Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh
Tại sao Martin Luther chống Do Thái? Có phải con người ông bản tính quá phức tạp, và vì ảnh hưởng chủ thuyết Bài Do Thái của Giáo Hội Sơ Khai?
CON NGƯỜI CỦA MARTIN LUTHER
Con người Martin Luther rất phức tạp. Các tác phẩm ông viết chống lại những người mà ông coi là kẻ thù thì đầy dẫy những lời cay đắng, ác nghiệt, ghét bỏ và hận thù. Những người chống lại Phúc Âm. Ông cho rằng những ai chống đối ộng là những kẻ nói thay cho ác quỉ. Mà ác quỉ là chính họ. Một tác phẩm ông viết có ảnh hưởng rất ghê gớm, đặc biệt trong lịch sử, ngay lúc đó và nhiều thế kỷ về sau.
Lúc khởi đầu viết, Luther khuyến khích người Kito hữu nên thân thiện với người Do Thái. Ông tin rằng dân Do Thái cần phải nghe Phúc Âm của Chúa Giesu Kito. Ông đã viết một quyển sách nhan đề Chúa Giesu Kito là người Do Thái.
Ông nghĩ rằng một khi những sai lầm giả dối của chế độ Công Giáo La Mã bị lột trần, rửa sạch, và người Do Thái nhận thấy rõ chúa Giesu chính là đấng Thiên Sai đã được nói trước trong Kinh Thánh của dân Do Thái, thì họ phải nhìn thấy ánh sáng rõ ràng rồi cải đổi và kết hợp với Giáo Hội cải cách, cho dù đã bị truy nã cả hàng thế kỷ vì danh Chúa Kito. Nhưng họ đã không cải đổi như ý ông mong ước. Luther liền tấn công tới tấp tôn giáo của họ, rất ác liệt, không nhân nhượng.
Luther tấn công dân Do Thái không phải vì kỳ thị chủng tộc. Cuốn sách ông viết có tựa đề Dân Do Thái và Thói Gian Dối. Ông tấn công bởi vì dân Do Thái đã chối từ Chúa Kito. Ông coi họ là những kẻ phạm thượng, là mối đe dọa cho Kito Giáo. Ông lý luận, cách duy nhất để đối dầu với mối đe dọa đó là quét sạch dân Do Thái ra khỏi nước Đức.
Ông viết sách, cổ võ bạo động, đòi đốt những hội đường, trường học của người Do Thái, không cho dân Do Thái quyền được giữ những sách vở nói về dân Do Thái hay có liên hệ tới chúng. Cấm các rabbis không được giảng dạy. Ông cũng khuyến khích người Kito Hữu đuổi người Do Thái ra khỏi khu vục mình ở.
Cung cách chống Do Thái của Luther không dựa vào lý luận hay Kinh Thánh. Ước muốn của ông là quét sạch tận gốc rễ dân Do Thái ra khõi nước Đức. Ý tưởng này, nhiều thế kỷ sau, đã được Nazis Hitler dùng để tuyên truyền vận động chống Do Thái, đã đưa đến tội ác giệt chủng và chống nhân loại.
Dưới đây là vài đoạn trích trong sách của Luther có tựa đề Do Thái và Những Thói Gian Dối của chúng / The Jews and Their Lies:
“….Tống khứ chúng ra khỏi đất nước này. Vì, khi chúng ta nghe thấy cơn thinh nộ của Thiên Chúa đổ trên đầu chúng, nếu còn một chút thương sót nhẹ nhàng thì chỉ làm chúng ngày càng tồi tệ hơn, nếu lòng thương sót thật khéo léo cũng sẽ chỉ biến đổi chúng được chút xíu. Do đó -hoàn cảnh nào cũng vậy- đuổi chúng đi cho khuất mắt là xong!”
“Vượt hơn thế nữa, chúng ta đã để cho chúng làm giàu trên mồ hôi nước mắt và máu của chúng ta, chúng bòn rút tận xương tủy chúng ta trong khi chúng ta vẫn nghèo khổ”.
“….Hỡi các ông hoàng bà chúa và những thần dân của quí vị đang có những tên Do Thái dưới quyền –Nếu lời khuyên của tôi không làm vừa lòng quí vị thì quí vị hãy kiếm lời chỉ bảo hay hơn để quí vị và tôi, tất cả chúng ta có thể trừ khử cái gánh nặng Do Thái ác hiểm không thể chịu nổi ấy…Đừng che chở chúng, đừng cấp giấy thông hành cho chúng hay cho chúng liên hệ, kết hợp với chúng ta.....”
“Vậy nếu chúng ta không thể dập tắt được ngọn lửa thịnh nộ ghê gớm của Thiên Chúa mà các ngôn sứ đã nói tới hoặc chúng ta không thể cải hóa được bọn Do Thái thì với lời cầu khẩn và kính sợ Thiên Chúa, chúng ta phải thi hành lòng thương sót cách nhẹ nhàng để xem chúng ta có thể cứu giúp được chúng một chút ít nào không, cho chúng thoát khỏi những ngọn lửa hồng nóng bỏng.”
“Ý kiến của tôi, như đã nói ở trên là trước tiên phải đốt sạch các hội đường của chúng, và liệng bỏ vào sulphur tất cả những gì có thể; tốt nhất là ném vào lửa hỏa ngục. Hành động đó sẽ chứng minh cho Thiên Chúa hiểu là chúng ta giải quyết vấn đề cách đứng đắn, và hiển nhiên cho toàn thể thế giới biết nhân nhượng những ngôi nhà như vậy, nơi đám Do Thái chửi rủa rất thậm tệ Thiên Chúa, đấng Tạo Dựng của chúng ta, là Cha chúng ta và Con Một Người từ xưa cho đến bây giờ; nhưng nay chúng ta vẫn cho chúng được hưởng phần thưởng.”
“Tôi ước ao và yêu cầu những vị làm luật có công dân là Do Thái hãy thương sót nhẹ nhàng những tên khốn cùng này như tôi đã gợi ý ở trên để xem có giúp gì được chúng không (dù tôi rất nghi ngờ). Xin hãy hành sử như một bác sĩ giởi, khi có một vết lở loét ung thối trên người, thì phải mạnh dạn cắt, cưa bỏ, đốt thịt, mạch máu, sương, tủy. Tiến trình làm việc như vậy cũng phải theo như sau. Đốt hết các hội đường, cấm ngặt tất cả mọi sự như tôi đã kể ở trên, buộc chúng phải làm việc, đối sử tàn bạo với chúng…Thương hại chúng, chấp nhận chúng vì hạnh kiểm, là sai lầm. Nếu vẫn không giúp được gì thì chúng ta phải đối sử với chúng như những con chó điên, để chúng ta không trở thành những tên đồng lõa phạm thượng ghê tởm và tất cả những tật xấu khác đáng Thiên Chúa nổi cơn thịnh nộ và luận phạt cùng với chúng.” (Luther’s Works, E.T. Bachmann, Ed. 1971, vol 47, pp 268-293)
LUTHER THEO CHỦ THUYẾT BÀI DO THÁI CỦA CÔNG GIÁO SƠ KHAI
Những giảng huấn sai lầm của Giáo Hội Công Giáo hồi xưa không phải là yếu tố duy nhất đã ảnh hưởng đến thần học của Luther. Ông kết án mạnh mẽ sự đồi bại và những giảng huấn sai lầm của Giáo Hội đã gây nên tình trạng bê bối ấy. Và đó là yếu tố chính ảnh hưởng đến niềm tin của Luther. Ông cho rằng vì chúng ta tin nên chúng ta được cứu rỗi. Chỉ cần tin mà thồi. Không đòi hỏi phải vâng lời Thiên Chúa.
Nhưng còn một yếu tố nữa đã ảnh hưởng đến quan điểm của Martin Luther. Chủ thuyết chống Do Thái. Trong những ngày đầu cải cách, ông ta tin rằng, một khi đã thanh tẩy được Giáo Hội khỏi mọi đồi bại và sai lầm về giáo lý, người Do Thái sẽ nhận ra được sự thật và quay trở về với một giáo hội mới đã được cải thiện. Nhưng họ đã không cải tà qui chính như ý ông mong đợi. Ông ta đã trút cơn thịnh nộ lên họ một cách cay đắng.
Thái độ của Luther đối với dân Do Thái đã được tóm gọn trong tựa đề của cuốn sách ông viết: Dân Do Thái và những Thói Gian Dối của chúng / The Jews and Their Lies. Dưới đây là một số đoan được trich ra từ cuốn sách này:
“Tôi cho xuất bản cuốn sách này với cái tiêu đề như vậy để cho mọi người biết rằng tôi nằm trong số những người đối nghịch lại những hoạt động đầy nọc độc ác tính của dân Do Thái đã báo động trước cho người Kito hữu phải cẩn thận đề phòng mà chống lại chúng.”
“Hãy nhìn những con người này chẳng còn lương tri, lại mù quáng và keo kiệt…. sự mù quáng và thói kiêu căng của chúng thì cứng ngắc như núi sắt.”
“Do đó quí vị phải coi chừng hãy chống lại cái đám Do Thái, vì bất cứ khi nào chúng có những hội đường thì đó chẳng là gì cả mà là sào huyệt của quỉ vương trong đó chúng nào là tự tôn vinh mình, tự cao tự đại, dối trá, phạm thượng, phỉ báng Thiên Chúa và người ta một cách tinh quái và ác độc nhất…”
“Ngoài ra chúng chẳng là gì cả mà là những tên ăn cắp ăn trộm và cướp giật. Không một miếng ăn nào vào miệng, không một mảnh áo nào mặc trên thân xác chúng mà không do ăn cắp ăn trộm của chúng ta….Vậy chúng sống ngày này qua ngày khác cùng với vợ con chúng, thảy đều do ăn cắp ăn trộm cả…”
“Chúng ta, những Kito hữu, sẽ phải làm gì với những tên Do Thái cần phải loại bỏ và đáng luận phạt ấy? Bởi vì chúng sông giữa chúng ta, chúng ta chịu đựng được những thói tật của chúng, mà bây giờ chúng ta biết được chúng ăn gian nói dối, chửi rủa và phạm thượng người. Nếu chúng ta cũng làm như vậy là chúng ta đồng lõa, a tòng với chúng, cũng ăn gian nói dối, chửi bới và nói lời phạm thượng.”
“Tôi sẽ cho quí vị lời khuyên thành thật: Trước nhất hãy đốt sạch những hội đường trường học của chúng, và chôn sâu, lấy đất che phủ bất cứ cái gì không thể đốt được, để không một ai chẳng bao giờ có thể nhìn thấy một hòn đá hay cọng than của chúng. Việc này phải làm vì danh dự của Chúa chúng ta và của toàn thể Giáo Hội, hầu Thiên Chúa có thể nhìn thấy chúng ta là những Kito hữu và không tha thứ hoặc dung tha những thói gian dối công khai, chửi thề và phạm thượng Con Thiên Chúa và những Kito hữu của Người.”
“…Tôi khuyên quí vị hãy san bằng và phá hủy mọi nhà cửa của chúng. Ví mục đích của chúng ở những nơi này cũng giống như ở trong các hội đường.”
“Tôi khuyên quí vị hãy lấy đi khỏi chúng các sách cầu nguyện và bản kinh Talmudic, bởi vì trong đó dạy toàn thờ ngẫu tượng, những lời dối trá, nguyền rủa và súc phạm.”
“Tôi khuyến qúi vị hãy cấm các ông rabbis từ nay về sau không được dạy về đau khổ do mất sự sống và tứ chi.”
“Tôi hy vọng bài viết của tôi sẽ giúp cho người Kito hữu…..trở thành kẻ thù của thói gian manh, dối trá và nguyền rủa của đám Do Thái, và hiểu rõ không phải chỉ niềm tin của chúng là sai lầm mà tất cả những gì chúng có đều do ma quỉ gian ác mà ra.”
(Trích từ Luther’s Works, ET Bachmann, ed.1971, vol.47, pp 268-293.)
Martin Luther đã theo sát từng bước tất cả những điều bài Do Thái này ở thời sơ khai, mà Constantine Đại Đế, tức hoang đế La Mã, người đã hợp thức hóa Kito Giáo vào năm 313 AD và dùng nó làm công cụ để thống nhất đế quốc của ông. Nhưng bản dịch của Kito Giáo mà Constantine đã chuẩn nhận thì tự nó đã là bài Do Thái ghê gớm rồi, cũng như chối bỏ nguồn gốc Do Thái của Giáo Hội mà đấng sáng lập và 12 tông đồ tất cả lại đều là người Do Thái.
Constantine đã tuyên bố là lạc giáo những ai từ chối không theo Giáo Hội La Mã mừng lễ Phục Sinh thay cho Lễ Vượt Qua theo Kinh Thánh đã từng được Chúa Giesu Kito, các tông đồ và Giáo Hội sơ khai vẫn mừng.
Ông viết: “Chẳng đáng gì khi mừng lễ cực thánh này (Lễ Phục Sinh), mà chúng ta phải làm theo cách của đám Do Thái thiếu đạo đức, những kẻ mà hai bàn tay đã trở thành nhơ nhớp vì vô vàn tội lỗi, và vì vậy chúng xứng đáng phải đau khổ vì tâm hồn mù quáng….Chúng ta chẳng nên có một tý gì chung chạ với đám Do Thái đáng ghét tởm ấy, bởi lẽ chúng ta đã nhận được một cách thực hành khác từ Đấng Cứu Chuộc chúng ta…
“Hãy cố gắng và cầu nguyện liên tục để tâm hồn anh em được trong sạch khỏi phải nhìn bất cứ cái gì vấy bẩn do những bạn bè bước theo tập tuc của những con người cực kỳ gian hiểm đó….Tất cả hãy đoàn kết lại, thấy cái gì có lý thì làm, tránh không theo, không tham dự vào mọi chỉ dẫn gian dối của dân Do Thái” (Eusebius, Life of Constantine 3,18-19, Nicene and Post-Nicene Fathers, 1979, second series, Vol.1,pp.524-525).
Buồn thay, cả những bản dịch về Kito Giáo của Thể Phản lẫn Công Giáo đều chối bỏ nhiều niềm tin nguyên thủy và cách thực hành của Giáo Hội Sơ Khai có nhãn hiệu “Do Thái” ( Xin coi M. Luther (bài 5)- Giáo Hội Sơ Khai tin và thực hành những gì). Niềm tin và cách thực hành của Kito Giáo ngày nay thì khác với Giáo Hội sơ khai rất nhiều.
Fleming Island, Florida
Feb 2018