Hàng năm vào ngày Thứ Năm tuần cuối cùng của tháng Mười Một, nước Mỹ có một ngày lễ mà tôi cho là ý nghĩa nhất trong tất cả những ngày lễ ở đất nước Hiệp Chủng Quốc này. Ðó là ngày lễ Thanksgiving - ngày lễ Tạ Ơn.

Lễ Tạ Ơn đầu tiên diễn ra vào năm 1621, không lâu sau khi những người Pilgrims từ nước Anh tìm ra và đặt chân xuống đây, rồi chọn vùng đất này để sinh sống - để từ đó; con cháu họ và những thế hệ nối tiếp lập nên một quốc gia hùng cường và giàu có bậc nhất thế giới: Quốc Gia Hoa Kỳ.

Số người tham dự lễ Tạ Ơn đầu tiên ấy chỉ vỏn vẹn có 140 người; gồm 90 người Wampanoag (Người Da Đỏ) và 50 người Pilgrims. Một số người Pilgrims đã bỏ xác dọc đường theo cuộc hành trình khi tìm đến đây và tiếp sau đó, một số khác cũng khá đông đã vùi thân khi chưa kịp thích nghi với khí hậu và phong thuỷ, nhất là bệnh tật luôn chờn vờn vào những buổi đầu sơ khai với mùa đông giá rét. 140 người đó đã dành đúng 3 ngày để tế lễ Tạ Ơn ngay sau khi vụ mùa được thu hoạch.

Ba ngày đó, họ làm gì và tạ ơn ai ?

Họ tạ ơn Trời, tạ ơn Thượng Ðế đã giúp họ sống sót khi vượt tuyến đường ngàn dặm và may mắn tìm ra vùng đất màu mỡ này; vùng đất đầy sữa và mật. Họ tạ ơn Thượng Ðế đã chúc phúc cho họ có được vụ mùa gặt bội thu đầu tiên. Họ cũng không quên tạ ơn những thổ dân Da Đỏ đã hướng dẫn biết canh tác và chăn nuôi trong những ngày tháng chân ướt chân ráo… Và hôm nay đây sau hơn 300 năm, người dân Hoa Kỳ - là những thế hệ tiếp nối vẫn đều đặn tái diễn lễ Tạ Ơn vào ngày Thứ Năm tuần cuối cùng của tháng Mười Một mỗi năm, như một nhắc nhở đến con cháu họ phải luôn biết ơn Trời, nhớ ơn người “Ăn trái nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn” như truyền thống và văn hóa của người Việt Nam đã dạy và nay đã ghi sâu và thấm nhuần trong dòng máu.

Qua câu chuyện The First Thanksgiving (Lễ Tạ Ơn Ðầu Tiên), tôi liên tưởng đến người tỵ nạn Việt Nam chúng ta trên vùng đất Hoa Kỳ này (Hoặc một quốc gia nào khác). Quả thật, chúng ta chẳng khác gì người Pilgrims thuở đó khi bỏ nước ra đi tìm tự do và đất sống. Những chuyến hải trình vượt đại dương của bạn và tôi trên những mảnh thuyền mong manh đã phải đối đầu bao gian khổ, hiểm nguy. Gian khổ và nguy hiểm ấy có thể ngập đến mức 99 % của cái chết bởi sóng gió, bởi đói khát, bởi nạn hải tặc… Thế mà cũng đành chấp nhận đánh đổi để chỉ mong 1 % nhỏ nhoi còn lại của sự sống.

Biết bao trở ngại của những ngày đầu lạ nước lạ cái nơi các trại tỵ nạn, những cách biệt và xa lạ từ ngôn ngữ, tập quán, văn hóa và khí hậu… Thế rồi ngày hôm nay khi ngoảnh lại, tôi cũng như bạn chợt nhớ ra rằng; chúng ta đã mang ơn biết bao người và biết bao điều trong cuộc sống mà thường thì con người hay quên hoặc cố quên những người đã làm ơn tạo phước cho ta trong cuộc đời. Nhất là sau khi bạn và tôi đã công thành danh toại, đã trở nên sung túc trên vùng đất Hoa Kỳ này.

Ðể hiểu rõ chắc chắn hơn cái ý thức của sự vô ơn không nhớ đến những người mà ta đã mang ơn. Xin hãy vào các nhà thờ hay chùa chiền…, chúng ta sẽ thấy và sẽ nghe được toàn là những lời cầu kinh, cầu nguyện: nào là xin này xin nọ của giáo dân, của thiện nam tín nữ mà quên đi sự tạ ơn. Hãy xem thêm tờ thông tin mục vụ ở những nơi đó, nào là chằng chịt những người xin ơn, xin ban, xin cho, xin được, xin có, xin thêm điều này điều nọ mà không thấy một lời, một lễ để tạ ơn, nếu có thì cũng rất giới hạn. Mặc dù sự tạ ơn của chúng ta cũng chẳng có thêm lợi ích gì cho Thượng Ðế. Thế nhưng, Ngài muốn lòng con người ghi nhớ và biết ơn nhau để tình cảm cộng đồng con người được nở hoa và sinh thêm hoa trái, mang lợi ích cho mình cho người, và nhìn thấy mối liên đới và tương quan tốt đẹp trong đời sống chung quanh.

Hôm nay trong ngày lễ Tạ Ơn. Bầu trời ảm đạm của mùa Thu tại vùng thủ đô Hoa Thịnh Đốn (Washington. D.C.) Bầu trời thoảng khói lam chiều ảm đạm thoáng giống như bên quê nhà. Ngoài kia, những cơn gió mơn man hàng cây trùi trụi, những chiếc lá vàng úa rồi rơi rụng. Lá về với lòng đất, về với cội nguồn. Ðời người đâu khác chi chiếc lá: xanh tươi đó, úa tàn đó. Lá sẽ mục nát trong lòng đất hoá chất hữu cơ cho cây được bén rễ để ươm chồi cho ngày mai tiếp nối.

Trên cả mọi điều, chúng ta hãy dâng lời tạ ơn Thượng Ðế vì điều kỳ diệu và tuyệt vời nhất Ngài đã tạo dựng cho chúng ta là hình hài con người, có lương tri và tâm trí mà không phải hình con thú hoặc vật vô tri.

Tạ ơn Ngài đã thổi trong hình hài ta sự sống với lý trí để xét suy điều đúng/sai, lẽ thiện/ác và biết nhận ra con đường Thượng Trí, tìm đến ánh sáng của Chân-Thiện-Mỹ. Ngài còn tạo và đặt vào trong ta một trái tim. Trái tim không chỉ có bổn phận bơm máu nuôi cơ thể, mà còn để hưởng nhận và ban phát yêu thương cùng những rung cảm trong đời sống.

Theo khoa học, bộ phận đầu tiên khi bào thai hình thành là một giọt máu biết đập. Ðó chính là trái tim. Nhờ có trái tim và lý trí mà bản năng con người được kiềm chế, được xoa dịu, nhất là khi phải đối diện với những xung đột và khác biệt trong nhịp sống nơi bản chất của con người.

Vâng, nếu chúng ta chỉ biết hành động theo bản năng thì có lẽ chúng ta đã, đang và sẽ “làm thịt” nhau không ngừng tay. Vì đời nào ai chịu thua ai ? Ngài biết rõ bản chất của con người là thế nên đã gắn, đã ban cho mỗi con người có một trái tim và thêm một khối óc để chế phục bản năng.

Khi nói đến trái tim cũng là đề cập đến sự sống, là nói đến sự yêu thương, hạnh phúc, bình an… Nếu mọi quốc gia, mọi dân tộc, mọi gia đình, mọi con người luôn đặt trái tim cạnh lý trí để “xử lý” với nhau trong bất cứ mọi tình huống, mọi hoàn cảnh thì có lẽ thế giới này sẽ thôi chiến tranh, con người sẽ gần lại với nhau, sẽ nâng đỡ và thương yêu nhau, gia đình sẽ hạnh phúc, xã hội sẽ dang rộng cánh tay chào đón tất cả mọi thành phần mà không phân biệt chủng tộc, màu da, giàu nghèo, sang hèn…

Hẳn, Thượng Ðế đã có lý do khi tạo ra trái tim đầu tiên (Giọt máu biết đập) để hình thành con người (Là bào thai) trước cả cái đầu, cái miệng và đôi tay… Vậy, tại sao không mang trái tim của chúng ta ra để quân bình, lý lẽ và phân tích đầu tiên trong mọi tình huống, mọi điều, và mọi việc của đời sống hằng ngày. Thực hiện như thế thì xã hội thôi nhiễu nhương, vơi bất công, thế giới bớt chiến tranh, tránh đầu rơi máu đổ, con người bớt ganh ghét, thù hằn và những xung đột, những tranh chấp… cũng được xoa dịu.

Xin hãy cúi đầu để tạ ơn sự tuyệt diệu của Thượng Đế khi tạo dựng nên vũ trụ bao la và loài người. Ôi! Ðấng Quyền Năng thật Tuyệt Hảo và Vô Song.

Có lẽ bạn và tôi không cùng tôn giáo - không chung niềm tin, nhưng chúng ta không thể phủ nhận sự hiện diện của Thượng Ðế đã tạo dựng nên vũ trụ, sông biển, núi đồi, nắng mưa, cỏ hoa, cầm thú… với mục đích, đó là chỉ vì yêu thương con người, rồi Ngài cho con người được ân hưởng và làm chủ vạn vật. Ngài còn sắp xếp mọi vật thể trong vũ trụ, chuyển mình theo tuần tự trong bàn tay quyền năng và an bài của Ngài.

Bạn cứ tưởng tượng xem nếu ta sống không có ánh sáng trong 24 giờ, hoặc một tuần, một tháng thì sẽ bất tiện đến thế nào ? Hoặc những ngôi sao va chạm, rơi rớt hay vũ trụ hỗn loạn thì đời sống con người sẽ ra sao ?, V,v…

Vậy, tất cả và thậm chí ngay cả ngày và đêm cũng nằm trong lập trình sáng tạo để cho con người có được năng lượng, có ánh sáng của mặt trời và được nhận ra thời gian, năm tháng, ngày và đêm mà tính toán, sắp xếp, nghỉ ngơi và làm việc…

Sau khi tạ ơn Trời, bạn và tôi chắc chắn nghĩ ngay đến gia đình. Ngày lễ Tạ Ơn cũng là ngày quy tụ mọi thành viên trong gia đình. Con cháu từ phương xa trở về với tổ ấm, về để tạ ơn đấng sinh thành, để gặp gỡ và tìm lại hơi ấm của gia đình.

Thượng Ðế đã hình thành xã hội đầu tiên cho loài người đó là người chồng, người vợ và từ đó họ sinh ra con cái. Chung quy lại đó chính là gia đình. Nơi gia đình ta tìm được chỗ nương tựa và yêu thương, được an ủi và vỗ về, được chia sẻ ngọt bùi hay đắng cay, hạnh phúc hay khổ đau trong đời sống. Trọng điểm của ngày lễ Tạ Ơn đối với các gia đình, đó là sự gần gũi và nhất là bữa ăn tối. Ông bà, cha mẹ, con cái và cháu chắt quây quần bên bàn ăn rồi dâng lên lời tạ ơn Thượng Ðế đã ban cho biết bao ân huệ trong năm qua. Tạ ơn đấng sinh thành đã dưỡng dục nuôi nấng ta đến ngày khôn lớn.

Còn gì hạnh phúc và ý nghĩa cho bằng khi có được mọi thành viên gia đình bên bàn ăn trong ngày lễ Tạ Ơn. Những món ăn không buộc phải cao lương mỹ vị mà chỉ là những món ăn đơn giản như khoai, đậu, ngô, bí… đã được chế biến, nhất là món gà tây (Turkey) thì không thể thiếu được. Những món ăn này bắt nguồn từ ngày lễ Tạ Ơn đầu tiên của người Pilgrims và nay đã trở thành món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày lễ này hằng năm.

Chúng ta còn tạ ơn ai nữa không ?

Còn, còn nhiều lắm bạn ạ! Này nhé: vào những năm đầu sau năm 1975, có biết bao người Việt Nam bỏ nước ra đi, những ngày tháng lênh đênh trên biển cả, lạc lõng trong rừng sâu. Nếu như không có những chiếc tàu và lòng thương xót của người ngoại quốc cứu vớt, thì xác thân bạn và tôi đã làm mồi cho cá, cho thú dữ rồi phải không ? Vì thế chúng ta không thể không biết, không nhớ ơn đến những người đã dang tay cứu vớt những thuyền nhân rồi đưa vào các trại tạm cư, trại tiếp tế, trại tỵ nạn, trại chuyển tiếp như Thái Lan, Mã Lai, Hồng Kông, Phi Luật Tân… Nhờ những trại đó để cho chúng ta có cuộc sống ngắn hạn và tạm thời sau những ngày tháng lênh đênh biển cả hoặc lạc lối rừng sâu trước khi lên đường định cư ở một quốc gia khác.

Ơn cao cả, lòng nghĩa hiệp và bác ái đó là từ tấm lòng nhân đạo của các thuyền trưởng, của Liên Hợp Quốc, của các hội từ thiện: Hội USCC, Hội ICM, các cơ quan bảo lãnh và từ thiện của các tôn giáo: Catholic, Tin Lành…

Làm sao bạn và tôi có thể quay phắt hoặc quên bẵng đi những ân nhân người Mỹ đã bảo lãnh, ra tận phi trường đón và đưa chúng ta về, cho ở trong nhà rồi đối xử, giúp đỡ…, và ân cần như một thành viên trong gia đình của họ.

Sau này nước Mỹ còn có thêm sự bao bọc, giúp đỡ và bảo lãnh những quân nhân cán chính của Việt Nam Cộng Hòa bị tù đày trong các trại cải tạo sau năm 1975 mà chúng ta ai cũng biết. Đó là “Chương Trình H.O.” Sự đọa đày này không chỉ nơi những cá nhân quân nhân cán chính mà còn cả gia đình của họ cũng bị liên lụy suốt bao thời gian.

Ôi! Người Mỹ và Nước Mỹ NHÂN ĐẠO biết bao! Họ có con TIM đúng với ý nghĩa tên gọi của nó! Biết rung cảm, yêu thương; chia sẻ, an ủi và nâng đỡ… để những người này và gia đình của họ lấy lại sự quân bình của cuộc sống, và con cái của họ vươn lên về mọi phương diện trên vùng đấy Hoa Kỳ này.

Tạ ơn đến những người lính canh gác nơi tiền đồn, những chiến sĩ đã hy sinh nằm xuống để gìn giữ quê hương, đất nước; những người cảnh sát, những cơ quan bảo vệ hòa bình, những vệ binh quốc gia chặn đứng và dẹp tan quân khủng bố và những thành phần bất hảo trong xã hội để cho gia đình bạn và tôi, cho tất cả mọi người có giấc ngủ và cuộc sống yên lành.

Liên quan trong đời sống hằng ngày, chúng ta cũng biết ơn đến những vị chức sắc và tu sĩ của các tôn giáo hướng dẫn đường tâm linh, chỉ cho chúng ta nhận ra ánh sáng của sự cứu rỗi trong cuộc đời khổ đau.

Thiên Chúa yêu thương con người và đã ban Ðức Giêsu Kitô xuống thế gian chịu chết vì tội lỗi của nhân loại, rồi qua sự chết của Ngài để cho chúng ta được ơn cứu độ. Sự hy sinh cái chết của Ngài cũng là sự kết nối giữa trời và đất để không còn khoảng cách giữa Thiên Chúa và con người. Cũng thế, Phật Thích Ca đã chua xót khi thấy chúng sanh quá đau khổ, trầm luân, xã hội nhiễu nhương, bất công… Ngài thốt nên lời bi ai: “Ðời Là Bể Khổ” rồi rũ áo hoàng tử và từ bỏ đời sống vua chúa, quyền quý, cao sang lên đường tầm đạo cứu chúng sanh.

Vâng, đời là khổ thật nên luôn cần đến các vị ấy để giúp ta định hướng, tìm được sự sống nơi vĩnh hằng, tìm đến bến bờ của bình an trong cuộc đời trầm kha này.

Ôi, các vị này chính là “Cái Đẹp Cứu Rỗi Thế Giới”

Chúng ta luôn ghi ơn những người Thầy, Cô đã khai sáng mở trí ta để thông suốt sự việc, mang kiến thức để ta phát triển tài năng, dạy cho ta biết luân thường đạo lý để ngày hôm nay ta dùng kiến thức và sự hiểu biết đó mà sống còn và phát triển mọi mặt trong đời sống, để đối diện và giao hảo tốt đẹp, hài hòa với mọi người trong gia đình, bạn bè và xã hội.

Xin cám ơn những Lương Y: Bác Sĩ /Y Tá đã tận tình chữa trị những lúc ta trái gió trở trời, ốm đau, những lúc bị dồi máu cơ tim, bị đột quỵ, bị ung thư và những cơn bệnh nguy kịch khác… Ai là người ra tay để cứu chữa cho bạn và tôi đây ?

Nhưng xin bạn và tôi cũng đừng vội quên những người và công việc của họ xem rất tầm thường nhưng ảnh hưởng rất lớn trong đời sống của chúng ta. Từ bác đưa thư, người tài xế, thậm chí cả người đổ rác nữa. Hãy nghĩ xem: chỉ cần 2 tuần thôi nếu những bao rác nơi nhà bạn không được dọn đi, bạn có sống nổi với mùi hôi thối nồng nặc từ đống rác ấy không ? Và xin tạ ơn biết bao người liên quan trong đời sống hằng ngày của chúng ta.

Riêng tôi - không quên cảm ơn người bạn đời đã cùng với tôi gầy dựng mái ấm gia đình, đã cùng chịu vất vả và cam nhận những gánh nặng, những gian nan và hoạn nạn…, nhưng vẫn mãi bên cạnh tôi trên con đường lắm thăng trầm của cuộc sống. Ðã vỗ về, an ủi, đã chia xẻ dù niềm vui hay nỗi buồn, dù khổ đau hay sướng vui… Người bạn đời này sẽ còn lại trong những ngày tháng cuối đời của tôi, sẽ gần gũi và đỡ nâng tôi khi già yếu, bệnh tật. Sẽ dìu tôi đến nhà vệ sinh, sẽ nhắc nhở tôi uống thuốc, phủ chăn ấm cho tôi khi đêm về, sẽ thao thức và ân cần với tôi mặc dù lúc đó tôi đã mất trí nhớ của tuổi già… Và, sẽ đau xót, tiếc nuối, khóc thương, rồi hương khói, cầu nguyện cho tôi khi tôi ra đi về bên kia thế giới.

Ôi! Cuộc đời dễ thương và đẹp biết bao khi chúng ta có nhau và biết ơn nhau.

Xin mãi cúi đầu tạ ơn! Tạ ơn Trời, tạ ơn tất cả mọi người đã làm ơn làm phước trong cuộc đời của tôi và của bạn.

Và sau cùng, kính chúc bạn có một ngày lễ Tạ Ơn thật êm đềm và ý nghĩa bên người thân yêu.

Happy Thanksgiving!  

Văn Duy Tùng