Hỏi: Nhân tháng cầu cách riêng  cho các linh hồn (tháng 11), xin Cha giải thích: tạo sao Thiên Chúa là tình thương và tha thứ lại  có thể phạt con người trong nơi gọi là hoả ngục được? Và thực sự có nơi gọi là “hoả ngục” hay không? 

Trả lời: Đúng, Thiên Chúa là tình yêu như Thánh Gioan đã quả quyết. (x.1Ga :4:8)

Chính vì yêu thương nên Thiên Chúa đã tạo dựng và cứu chuộc con người trong Chúa Giêsu-Kitô. Ngài tuyệt đối không được lợi lộc gì và cũng không hề muốn tìm lợi lãi gì cho riêng mình mà phải  làm việc này. Đây là điều chắc chắn chúng ta phải tin và ca tụng. 

Khi tạo dựng, Thiên Chúa đã ban cho con người sự khác biệt độc đáo so với mọi loài thụ tác khác:  đó là sự hiểu biết và ý chí tự do (intelligence and free will). Nghĩa là Ngài không tạo dựng loài người như những người máy (robots) chỉ biết thi hành mệnh lệnh của người điều khiển  mà là những tạo vật  có lý trí và tự do để nhận biết và chọn lựa. Thiên Chúa hoàn toàn tôn trọng ý chí tự do này  của con người. Do đó, con người phải chịu trách nhiệm trước Chúa về mọi chọn lựa của mình khi sống trên trần gian này.

Cũng vì con người có lý trí và tự do nên mới có vấn đề thưởng phạt được đặt ra.

Cho con người trước Thiên Chúa giầu tình thương nhưng cũng rất công minh khi phán xét con người

Nhưng truớc khi đi sâu vào sự thưởng phạt của Thiên Chúa, chúng ta cần biết xem Kinh Thánh và Giáo lý của Giáo Hội nói gì về nơi gọi là “hoả ngục = hell” 

 I - Kinh Thánh  

 Trước hết, Ngôn sứ Isaia đã dùng hình ảnh sau đây để nói về nơi trừng phạt đời đời: “Khi ra về, mọi người sẽ thấy xác những kẻ phản loạn chống lại Ta vì giòi bọ rúc tiả, chúng sẽ không chết, lửa thiêu đốt chúng sẽ không tàn lụi. Chúng sẽ là đồ ghê tởm cho mọi người phàm”. (Is 60:24) 

Sau này, Chúa Giêsu cũng đã nhiều lần nói đến hoả ngục và hình phạt ở nơi này như sau: “Nếu mắt  ngươi làm cớ cho ngươi sa ngã, thì móc nó đi; thà chột mắt mà được vào Nước Thiên Chúa  còn hơn là có đủ hai mắt  mà bị ném vào hoả ngục, nơi giòi bọ không hề chết, lửa không hề tắt.” ( Mc 9:48) 

Nơi khác, Chúa còn nói rõ thêm: “Anh  em đừng sợ những kẻ giết thân xác mà không giết được linh hồn. Đúng hơn, anh em hãy sợ Đấng có thể tiêu diệt cả hồn lẫn xác trong hoả ngục.” (Mt 10:28) 

 II - Giáo Lý của Giáo Hội 

Từ ngữ hoả ngục (hell) được dịch từ chữ “Sheol” của Do Thái, hay “Hades”  của Hy lạp để chỉ nơi ở của những người không được nhìn thấy Thiên Chúa. Đây chính là nơi mà Chúa Giêsu đã nhiều lần nói đến trong khi rao giảng Tin Mừng Cứu Độ. Nơi này “dành cho những ai, cho đến lúc chết, vẫn từ chối tin và trở lại.  Đó là nơi cả hồn lẫn xác sẽ bị hư mất. Và danh từ “hoả ngục” được dùng để chỉ tình trạng ly khai chung cuộc khỏi mọi hiệp thông với Thiên Chúa và các thánh trên trời.” (x.SGLCG, số 633, 1033). Vì thế Giáo Hội, theo gương Chúa Giêsu, cũng “cảnh cáo các tín hữu về thực tế đáng buồn và thảm khốc của sự chết đời đời, còn được gọi  là hoả ngục” (x. Sđd, số 1056-58) 

Qua những bằng chứng trên đây, chúng ta không có lý do gì để nghi ngờ hay phủ nhận sự tồn tại của một nơi đáng sợ hãi gọi là “hoả ngục”, tức là nơi hoàn toàn đối nghịch với “Thiên đàng” (paradise), là chỗ  “vinh phúc cho ta được thông phần vào bản tính Thiên Chúa  và được sống đời đời” sau khi đã hoàn tất hành trình đức tin trong trần thế này như Thánh Phêrô đã daỵ. (x. 2 Pet 1:4) 

III - Chúa có phạt ai xuống hoả ngục hay không? 

Như đã nói ở trên, Thiên Chúa là tình yêu và giầu lòng tha thứ. Ngài  “muốn cho mọi người được cứu độ và nhận biết chân lý.” ( x.1 Tm 2:4). Nghĩa là, Thiên Chúa không tiền định hay muốn cho ai phải hư mất đời đời, tức là phải phạt trong nơi gọi là hoả ngục. Lý do là vì “ Thiên Chúa yêu thương thế gian đến nỗi đã ban Con Một để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời”. (Jn 3: 16) 

Tuy nhiên, như đã nói ở trên, Thiên Chúa tạo dựng con người với hai đặc tính độc đáo là có lý trí và ý chí tự do. Lý trí để nhận biết và ý muốn tự do để lựa chọn. Như vậy, nếu Chúa bắt buộc con người phải yêu mến Ngài thì tình yêu này sẽ không có giá trị vì như thế con người sẽ mất hết tự do lựa chọn và sống như mọi loài thụ tạo khác mà thôi. Chính vì Thiên Chúa ban cho và hoàn toàn  tôn trọng ý chí tự do của con người, nên sự chọn lựa của cá nhân mới có giá trị thưởng phạt.  

Vì thế, Thiên Chúa không ép buộc ai phải yêu mến và sống theo đường lối của Ngài. Ngược lại, Ngài   chỉ mời gọi và tuỳ con người  tự do đáp trả như tác giả Đê Nhị Luật đã viết:

“Hôm nay tôi lấy trời đất làm chứng để cáo tội anh (em): tôi đã đưa ra cho anh (em) chọn được sống hay phải chết, được chúc phúc hay bị nguyền rủa. Anh (em) hãy chọn để anh (em) và dòng dõi anh (em) được sống.” (Đnl 30:19)         

Nếu con người sử dụng ý muốn tự do (free will)  mà khước từ Thiên Chúa để sống theo ý riêng của mình thì Thiên Chúa sẽ tôn trọng và người ta phải hoàn toàn chịu mọi hâu quả về chọn lựa của mình. Thực tế khắp nơi và ở  mọi thời đại đã đủ chứng minh điều này: có biết bao người đã và đang chọn nếp sống  phóng túng, gian ác, lưu manh, trộm cướp, gian dâm, khủng bố, giết người, tôn thờ vật chất  v.v… Đây là những lối sống hoàn toàn đi ngược với mọi Giới Răn của Thiên Chúa và Tin Mừng Cứu Độ mà Chúa Giêsu đã rao giảng và trả giá bằng chính cái chết của Người trên thập giá năm xưa.. 

Nếu người ta cương quyết chọn con đường sai trái và từ chối hoán cải  để được tha thứ và cứu độ thì họ đã tự ý chọn lựa cho mình nơi ở dành cho những kẻ đã khước từ Thiên Chúa là tình thương, an vui, công bình và thánh thiện. Nói khác đi, nếu cuộc sống có dẫn đưa ai cuối cùng phải dừng chân ở nơi gọi là “hoả ngục” thì đó là hậu quả tất nhiên của sư  tự do cá nhân muốn chọn lựa, chứ không phải vì Chúa muốn trừng phạt ai. Như vậy, phải hiểu hình phạt hoả ngục theo nghĩa con người có lý trí và tự do đã chọn lựa cho mình một nếp sống hoàn toàn trái ngược với cuộc sống dẫn đưa đến hạnh phúc thiên đàng như Chúa hứa ban cho những ai ước muốn khi còn sống trên đời này. Như thế không có gì là tàn nhẫn  hay trái ngược với tình thương vô biên của Thiên Chúa là Đấng “muốn cho mọi người được cứu độ” và sống đời đời. 

Sau hết, sở dĩ phải đặt vấn đề “thưởng phạt đời đời” là vì  sự có mặt của tội lỗi và sự dữ  trong trần gian này như một thực tế không ai có thể phủ nhận được.

Bởi thế, bao lâu còn sống trên trần gian này và trong  bản chất yếu đuối do hậu quả của tội Nguyên tổ,  con người  sẽ  luôn luôn bị giằng co giữa sự dữ và sự thiện, giữa   cái tốt và cái xấu đối chọi nhau như ánh sáng và bóng tối.

Nếu nhờ đức tin và lý trí,  chúng ta nhận biết và tin có Thiên Chúa là Cha nhân lành, là Đấng tạo dựng mọi loài mọi vật, là Chân Thiên Mỹ tuyết đối, thì lời mời gọi sẽ là: hoặc chọn Chúa để yêu mến và sống theo đường lối của Người  hay chối bỏ Chúa để buông mình  sống theo những đòi hỏi, quyến rũ của trần gian về danh vọng, tiền tái, vui thú vô luân vô đạo và bịt tai nhắm mắt không nghe tiếng lương tâm và  không còn nhìn rõ lằn ranh giữa sự thiện và sự dữ, sự tội đầy rẫy trong trấn thế này.

 Do đó,nếu ai phải bị hư mất đời đời trong nơi gọi là “hỏa ngục” thì đó chính là hậu quả chọn lựa của người ấy khi sống trên trần thế này, chứ không phải Thiên Chúa tiền định hay muốn phạt ai xuống hỏa ngục. Trong tinh thần đó, ân thưởng mà Thiên Chúa hứa ban được ví như bàn tiệc với thực phẩm tối hảo, trường sinh bất tử mà Người đã dọn sẵn và mời mọi khách đến thưởng thức. 

Nếu ai từ khước tham dự Bàn tiệc Nước Trời, thì  dĩ nhiên họ không được hưởng những thực phẩm tối cần cho sự sống đời đời, khiến phải chết đói, chết khát là hậu quả tất yếu họ phải gánh chịu vì đã tự do chọn lựa như thế.

Tóm lại, có Thiên Đàng là nơi dành cho những ai yếu mến và tôn thờ Thiên Chúa trên hết mọi sự để xa lánh mọi tội lỗi bao lâu còn sống trên trần gian này. Cũng có hỏa ngục là nơi dành cho những người đã tự do chọn chỗ này cho mình khi tự ý khước từ Thiên Chúa để sống theo ma quỉ ,xác thịt và trần gian cho đến hơi thở cuối cùng.

Ước mong giải đáp này thỏa mãn câu hỏi được đặt ra. 

LM Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn