Hỏi: Nhân Mùa Chay thánh  tưởng niệm sự đau khổ, chết và phục sinh của Chúa Kitô, xin cha giải thích  ba câu hỏi  sau đây:
1-  Chúa Giêsu có thực sự chết  như Giáo Hội vẫn dạy hay không,  vì có một Giám mục kia đã nói: “Chúa Giêsu đâu có chết. Đó chỉ là cách nói cho có vẻ bi thảm mà thôi!”
2-  Những người sinh ra và chết  trước khi Chúa Giêsu ra đời và hoàn  tất công cuộc cứu chuộc cho nhân loại thì  tất cả ở đâu và khi nào mới được vào Thiên Đàng?
3-  Những người không được biết Chúa Kitô  và Phúc Âm của Chúa thì có được cứu rỗi  hay không?

Trả lời:

1-  Về câu hỏi thứ nhất, tôi không tin có một Giám mục hay Linh mục Công giáo nào lại  dám nói như vậy. Có chăng chỉ có những vị ở ngoài Công Giáo như Anh Giáo ( Anglican Communion) và các nhánh Tin Lành như Methodist, Lutheran, Baptist, Episcopal …. Được biết, tất cả các gíáo phái ngoài Công Giáo như Anh giáo (Anglican) và Tin Lành . .đều có chức giám mục  (có cả nữ giám mục nữa!) nhưng  họ không thuộc truyền thống Tông Đồ (Apostolic succession) như các Giám mục trong Giáo Hội Công Giáo La Mã và Chính Thống Giáo Đông Phương (Eastern Orthodox Churches) cho nên  họ cũng  không hiệp thông, vâng phục Giám Mục Rôma, tức Đức Giáo Hòang  là Thủ lãnh Giám mục Đoàn (Head  of College of Bíshops) và là Chủ Chăn tối cao  của Giáo Hội Công Giáo hòan vũ (Supreme Pastor of The Universal Catholic Church).

Vì thế , có thể có những “giám mục” ngoài Công Giáo   đã dạy dỗ sai lầm hay mâu thuẫn với các Giám mục Công Giáo, hiệp thông trọn vẹn với Đức Thánh Cha trong sứ vụ rao giảng Tin  Mừng Cứu Độ,  bảo vệ chân lý và đức tin Công Giáo tinh tuyền.

Trong niềm tin của Giáo Hội Công Giáo , dựa trên Kinh Thánh,( Holy Scriptures) Thánh Truyền (Tradition) và Mặc khải (Revelation) thì Chúa Giêsu là “Thiên Chúa thật, đồng bản tính với Chúa Cha  và Chúa Thánh Thần” (Kinh Tin Kinh Nicene). Nhưng Ngài cũng lá CON NGƯỜI thật, được  Đức Trinh nữ Maria sinh ra nhờ  quyền năng của Chúa Thánh Thần. Như thế, Chúa Giêsu có hai bản tính không hề tách biệt nhau: đó là Thiên Tính và nhân tính.(divine and human nature).  Ngài chính  là “Ngôi Lời đã trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng ta. (Jn 1:14.)

Nhưng tại sao Chúa Giêsu phải chịu chết trên thập giá năm xưa, một sự kiện  lịch sử mà không ai có thể chối cãi được?

Chúa có thực chết hay “giả vờ” chết để bi thảm hóa sự viêc như có ai đã nói?

Để trả lời câu hỏi này, trước hết, chúng ta cần nhớ lại  rằng sự chết là hậu quả đương nhiên của tội lỗi mà  con người đã mắc phạm như Thiên Chúa đã nói với Adam và Eva  xưa: “...ngày nào ngươi ăn (trái cấm) chắc chắn ngươi sẽ phải chết.” (St 2:17)

Thánh Phaolô cũng giải thích thêm  như sau về nguyên nhân gây ra sự chết cho con người: “Vì một người duy nhất mà tội lỗi đã xâm nhập trần gian và tội lỗi gây nên sự chết; như thế, sự  chết đã lan tràn  tới mọi người, bởi vì mọi người đã phạm tội” (Rm 5:12)

Như thế ,mọi người phải chết vì đó là hậu quả của tội lỗi. Không ai có thể tránh được hậu quả này trừ Chúa Giêsu và Mẹ Maria, tuy mang thân xác con người nhưng không hề vướng mắc  tội tổ tông và mọi tội cá nhân khác. Nhưng Chúa Giêsu đã chết trong thân xác con người của Chúa không  phải vì hậu quả của tội lỗi như mọi người trong chúng ta,  vì Chúa hoàn toàn vô tội  Người  vô tội, nhưng đã tự hiến chịu chết thay cho kẻ tội lỗi  như Thánh Phaolô đả nói rõ  như sau:

 “Thiên Chúa đã sai  chính Con mình đến mang thân xác giống như thân xác tội lỗi của chúng ta để đền tội chúng ta. Thiên Chúa đã lên án tội trong thân xác Con mình.” (Rm 8:3)

Đó là tất cả lý do vì sao Chúa Giêsu đã vui lòng vác thập giá, chịu mọi cực hình để cuối cùng  “đã phải nếm sự chết là để cho mọi người được cứu độ nhờ ơn Thiên Chúa”(Dt 2:9). 

Chính Chúa Giêsu cũng đã xác nhận điều này trong Sách Khải Huyền (Revelation) như sau: “Ta là Đấng Hằng Sống. Ta đã chết và nay Ta sống muôn đời muôn thuở, và Ta giữ chìa khóa của Tử thần và Âm phủ.” (Kh1: 18)

Như thế, rõ rệt là Chúa Giêsu đã thực sự chết trong thân xác nhân loại của Ngài qua bằng chứng Kinh thánh nêu trên và   giáo lý sau đây của Giáo Hội:

 “Cái chết của Chúa Giêsu đã là một cái chết  thực sự chấm dứt sự sống con người   trần thế của Ngài. Nhưng vì sự hiệp nhất của thân xác Ngài với ngôi vị của Chúa Con, nên thân xác đó đã không trở thành một tử thi như những cái xác khác “vì thần lực của Chúa đã tránh cho thân xác Chúa Kitô khỏi bị thối nát” (Th. Toma, S.th 3,51,3). (x. SGLGHCG số 627)

Chính vì thân xác của Chúa không bị hư nát qua sự chết như mọi xác con người nên  ngày thứ nhất trong tuần khi các phụ nữ đến viếng Mộ Chúa, “họ  thấy tảng đá đã lăn ra khỏi mồ. Nhưng khi bước vào, họ không thấy thi hài của Chúa đâu cả” (Mt 24:3)

Họ không thấy xác Chúa vì Ngài đã sống lại trong một thân xác sáng láng tốt lành khác thường  đến nỗi Maria  Mac-đa-la đã không nhận ra Chúa khi Người hiện ra, đứng bên cạnh bà, đang khóc  vì tưởng ai đã lấy trộm xác Chúa. (Ga: 20:11-14)

Tóm lại, với Thiên tính và địa  vị là Thiên Chúa Ngôi Hai thì Chúa Giêsu không thể chết được. Nhưng với bản tinh nhân lọai và quả thực mang thân xác con người thi Chúa đã thực sự chết  thay cho nhân loại tội lỗi trên thập giá năm xưa như Kinh Thánh Tân ƯỚc đã  ghi chép. Kinh Thánh còn cho biết thêm là sau  khi linh hồn Ngài lìa khỏỉ xác,  Chúa Giêsu đã xuống nơi gọi là “Ngục Tổ Tông” hay Âm  phủ để “rao giảng cho các vong linh bị giam cầm” ở đó. (1 Pr 3: 19)

2-Trên  đây là giải đáp cho câu hỏi thứ 2  về những người đã sinh ra và chết trước khi Chúa Cứu Thế Giêsu ra đời.

Các vong linh mà Chúa Giêsu đã đến  để loan báo Tin Mừng Cứu Độ cho họ ở ngục Tổ Tông chính là  các  linh hồn của những người lành thánh đã chết  trước khi Chúa Cứu Thế Giêsu xuống trần gian để thi hành Công Trình Cứu Độ của Thiên Chúa. Họ chưa được vào Thiên Đàng ngay vì Chúa Kitô chưa hoàn tất công cuộc  cứu chuộc của  Ngài. Vì thế ,sau khi Chúa  đã hòan tất qua Hy Tế thập giá, Ngài đã xuống nơi  họ đang bị giam cầm để loan báo Tin Mừng cứu độ cho họ và dẫn đưa họ vào Thiên Quốc hưởng  vinh phúc đời đời với Thiên Chúa.

Về điểm này, Giáo lý của Giáo Hội cũng dạy rõ như sau:

Tân Ước đã nhiều lần khẳng định rằng Chúa Giêsu “đã phục sinh từ cõi những người chết” (Cv 3,45; Rm 6,1; 1Cr 15,20). Điều này giả thiết rằng, trước khi sống lại, Ngài đã ở trong  cõi những người chết  (She’ol=Hades=Abode  of the dead). Đó là ý nghĩa đầu tiên trong những lời giảng dạy của các Tông Đồ về  việc Chúa Giêsu đã xuống âm phủ, (tức nơi cư ngụ của những người lành đã chết từ bao đời trước đó.) Chúa Giêsu đã chết như mọi người và linh hồn của Ngài đã liên kết  với họ tại cõi người chết này. Nhưng Ngài xuống đó với tư cách là Chúa Cứu Thế đến công bố Tin Mừng cho những vong linh đang bị giam cần ở đây.’’ (x.SGLGHCG, số 632; 1Pr 3: 18- 19)

3-Về câu hỏi thứ ba, xin được trả lời như sau :

Trước hết, cẳn cứ và lời Chúa trong  những câu Kinh Thánh sau đây:

 a-   “Chỉ có một Thiên Chúa

 Chỉ có một Đấng trung gian

Giữa Thiên Chúa và lòai người

Đó là một con người, Đức Kitô Giê su

Đấng đã tự hiến làm giá chuộc  mọi người  (1Tm 2:5-6)

b-Nghĩa là,  “Ngòai Người (Chúa Giêsu) ra, không ai đem lại ơn cứu độ; vì dưới gầm trời này, không có một danh nào khác đã được ban cho nhân lọai, để chúng ta phải nhờ vào danh đó mà được cứu độ.” (Cv 4: 12)

Như thế có nghĩa là tất cả những ai đã được cứu rỗi và muốn được cứu rỗi thì đều phải nhờ công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô-Giêsu, vì chỉ môt mình Ngài là Đấng trung gian duy nhất  giữa Thiên Chúa và loài người trong việc mang lại ơn cứu độ này mà thôi. Nói rõ hơn,  những  ai đã sinh ra và chết  đi trước khi Chúa Cứu Thế Giêsu sinh ra và hoàn tất công cuộc cứu chuộc nhân lọai của Ngài qua Hy Tế thập giá, thì đều phải nhờ công ơn cứu chuộc  vô giá này  để được vào hưởng Thánh Nhan Thiên Chúa trên Thiên Đàng. Điều này cũng áp dụng cho tất cả những ai sinh ra và chết đi sau Chúa Giêsu và cho đến ngày mãn thời gian, tức là cho đến tận thế. Tất cả đều phải nhờ Danh Chúa Kitô và công nghiệp cứu chuộc của Ngài để đựợc cứu độ.

Đó là chân lý đã được mạc khải cho chúng ta qua những câu kinh thánh  trích trên đây.

Cũng liên quan đến câu hỏi thứ 3, về  trường  hợp  những người  không được biết Chúa Kitô, không được chịu phép rửa và  không biết gì về  Phúc Âm của Chúa thì sao?

Nếu họ không biết Chúa, vì không có ai rao giảng cho họ biết, thì đó không phải là lỗi của họ. Nhưng nếu họ đã  “ăn ngay ở lành” sống theo sự hướng dẫn của lương tâm để làm điều lương thiện  và tránh sự dữ, sự gian ác, thì họ vẫn có thể được hưởng ơn cứu độ của Chúa.Kitô. Cụ thể, đó trường hợp cha ông chúng ta sinh ra và chết đi trước khi Đạo thánh Chúa được rao giảng ở Việt Nam vào đầu thế kỷ 16,  thì dĩ nhiên các ngài không được  biết Chúa và nghe Phúc Âm của Người. Nhưng đó không  phải vì lỗi của họ vì không có ai rao giảng cho họ biết.. Tuy nhiên,  nếu họ  đã cố gắng  sống theo tiếng nói của lương tâm, và trong thâm sâu, vẫn ước mong tìm Chân lý  tức là tìm gặp Chúa  thì  họ  cũng có thể được cứu rỗi nhờ công nghiệp Chúa Kitô như Giáo Hội dạy. (x SGLGHCG, số  847, Lumen Gentium (LG)số 16), .vì “Thiên Chúa, Đấng cứu độ chúng ta,  muốn cho mọi người được cứu độ và nhận biết chân lý”. (1 Tm 2 :4)

Ngược lại, những người đã được rửa tội, đã gia nhập Giáo Hội, đã biết Chúa Kitô và Phúc Âm của Chúa, nhưng lại không quyết tâm sống theo đường lối của Chúa và xa lánh mọi tội lỗi cùng mọi  sự dữ, và  gian ác  thì sẽ không được cứu độ vì :

“không phải bất cứ ai thưa với Thầy: Lậy Chúa! Lậy Chúa! là được vào Nước trời cả đâu! Nhưng chỉ những ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời mới được vào mà thôi.” (Mt 7: 21)

Thi hành ý muốn của Cha trên Trời có nghĩa quyết tâm bước đi theo Chúa Kitô là Đường là Sự Thật và là sự Sống (Ga 14: 6)) để hoàn toàn khước từ  mọi quyến rũ của ma quỉ tinh quái, của thế gian với đầy rẫy gương xấu dịp tội , và  của xác thịt ươn hèn, luôn hướng  chiều về sự xấu, sự tội trong bản thân mỗi người chúng ta cho đến hơi thở cuối cùng trên trần thế. Do đó, muốn được cứu độ thì phải thực tâm cộng tác với ơn Chúa để yêu mến Người  trên hết mọi sự và xa tránh mọi tội lỗi thì mới có hy vọng được cứu rỗi. Xin nhớ kỹ điều này để đừng ai coi nhẹ việc quyết tâm sống cho Chúa và  chừa bỏ  mọi tội lỗi, vì chỉ có tội mới làm cho ta xa cách Thiên Chúa mà thôi. Amen.

Ước mong những giải đáp trên thỏa mãn các câu hỏi đặt ra. Xin chân thành  cám ơn quí độc giả.

Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn