Nhân mừng kính một năm ngày Tuyên phong Chân phúc của Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, xin kính mời tất cả anh chị em cùng đọc lại sứ điệp Mùa Chay 2005, cũng là sứ điệp Mùa Chay cuối cùng của ngài (29.4.2012).

SỨ ĐIỆP MÙA CHAY 2005 CỦA ĐGH GIOAN PHAOLÔ II

Anh Chị Em thân mến!

1. Mỗi năm, Mùa Chay lại được đặt ra trước chúng ta như một dịp thuận tiện để gia tăng cầu nguyện và thống hối, mở lòng ra để dễ đón nhận thánh ý Thiên Chúa.  Trong Mùa Chay, một con đường thiêng liêng được vạch ra giúp chúng ta chuẩn bị sống Mầu Nhiệm Vĩ Đại Sự Chết và Phục Sinh của Đức Ki-tô.  Điều này được thực hiện chủ yếu bằng cách lắng nghe Lời Chúa chăm chú hơn và bằng việc thực hành hãm mình quảng đại hơn, nhờ đó có thể giúp đỡ nhiều hơn những ai túng thiếu.

Anh chị em thân mến, năm nay tôi muốn anh chị em chú tâm đến một chủ đề khá thời sự, được trình bày qua câu sau đây trong sách Đệ Nhị Luật: “Yêu mến Đức Chúa… nghĩa là được sống, được sống lâu” (30,20). Đây là những lời Mô-sê nói với dân chúng, mời họ ký kết giao ước với Gia-vê trên đất nước Mô-áp, “để anh em và dòng dõi anh em được sống, yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, nghe tiếng Người và gắn bó với Người” (30, 19-20).  Đối với Ít-ra-en, lòng trung thành với giao ước thánh này là một bảo đảm cho tương lai: “vì như thế anh em sẽ được sống trên đất nước Đức Chúa đã hứa ban cho cha ông anh em là ông Áp-ra-ham, ông I-xa-ác và Gia-cóp, rằng Người sẽ ban cho các ngài” (30,20). Theo quan niệm Kinh Thánh, đạt đến tuổi già là một dấu chỉ được ân phúc của Đấng Tối Cao. Như vậy, tuổi thọ xem ra là một ân huệ đặc biệt của Thiên Chúa.

Tôi muốn mời gọi anh chị em suy nghĩ về chủ đề này trong Mùa Chay, để đào sâu ý thức về vai trò mà những người cao niên được mời gọi thực hiện trong xã hội và trong Giáo Hội, và như vậy để chuẩn bị tâm hồn anh chị em đón nhận những người cao niên trong tình yêu mến. Trong xã hội hôm nay, nhờ sự đóng góp của khoa học và y khoa, ta thấy sự kéo dài đời sống con người và sự gia tăng số người cao niên.  Điều này đòi hỏi ta phải chú ý đặc biệt hơn đến lớp người được gọi là lớp tuổi “già”, để giúp những thành viên của giới này sống trọn vẹn tiềm năng của mình bằng cách để họ phục vụ toàn thể cộng đồng.  Mọi tín hữu phải sẵn sàng chăm sóc những người cao niên, nhất là khi họ trải qua những giây phút khó khăn, đặc biệt trong những cộng đồng Giáo Hội tại các xã hội phương Tây, nơi vấn đề này đang nổi cộm lên.

2. Sự sống con người là một ân huệ quí báu cần phải yêu mến và bảo vệ trong mọi giai đoạn.  Điều Răn “Chớ giết người!” luôn đòi hỏi phải tôn trọng và phát huy sự sống con người, từ lúc bắt đầu cho đến lúc kết thúc tự nhiên.  Đó là một điều răn áp dụng ngay cả trong cơn bệnh hoạn và khi thể lực suy yếu làm cho con người giảm thiểu khả năng tự lo liệu cho bản thân. Nếu tuổi già, cùng với những tình trạng không thể tránh khỏi của nó, được đón nhận một cách thanh thản trong ánh sáng đức tin, thì nó có thể trở nên một cơ hội vô giá để hiểu sâu hơn Mầu Nhiệm Thập Giá, mầu nhiệm đem lại cho đời sống con người ý nghĩa trọn vẹn.

Người cao niên cần được thông cảm và giúp đỡ trong viễn cảnh này. Tôi muốn bày tỏ ở đây sự tán thưởng của tôi đối với những ai dấn thân đáp ứng những nhu cầu này, và tôi cũng kêu mời những người thành tâm thiện chí khác hãy tận dụng Mùa Chay để đóng góp về phần mình.  Điều này giúp nhiều người cao niên không cảm thấy mình là một gánh nặng cho cộng đồng và đôi khi cả cho gia đình mình, khi họ sống trong tình cảnh cô đơn khiến họ dễ bị cám dỗ tự cô lập hoặc đâm ra ngã lòng.

Cần nâng cao trong công luận ý thức rằng những người cao niên, trong bất kỳ trường hợp nào, cũng đều là một nguồn lực đáng trân trọng. Vì thế, phải kiện toàn sự trợ giúp về kinh tế và những sáng kiến về pháp luật giúp họ khỏi bị loại trừ khỏi đời sống xã hội. Thật ra, trong thập niên qua, xã hội đã chú ý nhiều hơn đến các nhu cầu của họ, và y khoa đã phát triển những phương cách chữa trị giúp giảm đau, cùng với một phương cách tiếp cận toàn diện đối với người bệnh, tỏ ra đặc biệt có ích cho những ai bệnh hoạn lâu dài.

3. Vào giai đoạn này trong cuộc đời, vì có nhiều thời gian rảnh rỗi hơn, nên người cao niên có cơ hội đối diện với những vấn đề căn cơ mà có lẽ trước kia họ đã bỏ qua, vì những mối quan tâm khẩn thiết trước mắt hoặc được xem là ưu tiên. Việc biết được mình đang đến gần mục tiêu tối hậu khiến cho người cao niên tập trung vào những gì thiết yếu, chú trọng đến những gì mà những năm tháng trôi qua đã không hủy diệt được.

Chính xác là nhờ tình cảnh này mà người cao niên có thể thực hiện vai trò của họ trong xã hội.  Nếu quả thực con người sống dựa vào di sản của những người đi trước, và tương lai của mình dứt khoát tùy thuộc chủ yếu vào cách thức mà các giá trị văn hóa dân tộc được chuyển giao cho mình, thì sự khôn ngoan và kinh nghiệm của những người cao niên có thể soi sáng bước đi của mình trên con đường tiến bộ hướng đến một hình thái văn mình ngày càng hoàn bị hơn.

Thật quan trọng biết bao việc tái khám phá sự làm phong phú lẫn nhau giữa các thế hệ!  Với lời mời gọi tha thiết hãy hoán cải và sống tình liên đới, Mùa Chay năm nay dẫn đưa chúng ta tập trung vào những chủ đề quan trọng liên quan đến hết mọi người này.  Điều gì sẽ xảy ra nếu Dân Chúa lại ngả theo một thứ tâm thức ngày nay nào đó xem những người này, các anh chị em của chúng ta, là hầu như vô dụng khi khả năng của họ bị giảm thiểu vì những trở ngại do tuổi tác hoặc bệnh tật?  Trái lại, cộng đoàn sẽ khác đi biết bao, nếu, khởi đi từ gia đình, luôn luôn nỗ lực mở rộng lòng đón tiếp họ.

4. Anh chị em thân mến, trong Mùa Chay, dựa vào Lời Chúa, chúng ta hãy suy nghĩ về tầm quan trọng của việc mỗi cộng đoàn đồng hành với những người cao niên với lòng yêu thương thông cảm. Hơn nữa, cần phải tập làm quen với việc suy nghĩ về mầu nhiệm sự chết với lòng cậy trông, để cho cuộc gặp gỡ chung cuộc với Thiên Chúa diễn ra trong bầu không khí bình an nội tâm, trong sự ý thức rằng Đấng “đã dệt tấm hình hài trong dạ mẫu thân con” (x. Tv 139,13b) và muốn tạo dựng chúng ta “theo hình ảnh của Người” (x. St 1,26) sẽ đón tiếp chúng ta.

Nguyện xin Đức Ma-ri-a, vị hướng đạo của chúng ta trên lộ trình Mùa Chay, sẽ  hướng dẫn mọi tín hữu, nhất là những người cao niên, đến sự hiểu biết ngày càng sâu hơn về Đức Ki-tô tử nạn và phục sinh, là lẽ sống tối hậu của chúng ta.  Xin Mẹ, người nữ tì trung tín của Con Mẹ, cùng với Thánh An-na và Thánh Gio-a-kim, chuyển cầu cho mỗi một người trong chúng ta “khi này và trong giờ lâm tử”.

Xin gửi Phép Lành của tôi đến Tất Cả Mọi Người.

Vatican , ngày 8 tháng 9 năm 2004

GIO-AN PHAO-LÔ II

(Đan Quang Tâm dịch)