Thứ Năm tuần X TN

2 Tm 2:8-15; Tv 25:2-5,8-9,10,14; Mc 12:28-34

Tin Mừng hôm nay tường thuật về cuộc trao đổi thân tình và cởi mở giữa Đức Giêsu và một kinh sư về một chủ đề thần học rất quan trọng của Do Thái giáo và cũng là của Kitô giáo. Câu hỏi được vị kinh sư đặt ra là “Trong mọi điều răn, điều răn nào đứng hàng đầu? tức điều răn nào quan trọng nhất?” Đức Giêsu trả lời cho ông biết một điều cốt lõi của luật đó là: “Điều răn đứng hàng đầu là: Nghe đây hỡi Israen, Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, là Đức Chúa duy nhất. Người phải yêu mến Đức Chúa của ngươi hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi. Điều răn thứ hai là: ngươi phải yêu mến người thân cận như chính mình. Chẳng có điều răn nào khác quan trọng hơn các điều răn đó”.

Trải qua biết bao nhiêu thăng trầm của lịch sử cứu độ, ta thấy Do Thái được mệnh danh là dân riêng được Thiên Chúa tuyển chọn và ưu ái ban cho Bộ luật Torah như là bảo chứng của lòng trung thành giữa Dân với Thiên Chúa. Người Do Thái tôn thờ Luật Chúa, họ đặt cuốn sách luật ở chỗ cao nhất trên bàn thờ và hàng ngày cầu nguyện bằng Torah. Nếu họ không giữ luật có nghĩa là họ phản bội Thiên Chúa của họ.

Trong sách Torah ghi nhận gồm có 613 điều luật dạy, nhưng thời Chúa Giêsu người Do Thái chỉ còn giữ khoảng 300 điều. Vì vậy họ dễ bị rơi vào “mê cung” của luật lệ, họ không thể nào nhớ hết tỉ mỉ từng điều từ luật kính thờ Giavê Thiên Chúa cho đến luật giữ ngày sabát, luật thanh tẩy...Một lần nữa Chúa Giêsu gỡ cho họ một mối thắc mắc lớn, một đáp số chính xác nhất, một hướng sống minh bạch nhất trên hết các điều luật đó là “Mến Chúa và yêu người”.

Vì sao chúng ta lại phải “yêu mến Đức Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực”. Địa lý Do Thái nằm trong vùng lưỡng hà địa, cái nôi của những nền văn minh và các tôn giáo lớn.

Vì thế người Do Thái thời Cựu Ước tiếp cận với rất nhiều tư tưởng, triết thuyết và nhiều thần giáo, họ dễ bị lẫn lộn giữa Giavê Thiên Chúa với các vị thần khác. Người kinh sư đặt ra một câu hỏi thật xác đáng và Chúa Giêsu cũng đã chỉ rõ điều luật quan trọng nhất đó là “Kính mến Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn”. Đây là điều răn quan trọng và cũng là điều khó thực hiện. Vì bản tính con người là thích chạy theo tà thần với vẻ hào nhoáng bên ngoài, những vị thần của quyền lực, tiền bạc, dục vọng …có khả năng làm thỏa mãn những nhu cầu của con người.

Lệnh truyền yêu mến Thiên Chúa và yêu người anh em mà Đức Giêsu trả lời cho vị Kinh sư cũng như dạy cho tất cả mọi người không chỉ là một yêu cầu hay một bổn phận. Không ai có thể yêu đơn giản chỉ vì anh được bảo làm như thế! Nhưng bởi vì tình yêu là lẽ sống, là con đường đưa tới hạnh phúc cho con người. Nói cho cùng, yêu mến Thiên Chúa là một đặc ân, một mối quan hệ mà Thiên Chúa khởi xướng khi chúng ta chịu phép rửa, và nó phát triển, lớn lên khi chúng ta chấp nhận Lời của Ngài, và mở lòng ra cho tình yêu của Ngài. Nó phát triển khi chúng ta sắp xếp ý chí của chúng ta trung thành với những điều răn lớn nhất này, đồng thời đưa ra những quyết định hàng ngày để phản ánh tình yêu bằng lời nói và hành động của chúng ta.

Đòi hỏi của Thiên Chúa có tính quyết liệt, dứt khoát phải tôn thờ Thiên Chúa trọn cả con người với mọi ước muốn thâm sâu trong tâm hồn và thể xác. Con người thường có thái độ “chân trong chân ngoài”, nghĩa là theo Chúa nhưng còn tìm kiếm và chạy theo những vị thần khác. Những vị thần có hình tướng và cả những vị thần vô hình vô tướng, đó là một thứ thần nguy hiểm và đáng sợ. Đó là thần tham lam dối trá, ghen ghét, thù hận, đam mê xác thịt, hưởng lạc và nhiều những thói hư tật xấu khác. Đó là những thứ thần ngấm ngầm ăn sâu vào tận xương tủy con người. Hơn ai hết Chúa Giêsu hiểu được rằng con người dễ chạy theo những quyến rũ của thế gian mà lãng quên hoặc tôn thờ Chúa một cách nửa vời, đó là một mối nguy hiểm.

Điều thứ hai không kém phần quan trọng đó là “yêu người thân cận như chính mình”. Chúng ta phải kính mến Thiên Chúa vì Người là Đấng sáng tạo và làm chủ muôn vật muôn loài, trong đó con người được sáng tạo theo hình ảnh Thiên Chúa, được Thiên Chúa cứu chuộc bằng giá máu và mạng sống của Đức Giêsu Con Một yêu dấu của Thiên Chúa. Kính mến Thiên Chúa cụ thể là yêu thương tôn trọng con người. Cả cuộc đời của Đức Giêsu chỉ canh cánh có một điều là yêu thương và cứu chuộc loài người. Thiên Chúa là Đấng quyền năng đã hạ mình xuống mang thân phận con người để cứu chúng ta khỏi ách tội lỗi và sự chết. Yêu người một cách “sơ sơ” thì dễ nhưng “yêu như chính mình” thì thật khó.

Thật vậy, yêu thương những người nổi tiếng, lịch sự, xinh đẹp, giàu có thì dễ, nhưng thật khó biết bao khi yêu thương những người nghèo khổ, dốt nát, người hay gây phiền toái cho ta. Yêu thương những người mang lợi lộc đến cho ta thì dễ nhưng khó mà yêu thương kẻ thù của ta, những người hàng xóm khó tính, keo kiệt, những người nghèo lang thang đầu đường xó chợ…Đòi hỏi của Chúa thật quá khó, điều răn ấy đụng chạm và cứa vào cái tôi ích kỷ của con người. Chỉ với ơn Chúa giúp chúng ta mới sống được điều răn Chúa dạy. 

Trong Tin mừng, hơn một lần Chúa Giêsu đã nói: “Không phải cứ kêu lạy Chúa, lạy Chúa là được vào nước trời mà là kẻ ‘nghe và thực hành lời Thiên Chúa” (x. Mt 7, 21; đồng thời Thiên Chúa chẳng ở đâu xa, chỉ cần mở lòng mình ra một chút, vận dụng trí óc một chút, ta có thể thấy Thiên Chúa sống động qua thiên nhiên, vũ trụ, qua các kỳ công của Người, và nhờ đức tin vào Lời Chúa dạy thì tha nhân chính là hình ảnh sống động của Thiên Chúa và Thiên Chúa đã muốn đồng hóa mình với họ (x. Mt 25, 31 - 46). Tuy nhiên điều quan trọng trong việc yêu mến tôn thờ Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn, hết sức lực hệ tại ở việc chúng ta luôn biết yêu mến, kiếm tìm và thực thi thánh ý Chúa, thực thi điều Chúa dạy. Và tất nhiên khi đã yêu mến Chúa thì chúng ta sẽ yêu tha nhân như chính mình vì đó là điều Chúa muốn và dạy chúng ta phải thi hành.       

Thiên Chúa luôn đưa tay ra cho chúng ta, và mỗi khi chúng ta quay lại với Người, chúng ta sẽ lãnh nhận được tình yêu của Người cách sâu xa. Và một khi đã cảm nghiệm được tình yêu Thiên Chúa sẽ khiến chúng ta yêu mến Người đồng thời chia sẻ tình yêu này với người khác. Đúng là chúng ta phải quyết định tìm kiếm Thiên Chúa và đáp trả lời mời gọi của Người, nhưng mọi quyết định đều có thể phát xuất từ mối quan hệ yêu thương với Thiên Chúa và nó được lớn lên khi tình yêu được chia sẻ. Do đó, mến Chúa yêu người là hai vế không thể tách rời của giới răn yêu thương - giới răn gồm tóm mọi lề luật; và với sự hướng dẫn của Thánh Linh, trong tình yêu mến này chúng ta sẽ biết chúng ta phải làm gì.