Ge 2:12-18; 2Cr 5: 20-6:2; Mt.6:1-6, 16-18

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD 

Mùa Chay Thánh là mùa ăn năn sám hối, làm phúc, cầu nguyện, để sửa soan tâm hồn đón nhận các ân sủng mà Đức Giêsu Kitô mang lại nhờ cuộc khổ nạn và cái chết của Người trên thập giá. 

PHẢI MẤT 40 NGÀY…

Mùa Chay Thánh bắt đầu từ Thứ Tư Lễ Tro cho đến lễ Phục Sinh. Giáo Hội cùng với chúa Giêsu làm cuộc hành trình tiến về Jerusalem. Lễ Tro nhắc nhở chúng ta “là tro bụi sẽ trở về với tro bụi” / Memento quia pulvis es et in pulverem reverteris. Lễ Phục Sinh là lễ mừng Chúa sống lại hiển vinh sau ba ngày chết cho tội lỗi loài người. Chúa đã toàn thắng sự chết, đem lại ơn cứu độ cho toàn thể nhân loại.

 Cả hàng thế kỷ nay, Mùa Chay vẫn là một cuộc di hành và cảm nghiệm tâm linh rất mãnh liệt đối với những ai muốn làm môn đệ chúa Giêsu Kitô. Tại sao Mùa Chay lại có 40 ngày?  Bởi vì phải mất 40 ngày để cho tội lỗi chìm đắm, chết đi trong bão lụt cùng với ma quỉ trước khi một thế hệ mới, cuộc sống mới có thể hưng phấn tràn đầy trái đất phì nhiêu này. Phải mất 40 năm để cho thế hệ nô lệ chết đi trước khi những kẻ được sinh ra trong tự do có thể đi vào miền Đất Hứa. Ông Maisen, Elijah và Chúa Giêsu đã ăn chay, cầu nguyện 40 ngày để dọn mình chuẩn bị cho công tác cả đời. 

BA PHƯƠNG CÁCH CHAY TỊNH ĐỂ RỬA SẠCH THÂN MÌNH

 Mùa Chay Thánh mời gọi chúng ta từ bỏ bản thân và tội lỗi mình để cùng nhau trở về với cộng đồng dân chúa. Từ bỏ mình là cách chứng tỏ mình ăn năn thống hối. Theo Tin Mừng thánh Mathew, từ bỏ mình gồm 3 phương cách: 

*- Cầu Nguyện: “Vào phòng riêng, đóng cửa lại và cầu nguyện cùng Cha của anh em là  đấng hiện diện trong kín đáo....”(Mt.6:5-6)

*- Ăn Chay: “Đừng làm bộ tỏ vẻ rầu rĩ, thiểu não để cho thiên hạ thấy. Hãy rửa mặt sạch sẽ, đầu tóc chải đàng hoàng và sức thuốc thơm để không ai biết, trừ Cha của anh em.”(Mt.6:16-18)

*- Làm Phúc: “Khi làm việc phúc đức, bố thí, chớ có đánh trống la làng cho thiên hạ biết. Hãy làm kín đáo, bởi vì Cha anh em hiện diện trong kín đáo sẽ biết và thưởng công cho anh em” (Mt.6:1-4)

 Thực hành đúng những phương thức trên như Cầu nguyện, Ăn Chay Hãm mình và Làm Phúc có thể sẽ thanh tấy cuộc sống, tinh luyện giác quan chúng ta, sắp đặt chương trình cho ngày mai và trân quí những gì mình hiện đang có hiện nay. 

NHỮNG LOẠI ĂN CHAY KHÔNG PHẢI LÀ CHAY TỊNH

Ngày nay ở trong xã hội văn minh dư thừa của cải, người ta hiểu 2 chữ CHAY TỊNH với nhiều nghĩa khác nhau. Thời xưa, chỉ có tôn giáo mới ăn chay. Ngày nay, tuyệt thực cũng có nghĩa là ăn chay. Muốn bảo vệ sức khỏe người ta chỉ ăn rau, không ăn thịt, cũng gọi là ăn chay. Một loại ăn chay khác gọi là chay trường khiến thiếu bổ dưỡng thành bệnh hoạn và kiệt lực mà chết (anorexia). Một loại ăn chay nữa -vì quá phì nộn- muốn cho xụt cân để thân mình thon nhỏ cho người đẹp hơn. Vượt trên tất cả các loại vừa kể, một loại ăn chay khác, rất đặc biệt vì chẳng có gì để ăn nên phải nhịn. Loại này hiện có cả hàng triệu người trên khắp thế giới. Ví quá nghèo. Họ đang chết vì đói và khát.

Những kiểu ăn chay này tự bản chất, nó chẳng có ý nghĩa tôn giáo. Đôi khi lại có tính phô trương, khoe khoang để chiều theo một tật xấu nào đó. Ăn chay thực ra, tự nó là một điều tốt và đáng khuyến khích. Nó giúp chúng ta biến đổi một số thái độ căn bản về tôn giáo như biết tôn sùng Thiên Chúa, nhận thức ra mình là kẻ tội lỗi, chống trả lại những ham muốn của xác thịt, biết nghĩ đến những người nghèo khó. Tuy nhiên, vì bản tính xấu của con người, ăn chay có thể làm người ta trở nên “tự phụ”. Những người Pharisiêu đã từng khoe khoang giữa đền thờ: “Tôi từng ăn chay hãm mình mỗi tuần hai lần”(Luc 18:12). 

CHAY TỊNH LÀ QUÊN MÌNH, NGHĨ ĐẾN THA NHÂN

Mùa Chay là thời gian giúp chúng ta tìm ra những lý do để làm việc đạo đức, giữ kỷ luật và trung thành với truyền thống Kitô Giáo. Vậy thì phải làm gì trong mùa chay tỉnh? Nếu chúa Giêsu nói với các môn đệ ở thời đại này thì Ngài sẽ nhấn mạnh điều gì nhất? Chắc chắn Ngài nói về nhu cầu “Chia cơm xẻ áo cho người nghèo đói”. Quả là vô lý khi chúng ta “ăn chay” gọi là khắc khổ nhưng vẫn có cơm-cá-tôm-nước ngọt, trong khi cả hàng triệu người khác không có cơm để ăn nước lã để uống, nói chi cá tôm nước ngọt là những thứ xa xỉ nhất đối với họ. 

Trong thông điệp Mùa Chay năm 2009, Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã viết: “…Đồng thời, chay tịnh giúp chúng ta biết đưa mắt nhìn vào hoàn cảnh của những anh chị em chúng ta đang sống.Trong thư thứ nhất, thánh Gioan đã khuyến cáo: ‘Nếu ai có nhiều của cải thế gian và thấy anh em mình lâm cảnh túng thiếu mà không động lòng thương, thì làm sao tình yêu Thiên Chúa ở lại trong người ấy được?’(1Ga 3:17). Tự nguyện ăn chay có thể giúp chúng ta phát triển tinh thần người Samaritano. Không vô cảm, cúi mình xuống và đi đến với những người anh em khốn khổ. Khốn khổ không chỉ vì thiếu cơm ăn áo mặc, mà còn vì mất quyền làm người, mất tự do, nhân phẩm bị trà đạp, ức hiếp, bị cướp của, cướp đất, cướp nhà…do lòng tham vô đáy của những kẻ quyền thế bất kể công bằng và công lý.

“Một khi tự quên mình vì sự khốn khổ của tha nhân là chúng ta đã xác quyết những người anh em có nhu cầu ấy không phải là người xa lạ. Chúng ta phải giữ cho tinh thần chào mừng và thái độ ân cần săn sóc ấy được sống động. Tôi đã luôn luôn khuyến khích các xứ đạo và mọi cộng đồng phải đẩy mạnh tinh thần mùa chay của cá nhân cũng như tập thể, làm sao để nó kết hợp với Lời Chúa, Cầu Nguyện và Làm Phúc. Ngay từ khởi đầu, tinh thần đó đã là dấu chỉ đặc thù của cộng đồng Kitô Giáo. Họ thu góp lại những gì họ để dành được qua việc chay tịnh, rồi mời những tín hữu đến để chia sẽ phân phát những thứ đó cho những người nghèo khó. Việc thực hành này cần được làm sống lại, khuyến khích mọi người cùng làm, đặc biệt trong mùa Chay Thánh này. 

CHAY TỊNH VÀ HÃM XÁC, HÃM MÌNH

“Chay Tịnh, hãm mính không phải chỉ là “giảm thiểu phần ăn”, nó còn giúp chúng ta biết gặt hái những hoa trái tinh thần. Nó mở đường cho ta đến gặp Chúa, sẵn sàng đón nhận đau khổ và ân phúc của Chúa. Chay tịnh giúp cho tình liên đới giữa chúng ta với hàng triệu người nghèo đói trên thế giới thêm khăng khít. Chúng ta cũng đừng quên là có nhiều loại chay tịnh không thuộc loại ăn uống. Chay tịnh bằng cách không hút thuốc, không uống rượu. Nó giúp không chỉ cho phần hồn mà cho cả thể xác. Chúng ta có thể giữ chay tịnh bằng cách không bạo động, không coi hình ảnh tục tĩu trên truyền hình, phim ảnh, báo chí và mạng lưới internet. Chúng làm méo mó nhân phẩm chúng ta. Chay tịnh cũng có thể bằng cách không kết án hoặc loại trừ người khác. Một thực tế khá thịnh hành trong Giáo Hội ngày nay. 

CHAY TỊNH VÀ CĂN TÍNH CỦA MÌNH

“Hãy coi kìa, bây giờ là thời điểm có thể chấp nhận được. Hãy coi kìa, bây giờ là ngày của ơn cứu độ!” Chúng ta cần có Mùa Chay Thánh để giúp chúng ta nhận ra được căn tính và sứ mệnh của chúng ta bắt nguồn từ cuộc tử nạn và phục sinh của Chúa Giêsu. Cầu nguyện, ăn chay, làm phúc là ba phương thức cột trụ của cuộc hành trình trong mùa chay thánh của người Kitô hữu.

CHAY TỊNH VÀ MỞ TIỆC LIÊN HOAN

Mùa Chay là thời gian chúng ta chay tịnh tránh không làm một số việc, nhưng cũng là thời gian chúng ta mở tiệc liên hoan vui mừng để thi hành một số việc. Kiêng kỵ, không bất mãn, không tức giận, không gắt gỏng, không vị kỷ, không vô cảm, không thất vọng, không lười biếng, không nghi ngờ, không phạm tội. Mở tiệc liên hoan vui mừng tỏ lòng biết ơn, biết kiên nhẫn, biết tha thứ, biết chia sẻ, biết cảm thông và đồng cảm với những kẻ đau khổ cả về thể xác lẫn tinh thần, biết hy vọng, biết cam kết, biết thề hứa, biết thành thật và biết cầu xin lòng Chúa thương sót.   

  Mùa Chay Thánh là thời gian chay tịnh, hãm mình nhưng cũng là thời gian mở tiệc liên hoan….

 Fleming Island, Forida

 Feb 28, 2022