Trang Chủ Hòa Bình là kết quả của Công Lý và Tình Liên Đới (Is 32,17; Gc 3,18; Srs 39) - Peace As The Fruit Of Justice and Solidarity Quà tặng Tin Mừng

BBT CGVN YouTube
Thánh Kinh Công Giáo
Cầu nguyện bằng email
Hội Đồng Giám Mục VN
Liên Lạc

Văn Kiện Vatican 2

Lectio divina

Suy Niệm & Cầu Nguyện

Học Hỏi Kinh Thánh

Lớp KT Sr Cảnh Tuyết

Nova Vulgata

Sách Bài Đọc UBPT

LỜI CHÚA LÀ ÁNH SÁNG

GH. Đồng Trách Nhiệm

TAN TRONG ĐẠI DƯƠNG

Video Giảng Lời Chúa

Giáo Huấn Xã Hội CG

Tuần Tin HĐGMVN

Vụn Vặt Suy Tư

Giáo Sĩ Việt Nam

ThăngTiến GiáoDân

Bản Tin Công Giáo VN.

Chứng Nhân Chúa Kitô

Thánh Vịnh Đáp Ca

Phúc Âm Nhật Ký

Tin Vui Thời Điểm

Tin Tức & Sự Kiện

Văn Hóa Xã Hội

Thi Ca Công Giáo

Tâm Lý Giáo Dục

Mục Vụ Gia Đình

Tư Liệu Giáo Hội

Câu Chuyện Thầy Lang

Slideshow-Audio-Video

Chuyện Phiếm Gã Siêu

Các Tác Giả
  Augustinô Đan Quang Tâm
  Ban Biên Tập CGVN
  Bác sĩ Ng Tiến Cảnh, MD.
  Bác Sĩ Nguyễn Ý-Đức, MD.
  Bùi Nghiệp, Saigon
  Bosco Thiện-Bản
  Br. Giuse Trần Ngọc Huấn
  Cursillista Inhaxiô Đặng Phúc Minh
  Dã Quỳ
  Dã Tràng Cát
  Elisabeth Nguyễn
  Emmanuel Đinh Quang Bàn
  Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền,OSB.
  EYMARD An Mai Đỗ O.Cist.
  Fr. Francis Quảng Trần C.Ss.R
  Fr. Huynhquảng
  Francis Assisi Lê Đình Bảng
  Gia Đình Lectio Divina
  Gioan Lê Quang Vinh
  Giuse Maria Định
  Gm Phêrô Huỳnh Văn Hai
  Gm. Giuse Đinh Đức Đạo
  Gm. Giuse Vũ Văn Thiên
  Gm. JB. Bùi Tuần
  Gm. Nguyễn Thái Hợp, op
  Gm. Phêrô Nguyễn Khảm
  Gs. Đỗ Hữu Nghiêm
  Gs. Ben. Đỗ Quang Vinh
  Gs. Lê Xuân Hy, Ph.D.
  Gs. Nguyễn Đăng Trúc
  Gs. Nguyễn Văn Thành
  Gs. Phan Văn Phước
  Gs. Trần Duy Nhiên
  Gs. Trần Văn Cảnh
  Gs. Trần Văn Toàn
  Hạt Bụi Tro
  Hồng Hương
  Hiền Lâm
  Hoàng Thị Đáo Tiệp
  Huệ Minh
  HY. Nguyễn Văn Thuận
  HY. Phạm Minh Mẫn
  JB. Lê Đình Nam
  JB. Nguyễn Hữu Vinh
  JB. Nguyễn Quốc Tuấn
  Jerome Nguyễn Văn Nội
  Jorathe Nắng Tím
  Jos. Hoàng Mạnh Hùng
  Jos. Lê Công Thượng
  Jos. Vinc. Ngọc Biển, SSP
  Joseph Vũ
  Khang Nguyễn
  Lê Thiên
  Lm Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK
  Lm Đaminh Hương Quất
  Lm. Anmai, C.Ss.R.
  Lm. Anphong Ng Công Minh, OFM.
  Lm. Anrê Đỗ Xuân Quế op.
  Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
  Lm. Đan Vinh, HHTM
  Lm. Đỗ Vân Lực, op.
  Lm. G.Trần Đức Anh OP.
  Lm. GB. Trương Thành Công
  Lm. Giacôbê Tạ Chúc
  Lm. Gioan Hà Trần
  Lm. Giuse Hoàng Kim Đại
  Lm. Giuse Lê Công Đức
  Lm. Giuse Ngô Mạnh Điệp
  Lm. Giuse Trần Đình Thụy
  Lm. Giuse Vũ Thái Hòa
  Lm. Inhaxio Trần Ngà
  Lm. JB Nguyễn Minh Hùng
  Lm. JB Trần Hữu Hạnh fsf.
  Lm. JB. Bùi Ngọc Điệp
  Lm. JB. Vũ Xuân Hạnh
  Lm. Jos Đồng Đăng
  Lm. Jos Cao Phương Kỷ
  Lm. Jos Hoàng Kim Toan
  Lm. Jos Lê Minh Thông, OP
  Lm. Jos Nguyễn Văn Nghĩa
  Lm. Jos Phan Quang Trí, O.Carm.
  Lm. Jos Phạm Ngọc Ngôn
  Lm. Jos Tạ Duy Tuyền
  Lm. Jos Trần Đình Long sss
  Lm. Jos.Tuấn Việt,O.Carm
  Lm. Lê Quang Uy, DCCT
  Lm. Lê Văn Quảng Psy.D.
  Lm. Linh Tiến Khải
  Lm. Martin Ng Thanh Tuyền, OP.
  Lm. Minh Anh, TGP. Huế
  Lm. Montfort Phạm Quốc Huyên O. Cist.
  Lm. Ng Công Đoan, SJ
  Lm. Ng Ngọc Thế, SJ.
  Lm. Ngô Tôn Huấn, Doctor of Ministry
  Lm. Nguyễn Hữu An
  Lm. Nguyễn Thành Long
  Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
  Lm. Pascal Ng Ngọc Tỉnh
  Lm. Pet. Bùi Trọng Khẩn
  Lm. Phêrô Phan Văn Lợi
  Lm. Phạm Văn Tuấn
  Lm. Phạm Vinh Sơn
  Lm. PX. Ng Hùng Oánh
  Lm. Raph. Amore Nguyễn
  Lm. Stêphanô Huỳnh Trụ
  Lm. Tôma Nguyễn V Hiệp
  Lm. Trần Đức Phương
  Lm. Trần Mạnh Hùng, STD
  Lm. Trần Minh Huy, pss
  Lm. Trần Việt Hùng
  Lm. Trần Xuân Sang, SVD
  Lm. TTT. Võ Tá Khánh
  Lm. Vũ Khởi Phụng
  Lm. Vĩnh Sang, DCCT
  Lm. Vinh Sơn, scj
  Luật sư Đoàn Thanh Liêm
  Luật sư Ng Công Bình
  Mẩu Bút Chì
  Mặc Trầm Cung
  Micae Bùi Thành Châu
  Minh Tâm
  Nữ tu Maria Hồng Hà CMR
  Nguyễn Thụ Nhân
  Nguyễn Văn Nghệ
  Người Giồng Trôm
  Nhà Văn Hương Vĩnh
  Nhà văn Quyên Di
  Nhà Văn Trần Đình Ngọc
  Nhạc Sĩ Alpha Linh
  Nhạc Sĩ Phạm Trung
  Nhạc Sĩ Văn Duy Tùng
  Phaolô Phạm Xuân Khôi
  Phêrô Phạm Văn Trung
  Phó tế Giuse Ng Xuân Văn
  Phó tế JB. Nguyễn Định
  Phùng Văn Phụng
  Phạm Hương Sơn
  Phạm Minh-Tâm
  PM. Cao Huy Hoàng
  Sandy Vũ
  Sr. Agnès Cảnh Tuyết, OP
  Sr. M.G. Võ Thị Sương
  Sr. Minh Thùy, OP.
  Têrêsa Ngọc Nga
  Tín Thác
  TGM. Jos Ngô Quang Kiệt
  TGM. Phaolô Bùi Văn Đọc
  Thanh Tâm
  thanhlinh.net
  Thi sĩ Vincent Mai Văn Phấn
  Thiên Phong
  Thy Khánh
  Thơ Hoàng Quang
  Tiến Hùng
  Tiến sĩ Nguyễn Học Tập
  Tiến Sĩ Tâm Lý Trần Mỹ Duyệt
  Tiến Sĩ Trần Xuân Thời
  Trầm Tĩnh Nguyện
  Trầm Thiên Thu
  Trần Hiếu, San Jose
  Vũ Hưu Dưỡng
  Vũ Sinh Hiên
  Xuân Ly Băng
  Xuân Thái
Nối kết
Văn Hóa - Văn Học
Tâm Linh - Tôn Giáo
Truyền Thông - Công Giáo
  Giáo Sĩ Việt Nam
TÁC PHẨM KÍNH CHÀO NỮ VƯƠNG RẤT THÁNH - MẸ THIÊN CHÚA QUA LỜI CHÚA (CHƯƠNG 2)

 

Chuyển ngữ: Trần Mỹ Duyệt

Xin giới thiệu bản dịch tác phẩm KÍNH CHÀO NỮ VƯƠNG RẤT THÁNH.

Đây là tác phẩm Thánh Mẫu được một giáo sư thần học viết. Ông trước đây là một mục sư Tin Lành, nên những dẫn chứng và toàn bộ tác phẩm có nền tảng Thánh Kinh rất vững vàng. Sách có thể dùng làm sách giáo khoa hay dùng trong những đề tài trao đổi Thánh Kinh và Thánh Mẫu.

Nguyên tác: Hail, Mary Queen; Tác giả: SCOTT HAHN là giảng sư thần học và Thánh Kinh tại Đại Học Phanxicô ở Steubenville, và gần đây được Đức Giáo Hoàng Benedict XVI chỉ định Khoa Trưởng Thần Học Thánh Kinh và Tuyên Ngôn Phụng Vụ tại Đại Chủng Viện Saint Vincent. Ông là tác giả của hơn một tá tác phẩm, bao gồm The Lamb’s Supper; Hail, Mary Queen; Swear to God; và Understanding the Scriptures. Tiến sỹ Hahn còn là người sáng lập và chủ tịch của the St. Paul Center for Biblical Theology, ở Steubenville, Ohio, cũng là nơi ông đang sống với vợ ông là Kimberly, và sáu người con của họ.

Tác phẩm gồm 8 chương ngoài lời tựa, lời giới thiệu, phụ bản và kê cứu. Đặc San GSVN sẽ hân hạnh phổ biến mỗi kỳ một chương.

 

CHƯƠNG 2

 

BUỔI CHIỀU GIÁNG SINH

 THIÊN CHỨC LÀM MẸ CỦA ĐỨC MARIA

LÀ VƯỜN DIỆU QUANG ĐƯỢC TÁI THĂM VIẾNG

 Những Kitô hữu ban đầu đã có lòng sùng kính một cách sốt sắng đối với Đức Trinh Nữ Rất Thánh. Chúng ta tìm được tài liệu này trong văn chương cũng như trong tác phẩm nghệ thuật còn sót lại, và dĩ nhiên, trong Tân Ước, là tài liệu căn bản. Trong khi khoa Thánh Mẫu Học thuộc ba thế kỷ đầu còn trong tình trạng phôi thai (so sánh với thời kỳ sau này, hoặc ngay thời đại chúng ta), nó thường dựa vào tri giác thánh kinh hơn những giải thích sau này, và hơn cả được trình bày một cách rõ ràng dưới nhãn quan thần học về tạo dựng, con người sa ngã, nhập thể, và cứu độ.  Vì thế đôi khi nó có thể nói với chúng ta một cách rõ ràng, mạnh mẽ và trực tiếp hơn. Vì vai trò của Đức Maria không thể tách rời với sự liên kết của nó trong lịch sử cứu độ; và nó cũng không là ngẫu nhiên đối với dự án của Thiên Chúa. Thiên Chúa đã chọn làm cho hành động cứu độ của Ngài được nhận biết qua Mẹ.

 Đức Maria đã có trong dự án của Ngài từ nguyên thủy, được lựa chọn và thông báo ngay từ khi Thiên Chúa tạo dựng con người.Trong thực tế, những Kitô hữu tiên khởi đã hiểu Đức Maria và Đức Giêsu là một sự đổi mới công trình sáng tạo đầu tiên của Thiên Chúa. Thánh Phaolô đã nói về Adong như một hình bóng của Chúa Giêsu (Rm 5:14), và về Chúa Giêsu như một Adong mới, hoặc “Adong cuối cùng” (1 Cr 15:21-22, 45-49).

 Những Kitô hữu tiên khởi đã xem sự bắt đầu của Sáng Thế Ký -với câu truyện sáng tạo và sa ngã của nó, và lời hứa cứu độ của nó - là như kitô-học ứng dụng mà họ gọi là Ngụy Kinh (Protoevangelium), hoặc là Sách Thánh Đầu Tiên. Trong khi chủ đề này được làm sáng tỏ trong các thư của Phaolô và qua các Giáo Phụ. Thí dụ, như Adong, Chúa Giêsu cũng bị thử thách trong một khu vườn - khu vườn Giệtsimani (Mt 26:36-46, Ga 18:1). Giống như Adong, Chúa Giêsu được dẫn đến một “cây”, ở đó Ngài bị lột trần truồng (Mt 27:31). Giống như Adong, Ngài đã rơi vào giấc ngủ sâu của sự chết, từ đó, từ cạnh sường Ngài, một Evà mới xuất hiện (Ga 19:26-31; 1 Ga 5:6-8), Tân Nương của Ngài là Giáo Hội.

 Cắt Nhúm Nhau Ngoài Thánh Kinh

 Hình ảnh của Tân Adong được miêu tả một cách nghệ thuật đó đây như trong Tin Mừng theo Thánh Gioan. Gioan đã không hành động như một nhà bình luận đã làm.Thay vào đó, ông kể truyện về Chúa Giêsu Kitô.Đúng vậy, ông bắt đầu câu truyện bằng tiếng vang của câu truyện khởi đầu từ nguyên thủy của tất cả; câu truyện tạo dựng trong Sáng Thế Ký.

 Tiếng vang rõ ràng nhất đến “từ khởi thủy”. Cả hai cuốn Sáng Thế Ký và Phúc Âm của Gioan, trong thực tế, bắt đầu với những chữ ấy. Sách Sáng Thế Ký viết với những chữ “từ nguyên thủy Thiên Chúa đã sáng tạo trời và đất” (St 1:1). Gioan đã theo một cách gần gũi, kể cho chúng ta, “từ nguyên thủy đã có Ngôi Lời, và Ngôi Lời ở nơi Chúa Trời” (Ga 1:1). Trong cả hai trường hợp, chúng ta đang nói về một sự bắt đầu thể xác, một cuộc tạo dựng mới.

 Tiếng vọng kế tiếp đến ngay sau đó. Trong Sáng Thế Ký 1:3-5, chúng ta thấy rằng Thiên Chúa đã tạo dựng ánh sáng để xua tan bóng tối. Trong Gioan 1:4-5, sự sống của Ngôi Lời, “ánh sáng của con người” và nó “chiếu soi trong bóng tối”.

 Sáng Thế Ký kể cho chúng ta, từ nguyên thủy “Thần Khí của Thiên Chúa… bay lượn trên mặt nước” (St 1:2). Đến lượt Gioan, chỉ cho chúng ta Thần Khí lượn trên nước rửa tội (Ga 1:32-33). Ở điểm này, chúng ta bắt đầu thấy suối nguồn của việc sáng tạo mới được thuật lại bởi Gioan. Chất liệu sáng tạo đến khi Thiên Chúa thở Thần Khí của Ngài trên mặt nước. Việc làm sống lại công cuộc sáng tạo đến từ sự sống thần linh được ban cho qua nước rửa tội.

Đếm Tháng Ngày

 Gioan, thánh sử, tiếp tục cho một dấu hiệu về Sáng Thế Ký qua lời tường trình mở đầu.Sau bức vẽ đầu tiên, câu truyện của Gioan tiếp tục “ngày hôm sau” (1:29) với cuộc hội ngộ của Chúa Giêsu và Gioan Tẩy Giả.“Ngày hôm sau” (1:35), đến với câu truyện kêu gọi những môn đệ đầu tiên.Vâng, một lần nữa “ngày hôm sau” (1:43) chúng ta thấy lời mời gọi của Chúa Giêsu với hai môn đệ nữa. Vì thế, lấy cuộc thảo luận đầu tiên về Đấng Thiên Sai của Gioan như ngày thứ nhất, bây giờ chúng ta thấy mình ở vào ngày thứ tư.

 Rồi Gioan làm một số việc đáng ghi nhớ.Ông giới thiệu phần kế tiếp, câu truyện tiệc cưới Cana, với những lời “Vào ngày thứ ba” .Ở đây, ông không có ý nói đó là ngày tứ ba bắt đầu từ nguyên thủy, vì ông đã diễn tả quá khứ được nhắc tới trong tường thuật của mình.Ông phải có ý nói ngày thứ ba từ ngày thứ bốn, mà chúng đem chúng ta đến ngày thứ bảy - và rồi sau đó ông thôi không đếm ngày nữa.

 Các bạn có ghi nhận ra điều gì quen thuộc không?Câu truyện tân sáng tạo của Gioan xẩy ra trong bẩy ngày, và được thánh hóa - hoàn chỉnh - trong bảy ngày, khi Thiên Chúa nghỉ ngơi công trình của Ngài. Bảy ngày trong tuần lễ sáng tạo, cũng như mọi tuần tiếp theo, được coi như Ngày Nghỉ (Sabbath), ngày để nghỉ ngơi, dấu chỉ của giao ước (x. Xh 31:16-17). Chúng ta có thể tin tưởng chắc chắn, rằng bất cứ những gì xảy ra vào ngày thứ bảy của tường thuật Gioan sẽ mang tính cách đặc biệt.

 Xin Để Hoãn Lại

 Chúa Giêsu tới dự tiệc cưới cùng với mẹ và các môn đệ của Ngài.Một cuộc cử hành hôn lễ, theo tục lệ Do Thái lúc bấy giờ thông thường kéo dài khoảng một tuần. Nhưng chúng ta lại thấy trong tiệc cưới này, rượu đã hết rất sớm. Ở điểm gì, thân mẫu Chúa Giêsu đã cho thấy sự thật: “Họ hết rượu rồi” (Ga 2:3). Nó là lời phát biểu đơn thuần về một sự việc. Nhưng Chúa Giêsu xem ra đã trả lời trong một cách thức xa ngoài điều nhận xét đơn sơ của mẹ Ngài: “Này bà”, Ngài nói, “điều đó có liên quan gì đến bà và Tôi? Giờ tôi chưa đến.”

 Để hiểu xem phản ứng như quá đáng của Chúa Giêsu, chúng ta cần phải hiểu cụm từ “chuyện đó có can gì đến bà và tôi”. Một số nhà bình luận cho rằng điều này cho thấy thái độ thiếu tế nhị của Chúa Giêsu đối với mẹ của Ngài. Tuy nhiên, nó không phải vậy theo khảo cứu một cách cẩn thận.

 Trước hết, chúng ta nên biết rằng Chúa Giêsu hoàn tất điều mà Ngài nhận thức từ cái nhìn của Đức Maria.Nếu Ngài có ý định khiển trách Maria. Ngài chắc chắn Ngài sẽ không khiển trách Mẹ, bằng cách làm theo yêu cầu của Người.

 Dấu hiệu quả quyết ngược lại với sự trách móc đó, tuy vậy, đến từ dẫn chứng lời trách móc tự nó: “Can dự gì đến bà và tôi?” là một thành ngữ thông thường trong ngôn ngữ Do Thái và Hy Lạp thời Chúa Giêsu. Nó được tìm thấy một số chỗ trong Cựu Ước cũng như Tân Ước, cũng như trong những nguồn khác ngoài Thánh Kinh. Trong những lần thấy xuất hiện khác, nó cũng không rõ ràng là một lời trách móc hoặc bất kính. Có thể là ngược lại, nó nói lên sự kính trọng và  khác hơn nữa. Trong Luca 8:28 khi dùng từ do người bị quỉ ám. Chính quỉ đã nói ra những lời này qua miệng người bị nó ám. Những lời mang ý nghĩa nhận ra uy quyền của Chúa Giêsu trên cả con người và quỉ thần. “Tôi xin ngài đừng làm khổ tôi,” nó tiếp tục và xác nhận rằng nó phải qui phục những mệnh lệnh của Chúa Giêsu.

 Tại Cana, Chúa Giêsu trì hoãn lời mẹ Ngài, mặc dù mẹ Ngài không bao giờ ra lệnh cho Ngài. Người, đến lượt mình, chỉ nhẹ nhàng nói với các gia nhân, “Hãy làm những gì Ngài bảo”. (Ga 2:5)

 Con Gái - Mẹ - Cô Dâu: Đàn bà

 Nhưng hãy dừng lại giây phút trước điều đáp trả tức thời của Chúa Giêsu.Bạn có nhận thấy Ngài đáp lại mẹ như thế nào không?Ngài không gọi người là “mẹ”, cũng không gọi tên “Maria”, nhưng trống rỗng “bà”. Một lần nữa, những nhà chú giải ngoài Công Giáo đôi khi phê bình rằng Chúa Giêsu cố tình dùng hình dung từ “bà” để tỏ ra sự bất kính hoặc coi thường. Tóm lại, Ngài đã chẳng nói với người như “mẹ”?

 Trước hết, chúng ta nên nhận ra rằng, Chúa Giêsu đã tuân giữ mọi lề luật trong cuộc sống của Ngài. Điều này không nói lên rằng có lúc nào đó, Ngài đã bất kính mẹ của mình, vì nếu vậy sẽ phạm tới điều răn thứ bốn. 

 Thứ đến, Chúa Giêsu còn có lúc gọi Đức Maria bằng “bà”, nhưng trong những trường hợp rất khác nhau.Khi Ngài chịu chết treo trên thập giá, Ngài cũng gọi “bà” lúc Ngài trao mẹ cho môn đệ yêu dấu Gioan (Ga 19:26).Rõ ràng qua thí dụ này, Ngài đã không chủ ý coi thường hoặc bất kính.

 Chúng ta mang tội hơn sự vô tội của Chúa Giêsu nếu dùng chữ “bà” trong một nghĩa kinh bỉ.Vì Chúa Giêsu dùng từ “bà” đó tiêu biểu cho một ý nghĩa vang vọng khác của Sáng Thế Ký, “đàn bà” là tên mà Adong đã đặt cho Evà (St 2:23).Nhiên hậu, Chúa Giêsu đã coi Đức Maria như Evà đối với Adong mới - điều này nâng cao giá trị trong tiệc cưới khi họ tham dự.

 Tuy vậy, chúng ta có thể đoán trước một số chống đối mạnh mẽ: Tại sao Đức Maria có thể là hiền thê nếu người là mẹ của Ngài? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta phải tìm đến lời tiên tri của Isiah về ơn cứu độ đang đến của Isarel: “Ngươi sẽ không còn bị người ta nói: “Đồ bỏ”…vì thiên hạ sẽ gọi người: “Sủng ái của Ta”, và đất đai ngươi: “Đất đã kết duyên”. Vì Yavê sẽ đặt lòng sủng ái của Người nơi ngươi, và đất đai ngươi sẽ được kết duyên. Như trai tài sánh duyên thục nữ, Đấng xây dựng ngươi sẽ cùng ngươi kết nghĩa giao duyên, như tân lang hoan hỉ nơi một tân nương, Người sẽ hoan hỉ nơi ngươi, Thiên Chúa ngươi thờ.” (Is 62:4-5; Chữ in nghiêng được thêm vào). Có nhiều điều được gợi ý trong hai lời tiên tri này:  thiên chức mẹ đồng trinh của Đức Maria, đầu thai kỳ diệu của Người, và cuộc hôn nhân mầu nhiệm với Thiên Chúa, Đấng vừa là Cha, là người Phối Ngẫu, và là Con của Người. Mầu nhiệm làm mẹ thánh thiêng ẩn sâu, bởi vì mầu nhiệm Ba Ngôi Thiên Chúa còn sâu thẳm hơn nữa.

 Tư Cách Làm Mẹ Được Tranh Luận

 “Bà” liên kết với mối tương quan của Đức Maria không chỉ duy đối với Chúa Giêsu, nhưng còn đối với tất cả những ai tin theo. Khi Chúa Giêsu trao Người cho môn đệ yêu dấu của Ngài, thực ra Ngài cũng trao Người cho tất cả các môn đệ yêu Ngài qua mọi thời gian. Giống như Evà, người mà Sáng Thế Ký 3:20 gọi là “mẹ của chúng sinh,” Đức Maria là mẹ của tất cả những ai được có đời sống mới qua Phép Thánh Tẩy.

Tại Cana, Tân Evà làm đảo ngược một cách căn bản quyết định chết chóc của Evà đầu tiên. Là người phụ nữ dẫn Adong cũ tới hành động tội lỗi đầu tiên trong vườn.Là người phụ nữ dẫn Adong Mới tới hành động vinh quang đầu tiên của Ngài.

 Hình ảnh của Evà tái xuất hiện sau này trong Tân Ước trong sách Khải Huyền, nó cũng được qui về cho Gioan Thánh Sử. Ở đó, trong chương 12, chúng ta nhận thấy “một người nữ mặc áo mặt trời” (v.1), người đối đầu với “con rắn xưa, nó được gọi là ma qủy” (v.9). Những hình ảnh này nhắc nhớ lại Sáng Thế Ký, ở đó Evà đối mặt với con rắn qủy quyệt trong vườn Diệu Quang và ở đó Thiên Chúa nguyền rủa con rắn, hứa “đặt mối thù giữa ngươi và người phụ nữ, giữa dòng dõi ngươi và dòng dõi người phụ nữ” (St 3:15). Thật ra, những hình ảnh của Khải Huyền cũng chỉ ra một Evà, người đã sinh “một con trai”, Đấng được gọi là “cai trị toàn thể dân nước” (12:5). Người con ấy chỉ là Giêsu, và người phụ nữ sẽ chính là mẹ của Ngài, Đức Maria. Trong Khải Huyền, con rắn xưa tấn công Evà Mới vì lời tiên tri trong Sáng Thế Ký 3:15 còn mới mẻ trong ký ức của nó. Tuy nhiên, Evà Mới xuất hiện vượt thắng trên qủy thần, không giống mẫu người trước kia trong vườn Diệu Quang.

 Thời Kỳ Của Justin

 Những đường song song giữa tin mừng của Gioan và Sáng Thế Ký đang được soi sáng. Tuy nhiên, tôi hiểu rằng một số những người theo chủ nghĩa hoài nghi sẽ loại bỏ chúng như sản phẩm của hình ảnh tưởng tượng quá đáng. Phải chăng chúng ta là những người Công Giáo, có lẽ, đã đọc quá nhiều về Gioan?Chúng ta đang áp dụng những giáo lý của thời Trung Cổ và Tân Thời vào một tác giả mà ông chưa bao giờ mơ đến chúng?

 Đây là những câu hỏi công bằng.Chúng ta bắt đầu bằng việc lùng kiếm dấu chứng từ những Kitô hữu đầu tiên, khởi đi từ vòng gần nhất tới Tông Đồ Gioan.Như chúng ta khảo cứu những giáo phụ tiên khởi của Giáo Hội, chúng ta khám phá ra rằng các ngài thực đã có nói về một Evà Mới.Vậy ai là người các ngài nói tới?Hầu hết, các ngài đã chỉ ra người đó chính là Đức Maria.

Lời chứng trước nhất vẫn còn tồn tại cho vấn đề này ở trong Dialogue with Tirypho của Thánh Justin Tử Đạo viết vào khoảng năm 160, Dialogue diễn tả về cuộc trao đổi của Justin với một tư tế (rabbi) vào khoảng năm 135 ở Êphêxô, thành phố mà Justin được giới thiệu đức tin Công Giáo. Theo truyền thống, Êphêxô cũng là thành phố ở đó tông đồ Gioan sống với Đức Trinh Nữ Maria.

 Giáo lý của Justin về Evà Mới vọng lại từ chính Gioan, và nó có thể là bằng chứng về Thánh Mẫu Học được khai mở bởi Gioan như giám mục của Êphêxô và tiếp tục bởi các môn đệ của ngài trong thời gian của Justin - ước chừng ít hơn một thế hệ sau khi Gioan qua đời.

 Tường thuật của Justin cô đọng nhưng phong phú:

 Đức Kitô làm người qua Đức Trinh Nữ, để sự bất tuân phục đã tiếp tục từ con rắn có thể nhận được sự phá hủy của nó trong cùng một cách thức mà nó đã được chuyển hóa từ nguyên thủy của nó. Đối với Evà, người đồng trinh và trinh nguyên, mang thai lời con rắn, mang lại sự bất tuân và sự chết. Nhưng Đức Trinh Nữ Maria đón nhận đức tin và vui mừng khi thiên thần Gabriel truyền tin cho người rằng Thánh Thần Thiên Chúa sẽ ngự xuống trên bà, và quyền năng Đấng Tối Cao sẽ phủ bóng trên bà: vì rằng một Sự Thánh Thiện đã được bà hạ sinh là Con Thiên Chúa, và người đã đáp lại: “Xin thực hiện nơi tôi như lời Ngài” (Lc 1:38). Và bởi người Ngài đã được hạ sinh, Đấng đã được chứng minh bằng nhiều Thánh Kinh nói tới, và bởi Đấng ấy, Thiên Chúa tiêu diệt con rắn, các qủy thần và những ai yêu thích nó.

So sánh và đối chiếu Evà và Maria, Justin dựa theo cuộc thảo luận của Phaolô về Đức Kitô và Adong. Phaolô chỉ ra rằng “trong Adong tất cả đều chết” trong khi “trong Đức Kitô tất cả được làm cho sống” (1 Cr 15:22), “Adong được trở thành tạo vật sống” trong khi “Adong sau này trở thành một thần linh ban sự sống” (1 Cr 15:45).Adong để lại trên chúng ta một gia đình trần thế chết chóc, nhưng Đức Kitô làm cho chúng ta trở nên thành phần của gia đình thiên quốc và bất tử (1 Cr 15:49).

 Phần Justin ghi chú rằng Evà và Maria cả hai đều trinh tiết; Evà thụ thai “lời của con rắn”, trong khi Đức Maria, chịu thai “Lời của Thiên Chúa”. Justin kết luận, do quan phòng của Thiên Chúa, đức vâng phục của Maria trở nên giá trị cần thiết hoàn tất cho sự bất tuân phục của Evà và ảnh hưởng khôn lường của nó.

 Hang Của Lyons

 Tài liệu theosau về Thánh Mẫu tiếp tục từ Justin đến Thánh Irênê (Irenaeus) thành Lyons, người làm phong phú thêm cho sự hiểu biết của Giáo Hội về Đức Maria như một Evà Mới. Cà Irênê nữa, cũng đi theo phổ hệ của ngài như một môn đệ tới tận tông đồ Gioan. Irênê đã học đức tin của mình từ thánh Polycarp thành Smyrna, mà chính ngài cũng được khai dẫn bởi Gioan.Một lần nữa, có lẽ do ảnh hưởng của Gioan đã hướng dẫn Irênê nói về Đức Kitô như Adong Mới và Maria như Evà Mới, như ông đã làm trong nhiều nơi.

 Giáo lý này thật ra là căn bản của những tư tưởng trọng tâm của Irênê: điều mà ông cho là toát lược cuộc tạo dựng trong Chúa Kitô. Dựa trên Phaolô, ông viết rằng khi Đức Kitô “nhập thể và làm người, Ngài đã tóm lại trong chính Ngài lịch sử lâu dài của con người, tóm lại và ban ơn cứu độ cho chúng ta để nhờ đó chúng ta có thể đón nhận trong Chúa Giêsu Kitô những gì chúng ta đã mất nơi Adong - đó là, hình ảnh và giống Thiên Chúa”.

 Giống như Gioan, Irênêđã thấy nơi quan trọng của Evà Mới trong bản tóm lược này.“Nút thắt của sự bất tuân của Evà đã được tháo gỡ bởi sự tuân phục của Đức Maria.Nút thắt mà trinh nữ Evà đã buộc bởi không tin, Trinh Nữ Maria đã cởi bỏ nhờ lòng tin của người.”Trong những đoạn kế tiếp, Irênê so sánh đức vâng lời của Đức Maria với sự bất tuân của Evà, phân tích những trang sách thánh.

 Trong một cuốn sách sau đó, ông đã khai triển thêm tư tưởng: “Nếu người trước (Evà) đã không vâng lời Thiên Chúa, người sau (Maria) đã chấp nhận vâng lời Thiên Chúa, nhờ thế Trinh Nữ Maria đã trở nên trạng sư cho trinh nữ Evà. Và vì thế, như toàn thể nhân loại rơi vào án phạt của sự chết bởi một trinh nữ, cũng vậy, nó được giải thoát bởi một trinh nữ.” Ở đây Irênêbiện luận về Đức Maria như một trạng sư (điều mà ông thảo luận trong Proof of the Apostolic Preaching), ít nhất cho độc giả, sự can thiệp quyền năng của Mẹ tại Cana.

 Sau cùng, Irênê khai triển thêm vai trò làm mẹ của Đức Maria từ Đức Kitô tới mọi Kitô hữu, như ông nói về Người như một mẫu mực của Giáo Hội.Ông mô tả sinh nhật của Chúa Giêsu như “Đấng tinh tuyền khai mở một cách tinh tuyền để lòng dạ tinh tuyền tái sinh nhân loại trong Thiên Chúa”.

 Ngoài Phi Châu

 Justin sống ở Êphêsô và Irênê ở Pháp có thể cả hai tuyên bố là hậu duệ tinh thần của tông đồ Gioan.Chính Gioan đã giảng dạy từ một kinh nghiệm cao siêu; vì ông đã sống ba năm bên Chúa Giêsu, và rồi trong những năm sau đó, ông sống cùng nhà với Đức Trinh Nữ Maria. Đức Hồng Y John Henry Newman đã suy niệm về điều này:

 Nếu có vị tông đồ nào mà mắt tôi chăm chú vào, cũng giống như dạy chúng ta về Thánh Nữ Đồng Trinh, thì đó là Thánh Gioan, với ông người đã hoàn tất bởi Chúa chúng ta trên thập giá - với ông, theo truyền thống, người đã sống tại Ephesus cho đến khi được đưa đi. Điều nói trước này đã được chứng nhận; vì, như tôi đã nói trên, một trong những thông tin đầy đủ nhất và trước nhất về phẩm chức của người như Evà Thứ Hai là Irenaeus, người đến từ Lyons, Tiểu Á và đã được dạy dỗ bởi những môn đệ chân truyền của Thánh Gioan.

Tuy nhiên, cũng còn những nguồn khác nữa, có thể bên ngoài ảnh hưởng trực tiếp của Gioan, đã nhận ra Đức Maria như Evà Mới, đó là Tertullian - từ Bắc Phi ở thế kỷ thứ ba, cũng đã nói về thực tại này với niềm xác tín:

 Vì trong khi Evà trong trắng đến nỗi lời dụ dỗ đã lọt vào tai bà và nó đã dẫn đến sự chết. Nơi tâm hồn một người ngây thơ trinh trắng, trong tình trạng giống như thế, phải được giới thiệu Lời của Thiên Chúa, Lời kiến tạo lâu đài sự sống; nhờ đó những thiếu sót dẫn tới hủy hoại bởi cuộc tình này có thể bởi một cuộc tình giống nhau được phục hồi dẫn tới ơn cứu độ. Giống như Evà tin vào con rắn, Đức Maria cũng tin vào thiên sứ. Tội mà một người đã liên quan bởi tin, người khác đã xóa bỏ vì tin.

 Sự minh xác là tất cả quan tâm rõ ràng trong Thánh Mẫu Học hơn của ông, ở nhiều lãnh vực, xem như có phần thiếu sót, khó hiểu, và xa lạ so với các nguồn tài liệu khác.

 Evà Mới, trong trường hợp này, một cách rõ ràng là phong cách của thời kỳ trung cổ hoặc đổi mới tân thời trong việc đọc Phúc Âm. Hơn thế nữa, nó là một truyền thống thánh và cổ xưa được lưu truyền - có thể là do chính tông đồ Gioan - qua các thế hệ, và được dạy bởi Thánh Justin, Thánh Irênê, Tertullian, Thánh Augustinô, Thánh Gioan Đamátcô, Thánh Tôma Aquinas, và hàng ngàn vị khác nữa.

 Tất cả các bậc thầy này đã phân tích một cách rõ ràng thông điệp về Evà Mới. Đó là: Vâng Phục Thiên Chúa, Đấng là Con của người, Hiền Thê của người, Cha của người: “Hãy thực hiện những gì Ngài bảo”. Những áng thơ trung cổ đã diễn tả cách đẹp đẽ và chỉ ra rằng lời chào Ave của tổng thần Gabrien (lời chào bằng Latinh) đảo ngược lại chính là Eva. Cũng chính vì thế nó làm đảo ngược sự phản loạn của Evà đã để lại cho con cháu - cho bạn và tôi - và thay thế nó với sự sẵn sàng vâng phục, là điều mà Đức Maria muốn dạy chúng ta.

còn tiếp

Tác giả:  Tiến Sĩ Tâm Lý Trần Mỹ Duyệt (chuyển ngữ)

Nguyện xin THIÊN CHÚA chúc phúc và trả công bội hậu cho hết thảy những ai đang nỗ lực "chắp cánh" cho Quê hương và GHVN bay lên!