻ kinh nghiệm giáo dục đạo đức cho giáo viên và công nhân viên trong trường mầm non”. Lần 2 được tổ chức vào ngày 5/1/2015, tại trường Bông Hồng, Dòng Mân Côi Chí Hòa số 94 Bành Văn Trân, hiện diện gồm 175 hiệu trưởng và giáo viên mầm non, với đề tài: “Tổ chức hoạt động lễ hội cho trẻ mầm non”, Đức cha chủ tịch có đến huấn đức và định hướng cho các tham dự viên.  Lần 3 được dự kiến sẽ tổ chức tại trường Sơn Ca 5, Dòng Nữ Tỳ Chúa Giêsu Linh Mục số 96 đường Thích Quảng Đức, P5, Q Phú Nhuận, đề tài: “Chia sẻ kinh nghiệm về sổ sách bán trú”.  Ngoài ra, Ban Mầm non còn đóng góp thiết thực trong mục “câu chuyện hằng tuần” trên trang web của Ủy ban Giáo dục và những bài viết về tâm lý lứa tuổi mầm non sắp được trình làng, với mục đích giúp giáo viên mầm non có thêm chất liệu giảng dạy, suy tư và hoàn thiện vai trò giáo dục mỗi ngày. Hướng hoạt động: Kiểm điểm lại và áp dụng thực hành các chuyên đề đã được nghe, Tổ chức lễ hội theo tình thần Kitô giáo. Quản trị trường mầm non theo tinh thần Kitô giáo và Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non. Sự cố gắng dấn thân cho giáo dục mần non của các soeurs gợi lên tư tưởng của triết gia Hegel: “Giáo dục là nghệ thuật biến con người thành có đạo đức”.

Ban Khuyến học với đại diện của cha Philipphê Lê Văn Năng chia sẻ: Sau khi xác định được mục đích của Ban là giúp cho các em nghèo có khả năng học tập, hơn nữa hỗ trợ cả những em không nghèo nhưng có tài, đức trở thành những leaders tương lai. Đức cha chủ tịch tiếp lời: Điều quan trọng là làm sao tìm ra những em này. Giúp cả về vật chất và thiêng liêng cùng với sự khích lệ tinh thần. Có thể cần nhờ sự giới thiệu của Ban Giáo chức,  Ban Sinh viên- Học sinh để biết được những đối tượng này. Thật thế trong giáo dục phải có cổ vũ khích lệ, có thể như Anatole France có nói: “Chín phần mười sự giáo dục là động viên khích lệ”.

Soeur Têrêsa Nguyễn Thị Thảo  đại diện cho Ban Tình thương, xác định mục đích nối kết với các trường Tình thương trong các Giáo phận và đưa ra hướng đi trong năm tới: Tổ chức gặp gỡ, bàn họp trước khi niên học bắt đầu.

Soeur Maria Nguyễn Thị Hiên đại diện Ban Kỹ năng sống xác định mục đích giúp cho giới trẻ học đường rèn luyện bản thân, hiểu biết giá trị cuộc sống để sống tốt, gợi nên một triết lý giáo dục:  “Học để biết, Học để làm, Học để làm người và Học để cùng chung sống” (UNESCO khẳng định bốn trụ cột của giáo dục). Tất cả dựa trên nền tảng Tin Mừng. Hướng Hoạt động của Ban: Họp hàng quý, bắt đầu thứ sáu 15/5/2015 biên soạn kế hoạch cho các đối tượng, đào tạo nhóm nòng cốt, mời chuyên viên.

Ban Tài liệu và Truyền thông qua đại diện Cha Giuse Tạ Huy Hoàng, báo cáo những hoạt động năm qua: Tiểu Ban Trang mạng đã ra mắt trang web và đi vào hoạt động, cùng Tiểu Ban Văn kiện-tài liệu đã làm một số hoạt động: Tìm kiếm văn kiện của Tòa Thánh về Giáo dục, Các bài sống lời Chúa các Chúa nhật và các ngày trong tuần chuyển đến trang web của Ủy ban giáo dục. Thử xây dựng CD  giới thiệu đầu sách của các Thư viện Công Giáo. Tuy nhiên, khi xây dựng hệ thống này, các thành viên thấy chưa đáp ứng được nhu cầu tài liệu chung, phải luôn cập nhật thường xuyên (mà CD thì không cập nhật thường xuyên được) nên đề xuất thay thế bằng mô hình Hệ thống quản lý tài liệu bằng Website là hệ thống website cập nhật và tìm kiếm sách và các tài liệu… Hướng hoạt động năm nay:  Xoáy vào việc soạn thảo Bộ diễn giải giáo lý theo tài liệu Youcat dành cho đối tượng là học sinh-sinh viên, mời gọi mọi thành viên đóng góp bài viết theo bố cục cuốn sách sẽ được phác thảo.  Đề nghị các Ban có một người chịu trách nhiệm bài viết của Ban mình, giúp Ban Tài liệu và Truyền thông dễ dàng liên lạc, đưa lên trang web UBGD. Đồng thời, phối hợp thư viện, học viện, đại chủng viên, dòng tu, các trang mạng khác để nguồn tài liệu được phong phú hơn. Chu kỳ làm việc của các thành viên: 2 tháng/lần.

Theo chương trình buổi họp hôm nay không bàn gì đến Học Viện, tuy nhiên, quý cha, quý sư huynh thành viên Ban Học Viện Thần học vì tình liên đới đến chia sẻ với các thành viên Ủy Ban, các vị cũng đã ngồi lại, chia sẻ hướng đi và thao thức cho công việc chung : xây dựng Học viện Thần học là mơ ước Giáo hội Việt Nam, nhưng còn cần kiện toàn một số thủ tục để được giấy phép của nhà nước. Hy vọng sẽ vận hành trong năm học 2015-2016, khởi đầu là phân khoa thần học, đào tạo những vấn đề tôn giáo.

Với kết thúc chia sẻ của Ban Học Viện, khép lại nội dung nghị sự của buổi họp, riêng việc sinh hoạt định kỳ (theo quý, 6 tháng, hay 1 năm) cho các trưởng phó Ban, hay cả Ủy Ban... Đức cha trao lại cho Ban Thu ký bàn hỏi và đề xuất. Cha Tổng thư ký mời Đức cha  hướng dẫn và định hướng chung cho Ủy Ban trước khi bế mạc. Đức Cha Chủ tịch bày tỏ lòng biết ơn đối với quý cha, quý tu sĩ và quý giáo chức hiện diện tại buổi họp hôm nay vì tấm lòng thao thức cho thế hệ tương lai có được nền tảng đạo lý vững vàng, trở nên con Chúa và nên người có ích cho Giáo hội và xã hội. Ngài nhấn mạnh: “Anh chị em là những người đã được Chúa Thánh Thần đã khơi lên lên ngọn lửa nhiệt thành phục vụ, xin hãy tiếp tục gìn giữ ngọn lửa và làm bùng cháy thật lớn trong thế giới ngày một phân hóa như hiện nay”.

Đức cha chủ tịch cũng đưa ra những hướng đi chung cho Ủy ban: Các Ban mở rộng mối liên hệ về mặt địa lý lẫn nhân sự. Các thành viên UBGD là những chất xúc tác, là men trong bột, phối kết các cơ cấu đoàn thể, giáo phận, mời gọi mọi người có cùng tâm huyết xây dựng một nền giáo dục theo mẫu gương sư phạm của Chúa Kitô, bậc Thầy cao cả.

Trong bầu khí huynh đệ, vui tươi của ngày lễ thánh Giuse sắp tới, lễ bổn mạng của Đức cha Chủ tịch và đông đảo quý cha và anh em giáo chức mang thánh hiệu Giuse. Cha TTK Vinh Sơn Nguyễn Cao Dũng đại diện cho các thành viên chúc mừng Đức cha, quý cha và anh em.

Đức cha cám ơn các tham dự viên nhớ tới bổn mạng của ngài, nhân cơ hội họp mặt đông đủ của Ủy Ban, ngài cũng bày tỏ lòng biết ơn đối với cha Giuse Đỗ Quang Khang, nguyên Tổng Thư ký của UBGD, vì niềm say mê giảng dạy, nghiên cứu Kinh Thánh nên đã không thể tiếp tục trong vai trò điều hành Ủy Ban. Cha Tân Tổng Thư ký đại diện các thành viên Ủy Ban hiện diện, có lời cám ơn Cha Giuse trong suốt thời gian dài phục vụ với nhiệm vụ Tổng Thư ký ngay từ thuở mới thành lập Ủy Ban Giáo dục Công Giáo. Những tâm tình cám ơn của Đức cha Giuse, của Cha TTK làm chúng tôi nhớ đến câu Tục ngữ Pháp: “tri ân là trí nhớ của trái tim”. Một lời cám ơn không thể thiếu của Đức cha được gởi đến Sr Rose Vũ Loan, Giám tỉnh và chị em Dòng Mân Côi đã đón tiếp thật nồng hậu, ấm cúng để mọi thành viên có thêm điều kiện cống hiến cho sứ mạng giáo dục, quả là “từ trái tim đến trái tim”.

Buổi họp mặt kết thúc tốt đẹp, các tham dự viên cùng chia sẻ thân tình trong bữa ăn Agapé huynh đệ… bũa ăn cũng là dịp chia sẻ thân tình, thông tin, trao đổi, chia sẻ với nhau trách nhiệm nặng nề trước mắt. Nhưng chúng tôi tin, mọi anh chị em đều xác tín như thánh Phaolô:

"Tôi có thể làm được mọi sự trong Chúa thông sức mạnh cho tôi" (Pl 4,13)

Ban Thư ký Ủy ban Giáo dục Công Giáo