1Sm 1:20-22, 24-28; 1Ga 3:1-2,21-24;Lc 2:41-52
Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Sau Lễ Giáng Sinh vui mừng nhộn
nhịp, chúng ta lại cùng Giáo Hội mừng Lễ Thánh Gia. Giáo Hội mời gọi người tín
hữu suy niệm về Thánh Gia, về mầu nhiệm đời sống, đặc biệt là ân sủng gia đình,
một tặng phẩm mà Thiên Chúa đã ban cho nhân loại.
THIÊN CHÚA LÀ CHA ĐỨC GIESU
Bài phúc âm Luca (Lc 2: 41-52) kể
lại câu chuyện chúa Giêsu lúc còn niên thiếu. Đây là mẩu chuyện duy nhất và đặc
thù của Tân Ước. Lời Đức Giêsu nói khi còn niên thiếu qua chuyện kể của Luca đã
làm cho độc giả hồi hộp lo sợ và ngạc nhiên. Chuyện kể rằng “cha mẹ Người
hàng năm vẫn đi về Jerusalem vào ngày Lễ Vượt Qua” (Lc 2:41) theo truyền
thống đạo và tinh thần luật Israel. Lúc ấy chúa Giêsu đã lên 12 tuổi, Người cũng
theo cha mẹ đi lên Jerusalem (2:42). “Khi trở về thì cậu bé Giêsu ở lại
Jerusalem mà cha mẹ không biết”(2:43).Mệt mỏi tìm kiếm suốt 3 ngày trời
không thấy, cuối cùng thì “ kiếm ra được Chúa ở trong đền thờ, đang ngồi giữa
những thầy dạy, lắng nghe họ và đặt những câu hỏi với họ” (2:46).
Những lời chúa Giêsu nói khi cha
mẹ kiếm được Người đã làm cả cha lẫn mẹ phải khựng lại. “Bố mẹ đi tìm con làm
chi vậy? Bố mẹ không biết rằng con phải ở nhà của Cha con hay sao?” (2:49).
Tại sao chúa Giesu lại nói vậy? Câu này có thể cắt nghĩa thêm thế này: “Con
còn có nhiều việc phải làm của Cha con .” Theo cả hai cách diễn nghĩa,
chúng ta đều hiểu rằng Chúa Giêsu ám chỉ Thiên Chúa là Cha Người, Tình Cha Con
và sự vâng lời ý nguyện của người Cha-Trên-Trời phải ưu tiên hơn những ràng buộc
của gia đình nơi trần thế.
ĐỨC GIESU VÀ CUỘC SỐNG THẦM LẶNG
Ở NAZARETH
Bỏ qua biến cố này, toàn thể thời
kỳ thơ ấu và thiếu niên của chúa Giêsu theo các sách Tin Mừng đều qua đi trong
âm thầm lặng lẽ. Đó là thời kỳ“ẩn dật”, được thánh Luca tóm tắt bằng
những câu như sau: “Đức Giêsu đi theo bố mẹ trở về Nazareth và vâng phục các
ngài (Lc 2:51); và Người lớn lên từ từ cùng với sự khôn ngoan và ân phúc
trước mặt Thiên Chúa và người đời”(Lc 2:52). Trong thời gian
này, câu chuyện thời thơ ấu lúc kết thúc cũng như lúc khởi đầu, đều xảy ra trong
khung cảnh đền thờ Jerusalem.
Qua Tin Mừng, chúng ta biết được
Chúa Giêsu đã sống trong chính gia đình của Người, trong nhà ông Giuse là cha và
mẹ là bà Maria, những người có bổn phận giúp đỡ, che chở và huấn luyện cho Người
theo nghề thợ mộc. Dân thành Nazareth vẫn coi Người là “con ông thợ mộc”(Mt
13:55).
Khi Chúa Giêsu bắt đầu giảng dạy,
dân chúng nghe Người đã rất ngạc nhiên:“Ông này há không phải là con ông thợ
mộc và bà Maria hay sao?”(Mc 6:3). Ngoài mẹ Người ra thì thiên hạ nói những
người sống ở Nazaretth chunh quanh đó là anh chị em bà con của Người. Thánh sử
Mac cô đã nói: Có những người bà con tìm cách ngăn cản Đức Giêsu giảng thuyết
(Mc 3:21) vì họ thấy Người chẳng có chuẩn bị gì cho cuộc đời hoạt động của Người
ngoài nghề thợ mộc. Họ nghĩ Đức Giêsu cũng như mọi người Do Thái khác, sống cuộc
sống dân giã bình thường thôi.
TRƯỜNG HỌC NAZARETH
Nhưng chính trong cuộc sống thầm
lặng bình thường đó lại mang nhiều ý nghĩa một trường học. Đức Thánh Cha Phaolo
VI ngày 5-1-1964 đã nói về mầu nhiệm Thánh Gia Nazareth là cuộc sống
thầm lặng, yên Tĩnh và làm việc là những yếu tố đặc biệt chúng ta cần phải
suy niệm và noi theo:
-“ Nazareth là một trường học -ngài
nói- ở đó chúng ta có thể khám phá ra được vẻ tươi đẹp của cuộc sống của Chúa và
hiểu được Tin Mừng của Người. Ở đây, chúng ta có thể quan sát và suy niệm về
cách thức Con Thiên Chúa làm người rất sâu xa và ý nghĩa, dù bên trong vẫn còn
khá nhiều ẩn ý.
“ Và từ từ chúng ta có thể học hỏi
để bắt chước Người. Ở đây chúng ta có thể tìm hiểu xem Chúa Kito thực sự là ai.
Ở đây, chúng ta có thể cảm nghiệm những điều kiện và hoàn cảnh xung quanh đã ảnh
hưởng đến cuộc sống của Người ở trần thế qua không gian, thời gian, văn hóa,
ngôn ngữ, tôn giáo, ......Tóm lại, tất cả những gì mà chúa Giêsu đã dùng để cho
cả thế giới biết đến Người hoặc đã biểu lộ Người là Con Thiên Chúa. (….)
“ Trước tiên, chúng ta học hỏi về
sự yên tĩnh của gia đình Nazareth. Có sống ở nơi ồn ào náo nhiệt,
mọi người luôn cãi lộn nhau mới cảm nghiệm được sự yên tĩnh nó êm đềm lắng đọng
như thế nào! Sự yên tĩnh của Nazareth sẽ chỉ cho chúng ta cách thức chiêm nghiệm
trong thinh lặng và an bình, suy tư trong tình trạng thần trí lắng đọng, và mở
rộng tâm hồn lắng nghe tiếng nói khôn ngoan của Chúa và lời khuyên của những
thầy dạy thực sự. Nazareth có thể dạy cho chúng ta biết giá trị của sự học hỏi
và chuẩn bị, của chiêm nghiệm, của đời sống tinh thần có tổ chức, của sự yên
lặng cầu nguyện mà chỉ có Thiên Chúa biết mà thôi.
“Thứ hai, chúng ta học hỏi về đời
sống gia đình. Nazareth là mẫu mực phải có của mọi gia đình. Nazareth
thể hiện cho chúng ta rõ ràng sự thánh đức và vững bền của gia đình, đồng thời
nêu gương sáng về những nhiệm vụ căn bản của gia đình trong xã hội như là một
cộng đồng tình yêu và chia sẻ, nó tuyệt mỹ ở chỗ có những vấn đề đặt ra và được
giải quyết thỏa đáng. Đó là một cấu trúc hoàn hảo về gia đình để nuôi dưỡng con
trẻ. Nó là bất khả thay thế.
“Sau cùng, ở Nazareth, nhà con ông
thợ mộc, chúng ta có thể học hỏi đuợc nhiều điều ở việc làm và
những kỷ luật cần có của nó. Cha muốn đặc biệt nói đến những chân giá trị của
những việc làm đó –có đòi hỏi thì cũng có phần thưởng- để quí trọng nó một cách
thích đáng. Cha muốn nhắc nhở mọi người là chuyện đi làm cũng có giá trị phẩm
chất của nó. Ngoài ra, không đi làm không có nghĩa là tới đuờng cùng. Tuy nhiên
vì cái giá trị và tính tự do của việc làm, đi làm không phải chỉ vì vị trí của
việc làm trong hệ thống kinh tế, như người ta nói, mà đúng ra còn vì mục đích
phục vụ của việc làm.”
NHỮNG THÁCH ĐỐ HIỆN NAY VỀ HÔN
NHÂN
Ngày nay, ai cũng thấy môi trường
giáo dục rất nghèo nàn và thiếu sót, không chỉ ở ngoài Giáo Hội mà ngay cả trong
chính Giáo Hội. Nhiều gia đình Kito giáo không còn khả năng truyền đạt niềm tin
của mình cho những thế hệ kế tiếp. Ngay chính nơi các xứ đạo cũng vậy, có nơi
khả năng truyền đạt niềm tin đã mất và giảm sút khá nhiều nếu không nói là làm
hại niềm tin, mặc dù Giáo Hội / giáo xứ vẫn là một cấu trúc cần thiết cho sứ
mệnh truyền giáo của Giáo Hội ở bất cứ hoàn cảnh nào.
Là thành viên của cộng đồng xã hội
nói chung, của Kito giáo nói riêng, chúng ta cần hoạt động tích cực hơn nữa để
khuyến khích mọi người giữ cho tình liên đới giữa người nam và người nữ thật bền
chặt làm căn bản cho tất cả mọi nền văn minh, đồng thời yểm trợ tối đa cho quyền
lợi và nhu cầu của con trẻ. Chúng ta cũng cần phải suy nghĩ cẩn thận về những
hậu quả xã hội liên hệ đến định nghĩa cũa hôn nhân, của vợ chồng, những điều mà
người ta thêm vào đã trái ngược với tự nhiên là nền tảng cho cuộc nối kết lâu
dài giữa hai người nam và nữ trong hôn nhân, là môi trường thuận lợi nhất để
sinh con, làm triển nở những thế hệ mai sau.
Dĩ nhiên, trong xã hội cũng có
những ràng buộc khác giữa tình yêu và tình liên đới, giữa sự cam kết và tương
quan trách nhiệm. Những điều đó có thể tốt, và có thể được pháp luật công nhận.
Trong hôn nhân cũng tương tự như vậy. Nhưng không thể thay đổi định nghĩa hôn
nhân theo sự đổi thay của pháp luật rồi thay đổi thực tế tự nhiên đã có từ ngàn
xưa là chỉ có sự cam kết phối hơp giữa hai người nam và nữ mới có giá trị
hôn nhân. Không phải chỉ cần có những ràng buộc về tương quang giữa hai
người lớn với nhau, mà còn phải dựa vào khả năng sinh sản tự nhiên của con
người để sinh con cái.
Trong dịp lễ Thánh Gia này, vấn
đề chính yếu là mọi người nên cam kết tạo dựng mái ấm gia đình nhân loại, tôn
vinh hôn nhân, làm cho nó trở nên vững mạnh, dưỡng dục con cái, biến mái ấm gia
đình mình, xứ đạo mình trở nên thánh đức, yên vui, an bình, hòa thuận và yêu
thương.
GIA ĐÌNH LÀ NỀN MÓNG CỦA XÃ HỘI
Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II
vẫn thường nói: “Tương lai nhân loại tùy thuộc vào gia đình”. Bài đọc
ngày lễ hôm nay nhắc nhở chúng ta là gia đình là một liên đới sống động với xã
hội.
Gia đình là nền móng của xã hội.
Nền móng gia đình chính là hôn nhân. Ơn gọi lập gia đình / hôn nhân đã được ghi
khắc trong chính bản tính con người, Nam cũng như Nữ. Như là cột trụ của xã hội,
gia đình là môi trường thích hợp nhất để đón chào con trẻ.
Chúng ta cần những thanh niên trẻ,
vui vẻ, mạnh dạn xác tín, hy vọng với tất cả niềm tin sắt đá khi nói: “I Do /
Tôi Đồng Ý”. Họ là Tương Lai và Hy Vọng của chúng ta. Không có những cặp vợ
chồng kết hôn với nhau, chúng ta không thể xây đắp được tương lai cho xã hội và
Giáo Hội. Không có những cặp vợ chồng kết hôn với nhau và cam kết thề hứa yêu
thương, trung thành với nhau, chúng ta không thể có những gia đình thánh đức
thực sự được.
Fleming Island, Florida Dec. 2018