Trang Chủ Hòa Bình là kết quả của Công Lý và Tình Liên Đới (Is 32,17; Gc 3,18; Srs 39) - Peace As The Fruit Of Justice and Solidarity Quà tặng Tin Mừng
Fr. Huynhquảng
Bài Viết Của
Fr. Huynhquảng
Tiết độ
Hang Động Sợ Hãi
Chú Báo Đêm
Chuyện đời…
Nhân đức
Tự do của người nô lệ
Tự do ở xứ người
Tự do trong giới hạn
Chính mình
Miền Đất Không Ai Chết
Christopher Reeve
Tự do
Têrêsa – Bông Hồng Nhỏ
Mục tử trung tín
Tình bạn
Chiếc vĩ cầm
Khuôn mặt bên kia tường
Nông trại Koinonia
Cụ già bán rau
Tham lam - Quảng đại (bài 3)
Tham lam - Quảng đại (bài 2)
Giống nhau và khác nhau
Áo khiêm tốn
Tham lam – Quảng đại (bài 1)
Chú pha trà
Bài học của nước
Con ngựa
Chiếc cổng
Liệu pháp REBT
Phục hổ
Cứ dấu này
Thuỷ tự hạ
Chuyến xe đò
Nghĩ Khác
Rượu hay Nước
Green Latern
Ông Stephen Hawking
Góp Một Tay [i]
1. Kiêu ngạo – Khiêm nhượng
Nói ngay bây giờ
AIKIDO TRONG ĐỜI SỐNG NỘI TÂM VÀ MỤC VỤ TƯ VẤN

 

Qua bài viết này, con xin  tri ân Giáo sư võ sư Bùi Thế Cần, Giáo sư võ sư Nguyễn Tăng Vinh, thầy Hiệp, thầy Tiến, thầy Phong, thầy Hậu, thầy Hoàng; và cũng hết lòng cám ơn quí bạn đồng môn của hai CLB Aikido Phú Nhuận và Đạo Đường Đa Kao.   

Vào tháng giêng năm 2010, trong dịp đi thăm bệnh nhân hằng tuần tại bệnh viện Columbia, thành phố West Palm Beach, Florida, tôi gặp một bệnh nhân khoảng chừng 70 tuổi. Cũng như vài bệnh nhân tôi đã gặp, ông đã đặt câu hỏi về sự dữ, sự ác, sự bất công trong thế giới loài người. Dù ông tỏ lộ niềm vui khi gặp một chủng sinh công giáo, nhưng đồng thời ông cũng tỏ thái độ thách thức đối với tôi, người mà theo ông có thể biết về Kinh Thánh, thần học.  Ông hỏi như thách thức: “Anh hãy cho tôi biết, tại sao Chúa lại để cho cháu gái tôi, mới 9 tuổi đã phải mắc bệnh ung thư? Tại sao Chúa không để cho tôi mắc bệnh ung thư thay cho nó? Nếu có Chúa, tại sao Ngài lại để như vậy? Sao Ngài lại để cho sự ác hoành hành trong thế giới con người? Anh hãy cho tôi biết đi để tôi tin vào Chúa! Tôi có làm gì gian ác đâu mà sao Ngài lại trừng phạt tôi? Cháu tôi chỉ là đứa bé vô tội, sao Chúa lại trừng phạt nó? Anh hãy nói đi, hãy trả lời đi để tôi tin vào Chúa”

Tôi nhìn người đàn ông với ánh mắt thông cảm, yêu thương. Tiến lại gần hơn, nắm  tay ông, nhìn ông, cúi gần xuống, tôi nói. “Thưa ông, cho tôi xin lỗi. Tôi không biết.”

Nghe xong câu trả lời, sắc mặt ông đột nhiên biến đổi; từ thái độ thách thức, tức giận, oán than, qua thái độ chấp nhận và chia sẻ. Với giọng nhỏ nhẹ, ông đáp, “Anh nói đúng, tôi đồng ý với anh. Anh không biết.” Tiếp theo, ông không còn tỏ thái độ “thách thức” tôi nữa; ông đón nhận tôi, ông chấp nhận sự hiện diện của tôi bằng cách bộc bạch những khó khăn trong đời sống, trong gia đình, và trong cuộc đời ông. Ông cũng dần dần nhận ra Chúa trong đời ông, trong hoàn cảnh mà cháu ông gặp phải. Tóm lại, ông đã mở lòng để thấy sự hiện diện của Chúa trong những hoàn cảnh đau thương trong cuộc đời ông.

Ngay khi mới gặp bệnh nhân này, tôi như bị “tấn công” bằng những đòn hiểm độc. Ông “ra chiêu” đánh thẳng vào “Thiên Chúa của tôi.” Ông đánh thẳng vào Truyền thống, vào Giáo hội,  vào tất cả những nền tảng mà tôi tin, tôi sống, và tôi theo đuổi bảo vệ. Máu anh hùng, máu hiểu biết trổi dậy trong tôi ngay lập tức. Cái cám dỗ muốn dùng kiến thức Kinh Thánh, thần học để lý giải và để giúp cho ông hiểu đã trổi dậy trong tôi. Tôi muốn dùng kinh nghiệm đau khổ cá nhân để nói về sự quan phòng của Thiên Chúa. Tôi muốn dùng hình ảnh khổ nạn của Chúa Giêsu để khuyên ông vâng phục như Ngài. Tôi muốn chia sẻ với ông những tư tưởng của các thánh, của Mẹ Têrêsa Calcultta về giá trị của đau khổ,… Nhưng không, tôi dừng ở đó, tôi im lặng và nhìn ông, nắm tay ông (điều mà không phải ai ai cũng làm khi gặp bệnh nhân, nhất là người ấy không phải là người thân của mình). Tôi nhớ đến kỹ thuật Aikido, tôi áp dụng nó, và kết quả dường như giúp ông phần nào. 

* * *

Aikido (合気道) – Hiệp Khí Đạo là môn võ thuật được tổ sư Morihei Ueshiba (1883 –1969) sáng chế. Nguyên tắc của Aikido là hòa hợp, là lấy nhu thắng cương, là lấy yếu chế ngự mạnh. Theo tiếng Anh, Aikido có nghĩa là “the way of harmonious spirit,” tạm dịch,  “phương cách hòa hợp tinh thần.” Aikido không phải là môn võ  tấn công, thắng hay bại, nhưng là tự vệ (self-defense) và hòa hợp. Vì thế, để tập luyện cần phải có hai người để cùng giúp nhau mỗi ngày mỗi cảm nghiệm thêm và cùng thăng tiến cả về thể chất lẫn tinh thần. Trong một dịp tĩnh tâm tại chủng viện St. Mary, Philadelphia, vào năm 2009, tôi tìm gặp bốn nguyên tắc trong Aikido mà theo tôi, bốn nguyên tắc này có thể được dùng để áp dụng cho đời sống tinh thần, đặc biệt cho đời sống nội tâm, cũng như trong mục vụ. Vì lẽ đó, tôi chia sẻ bốn nguyên tắc này, để dù bạn là người không hề biết Aikido là gì, nhưng nếu bạn nghiền ngẫm bốn nguyên tắc này, phần nào bạn có thể tìm thấy vài  ích lợi nho nhỏ trong đời sống nội tâm và mục vụ[1].

1.   Observe – Quan sát: Khi hai đối thủ gặp nhau, điều quan trọng trước tiên phải là quan sát. Quan sát xem thử đổi thủ “ra chiêu” gì. Aikido không có chiêu thức gì cả, nhưng chỉ chờ đối thủ ra chiêu và dùng sức mạnh của đối thủ để chế ngự đối thủ. Trong đời sống nội tâm cũng vậy, có những hoàn cảnh “trái ý” xảy đến, ví dụ  như những lúc ta cô đơn, buồn phiền, nghịch cảnh. Điều ta cần phải làm là dừng lại để “quan sát” chúng. Thông thường ta ít khi dừng lại để quan sát, mà ta thường có phản ứng (react) ngay. Ví dụ ai nói điều gì động đến ta, ta dễ dàng “nói lại” (talk back) ngay; ta dễ dàng trả đũa trong những hoàn cảnh trái ý ngay. Theo nguyên tắc thứ nhất này, thay vì phản ứng, ta có thể dừng lại để “quan sát” sự kiện làm ta khó chịu hay bực mình. Ta có thể dừng lại để “nhìn” nó, và để chỉ nhận ra nó mà thôi.

Trong trường hợp trên, tôi đã dừng lại để quan sát thái độ “ra chiêu” của ông lão và nhận thấy rằng, thực ra nơi ông cũng có những đau khổ, lo sợ của một kiếp người. Những câu hỏi “tấn công” tôi liên tục biểu hiện một thái độ lo sợ cho sự  an toàn, lo sợ cho tương lai; ông dường như mất niềm tin vào Thiên Chúa. Nhờ quan sát tôi nhận ra rằng, điều ông đang cần là tìm một ai đó để chia sẻ, để lắng nghe, chứ chưa chắc ông đã oán giận Thiên Chúa thực sự.

2.   Receive – Đón nhận: Mức độ thuần nhuyễn của người tập luyện Aikido là ở chỗ biết tiếp nhận/cảm nhận  lực tấn công của đối phương. Aikido không dùng sức để chống lại, để đối kháng, mà trái lại, áp dụng nghệ thuật tiếp nhận/cảm nhận sức mạnh của đối phương và dùng chính sức mạnh của họ đó để chuyển hướng họ. Trong đời sống nội tâm cũng thế. Những cuộc tấn công như vũ bão của thế gian, xác thịt là có thật. Nếu ta chạy trốn chúng, thì ta sẽ chạy đến bao giờ? Làm sao ta chạy trốn khỏi thân xác, khí huyết ta được? Làm sao ta có thể chạy trốn khỏi thế giới này được? Danh-Lợi-Thú có đó, hiện diện đó trong thế giới và trong mỗi con người. Hãy quan sát chúng và đón nhận chúng như chúng là. Không suy nghĩ gì thêm hơn, không tưởng tượng gì thêm hơn; hãy nhìn và chấp nhận sự hiện diện của chúng như chúng là.

Trong hoàn cảnh trên, tôi đón nhận người bệnh nhân này. Tôi để ông “tấn công” tôi và tôi tiếp nhận những “chiêu thức” của ông. Tôi không phản ứng ngay, nhưng cứ để ông “ra đòn.” Khi người ta uẩn ức, buồn phiền, lo lắng, người ta chỉ muốn tìm một ai đó để trút “bầu tâm sự.” Đó là lúc ta tiếp nhận họ, tiếp nhận “chiêu thức” của họ. Làm như vậy không có nghĩa ta bị lép vế, bị thua cuộc. Nhưng thực ra  ta đang phần nào giúp họ thoát ra tình cảnh buồn phiền, uẩn ức. Ta tỏ bày tình yêu và sự quan tâm đến họ. Họ cần người có khả năng lắng nghe và cảm thông với tất cả trái tim và khối óc.

3. Relax – Thả lỏng: Trên sàn đấu võ, ta trở thành mục tiêu để đối phương tấn công. Mục tiêu ấy có thể là tay, chân, hoặc thân thể của ta. Khi hai kình địch gồng tay nhau, bỗng một bên thả lỏng, người kia sẽ hớ đà. Khi chiêu thức của đối phương vừa “chạm” đến ta, ta thả lỏng, không chống cự, nhưng chỉ xoay người làm cho đối phương bị hớ đà vì do ta đã thả lỏng hoặc né tránh. Đánh vào mục tiêu thì có giá trị, chứ đánh vào khoảng không thì vô nghĩa, chỉ mất thăng bằng, hớ đà và té ngã. Đời sống nội tâm của ta phần nào cũng tương tự như vậy. Khi bị tấn công từ những cơn cám dỗ, bị hiểu lầm, bị lên án, gặp nghịch cảnh,… Đừng “gồng mình” để tự biến mình thành mục tiêu cho “đối phương” tấn công. Chết ngay, ta không đủ sức chống lại chúng đâu! Đừng nghĩ là mình có đủ sức mạnh để chống trả, để quật ngã chúng. Hãy di chuyển mục tiêu làm chúng bị hớ và té ngã. Hãy thả lỏng và chuyển mục tiêu “ta, tôi” qua Bí tích Thánh Thể. Hãy thả lỏng và để Chúa trở nên mục tiêu của chúng. Chúng làm được gì với sức mạnh của Thánh Thể?!

Tại bệnh viện, tôi đã thả lỏng vì hiểu rằng, những “đòn” tấn công của bệnh nhân đó thực sự đâu có nhắm vào tôi. Nếu một chủng sinh khác có mặt hôm đó thì bệnh nhân ấy cũng sẽ tuôn ra những lời tương tự như vậy. Hóa ra, ông đâu ghét gì tôi mà “chửi” hay “thách thức” tôi. Nếu tôi phản ứng bằng cách “giảng dạy, lên lớp” ông thì tôi mắc bẫy, tôi bị cuốn vào một cuộc chiến hơn thua giữa tôi với ông. Ông sẽ thêm giận, tôi cũng thêm bực mình. Và có thể tồi tệ hơn là ông sẽ gọi bảo vệ, y tá để “tống” tôi ra khỏi phòng của ông. Những bất bình, nghịch cảnh là có thật trong đời sống, nhưng thực ra chúng đâu hiện diện mãi mãi trong đời ta được. Đừng quá để ý đến chúng, đừng để ta trở thành mục tiêu cho chúng. Hãy thả lỏng, đừng nắm giữ chúng lại – chúng đến rồi đi như nước - chảy - mây – trôi.

4. Let go – Buông thả (té ngã): Khi ta (mục tiêu) đã xoay chuyển hướng, thì cú đòn của đối phương nhắm vào ta đã bị chuyển vào khoảng không, vô giá trị. Từ thế yếu, ta chuyển qua thế mạnh; từ kẻ bị tấn công, ta làm chủ thế trận. Như thế, chỉ cần một động tác nhỏ là ta có thể quật ngã được đối phương. Tương tự như thế trong đời sống nội tâm của ta.  Những khúc mắc, điểm đen, ma quỉ khi không còn nhận ta làm mục tiêu cho chúng nữa, mà mục tiêu chính là Bí tích Thánh Thể, chúng sẽ tháo lui, té ngã, bỏ chạy.

Trong căn phòng bệnh viện ấy, với sự quan sát, tiếp nhận, và thả lỏng của tôi, bệnh nhân ấy đã bộc lộ (buông thả) tất cả những nỗi lo âu, sợ hãi của một kiếp người. Thái độ muốn thách thức, hơn thua không còn nữa, mà nhường lại cho sự hòa hợp, cảm thông giữa hai con người với nhau. Nỗi đau của ông cũng là nỗi đau của tôi; và sự giới hạn của tôi cũng là sự giới hạn của ông.  Ông và tôi gặp nhau không phải trong sự thỏa mãn chiến thắng của mỗi người, nhưng trong sự nhận biết giới hạn của nhau. Ông và tôi cũng hiểu rằng, thay vì nặn óc dùng trí khôn để lý giải về điều ác, về bất công, thì chúng ta hãy cùng cảm thông chia sẻ với nhau những vấn nạn ấy.

* * *

Thưa bạn, Chúa Giêsu cũng đã trải qua cơn cám dỗ về quyền lực, về hiểu biết trong sa mạc và trên thập giá. “Nếu ông là con Thiên Chúa…” (Mt 4:3; 27:40), “ông hãy biến đá thành bánh (Mt 4:3; Lk 4:3), ông hãy xuống khỏi thập giá” (Mt 27:40). Chúa Giêsu đã không mắc vào bẫy của ma quỉ, của bóng tối, nhưng Ngài quan sát, tiếp nhận và phó thác cho Thiên Chúa Cha định đoạt số mệnh của mình thay vì giải đáp bằng lý luận theo kiểu con người. Chắc chắn một điều là ai ai trong chúng ta cũng gặp nhiều khúc mắc, vấn nạn trong đời sống nội tâm và mục vụ mà không phải lúc nào ta cũng có thể tìm câu trả lời, hay đáp ứng cho người khác được. Thực ra, Chúa đâu kêu gọi ta để ta “sửa” hết những vấn nạn ấy đâu, nhưng quan trọng hơn hết chính là sự  hiện diện, và sự lắng nghe của ta để khơi dậy niềm hy vọng bằng tình yêu và cảm thông cho tha nhân mà thôi.

Ơn gọi là một hành trình của đức tin – tiếp tục ra đi, tiếp tục khám phá, tiếp tục gặp thử thách vấn nạn, chứ không phải là hành trình đi tìm đáp số như một bài toán. Hôm nay tôi đang chia sẻ với bạn về những cảm nghiệm về ơn gọi, về hành trình đức tin, nhưng có lẽ chỉ ngày mai thôi, tôi mệt mõi, tôi lo âu, tôi ngã quị, nhưng với ơn Chúa tôi sẽ tiếp tục đáp trả và tiến tới phía trước. Đáp số của ơn gọi không thể chỉ tìm thấy ở những ngày tiến chức, khấn hứa, bằng cấp, hay tổ chức thành công những lễ hội, nhưng đáp số ấy cũng còn được tìm thấy trong từng ngày sống âm thầm một mình, bị hiểu lầm, bị cô lập, và cả vào lúc tuổi già bóng xế, mõi mệt. Nói như thánh Phaolô như trong cuộc chạy đua về đích (cf. Cor 9:24), mỗi bước chạy của chúng ta đều là đáp số cho ơn gọi. Khán giả bên vệ đường vỗ tay hay độc hành trên lộ trình, từng bước chân của ta tiến tới là mỗi lời giải đáp và cũng là mời gọi tiến lên trong hành trình ơn gọi. Bao lâu ta còn chạy, ta còn hy vọng tìm thấy đáp số và còn hy vọng về đến đích. Đừng để những tiếng gọi “lao xao” làm chệch hướng của ta, nhưng cứ hãy: observe, receive, relax, và let go.

 

Br. Huynhquảng

www. brhuynhquang.org

email: brhq@brhuynhquang.org

Video minh họa tại: http://brhuynhquang.org/?p=1347
 


[1] Bốn nguyên tắc này chỉ là quan điểm cá nhân của tác giả bài viết, không phải là nguyên tắc chung của Aikido.

Tác giả: Fr. Huynhquảng

Nguyện xin THIÊN CHÚA chúc phúc và trả công bội hậu cho hết thảy những ai đang nỗ lực "chắp cánh" cho Quê hương và GHVN bay lên!