(Chúa Nhật IV Mùa Chay A)
“Tôi đến thế gian này chính
là để xét xử: cho người không xem thấy được thấy, và kẻ xem thấy lại nên đui
mù” (Ga 9,39). Lời khẳng định của Chúa Giêsu xem ra khó nghe thậm chí thật khó
hiểu nếu không ở trong ngữ cảnh lúc bấy giờ. Cùng với anh mù từ thưở mới sinh,
chúng ta chân thành tin nhận “Người là ánh sáng thế gian” (Ga 9,5). Dưới cái
nhìn đức tin này chúng ta có thể hiểu phần nào lời tuyên bố của Đấng Cứu Độ.
1. Người làm cho kẻ tự cho
mình là thấy, là sáng, là am hiểu, trở nên đui mù, nghĩa là nhận ra sự lệch
lạc, sai lầm của mình.
Xem quả thì biết cây. Không ai hái được trái nho nơi bụi
gai. “Trong nhóm Pharisiêu, người thì nói: “Ông ta không thể là người của Thiên
Chúa được, vì không giữ ngày Sabbat”, kẻ thì bảo: “Một người tội lỗi thì làm
sao có thể làm đựơc những dấu lạ như vậy?”. Thế là họ đâm ra chia rẽ. Một dấu
lạ vượt quá khả năng bình thường của con người là làm cho kẻ mù từ thưở mới
sinh được trông thấy. Đúng là một dấu lạ tốt đẹp. Một hành vi tự nó là tốt đẹp
được thực hiện trong một hoàn cảnh trái với quy định của luật lệ thì có còn là
tốt đẹp chăng? Nếu luật lệ ấy thuộc hàng thiên luật (như luật tự nhiên, luật
mạc khải) thì nói chung là không còn là tốt đẹp vì “mục đích không thể biện
minh cho phương tiện”. Giúp kẻ nghèo là việc tốt, lo lắng cho gia đình là việc
tốt, nhưng không thể biện minh cho cách thế kiếm tiền để làm những điều ấy bằng
việc ăn cắp, tham ô, hối lộ…được. Tuy nhiên nếu luật đó thuộc hàng nhân luật (như
luật quốc gia, luật Hội Thánh…), thì các việc tốt đẹp cao cả như việc cứu sống
người hay mở mắt người mù thì luôn ở
trên các quy định của nhân luật. Chúa Kitô không chỉ một lần như trong câu
chuyện hôm nay mà đã nhiều lần vạch trần sự sai lầm của một số người biệt phái,
luật sĩ khi họ tuyệt đối hoá nhân luật như luật Lễ nghỉ hay các tập tục tiền
nhân mà xem nhẹ và bỏ qua lề luật của Thiên Chúa như đức công bình và đạo yêu
thương, lòng từ bi và tình thương xót.
Chước cám dỗ muốn tuyệt đối hoá các chỉ thị, các quy định
hay luật lệ của mình, dù chỉ là phàm nhân, vẫn còn đó dưới mọi hình thức. Tình
trạng “phép vua thua lệ làng hay đạo trời còn dưới ý con người” vẫn đang tồn
tại cách này cách khác ngoài xã hội và có khi cả trong các tập thể tôn giáo.
Xin cho ánh sáng Đấng Cứu Độ chiếu soi sự u minh của những người tự cho mình là
sáng nhưng thực ra đang ở trong mê lầm. “Nếu các ông đui mù thì các ông đã
chẳng có tội. Nhưng giờ đây các ông nói rằng: “Chúng tôi thấy”, nên tội các ông
vẫn còn” (Ga 9,41).
2. Người làm cho người không
xem thấy được thấy: Con người thường xem xét dựa vào cái bên ngoài, còn Thiên
Chúa thì thấy tận cõi sâu tâm hồn con người. Chính vì thế, để có một cái nhìn
quân bình và toàn diện, cần phải biết nhìn theo cách nhìn của Thiên Chúa. Đức
Kitô, cuộc đời, những lời giảng dạy và các hoạt động của Người chính là cách
thế giúp ta nhìn nhận cuộc đời, con người, các sự vật, hiện tượng cách đúng đắn
và chuẩn mực.
Chúa
Kitô không chỉ dùng quyền năng làm cho anh mù từ thưở mới sinh được thấy ánh
sáng tự nhiên, Người còn khai mở con mắt đức tin của anh khiến anh can đảm nhìn
nhận và tuyên xưng Người là một vị Ngôn sứ cho dù phải bị trục xuất ra khỏi Hội
đường. Các môn đệ vốn mù tối lầm lạc khi cho rằng anh mù từ thưở mới sinh là do
tội của anh ta hoặc do tội của cha mẹ anh ta. Chúa Kitô đã mở mắt cho các ngài
để các ngài nhận ra rằng có nhiều sự dữ là do tội lỗi con người gây ra nhưng
cũng có nhiều sự dữ xảy ra mà chẳng do bởi lỗi của người này hay người kia.
“Đối với Thiên Chúa thì mọi sự đều là có thể được” (Mt 19,26). Qua các sự dữ,
Thiên Chúa có thể làm nổi rõ quyền năng và tình yêu của Người.
3. Là ánh sáng thế gian,
Chúa Kitô thúc bách ta phải thấy cả những điều ta không muốn thấy. Quả thật,
rất nhiều khi ta bị cám dỗ “được không nhìn thấy” để khỏi phải vất vả, khỏi
phải hy sinh hay khỏi phải dấn thân, chia sẻ… Mở cửa ra, nhìn thấy người tàn
tật, thế là được mời gọi chia sẻ. Một đôi lần thì có thể được, nhưng một ngày
mà đến ba bốn lần nhìn thấy thì sao đây? Thấy chuyện bất công là được mời gọi
săn tay áo để tạo lập sự công bằng… Không nguyên chỉ vất vả mà còn biết bao
điều phiền toái có thể ập đến. Lắm khi chưa được mạ thì má đã sưng hoặc cảnh ai
thổi lữa người đó bỏng môi là điều dường như khó tránh.
Lạy Chúa xin cho con đừng
thấy. Một lời cầu xin để mình được an phận. Ánh sáng đã đến thế gian. Chúa Kitô
đã đến thế gian, Người làm cho kẻ mù được thấy và bắt kẻ không thích nhìn thấy
cũng phải thấy, ngoại trừ chính họ tự ý bịt mắt không muốn nhìn. Không cứu sống
là đang giết chết. Không làm điều lành là đã làm điều dữ (x.Mc 3,1-5). Phải làm
ngay hôm nay những gì ta thấy phải làm theo khả năng và hoàn cảnh của mình.
Cúi xin Chúa sáng soi cho
chúng con được biết việc phải làm…Một lời cầu xin thật chính đáng và phải đạo
mà Kitô hữu thường xuyên đọc. Thế nhưng khi Chúa cho ta thấy, cho ta biết việc
phải làm thì sao đây? Có khi nào ta bị cám dỗ “ước gì đừng thấy, ước gì đừng
biết” chăng?
Lm Giuse Nguyễn Văn Nghĩa
– Ban mê Thuột.