LỄ CHÚA THÁNH THẦN HIỆN XUỐNG

Cv 2:1-11; Tv 104; 1Cr 12:3-7, 12-13; Ga 20:19-23

Bác sĩ  Nguyễn Tiến Cảnh, MD

Vào lúc ấy, khi các tông đồ đang tụ họp cầu nguyện ở lầu trên cùng với đức Maria Mẹ Thiên Chúa thì bất ngờ các ông cảm thấy có một luồng gió thổi mạnh và hình lưỡi lửa hiện trên đầu mọi người. Tức thì các ông cảm thấy tâm hồn tràn ngập sức mạnh một cách lạ kỳ.  

Chúa Thánh Thần Hiện Xuống xẩy ra sau lễ Phục Sinh năm mươi ngày. Đây là dấu hiệu khởi đầu sứ mệnh truyền giáo phổ quát của Giáo Hội, một sứ mệnh có thể vượt qua tất cả mọi trở ngại của con người vì có sức mạnh chúa Thánh Thần hướng dẫn. 

Câu chuyện về chúa Thánh Thần hiện xuống mà Luca kể trong công vụ tông đồ (Cv 2:1-13) gồm phần mở đầu là bài giảng của Phero tuyên xưng về đức Giesu phục sinh cùng ý nghĩa ngôn sứ của Chúa (c.14-36) và sự đáp ứng thuận lợi của khán thính giả (2:37-41). Mười hai tông đồ, lúc bấy giờ không phải là những người ở vị thế được công khai tuyên bố chức vụ ngôn sứ của đức Giesu nên bị giáo quyền ở Jerusalem khiển trách, vì họ là những kẻ đã làm cho Chúa phải chết, lúc này đang muốn ngăn cản làn sóng uy tín đang lên của chúa Giesu. Thánh vịnh 104 nhắc nhở chúng ta là Chúa Thánh Thần, hơi thở của Thiên Chúa mà những Kito hữu như chúng ta đã nhận được cũng là một Thần Khí  đã gìn giữ và canh tân tất cả mọi tạo vật.

 Ý NGHĨA THẦN HỌC CỦA PHAOLO VỀ ƠN ĐẶC SỦNG    

Qua bài đọc 1 hôm nay (1Cr 12:3b-7, 12-13), thánh Phaolo nhắc nhở tín hữu Corinto là chúa Thánh Thần ban nhiều ơn khác nhau là có mục đích cả. Nó sẽ tồn tại mãi, không bao giờ hết hiệu lực. Người Kito hữu được kêu gọi để đoàn kết thành một đơn vị duy nhất, trong đó cuộc sống của tất cả mọi dân tộc, mọi quốc gia và tôn giáo đoàn tụ lại trong đức Giesu Kito. 

Ân sủng xuất thần hoạt động là một cảm nghiệm chung của người Kito hữu thời sơ khai như ở những tôn giáo cũ. Nhưng tín hữu Corinto lại có những nhận định không đồng đều về một số hiện tượng, nhất là về tiếng nói, làm sai lệch luật của phụng vụ. Thánh Phaolo nhắc nhở họ là hiện tượng xuất thần phải được nhận định theo kết quả của nó. Sức mạnh để tuyên xưng đức Giesu là Thiên Chúa là do Chúa Thánh Thần ban, vì vậy chúa Thánh Thần  không thể thúc đẩy người ta xúc phạm Thiên Chúa được. Cũng có một số hình thức chung cho các ân sủng, mặc dù rất đa dạng: Tất cả đều là ân sủng (Charismata) từ ngoài đến; nhưng tất cả chỉ là hình thức phục vụ (diakoniai), một cách diễn tả mục đích và hiệu quả của nó; tất cả chỉ là công việc (energemata) trong đó có Thiên Chúa hành động. Thánh Phaolo kết hợp tất cả những hình thức đó lại thành điều mà khoa thần học sau này gọi là một trong ba ngôi Thiên Chúa.  

Hình ảnh một thân xác (c.12-16) được nêu ra để cắt nghĩa mối tương quan giữa đức Kito và các tín hữu (c.12). Phaolo cũng áp dụng hình thức này vào Giáo Hội. Nhờ bí tích Thanh Tẩy mà tất cả mọi người –dù khác biệt giới tính, màu da, dân tộc hay nguồn gốc xã hội- vẫn liên hợp lại với nhau thành một tổ chức. Bài đọc này cho biết mỗi chi thể đều có những nhiệm vụ khác nhau nhưng không làm suy giảm hay đe dọa tính duy nhất của thân thể.

 NGƯỜI THỔI HƠI THỜ VÀO CÁC ÔNG 

Tin Mừng Gioan (19:20-23) lại diễn tả Chúa Thánh Thần một cách khác. Đức Giesu phục sinh thổi hơi Chúa Thánh Thần vào các tông đồ. Sức mạnh của Chúa Thánh Thần không những chỉ cho phép mà còn ban cho các tông đồ quyền tha hay kìm buộc tội lỗi. Đức Giesu chính thức sai các tông đồ đi khắp thế giới như Người được Chúa Cha sai đến thế gian. Hơi thở của đức Giesu thổi vào các tông đồ ở lầu trên gợi nhớ lại sách Khải Huyền (Kh 2:9) Thiên Chúa hà hơi vào “người đầu tiên” và ban cho ông sự sống. Sự sống của ông Adong đến từ Thiên Chúa, bây giờ sự sống thần linh mới của các tông đồ đến từ đức Giesu.

 NHỮNG GÓC CẠNH CỦA CHÚA THÁNH THẦN 

Như chụp hình một quang cảnh rộng lớn, chuyên viên chụp hình phải có cái nhìn tổng quát từ xa, rồi trung bình và cận kề để có đủ mọi mặt từ tổng quát rộng lớn đến chi tiết nhỏ. Tương tự như vậy, nhận biết Chúa Thánh Thần  cũng phải nhìn dưới 3 lăng kính:1- Nhìn tổng quát cho thấy mọi người chúng ta thuộc về Giáo Hội. 2- Nhìn trung bình cho thấy những quan niệm lý tưởng đang hoạt động trong Giáo Hội ngày nay. 3- Nhìn gần, chi tiết cho thấy Giáo Hôi là Hy Vọng, biểu hiện Chúa Thánh Thần hiện diện trong Giáo Hội.

 CẢM NGHIỆM CÙNG GIÁO HỘI “SENTIRE CUM ECCLESIA” 

Lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống được coi như ngày sinh nhật của Giáo hội. Qua phép Thanh Tẩy, chúng ta tự hiến để phục vụ đức Kito thì cũng phải tự hiến để phục vụ Giáo Hội. Thánh Ignatio thành Loyola đã suy niệm rất sâu xa về vấn đề này và khuyến khích chúng ta “Hãy cảm nghiệm cùng Giáo Hội/Sentire cum ecclesia”. Lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống một lần nữa mời gọi chúng ta cùng bước đi với Giáo Hội, thở cùng với Giáo Hội, hy vọng cùng với Giáo Hội, cảm nghiệm cùng Giáo Hội. “Sentire cum ecclesia”. Chúng ta nên tự đặt câu hỏi: Giáo Hội có ý nghĩa gì đối với cá nhân mỗi người cúng ta? Cá nhân tôi có tương quan gì với Giáo Hội? Tôi có mến yêu Giáo Hội không? Tôi có cảm thấy Giáo Hội yêu thương tôi không?

 VƯỢT QUA LÝ TƯỞNG 

Chúng ta hãy nhìn vào thực tế hiên nay của Giáo Hội. Sau công đồng Vatican II, một số trong chúng ta bị mắc kẹt trong cuộc chiến lý tưởng. Chúng ta phân vân giữa hai quan điểm tả và hữu, truyền thống và cấp tiến, nam và nữ, giáo phẩm và giáo dân, tiên tri và hiện tại…Tình trạng bảo thủ trong Giáo Hội và cộng đồng cũng như tình trạng phân cực giữa các phe nhóm trong giáo hội có thể làm chúng ta ngần ngại không dám đề cập một cách sâu xa và rõ ràng đến những vấn đề mà chúng ta hiện đang đối diện. Bất cứ vấn đề gì vẫn còn lấn cấn và biến thái trong chúng ta thì cũng sẽ lan truyền đến những người khác, nhất là thế hệ kế tiếp. Khi chúng ta thích chỉ trích, thất vọng, vô lý, hẹp hòi, hà khắc với những bí ẩn của Giáo Hội, là chúng ta đã phản bội chính chúng ta là những kẻ mang niềm vui, hy vọng và sự thật. Niềm vui có hiện diện trong con người chúng ta là những chứng nhân Kito hữu không? Cái gì đã ngăn cản cá nhân chúng ta và cộng đồng làm chứng nhân niềm vui cho đức Giesu Kito, niềm tin Công Giáo và Giáo Hội?

 HY VỌNG LÀ BIỂU HIỆN CỦA THÁNH LINH 

Sau cùng, chúng ta hãy hy vọng nhiều hơn lên. Hy vọng là một biểu hiện của Thần Linh Thiên Chúa trong ngày lễ trọng này. Ít năm trước đây nhiều người trong chúng ta đã cảm thấy như bị hụt hẫng, hoang mang vì con thuyền Giáo Hội. Cơn bão kinh hoàng đã bất thần chụp lên tất cả chúng ta. Một số người có thể dễ dàng nhìn thấy tình trạng lúc đó; chúng ta bi quan, thất vọng, chán nản, có khi tỏ vẻ cay đắng. Nhưng rồi lửa tình yêu hy vọng đã bùng lên và nỗi lo lắng của chúng ta đã được giải tỏa, chúng ta đa số đã hoàn toàn thay đổi tâm tư từ đêm 13 tháng 3 năm 2013 khi mà đức Phanxico xuất hiện trên khung cửa thánh đường Phero Basilica. Nhiều người đã thốt lên hồng y đến từ một thế giới xa vời mãi tận ở Bueros Aires đã mang cho Giáo Hội một lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống Mới mà thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII đã nói tới khi ngài nhóm họp công đồng Vatican II 50 năm trước đây. Bình thường, hy vọng là tin rằng rồi ra mọi sự sẽ đưa đến tốt đẹp.  Hy Vọng là một từ mà ta thường dùng hàng ngày, nhưng đó không phải là  hy vọng của người Kito hữu. Người Kito hữu chúng ta phải là những hình ảnh của hy vọng, của một người có viễn kiến mới, một người nhìn thế giới qua những lăng kính khác nhau của đức Kito, của chúa Thánh Thần và của Giáo Hội.

 DẤU CHỈ THỜI ĐẠI VÀ DẤU CHỈ HY VỌNG 

Công đồng Vatican II khuyến khích người Kito hữu nên đọc những dấu chỉ của thời đại. Đức Gioan XXIII, coi đó là những dấu chỉ của hy vọng và cái nhìn về một vương quốc ở giữa chúng ta. Vì nó không phải là một vương quốc trần thế, nên không thể xác định rõ ràng vị trí của nó, nhưng thực sự nó đã hiện diện, được nuôi dưỡng bởi bí tích Thánh Thể, được đúc khuôn sản xuất ở mọi xã hội và sẽ tiếp tục như vậy mãi mãi. Vương quốc này tự nó được biểu hiện qua những ân sủng của chúa Thánh Thần như đức khôn ngoan, ơn hiểu biết, công đồng, cố vấn, lòng can đảm, sự thông minh, lòng bác ái và kính sợ Thiên Chúa. Hoa trái của chúa Thánh Thần biến vương quốc thành cụ thể như có thể sờ thấy được là Tình Yêu, Niềm Vui, An Bình, Nhẫn nại, Tử Tế, Tốt Lành, Nhẫn Nhục, Dịu Dàng, Khiêm Tốn, Tiết Dục, đức Trong Sạch. Nó cũng có thể theo thể thức ‘con đường tiêu cực/via negativa’ và nói rằng ở đâu không có vương quốc. Nơi nào không có công lý, hòa bình, chia sẻ, tin tưởng, tha thứ thì ở đó không có vương quốc. Nơi nào có oán thù, ghen ghét, ngờ vực, ghét bỏ, vô cảm, vô lề luật, hoan lạc bừa bãi, đa nghi chỉ trích, ở đó không có vương quốc và chắc chắn không có sự sống.

 RA XA CHỖ NƯỚC SÂU MÀ THẢ LƯỚI- “DUC IN ALTUM” 

Chúng ta không thể đo lường được đời sống đức tin, không thể phán xét sự sinh động của Giáo Hội chỉ dựa vào những tiêu chuẩn địa dư, xã hội, những con số, bản thống kê bề ngoài như người đời thường làm. Lửa Chúa Thánh Thần mời gọi chúng ta cố sức khám phá ra chiều sâu, chiều rộng và vẻ đẹp huy hoàng của sứ mệnh Giáo Hội. Điều đòi hỏi nơi những người có lý tưởng để xây dựng Giáo Hội là phải có tư tưởng lớn và cật lực làm việc chăm chỉ, sẵn sàng rương buồm ra xa chỗ nước cao và xâu để thả lưới. “Duc in altum”. Chúng ta cần phải có một viễn kiến sắc bén và lòng xác tin vững chắn vào sự toàn thắng tội lỗi và sự chết của đức Giesu trên thập giá. Cá nhân và cộng đồng không có viễn kiến và một Giáo Hội không sứ mệnh thì giống như một người cô độc, không tình liên đới. Đừng kể khi chúng ta xuất ngã thì chúng ta sẽ giữ được nguyên vẹn cá tính chưa phát triển của chúng ta. Nhưng khi Chúa Thánh Thần ngự trị trong chúng ta thì chúng ta -lại một lần nữa- được ban cho có óc sáng tạo, trí tưởng tượng và hy vọng.

 ĐÔI LỜI KẾT: BẢO ĐẢM CÓ CHÚA THÁNH THẦN HIỆN DIỆN 

Lấy gì làm bảo đảm chắc chắn là có chúa Thánh Thần hiện diện ở trần thế và trong Giáo Hội? Câu trả lời là NIỀM VUI. Nếu có niềm vui hiện diện thì bạn có thể chắc chắn là Chúa Thánh Thần đã làm cái gì đó qua ân sủng đặc biệt ấy của Ngài. Thánh Augustine, tổ phụ Giáo Hội đã cho thấy những cảm nghiệm của ngài vể niềm vui này như sau:  

“Khi nào người ta phải làm việc cực nhọc thì người ta thường hay cất tiếng hát tỏ lộ niềm vui của mình. Nhưng khi niềm vui tràn đầy và những lời ca không còn đủ để diễn tả niềm vui nữa thì chỉ còn vang âm điệu bài hát.. Sự vui mừng hân hoan này là cái gì? Bài hát ca hoan này là gì? Nó là một bản hòa tấu diễn tả những tâm hồn bừng khởi nổ tung với những cảm giác mà tự nó không thể diễn tả nổi. Niềm vui hân hoan này thực sự thuộc về ai? Thuộc về Thiên Chúa là đấng cũng không thể nào diễn tả ra được. Nếu lời ca không đến và không giữ yên lặng thì bạn có thể làm gì khác ngoài việc để cho bản hòa tấu đó bay bổng lên không trung? Đây chính là bản nhạc của Chúa Thánh Thần.” 

Vào ngày lễ trọng mừng sinh nhật Giáo Hội, chúng ta lại một lần nữa cần phải suy niệm về thực tế của Giáo hội từ cái nhìn tổng quát với vẻ bao la huy hoàng đẹp đẽ của nó đến bình diện từng phần đôi lúc rất rối loạn và đầy phức tạp, rồi sau cùng nhìn thật gần để biết chi tiết với hy vọng, một trong những biểu hiện sâu đặm nhất của Thần Linh sống động trong Giáo Hội. Trong khi làm như vậy, chúng ta có thể, lại một lần nữa, thất kinh trước lòng nhân hậu và quảng đai bao la của Thiên Chúa mà tung hô lời cảm tạ Người đã liên tục kêu gọi chúng ta phải trung thành và hân hoan vui mừng. 

Lạy Chúa Thánh Thần, xin hãy đến

…tràn ngập tâm hồn người tín hữu tôi tớ Chúa

Xin hãy đốt lửa tình yêu Chúa trong chúng con!

Xin hãy biến chúng con thành chứng nhân vui mừng

của hy vọng trong Giáo Hội!

Xin hãy đưa chúng con vượt qua những ảo tưởng

từng chia rẽ làm chúng con mù quáng.

Lạy Chúa, xin hãy gửi Thần Linh Chúa đến với chúng con,

Và tân canh bộ mặt trái đất cùng diện mạo của Giáo Hội, diện mạo cộng đồng chúng con,

…Chính bộ mặt chúng con và tâm hồn chúng con. Amen.

Fleming Island, Florida

May 19, 2021

NTC