TGPSG / Aleteia -- Không bao giờ là quá muộn khi muốn kiếm tìm ân sủng của Chúa… 

Cách thích hợp để giới thiệu câu chuyện của người đàn ông này, chính là sử dụng hai câu Phúc âm: Lc 15, 23-24, tường thuật sự trở lại của “Đứa con hoang đàng”: “Hãy đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng!  Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy." 

Vào ngày 24-2-1954, Jacques Fesch đã sát hại một cảnh sát và làm bị thương 3 người khác ở gần đó. Tội phạm thật rõ ràng. Trong quá trình cố ăn trộm từ một nhà buôn tiền, mọi thứ đã không diễn ra êm xuôi. Jacques bị kết tội giết người và bị kết án tử hình. Ngày 1-10-1957, anh sẽ bị xử tử… 

Jacques sinh ra trong một gia đình giàu có. Cha của anh là một chủ ngân hàng thành công đến từ nước Bỉ. Ông cũng là một nghệ sĩ và một người vô thần, rất ít quan tâm đến cậu con trai. Được mẹ nuôi dưỡng thành tín hữu Công giáo, Jacques là một người hay mơ mộng. Anh cũng lười biếng và chẳng có tham vọng gì. Cha mẹ anh ly hôn khi anh 17 tuổi. Jacques trở nên khép kín, và có hạnh kiểm tồi tệ đến mức bị trường đuổi học. Cha anh đã giao cho anh một công việc tại ngân hàng của ông, nhưng Jacques -  người đã từ bỏ đức tin Công giáo -  bắt đầu ăn chơi và gặp rắc rối… 

Bạn gái của Jacques là Pierrette đã có thai. Khi Jaques 21 tuổi, anh và Pierrette đã kết hôn trong một đám cưới dân sự. Anh nghỉ việc ở ngân hàng của cha mình, bắt đầu chè chén say sưa và không làm được việc gì có ý nghĩa. Anh bỏ bê vợ con của mình, và có con với một người phụ nữ khác… 

Jacques lúc đó 24 tuổi. Anh đã có vợ và một con gái, và một đứa con khác nữa với tình nhân. Anh quá mệt mỏi căng thẳng nên đã ngỏ lời xin người cha giàu có của mình mua cho anh một chiếc thuyền để đi Tahiti. Cha anh từ chối. Không hy vọng thoát khỏi cuộc sống mà anh đã tạo ra cho chính mình, Jacques Fesch mua một khẩu súng và toan tính đi ăn cướp của một nhà buôn tiền. 

Tên người buôn tiền là Alexander Silberstein. Fesch đánh vào đầu hắn, nhưng Silberstein đã bấm chuông báo động. Một cảnh sát tên Jean Vergne ở gần đó đã chạy đến hiện trường. Jacques, chạy ra khỏi hiện trường, quay lại và bắn trả dữ dội vào viên cảnh sát đang lao tới. Jean Vergne chết tại hiện trường. Ba người chứng kiến ​​bị thương. Jacques Fesch bị bắt vài phút sau đó khi anh cố gắng chạy vào tàu điện ngầm… 

Tội ác này đã tạo ra một cơn chấn động. Các bài báo về sự tàn bạo này bùng nổ trên khắp nước Pháp, và đám tang của viên cảnh sát bị giết đã xuất hiện trên tất cả các bản tin truyền hình. Báo chí theo dõi phiên tòa của Jacques, và bầu không khí “kịch tính” đã khiến cả nước theo dõi diễn tiến phiên tòa sát sao cho đến hồi kết. Vào ngày 6-4-1957, Jacques Fesch bị kết án tử hình vì (các) tội ác của mình. Cách hành quyết ở Pháp thời đó là xử tử hình bằng máy chém… 

Jacques bị biệt giam tại nhà tù La Sante ở Paris. Khi vị Tuyên úy nhà tù - lần đầu tiên -  tiếp cận người tử tù, Jacques đã đuổi ngài đi. Nhưng vị Tuyên úy vẫn tiếp tục nỗ lực, và sau cùng hai người trở nên thân thiết. Trong thời gian này, một người bạn cũ của Jacques đã được thụ phong Linh mục. Ngài bắt đầu đến thăm anh. Và còn một nhân vật thứ ba nữa đã khiến Jacques hoán cải, chính là luật sư của anh. Tên ông là Baudet, một người Công giáo sùng đạo..

Với Chúa, mọi sự đều có thể 

Ba nhân vật này đã làm việc cùng nhau như những công cụ của ân sủng ban xuống từ trời cao. Người tử tù này bắt đầu xem xét lại cuộc sống của mình. Khi nhìn nhận mình đã gây ra nỗi đau và thống khổ cho quá nhiều người, anh đã đi vào một hành trình hoán cải. Jacques đã trở lại với đức tin Công giáo của mình, đã ôm lấy nó với cả con tim… 

Jacques bấy giờ đã coi phòng giam của mình như một tu viện. Anh đọc tiểu sử tâm linh của Thánh Phanxicô Assisi và Thánh Têrêxa thành Lisieux. Anh thường xuyên liên lạc với gia đình, đặc biệt với người anh trai và mẹ kế của anh. Anh viết nhật ký tâm linh hằng ngày – tập sách sau này sẽ trở  thành cuốn sách thu hút trí tưởng tượng của nhiều người. Anh đã làm hòa với vợ vào đêm trước khi chết. Vào ngày 1-10-1957, gần 6 tháng sau khi bị tuyên án, Jacques Fesch đã bị xử tử vì tội ác của mình… 

Pierrette - vợ của Jacques, và Veronica - con gái của anh, đã tìm cách công bố những bức thư của anh như là điển hình của ơn cứu độ. Lúc đầu, không ai quan tâm. Nhưng với sự giúp đỡ của nữ tu Veronique Dòng Cát Minh và Linh mục Augustin-Michel Lemonnier, họ đã xuất bản các tác phẩm của anh. Từ những năm 1970 cho đến hôm nay, những tác phẩm này đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều người…

Vào ngày 21-9-1987, Đức Hồng y Jean-Marie Lustiger - Tổng Giám mục Paris - đã mở một cuộc điều tra cấp Giáo phận về cuộc đời của Jacques Fesch (nhằm khởi sự tiến trình vận động Giáo hội phong chân phước cho anh). Năm 1993, án phong thánh  chính thức được mở tại Rôma, mang lại cho Jacques danh hiệu Tôi Tớ của Chúa. 

Chúng tôi đã mở đầu bài viết này bằng hai câu trong dụ ngôn “Người Cha nhân lành” -  bản Phúc âm về sự tha thứ. Chúng tôi sẽ kết thúc bài viết này bằng hai câu khác cũng của Phúc âm Luca, phản ánh sự hoán cải đáng chú ý nhất mọi thời đại. Kẻ trộm lành Dismas đã nói với Chúa Giêsu khi Ngài bị treo trên thập giá:

"Ông Giêsu ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến tôi!" Đức Giêsu nói với anh ta: "Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng." (Lc 23, 42-43)… 

Vâng, đối với Chúa, Lòng Thương Xót và Sự Tha Thứ luôn hằng tồn tại đến muôn đời. - Larry Peterson (Aleteia) 

Tuần V Mùa Chay rồi -  nghĩa là gần, rất gần với Tuần Thương Khó và Tử Nạn của Đức Giêsu Kitô – Chúa chúng ta…nên người viết muốn viết về chuyện sám hối – đổi đời…Và không gì cụ thể cho bằng nói về câu chuyện của Người Tôi Tớ Chúa – vốn là một tử tội -  Jacques Fesch…mà Giáo Hội có thể sẽ phong Chân Phước cho Ngài vào một ngày gần đây…

Jacques Fesh là ai ?

Anh ta là một tử tội…Vì sao ? Vì anh đã từng phạm tội cướp của, giết người…

Anh là một nạn nhân của một vấn đề rất chung trong gia đình cũng như trong xã hội của mọi thời…

Gia đình, bởi anh là con trong một gia đình giàu có, tiền bạc dư giả…và là một gia đình không hạnh phúc, bị đổ vỡ…Dĩ nhiên là trước khi đi đến tình trạng thê thảm ấy…thì gia đình anh đã từng là một gia đình hạnh phúc, vợ chồng gắn bó…và con cái được chăm sóc, dạy dỗ…Gia đình anh – như vậy – là trường hợp có thể nói là khá điển hình của nhiều nhiều những gia đình đổ vỡ ngày xưa và cả trong hôm nay nữa – nhất là trong hôm nay… 

Xã hội, bởi anh lớn lên trong nhung lụa, được dưỡng nuôi bằng đồng tiền và những tham vọng không chính đáng là bao…nên – ngay khi sử dụng đồng tiền bất chính – anh nhận ra sự thật của đồng tiền ấy, sự thật của cái bên ngoài giả tạo cả trong cách sống cũng như tài sản gia đình có được…Vậy là – một cách vô cảm – anh lao vào những hưởng thụ, nhưng bất mãn…với những “trả thù đời”…cách tội nghiệp…Anh là nạn nhân…và - ở một phương diện nào đó – anh vô tội…Những chàng trai, cô gái như anh và trong cùng một môi trường sống với anh – họ cũng vô tội…dù rất có thể lúc này, họ đang là những tù nhân, thậm chí tử tội !!! 

Cuối cùng thì – vào ngày mùng 6 tháng tư năm 1957, anh bị kết án tử hình…Và trong khi đợi chờ bản án được thi hành, anh bị biệt giam tại Nhà Giam la Sainte ở Paris…

Anh đã đuổi Vị Tuyên Úy Nhà Giam khi ngài tìm cách tiếp cận anh, nhưng rồi – với tất cả sự kiên nhẫn và nhiệt tâm – không những ngài đã có thể nói chuyện với anh…mà cả hai đã trở thành những người bạn thân tình…Bên cạnh đó là một người bạn cũ của Jacques – nay đã là một Linh mục – thường xuyên đến với anh…Người thứ ba cũng có một ảnh hưởng nhất định đến anh, đó là luật sư của anh – ông Baudet – một người Công Giáo tốt…Cả ba đã giúp  khai mở con đường đưa anh  trở về với Chúa và thậm chí còn nên thánh… 

Chúng ta nghĩ gì về những “Jacques Fesh” hôm nay trong môi trường sống này – nghĩa là môi trường sống của kỷ nguyên AI lan rộng khắp nơi ?

Những “người của công chúng” bản thân lão niên bát tuần được chiêm ngưỡng hằng ngày trên màn hình – đương nhiên – là những ca sĩ, những nhạc sĩ, những họa sĩ, những văn sĩ…và dăm ba khuôn mặt khoa bảng…với những thành công nhất định…và họ đăng đàn để nói về mình, về công việc của mình…và làm tiêu biểu cho những chương trình của Đài Truyền Hình Trung Ương cũng như Địa Phương…Ai cũng đẹp – đương nhiên là nhờ dao kéo rồi…Ai cũng giỏi bởi họ là những thành phần được tuyển chọn với tỷ lệ khá là giới hạn…Tuy nhiên điều chắc chắn : họ chỉ là một thiểu số ưu tuyển…

Vậy thì đa số khác ở đâu ? Ở ngoài xã hội, ở trên lề đường, ở dưới gầm cầu…Vất vưởng, mệt nhọc, nhễ nhãi… 

Jacqus Fesh – người tử tội – vào tù với tội danh cướp của, giết người ở tuổi 27 – một cái tuổi tràn đầy năng lượng và thật nhiều mộng mơ… 

Ở cái tuổi này trên đất nước Việt Nam của chúng ta có lẽ cỡ khoảng trên dưới 22 triệu bạn trẻ…Và theo thông tin chính thức thì mỗi năm có khoảng 13.000 thanh thiếu niên phạm pháp và bị kỷ luật…Nghĩa là 13.000 những Jacques Fesh hằng ngày vẫn say mê tốc độ, vẫn sử dụng hung khí, vẫn lượn lờ đây đó hoặc ngồi “thiền” trước những màn hình trò chơi ảo…và những bàn phím…Họ là ai ? Là con cái ông nọ, bà kia – những gia đình nhiều điều kiện nhưng lại thiếu hạnh phúc…Là con cái của những gia đình bất hòa, nhiều tranh cãi, thiếu trung thành…và bất tín, bất nghĩa… 

Jacques Fesh đã vào cửa trại giam trong tư cách một tử tội…Anh bước ra khỏi trại giam sau khi  đi qua máy chém với sự trân trọng của một con người “lột xác”… để được công nhận như Người Tôi Tớ của Thiên Chúa…Điều gì đã làm nên sự kỳ diệu ấy? Ơn Chúa – dĩ nhiên rồi – chính Ơn của Chúa đã làm nên sự diệu kỳ nơi Jacques Fesh, nguồn Ơn đã từng làm cho người tử tội bị treo bên Chúa được tận tai đón nhận những lời đầy an ủi : “Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng” ( Lc. 23 , 43)… 

Thế nhưng, Ơn Chúa – trong trường hợp Jacques Fesh là Ơn Sám Hối -  không tự nhiên và dễ dàng đến với Jacques…nếu không có sự giúp đỡ của những người thân thương, gần gũi…cũng như nỗ lực của chính bản thân người được giúp đỡ, được chia sẻ… 

Vị Linh mục Tuyên Úy Trại Giam đã từng bị anh đuổi đi khi ngài tìm cách tiếp cận anh…Thế nhưng rồi cả hai đã trở thành những người bạn…Dĩ nhiên không phải là chuyện của một sớm một chiều…và người phải kiên trì, thậm chí ngậm đắng nuốt cay…thì chắc chắn là vị Linh mục Tuyên Úy ấy rồi…Hình tượng của vị Linh mục Tuyên Úy này không biết có gợi nên điều gì nơi các Linh mục của Chúa trong hôm nay giữa những khủng hoảng của người trẻ Việt - Nam chúng ta không ? Đương nhiên là các Linh mục không thể và không có Bài Sai cho nhiệm vụ Tuyên Úy Trại Giam, nhưng không phải vì thế mà Linh mục của Chúa có thể phủi tay đứng trước “cánh đồng đặc thù” này của sứ vụ truyền giáo…Bản thân tự xét mình suốt 40 năm làm mục vụ Giáo xứ, chưa một lần cùng với thân nhân các phạm nhân đến thăm hỏi họ trong thời gian họ bị giam giữ…Trong khi  đó – hằng năm – vẫn “nghe” và “thuyết” rất nhuyễn về câu chuyện Ngày Phán Xét Chung…với những vấn đề rất “thường nhật” : Ta đói – các ngươi cho ăn, Ta khát – các ngươi cho uống, Ta là khách lạ - các ngươi  tiếp đón, Ta mình trần – các ngươi  cho mặc, Ta đau yếu – các ngươi thăm viếng, Ta bị tù đày – các ngươi thăm hỏi…Nghe nói về những chuyện “thường nhật” ấy như vậy, cả người bên “phải” lẫn bên “trái”…đều ngỡ ngàng : “Có bao giờ chúng con thấy Chúa “như vậy”…để mà…đến với Chúa đâu ???”…Ngỡ ngàng hơn nữa ở câu trả lời “dễ ợt” : “Ta bảo các ngươi : những gì các ngươi “đã làm” [hay “đã không làm”] cho một trong những người anh em bé mọn nhất của Ta đây là các ngươi “đã làm” [hay “đã không làm”] cho chính Ta” ( Mt 25 , 31 – 45)… 

Vị Linh mục thứ hai Jacques Fesh may mắn gặp được, đấy là người bạn cũ của anh…Có thể là một người bạn học cùng lớp thủa thiếu thời, người bạn cùng băng, cùng nhóm thể thao, chạy bộ…Người bạn ấy nghe tin về Fesh…và nặng lòng về phận số vô tín tội nghiệp của bạn mình…nên đã tìm thăm…Linh mục chơi với Linh mục…thì là chuyện đương nhiên…Linh mục nghe tin bạn bè thủa thiếu thời của mình…rơi vào tình trạng này/khác…và đến thăm…thì có vẻ như…hiếm !!! Có lẽ Fesh chưa chắc đã mặn nồng ngay ở những lần gặp gỡ ban đầu đâu, nhưng – cũng như vị Linh mục Tuyên Úy Trại Giam trên kia -  người bạn Linh mục này có quyết tâm…và thực sự muốn điều tốt cho bạn mình… 

Người thứ ba là vị Luật sư của anh – một người Công giáo tốt…Nghĩa là một người Công giáo sẵn sàng để  làm những gì “lương tâm Công giáo” của mình chỉ bảo đứng trước người anh em mà mình nhận để giúp đỡ…Đây cũng là gương sáng cho tất cả những người Công giáo sống đức tin của mình trong những môi trường xã hội khác nhau…Luật sư Baudet dư sức để hiểu rằng ông sẽ không thành công trong  việc bào chữa cho Fesh…vì tội phạm của Fesh rành rành và quá nặng nề…Nhưng ông vẫn giúp Fesh bởi ông muốn Fesh trở về với Chúa trước giây phút quyết định của đời mình…Lưỡi dao máy chém hạ nhanh, thủ cấp văng ra, nhưng “phận số” đời đời còn mãi…và đấy là điều quý giá phải đeo đuổi quyết liệt để giúp cho “khách hàng” của mình…Luật sư Baudet quả thật là một con người tin…

Với ba con người Chúa gửi đến như “công cụ của ân sủng” ấy, Jacques Fesh đã khởi sự “hành trình hoán cải” và Trại Giam trở thành Tu Viện – nơi Người Tôi Tớ Chúa ngày đêm đọc sách, cầu nguyện, chiêm niệm và viết nên những trang “Nhật Ký Tâm Linh” chan chứa ân tình lẫn chiều sâu đạo hạnh…

Linh mục Giuse Ngô Mạnh Điệp