CHÚA NHẬT XXXI B THƯỜNG NIÊN
Tl 6: 2-6; Dt 7:23-28; Mc
12: 28-34
Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Điều Răn Đứng Đầu và Quan Trọng
Nhất
Một vị trong các kinh sư đã
nghe Đức Giêsu tranh luận quá hay với một nhóm người bèn đến hỏi Chúa: “Thưa
Thầy, trong các điều răn thì điều nào đứng đầu?” Chúa Giêsu trả lời: “Điều răn
đứng đầu là: Chúa là Thiên Chúa chúng ta, là Thiên Chúa duy nhất. Ngươi phải
yêu mến Chúa của ngươi hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức ngươi. Điều
răn thứ hai là: ‘Ngươi phải yêu người hàng xóm như chính mình!’ Chẳng có
điều răn nào khác quan trọng hơn hai điều đó. Vị kinh sư nói với Đức Giêsu:
“Thưa Thầy, Thầy nói rất đúng. ‘Thiên Chúa là đấng duy nhất, ngoài Người ra
không có đấng nào khác’. Yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết trí khôn, hết sức lực,
và yêu người hàng xóm như chính mình, là điều quí hóa hơn mọi của lễ.” Chúa
Giêsu thấy ông trả lời khôn ngoan như vậy thì bảo: “Ông không còn xa Vương quốc
Thiên Chúa đâu.” Sau đó không còn ai chất vấn Chúa nữa (Mc 12:28-34).
**************
Bài đọc sách Thứ Luật (Tl 6:2-6)
và đoạn Phúc Âm Maccô (Mc 12:28-34) là nền tảng của kinh Shema mà dân Do Thái
tuyên xưng về Đức Giavê: “Hỡi Israel, hãy nghe đây, Thiên Chúa là Chúa chúng
ta, là Thiên Chúa duy nhất” (Tl 6:4). Chúng ta tuyên xưng đức tin qua kinh
TIN KÍNH, dân Do Thái tuyên xưng niềm tin của họ bằng kinh SHEMA trong hội đường
của họ sau khi đền thờ bị phá hủy và họ bị phân tán đi nhiều nơi. Kinh Shema là
tổng hợp cả một giáo thuyết: “…. Hãy nghe đây, Thiên Chúa là Chúa chúng ta,
là Thiên Chúa duy nhất. Ngươi phải yêu mến Thiên Chúa là Chúa của ngươi hết lòng,
hết tâm hồn và hết sức ngươi.”
Trọng điểm của kinh tuyên xưng này
là sự thật: Chỉ có một Thiên Chúa là đấng tạo dựng nên trời đất. Vậy Người là
Thiên Chúa của tất cả mọi loài mọi vật. Tất cả những chúa thần khác đều không
phải là Thiên Chúa. Vũ trụ mà chúng ta đang sống có nguồn gốc từ Thiên Chúa và
do Thiên Chúa tạo dựng nên. Sự tạo dựng này được thể hiện ở tất cả mọi nơi. Tuy
nhiên, một tuyệt đối rõ ràng nhất là không phải một chúa trong nhiều chúa, mà
chỉ có Một Thiên Chúa duy nhất là cội nguồn của mọi sự mọi loài hiện hữu. Tất cả
mọi sự hiện có trên thế giới là do Lời sáng tạo đầy quyền năng của Người.
CHỨC
TƯ TẾ / LINH MỤC CỦA CHÚA GIÊSU KITÔ.
Trong thư gửi tín hữu Do Thái (Dt
7:23-28), chúng ta thấy có đề cập đến những linh mục trong Giao Ước cũ. Linh mục là
người thì phải chết, nên họ không thể ở tại chức mãi mãi được. Nhưng Chúa Giêsu
là đấng tồn tại muôn đời, do đó chức linh mục của Người cũng sẽ tồn tại mãi mãi.
Đức Giêsu là thầy cả thượng tế mới, nên Người bảo đảm tính vĩnh cửu của Giao Ước
mới. Vì vậy Người có thể cứu rỗi bất cứ ai qua Người để đến với Thiên Chúa, bởi
vì Người sống muôn đời để can thiệp cho họ. Chúa Giêsu không phải là tư tế theo
truyền thống Do Thái. Người không thuộc giòng Aaron mà là giòng Judah. Vì vậy
đường thiên chức tư tế của Người, theo luật định, không thể có được. Do đó con
người và hoạt động của Đức Giêsu thành Nazareth không đi theo giòng của các tư
tế cũ, mà theo truyền thống các ngôn sứ của Israel xưa.
Biển Đức XVI đã nói rõ trong bài
giảng của ngài ngày lễ Mình và Máu thánh Chúa Kitô tại Rome hôm 3-6-2010 như sau:
“Chính Chúa Giêsu đã tự tách khỏi quan niệm tế tự của tôn giáo cũ. Người phê
phán, đả kích cung cách tiếp cận với Thiên Chúa bằng luật lệ loài người phối hợp
với nghi lễ tinh tuyền hơn là tuân giữ giới răn của Chúa. Nghĩa là Yêu Chúa
và yêu tha nhân phải ‘quan trọng hơn tất cả của lễ toàn thiêu và những
của lễ hy sinh / hy lễ…’ Ngay cả cái chết của Chúa Giêsu mà người Kitô hữu
chúng ta gọi là ‘của lễ hy sinh’, cũng hoàn toàn không giống như những của lễ hy
sinh theo tục lệ xưa. Nó hoàn toàn khác biệt. Đây là việc thi hành bản án tử
hình của Chúa Giêsu môt cách ô nhục nhất của loài người, là đóng đanh Chúa trên
thập giá ở ngoài thành Jerusalem”. Thiên chức linh mục của chúa Kitô liên
quan mật thiết với sự đau khổ. Không có nguyên tắc căn bản và cách nhìn này thì
bất cứ cố gắng nào của chúng ta để kiến tạo một Giáo Hội Chúa Giêsu Kitô đều trở
nên vô ích và vô nghĩa.
BÀI GIẢNG QUAN TRỌNG CỦA CHÚA
GIÊSU
Chúa Giêsu đã trở thành mối nguy
hiểm cho các kinh sư và luật sĩ Do Thái lúc bấy giờ nên họ thường tỏ ra thù
nghịch chống lại Người. Tuy nhiên cuộc đối chất giữa Chúa Giêsu và vị luật sĩ
như trong câu chuyện Phúc Âm hôm nay (Mc 12:28-34) lại có vẻ hòa hoãn thân
thiện hơn, không có gì là đối nghịch nhau.
Để nắm bắt được đầy đủ ý nghĩa của
đoạn Phúc Âm này, chúng ta nên hiểu rõ bổn phận của những luật sĩ trong Do Thái
giáo. Luật sĩ không phải là thành viên của bất cứ giáo phái Do Thái nào hoặc
của bất cứ một đảng phái chính trị nào như người Biệt phái, người Sadducee,
người Essene hay Zealot mặc dù nhiều vị trong số những luật sĩ cũng thuộc thành
phần Biệt Phái là người tuân giữ luật rất khắt khe. Luật sĩ là những học giả,
những nhà thông thái của Do Thái giáo. Sự hiểu biết luật pháp của họ rất uyên
bác, như thể bao gồm mọi khôn ngoan và chỉ có học thuyết của họ là duy nhất mà
thôi….Họ lại nắm giữ những địa vị lãnh đạo, và được cộng đồng Do Thái trọng vọng.
Theo đoạn Tin Mừng Marco (Mc 12:
24-27), vị luật sĩ tỏ ra rất thán phục Chúa Giêsu khi Chúa trả lời câu hỏi về
‘một người phụ nữ lấy 7 anh em làm chồng thì khi sống lại, bà ta sẽ là vợ
ai?’(Mc 12: 19-23). Lúc bấy giờ vị luật sĩ đến gần Chúa và tỏ ý muốn học hỏi
thêm.
Nhưng câu hỏi chính và nòng cốt
của bài Tin Mừng hôm nay là “Giới răn nào là giới răn đầu tiên” đã là dịp
để Chúa Giêsu đưa ra một bài giảng rất quan trọng. Các thầy dạy luật Torah thì
luôn luôn tranh cãi về sự tương đối giữa các giới răn trong Cựu Ước. Trả lời câu
hỏi, Chúa Giêsu đã dẫn chứng sách thứ luật (Tl 6:4-5) và nhắc lại lời mở đầu của
kinh Shema mà dân Do Thái vẫn đọc hàng ngày. Họ hỏi chúa Giêsu về một điều răn,
nhưng Chúa đã trả lời họ hai điều. Điều thứ hai là: Các anh sẽ yêu tha nhân như
yêu chính mình vậy (Lv 19:18), nó không thuộc số 613 giới răn. Điều đặc biệt là
vị luật sĩ lại tỏ ra đồng ý với Chúa Giêsu, không diễn giải dài dòng, không
chống đối, không bóng gió chê bai Chúa Giêsu.
Nói yêu hết Lòng, hết Hồn, hết Trí
Khôn, hết Sức Mạnh (c.30), không có nghĩa là yêu bằng các yếu tố cấu tạo nên
con người, nhưng có ý nhấn mạnh là phải yêu Chúa với toàn thể thân xác ta, với
mọi sự ta có và cả con người của ta. Bản văn của sách thứ luật chỉ nêu lên
những từ Lòng, Hồn và Sức Mạnh, trong khi Tin Mừng thánh Mac cô
(Mc 12:33) và thánh Mathiêu (Mt22:37) thì nêu từ Lòng, Hồn, Trí, Sức
Mạnh.
Bài Tin Mừng hôm nay gợi cho chúng
ta nhớ lại câu chuyện chàng thanh niên giàu có và nước thiên đàng. Sự hiểu biết
chính xác của vị luật sĩ và lòng khiêm nhường cởi mở của ông muốn học hỏi nơi
Chúa Giêsu quả là hy hữu và độc đáo (Mc 10:13-16). So sánh hai câu chuyện này,
ta thấy có một khác biệt: Trong chuyện người thanh niên giàu có, Chúa nhìn anh
ta…và nói thêm một điều “..Hãy về bán hết của cải và đem cho người
nghèo…”(Mc10:21). Trong câu chuyện người luật sĩ, Chúa không yêu cầu thêm gì
cả, bởi vì ông ta đã hiểu rõ nên không có gì cản trở ông ta vào nước Trời.
Lời ông Maisen dạy trong kinh
Shema (Tl 6:5. Lv 19:21) và lời quả quyết của Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng Mac
Cô hôm nay (Mc 12:19-31) bao gồm tất cả mọi giới răn được tóm gọn trong điều răn: Yêu
Chúa và Thương người. Mỗi khi người Do Thái đọc kinh “Shema Israel” và
người Công Giáo / Kito giáo nhớ lại điều răn 1 và 2, thì chúng ta, nhờ hồng ân
Thiên Chúa, xích lại gần nhau nhiều hơn. Bất cứ khi nào chúng ta làm Dấu Thánh
Giá là chúng ta vẽ dấu Shema lên thân thể chúng ta cũng như khi chúng ta chạm
vào Đầu (Hồn), Tim và Vai (sức mạnh) chúng ta để phụng sự Thiên Chúa.
ĐỌC
SÁCH THÁNH: Lắng Nghe Lời Chúa
Những bài đọc Chúa Nhật hôm nay
kêu gọi chúng ta lắng nghe Lời Chúa một cách đặc biệt. Việc lắng nghe này đòi
hỏi sự yên lặng để Chúa Thánh Thần có thể khám phá ra được ước mong hiểu biết
Lời Chúa của chúng ta để Người kết hợp tâm trí chúng ta với Người trong thinh
lặng (Rm 8: 26-27). Nhờ sự soi sáng này, xin duoc95 chia sẻ ít điều về cách Đọc
Sách Thánh (Lectio Divina) kiểu cổ điển.
Lời Chúa (Verbum
Domini) là một tông huấn của Thượng Hội
Đồng về Lời Chúa trong Cuộc Sống và Sứ Mệnh của Giáo Hội, có chủ đích hướng dẫn
cách Đọc Sách Thánh, giúp chúng ta tiếp cận, hiểu biết, cầu nguyện và yêu mến
Lời Chúa.
Lời Chúa cho
biết: “Thượng Hội Đồng thường nhấn mạnh về sự cần thiết phải tiếp cận với bản
văn thánh để thường xuyên cầu nguyện. Đây là yếu tố căn bản của đời sống thiêng
liêng của mọi tín hữu trong mọi công tác mục vụ. Nó cũng chỉ cho chúng ta biết
phải đọc những sách đặc biệt nào. Lời Chúa giúp người Kito hữu có một nền móng
tâm linh đích thực” (#86).
Trong Lời Chúa/Verbum Domini, Đức
Benedict XVI đã trình bày chi tiết cách Đọc Sách Thánh (Lectio
Divina) (#87) như sau:
“Cha muốn nhắc lại ở đây những
bước căn bản của phương pháp đọc Sách Thánh. Khi mở một bản văn ra, ta sẽ thấy
nội dung chính của vấn đề chúng ta muốn đọc và hiểu: Bản Kinh Thánh này tự nó nói
lên điều gì? Nếu không thì thật nguy hiểm vì bản văn sẽ trở thành cái cớ
khiến ta không thoát ra khỏi ý nghĩ cố hữu của ta đã có.
“Sau đó là Suy Niệm (Meditatio).
Chúng ta sẽ tự đặt vấn đề: Ý nghĩa bản Kinh Thánh này là gì? Mỗi người, tuy là
cá nhân nhưng cũng là một thành phần của cộng đồng, nên phải tự mình vượt ra
khỏi chính mình và cố gắng đi tới để học hỏi thêm.
“Tiếp theo là phần Cầu Nguyện (Oratio)
và đặt vấn đế: Để đáp lại Lời Chúa, chúng ta sẽ nói gì với Chúa? Cầu nguyện,
tức là thỉnh cầu, hòa giải, cảm tạ và ca ngợi, là phương thức cơ bản, nhờ đó Lời
Chúa có thể cải đổi đời chúng ta.
“Sau cùng, Đọc Sách Thánh (Lectio
Divina) là kết luận với chiêm nghiệm (contemplatio),
trong khi đó chúng ta tiếp thu cách nhìn và nhận xét thực tế của Chúa như là
tặng phẩm Người ban cho, và chúng ta tự hỏi cuộc đối thoại nào, thao thức nào
trong tâm trí và cuộc sống của chúng ta là Lời Chúa thúc dục chúng ta? Trong thư
gửi tín hữu Roma, thánh Phaolo đã nói với chúng ta như sau: ‘Anh em đừng rập
khuôn theo thế gian, nhưng hãy cải đổi bằng cách canh tân tâm trí anh em theo
như Thiên Chúa ước mong, nó tốt đẹp, đáng chấp nhận và hoàn hảo’ (12:2).
Mục đích của chiêm nghiệm là tạo
cho mình một viễn kiến chính xác, khôn ngoan, biết phân biệt phải trái của một
thực tế như là Chúa nhìn thấy, để rồi thiết lập một ‘bộ óc biết suy nghĩ như
Chúa Kito’ (1Corinthians 2:16). Lời Chúa ở đây phải là tiêu chuẩn mẫu mực để
phân định sự việc: ‘Nó sống động, tích cực và sắc bén hơn cả lưỡi giao, có thể
đâm rách đường ngăn cách giữa hồn và trí, giữa xương và tủy, có thể phân biệt
được tư tưởng và ý chí của lòng mình’(Dt 4:12). Chúng ta cũng phải nhớ rằng
tiến trình đọc sách thánh (Lectio Divina) không thể kết thúc khi chúng ta
chưa có hành động (actio). Hành động là cử chỉ, khả năng thúc đẩy người
tín hữu biến cuộc sống của mình thành tặng vật bác ái cho tha nhân”.
Nhờ có sự liên hợp chặt chẽ với
nhau giữa các giai đoạn Đọc Sách Thánh và lòng kính trọng khiêm cung đối với
Toàn Thể Bản Kinh Thánh, Đọc Sách Thánh (Lectio Divina) là cách
học tập vâng lời Chúa hoàn toàn và vô điều kiện, đấng đang nói với loài người
chúng ta là phải chú ý lắng nghe Lời Chúa.
Fleming Island, Florida
Nov. 2018