CHÚA NHẬT XXXIII THƯỜNG NIÊN NĂM A (19/11/2023) - KÍNH TRỌNG THỂ CÁC THÁNH TỬ ÐẠO VIỆT NAM
Năm Phụng Vụ sẽ kết thúc với Chúa Nhật XXXIV Thường Niên mừng Chúa Giêsu Kitô Vua vũ trụ. Trước Lể mừng Chúa Giêsu Kitô Vua vũ trụ, Giáo Hội Công giáo Việt Nam mừng Lể các Thánh Tử Đạo Việt Nam vào Chúa Nhật XXXIII Thường Niên hôm nay.  Dù đang sống trong hoàn cảnh không mấy thuận lợi cho việc mừng lễ các Thánh Tử Đạo Việt Nam một cách trọng thể, chúng ta hãy cố gằng dành chút thời gian để suy nghĩ về gương hy sinh của các Ngài là tổ tiên, là cha ông đáng kính đáng mến của chúng ta và về trách nhiệm của chúng ta là làm chứng cho Tin Mừng của Chúa Giêsu Kitô.

LÀM LỢI NHỮNG NÉN BẠC CHỦ GIAO
Hơn bao giờ hết lợi nhuận đã trở thành lẽ sống hay mục đích của tất cả mọi người thời nay  Làm biếng và lãng phí đã trở thành trọng tội trong xã hội cũng như trong mỗi công ty xí nghiệp. Từ thực tế cuộc sống ấy chúng ta càng dễ hiều sứ điệp của Lời Chúa trong ba bài Sách Thánh của Chủ nhật XXXIII Thường Niên Năm A hôm nay. Dĩ nhiên sứ điệp của Lời Chúa không chỉ là làm sinh lời những nén vàng nén bạc vật chất mà còn và nhất là làm sinh lời những nén vàng nén bạc thiêng liêng mà mỗi cá nhân và cộng đoàn đã nhận từ ông Chủ là Thiên Chúa.

KHÔN DẠI THEO THÁNH KINH KITÔ GIÁO
“Khôn thì sống mà dại thì chết”. Người đời thường nói thế. Nhưng thế nào là khôn, thế nào là dại thì lại là một vấn đề phức tạp và nhiêu khê, vì có nhiều tiêu chuẩn để xác định thế nào là khôn, thế nào là dại và cũng có nhiều cách đánh giá khác nhau thậm chí trái ngược nhau.

LỜI NÓI PHẢI ĐI ĐỐI VỚI VIỆC LÀM
Trong xã hội, một người chỉ có nói mà không làm là người “ngôn hành bất nhất”, dĩ nhiên là không đáng tin cậy. Trong lãnh vực xã hội và chính trị, các nhà lãnh đạo nói mà không làm là các nhà lãnh đạo lừa dân, gạt dân, mị dân, cho dân ăn bánh vẽ. Trong Giáo Hội các chức sắc và tín hữu nói mà không làm là những Pharisêu giả hình đáng ghét. Sứ điệp của Lời Chúa Chúa Nhật XXXI Thường Niên Năm A là LỜI NÓI PHẢI ĐI ĐÔI VỚI VIỆC LÀM.

CHỈ CÓ MỘT GIỚI RĂN
Từ Cựu Ước cho tới Tân Ước, Thiên Chúa chỉ muốn mạc khải cho con người biết Người là Tình Yêu. Vì là Tình Yêu nên Thiên Chúa đã tạo dựng vũ trụ vạn vật và con người. Vì là Tình Yêu nên Thiên Chúa đã sai Con Một đến trần gian để cứu chuộc nhân loại tội lỗi. Thiên Chúa chỉ mong đợi một điều là loài người nhận ra:

CHÚA NHẬT TRUYỀN GIÁO - CỦA THIÊN CHÚA TRẢ VỀ THIÊN CHÚA
Vào thời Chúa Giêsu sinh ra lớn lên và họat động truyền giáo thì đất nước Do-thái bị đế quốc Rôma cai trị. Vì thế mà người Do-thái phải nộp thuế cho nhà vua là Cêsarê. Cũng vì thế mà đồng tiền Lamã với hình ảnh của vua Cêsarê, được sử dụng. Dĩ nhiên sống dưới sự đô hộ của đế quốc Roma thì phần đông dân chúng Do-thái bầt mãn và mong chờ một cuộc lật đổ. Nhưng cũng có không ít kẻ làm chó săn, tìm cách lập công với nhà cầm quyền và làm hại các đồng hương cua mình.

TRANG PHỤC CỦA KHÁCH DỰ TIỆC CƯỚI
Để mạc khải về Nước Trời là Vương Quốc Tình Yêu của Thiên Chúa, Chúa Giêsu đã dùng nhiều dụ ngôn và nhiều hình ảnh quen thuộc, gần gũi với đời sống của người Do-thái. Hai dụ ngôn và hình ảnh được Chúa Giêsu ưa dùng nhất là Vườn Nho và Tiệc Cưới.

HÃY LÀM CHO VƯỜN NHO SINH TRÁI NGỌT!
Để mạc khải Nước Trời là Vương Quốc Tình Yêu của Thiên Chúa cho loài người, Chúa Giêsu đã dùng nhiều dụ ngôn và nhiều hình ảnh quen thuộc, gần gũi với đời sống nông nghiệp của người Do-thái thời kỳ đầu Công Nguyên. Trong các dụ ngôn và hình ảnh được Chúa Giêsu vận dụng thì Vườn Nho là dụ ngôn và hình ảnh được Chúa dùng nhiều nhất.

LÀM CON THẢO CỦA CHA TRÊN TRỜI
Văn hóa Á Đông giúp các Kitô hữu Á Đông hiểu giáo huấn của Đạo Chúa một cách dễ dàng hơn vì truyền thống Á Đông và Giáo Lý Công Giáo đều rất coi trọng những giá trị của Gia Đình, nhất là sự hiếu thảo của con cái đối với ông bà cha mẹ. Trong gia đình Việt Nam, người con hiếu thảo là người con biết nghe lời ông bà cha mẹ mà kính trên nhường dưới, sống thuận hòa với người trong gia đình và thân ái với người xung quanh cũng như hữu ích cho xã hội cộng đồng.

HÃY VÀO LÀM TRONG VƯỜN NHO
Cây nho, vuờn nho là những thực tại rất gần gũi, thân thiết với dân Israel xưa. Vì thế mà cây nho, vườn nho, ông chủ vườn nho và thợ làm vườn nho được nhắc đến nhiều lần trong Thánh Kinh. Theo quan điểm của Thánh Kinh Kitô giáo, thế giới này là vườn nho của Thiên Chúa, một vườn nho khổng lồ, mà mọi người lớn/bé, già/trẻ, nam/nữ, tài ba/vụng về, trí thức/ít học, giầu/nghèo, lương/giáo... đều được Thiên Chúa là Chủ vườn nho mời vào làm trong vườn nho ấy.  

THA THỨ ĐỂ ĐƯỢC THỨ THA
Trong con mắt đức tin, cộng đoàn (gia đình, giáo xứ, giáo hội, xã hội) không chỉ có tương quan chiều dọc là quan trọng mà tương quan chiều ngang cũng rất quan trọng. Tương quan chiều dọc là tương quan của mỗi người với Thiên Chúa. Còn tương quan chiều ngang là tương quan giữa người này với người kia. Một trong những đặc điểm của tưong quan chiều ngang là việc sửa lỗi cho nhau, giúp nhau nên hoàn hảo và việc hiệp thông với nhau trong lời cầu nguyện (Phúc Âm Chúa Nhật XXIII Thường Niên A). Một đặc điểm khác của tương quan chiều ngang là sự tha thứ cho nhau  giữa những người sống trong một cộng đoàn như gia đình, khu phố, hội đòan giáo xứ v.v… (Phúc âm Chúa Nhật XXIV Thường Niên Năm A)  

VÌ TÌNH BÁC ÁI HUYNH ĐỆ HÃY GIÚP NHAU SỬA LỖI
Trong Tin Mừng Mátthêu có tât cả 5 bài giảng: bài giảng trên núi (chương 5-7), bài giảng về sứ mạng truyền giáo (chương 10), bài giảng bằng các dụ ngôn (chương 13), bài giảng về Giáo hội (chương 18) và bài giảng về cánh chung (chương 24-25). Bài Phúc Âm Chúa Nhật XXIII Thường Niên Năm A là một phần của bải giảng về Giáo Hội. Lý do Chúa Giêsu quan tâm đến Giáo Hội là vì Giáo Hội là cộng đoàn những người theo Chúa, là Israel mới hay dân riêng mới của Thiên Chúa, là hình ảnh của Nước Trời nơi trần thế, là công cụ của Ơn Cứu Độ. Vì lý do đó mà một trong những trách nhiệm của các thành viên của cộng đoàn Giáo Hội là nhắc nhở và xây dựng cho nhau sống đúng với tư cách và chức danh Kitô hữu (là giáo dân hay là giáo sĩ).

TỪ BỎ MÌNH & VÁC THẬP GIÁ ĐỂ THEO THẦY
Bài giáo lý cơ bản và sơ đẳng nhất của các Sách Phúc âm là nhận biết Chúa Giêsu là Ai và muốn đi theo Người thì phải đi con đường nào? Lời tuyên tín của Phêrô "Thầy là Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống" trong bài Phúc Âm tuần trước (Mt 16,16) là câu trả lời cho vế thứ nhất. Những lời công bố của Chúa Giêsu “Ai muốn theo Thầy, thì hãy bỏ mình đi, và vác thập giá mình mà theo Thầy” trong bài Phúc âm hôm nay (Mt 16,24) là lời giải đáp cho vế thứ hai.

QUAN TRỌNG LÀ MỐI TUƠNG QUAN CÁ VỊ VỚI CHÚA!
Đối với các Kitô hũu của mọi thời mọi nơi thì điều quan trọng nhất là biết Thiên Chúa là Ai (hay là Đấng nào). Và Người muốn gì.  Biết Thiên Chúa là Ai (hay là Đấng nào)  để chúng ta biết cách sống với Thiên Chúa/ Biết Thiên Chúa muốn gì để chúng ta thực hiện điều muốn ấy.

“NÀY BÀ, BÀ CÓ LÒNG MẠNH TIN, BÀ MUỐN SAO THÌ ĐƯỢC VẬY”
Trong Cưu Ước Thiên Chúa đã chọn Israel làm dân riêng để họ thờ phương yêu mến Thiên Chúa và làm cầu nối cho Thiên Chúa đến với các dân tộc khác. Nhưng không phải người Israel nào cũng hiểu đúng ý định ấy của Thiên Chúa. Phần đông người Israel có cái nhìn khinh thị đối với những người không phải là dân Israel và gọi họ là dân ngoại. Não trạng ấy còn tồn tại nơi nhiều người Israel thòi đầu Công nguyên. Vì thế trong thời rao giảng Tin Mừng ở Palestine, Chúa Giêsu Kitô đã nhiều lần đề cao lòng tin của những người ngoại tức của những người không thuộc Israel, vừa để chấn chỉnh suy nghĩ sai lầm của người Israel vừa để trả lại giá trị thật cho những người lương dân.  

“CHÍNH THẦY ĐÂY, ĐỪNG SỢ!”
Trong bất cứ xã hội, quốc gia nào cũng có những người không biết sợ là gì, dù là nghèo đói, vất vả, đòn roi, ngục tù, thậm chí cả cái chết. Họ quả là những con người dũng cảm, đáng kính phục. Trong khi đó, đại đa số con người ta thường bị cái sợ chế ngự cả tâm trí lẫn hành vi. Có người sợ đói, sợ rét. Có người sợ bệnh tật và tuổi già. Có người sợ mất của cải, địa vị, chức quyền. Có người sợ tù tội, giam cầm. Có người sợ ma, sợ quỉ là các thế lực vô hình độc ác.

CHÚA GIÊSU HIỂN DUNG
Để chinh phục các môn đệ và dân chúng tin vào và tin theo mình, Chúa Giêsu không chỉ rao giảng về Nước Trời và chữa lành dân chúng bằng nhiều phép lạ phi thường mà Người còn hé mở cho ba môn đệ thân tín nhất và những ngườ đọc Phúc âm thấy được dung mạo đích thật và giấu kín của Người. Đó là câu chuyện của bài Phúc âm Chúa Nhật XVIII Thuờng Niên Năm A hôm nay (Mt 17,1-9).  

NGƯỜI KHÔN CÓ ĐƯỢC KHO BÁU
Người đời có câu: “Khôn thì sống, dại thì chết” Đó là đúc kết kinh nghiệm sống  của loài người, không chỉ trong lãnh vực trần thế mà cả trong lãnh vực tâm linh nữa. Người khôn là người biết định giá (hay lượng giá) đúng. Người khôn là người biết chọn lựa đúng. Vì thế mà người khôn là người có được kho báu. Điển hình là người đi tìm ngọc đẹp và thương gia tìm thấy kho báu. Hai người ấy bán hết tài sản họ đang có để mua cho được viên ngọc quý hay thửa ruộng trong đó có chôn giấu kho báu, vì họ định giá đúng về viên ngọc quý hay kho báu vừa tìm thầy.

KẺ XẤU SỐNG CHUNG VỚI NGƯỜI TỐT GIỐNG NHƯ CỎ LÙNG MỌC CHUNG VỚI LÚA
Trong Tin Mừng Mátthêu có 5 bài giảng: (a) bài giảng trên núi, (b) bài giảng về sứ mạng truyền giáo, (c) bài giảng về Giáo hội, (d) bài giảng về các dụ ngôn và (đ) bài giảng về cánh chung. Trong bài giảng về các dụ ngôn, Chúa Giêsu đã dùng 6 dụ ngôn để nói về Nước Trời: (a) dụ ngôn người gieo giống, (b) dụ ngôn cỏ lùng, (c) dụ ngôn hạt cải, (d) dụ ngôn men trong bột, (đ) dụ ngôn kho báu và ngọc quý và (e) dụ ngôn chiếc lưới thả xuống biển. Mỗi dụ ngôn có ý nghĩa riêng và mang một sứ điệp riêng.

GIEO KHẮP BỐN PHƯƠNG TRỜI
Trên bìa cuốn Tự điển Bách khoa Larousse nổi tiếng, chúng ta đọc thấy phương châm này: “On sème à tout vent.” Có thể tạm dịch là: “Gieo khắp bốn phương trời.” Phương châm này giúp chúng ta liên tưởng đến dụ ngôn người gieo giống trong Tin Mừng Matthêu: “Trong khi người ấy gieo, thì có những hạt rơi xuống vệ đường, chim chóc đến ăn mất. Có những hạt rơi trên nơi sỏi đá, chỗ đất không có nhiều; nó mọc ngay, vì đất không sâu; nhưng khi nắng lên, nó liền bị cháy, và vì thiếu rễ nên bị chết khô. Có những hạt rơi vào bụi gai, gai mọc lên làm nó chết nghẹt. Có những hạt lại rơi nhằm đất tốt, nên sinh hoa kết quả: hạt được gấp trăm, hạt được sáu chục, hạt được ba chục."