“Việc làm, như người ta thường nói, là điều cần thiết để nuôi nấng gia đình,
dưỡng dục con cái và đảm bảo cho những người thân yêu của mình một đời sống xứng
đáng… Công việc… là điều đặc trưng của con người. Nó biểu hiện phẩm giá được
tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa. Vì thế mà người ta cho công việc là
thánh thiêng.”
Dưới đây là bản dịch bài Giáo Lý của ĐTC Phanxicô được ban hành ngày 19 tháng 8
năm 2015 trong buổi Triều Yết Chung tại Đại Sảnh Phaolô VI. Hôm nay ĐTC tiếp
tục chu kỳ Giáo Lý về Gia Đình. Ngài giải thích về giá trị của việc làm.
* * *
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Sau khi suy nghĩ về giá trị của ngày lễ trong đời sống gia đình, hôm nay chúng
ta tập trung vào một yếu tố bổ sung, đó là việc làm. Cả hai đều là một phần của
chương trình tạo dựng của Thiên Chúa, nghỉ lễ và làm việc.
Việc làm, như người ta thường nói, là điều cần thiết để nuôi nấng gia đình,
dưỡng dục con cái và đảm bảo cho những người thân yêu của mình một đời sống xứng
đáng. Đối với một người đứng đắn và lương thiện, điều tốt đẹp nhất mà chúng ta
có thể nói là: “Đó là một người làm việc”, là một người thật sự làm việc, một
người không sống bám vào những người khác trong cộng đồng. Tôi thấy có rất
nhiều người Á Căn Đình hôm nay, và tôi sẽ nói như họ nói là, “No vive de arriba
- không sống trên lầu”.
Và thực ra việc làm, dưới hàng ngàn hình thức khác nhau, bắt đầu từ gia đình,
cũng là chăm lo cho công ích. Và anh chị em học cách sống cần cù này ở đâu?
Trước hết anh chị em học trong gia đình.
Gia đình giáo dục cách làm việc bằng gương của cha mẹ:
cha mẹ làm việc vì lợi ích của gia đình và xã hội.
Trong Tin Mừng, Thánh Gia Nazareth xuất hiện như một gia đình lao động, và chính
Chúa Giêsu được gọi là “con bác thợ mộc” (Mt
13:55), hoặc thậm chí là “bác thợ mộc” (Mc
6:3). Và Thánh Phaolô cảnh báo các Kitô hữu: “Người nào không muốn làm thì đừng
ăn” (2
Th
3:10). - Đó là một công thức tốt để giảm cân, không làm việc thì đừng ăn! -
Thánh Tông Đồ đề cập một cách rõ ràng đến thuyết duy linh sai lạc của một số
người, thực ra, họ sống dựa vào anh chị em mình mà “không làm gì cả” (2
Th
3:11). Dấn thân làm việc và đời sống tâm linh, theo quan niệm Kitô giáo, không
đối nghich nhau một chút nào cả. Hiểu được điều này thật là quan trọng! Cầu
nguyện và làm việc có thể và phải hoà hợp với nhau, như Thánh Bênêdictô dạy. Sự
thiếu việc làm cũng có hại cho tinh thần, như việc thiếu cầu nguyện làm tổn
thương đến sinh hoạt thực tiễn.
Công việc - tôi nhắc lại, trong hàng ngàn hình thức - là điều đặc trưng của con
người. Nó biểu hiện phẩm giá được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa. Vì
thế mà người ta cho công việc là thánh thiêng. Và do đó việc quản trị lao động
là một trách nhiệm lớn lao của con người và xã hội, là điều không thể được trao
vào tay một số ít người hoặc phó mặc cho một “thị trường” được thần thánh hoá. Gây
ra thất nghiệp cũng có nghĩa là gây ra một tác hại trầm trọng cho xã hội. Tôi
buồn rầu khi thấy có những người không có việc làm, không thể tìm được việc làm
và mất phẩm giá vì không thể đem cơm bánh về nhà. Và tôi rất vui mừng khi thấy
những nhà cầm quyền làm việc quá vất vả để tìm việc làm và cố gắng để mỗi người
có một công việc. Việc làm là điều thánh thiêng, việc làm đem lại phẩm giá cho
gia đình. Chúng ta phải cầu nguyện để không thiếu việc làm trong gia đình.
Cho nên, việc làm cũng như ngày lễ là một phần của kế hoạch của Thiên Chúa là
Đấng Tạo Hóa. Trong sách Sáng Thế, đề tài trái đất như khu vườn ở nhà, được trao
phó cho sự chăm sóc và làm việc của con người (2: 8.15), được tiên báo bằng một
đoạn rất cảm động: “Khi Chúa là Thiên Chúa làm ra đất và trời, chưa có bụi cây
ngoài đồng nào trên mặt đất, chưa có cây cỏ ngoài đồng nào mọc lên, vì Chúa là
Thiên Chúa chưa cho mưa xuống đất và chưa có ai để canh tác đất đai, và có một
dòng nước từ đất trào lên và tưới nó. “(2:4b-6a). Đó không phải là câu chuyện
bịa đặt mà là mặc khải của Thiên Chúa; và chúng ta có nhiệm vụ hiểu và thấm
nhuần nó một cách hoàn toàn. Thông điệp
Laudato si,
là thông điệp đề ra một môi sinh toàn bộ, cũng chứa đựng sứ điệp này: vẻ đẹp của
trái đất và giá trị của việc làm được tạo thành để kết hợp với nhau. Cả hai đi
cùng nhau: trái đất trở nên xinh đẹp khi nó được tác động bởi con người. Khi
công việc bị tách ra khỏi giao ước giữa Thiên Chúa với người nam và người nữ,
khi nó bị tách ra khỏi các phẩm chất tinh thần của họ, khi nó bị bắt làm con tin
của luận lý thuần lợi nhuận và khinh thường sự đau khổ của đời sống, thì việc hạ
giá của linh hồn làm ô nhiễm tất cả mọi sự: ngay cả không khí, nước, cỏ, thức ăn
... Đời sống dân sự bị thối nát và
môi sinh
bị hư hại. Những hậu quả của nó ảnh hưởng nhiều nhất đến người nghèo và các gia
đình nghèo nhất. Cách tổ chức công việc hiện đại đôi khi cho thấy một khuynh
hướng nguy hiểm là coi cho gia đình như một trở ngại, một gánh nặng và một của
nợ cho năng suất lao động. Nhưng chúng ta hãy tự hỏi: Năng suất gì? Và cho ai?
Cái được gọi là “Thành Phố Thông Minh” chắc chắn là phong phú trong việc phục
vụ và tổ chức; tuy nhiên, nó lại thường thù địch với trẻ em và những người già,
chẳng hạn.
Đôi khi những người thiết kế và quan tâm đến việc quản lý sức lao động cá nhân
tuyển dụng và sử dụng hoặc loại bỏ tuỳ theo ích lợi kinh tế. Gia đình là một
thử thách lớn. Khi sự tổ chức công việc giữ nó làm con tin, hoặc thậm chí ngăn
chặn đường đi của nó, thì khi ấy chúng ta chắc chắn rằng xã hội loài người đã
bắt đầu làm việc chống lại chính mình!
Các gia đình Kitô hữu nhận được từ hoàn cảnh này một thách thức to lớn và một sứ
vụ lớn lao. Họ đứng đầu trận tuyến về những nguyên tắc cơ bản của công trình
tạo dựng của Thiên Chúa: căn tính và mối liên hệ của người nam và người nữ, việc
sinh sản con cái, công việc chinh phục đất đai và biến thế giới thành nhà ở. Việc
làm mất những nguyên tắc cơ bản này là một vấn đề rất nghiêm trọng, và trong
ngôi nhà chung đã có quá nhiều rạn nứt! Công tác này không phải là dễ dàng. Đôi
khi những sự liên kết giữa các gia đình xem ra giống như Đavid đứng trước mặt
Gôliath... nhưng chúng ta biết thách thức ấy đã kết thúc như thế nào! Cần phải
có đức tin và sự tinh khôn.
Nguyên xin Thiên Chúa ban cho chúng ta biết đón nhận ơn gọi của Ngài với niềm
vui và hy vọng, trong thời điểm khó khăn này của lịch sử chúng ta, ơn gọi làm
việc để đem lại phẩm giá cho mình và cho gia đình mình.
Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ
http://giaoly.org/vn/
Nguyên bản:
http://w2.vatican.va/content/francesco/it/audiences/2015/documents/papa-francesco_20150819_udienza-generale.html