Trần Mỹ Duyệt
“Mẹ Maria đã chịu thai Chúa Giêsu trong trái tim mình
trước khi người mang Ngài trong dạ.” Lời Thánh Augustine đem lại cho chúng ta ý
tưởng về vai trò và thiên chức làm mẹ của Đức Maria. Qua việc thụ thai Ngôi Lời
Nhập Thể, Mẹ đã trở nên mẹ Chúa Giêsu, mẹ Thiên Chúa, và mẹ nhân loại. Thiên
chức làm mẹ này không chỉ ảnh hưởng đến mỗi người chúng ta, mà còn bao trùm
toàn thể lịch sử nhân loại.
Trong trình thuật về cuộc Thăm Viếng, Thánh Luca đã ghi lại hình
ảnh Đức Maria vội vã lên đường giữa vùng đồi núi Giuđêa (x. Luca 1:39) đến thăm
Isave, người mà tưởng chừng không bao giờ có thể thụ thai được (x. Luca 1:7),
nhưng giờ đây lại đang mang thai. Trường hợp tương tự cũng xảy ra cho chính
Maria trong ngày Truyền Tin, một cuộc thụ thai mà người đang có thai cũng không
có ý định mang thai, “Việc ấy xảy ra thế nào được, vì tôi giữ mình đồng trinh.”
(Luca 1:34)
Và vừa bước vào nhà của Zacaria (x. Luca 1:40), Maria và thai
nhi trong bụng đã khiến Isave phải sững sờ. Đón tiếp người khách đặc biệt hôm
đó, lời chào của Isave không giống như lời chào hỏi thường tình của chúng ta.
Những lời chào thăm mà người ta trao nhau, ca tụng nhau thường xảy ra từ những
gì họ đã làm hoàn toàn tự nhiên chứ không phải Thiên Chúa đã làm, mà qua đó có
liên quan đến lịch sử cứu độ, lịch sử nhân loại. Theo Luca ghi lại,
thì có lẽ thánh sử dường như không chú tâm đến lối chào hỏi của con người;
nhưng dù vậy cũng không đặt trường hợp Maria ra khỏi với những phụ nữ khác.
Do việc Thiên Chúa đã làm. Những lời từ miệng mình nói ra, chính
Maria cũng không dám nghĩ rằng đó là những lời được Chúa Thánh Linh linh ứng:
“Đấng Toàn Năng đã làm cho tôi những việc trọng đại.” (Luca 1:49) Cả trong niềm
tin và ngôn ngữ, Mẹ Đồng Trinh được chúc phúc. Sự chúc phúc ấy phát xuất từ
việc Mẹ mang thai Con Thiên Chúa.
Cuộc Thăm Viếng giữa Maria và Isave là một hành động mà nó đã
được nói đến trong ngày Truyền Tin. Trinh Nữ Maria Rất Thánh được Thiên Chúa
chọn, và Isave là tiếng nói của con người nói về thiên chức làm mẹ tuyệt vời
của Maria. Tuy nhiên, việc Thiên Chúa chọn lựa Maria không hề áp đặt trên
người. Nó đã được chấp thuận một cách tự do qua lời của Mẹ thưa với sứ thần:
“Tôi là nữ tỳ của Thiên Chúa. Xin hãy thực hiện trong tôi theo như lời ngài.”
(Luca 1:38)
Maria chấp nhận làm mẹ. Thiên chức làm mẹ này đã dẫn đến chủ đề
cho Tông Thư Mulieris Dignitatem (Phẩm
Giá và Ơn Gọi của Nữ Giới) của Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II ban hành năm
1988. Qua đó, Thánh Giáo Hoàng đã trình bày rằng thiên chức làm mẹ ban cho
những phụ nữ nhân cách mới được ghi dấu một cách rõ ràng nơi con người của họ.
Không chỉ giữa người mẹ đối với người con mà bà đang cưu mang; nó còn là sự nối
kết giữa hai con người không thể phân ly. Ngoài ra, mối quan hệ này còn diễn tả
sự liên kết giữa con người một cách tổng quát. Một cảm tình được gia tăng, giữa
người mẹ có đối những người con mà bà đã cưu mang và với người con ấy.
(cf. MD, 18). Theo đó, cảm tình được tăng trưởng này là một biểu lộ
‘thiên bẩm” thuộc về những người phụ nữ.” (MD, 30)
Theo tinh thần bác ái như Thánh Phaolô đã làm, đó là, vui với
người vui và khóc với người khóc (x. Rom 12:15), chúng ta có thể nói về cuộc
Thăm Viếng của Mẹ Maria là việc làm bày tỏ đức bác ái với Isave. Nhưng
chúng ta cũng có thể nói rằng tuy Maria đang diễn tả tình cảm được tăng triển
là những gì mà con người thường nói, nhưng ở đây tình cảm ấy vượt trên những
giá trị tự nhiên dựa theo mức độ của ân sủng.
Thông thường cảm tình tha thiết, nồng nàn chỉ được đề cao khi nó
đóng góp vào mục đích hiệp nhất, và vào tình trạng liên kết của gia đình nhân
loại. Trong những điều kiện này, thiên chức làm mẹ luôn luôn được cho là nhất
trong nấc thang nhân sinh. Thụ thai một đứa con và trở nên một bà mẹ của người
con đó là một phần của người phụ nữ. Có thể nói, thiên chức làm mẹ là đặc ân
cao cả nhất của người phụ nữ. Đứa con của bà khởi đầu từ việc cộng tác với Quan
Phòng Thần Linh, và từ đó mang hình ảnh giống như Thiên Chúa (x. Sáng Thế 1:27)
cả trong ý nghĩa văn chương và hình ảnh.
Một bức ảnh Đức Maria bồng Chúa Hài Nhi không chỉ diễn tả hình
ảnh thiêng liêng của tình mẫu tử, nhưng ở một nghĩa sâu sa khác, nó là dấu hiệu
cho biết rằng Thiên Chúa sẽ không bỏ rơi chúng ta. Điều này đã được Isaiah nói
trước trong chương 49 của Cựu Ước. Tiên tri viết rằng, “Có người mẹ nào quên
con mình…. Ngay cả khi người đó quên, thì Ta cũng không quên con.” (câu
15)
Mẹ Maria không bao giờ quên con của mình, và vì thế, chúng ta
không nên nghi ngờ về giao ước của Thiên Chúa đối với chúng ta. Trở lại Mulieris
Dignitatem một lần nữa: Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II khẳng định
rằng mọi thiên chức làm mẹ trong lịch sử nhân loại đều liên kết với giao ước mà
Thiên Chúa đã thiết lập với con người thông qua vai trò làm mẹ của Maria
(cf. MD, 19). Mẹ Rất Thánh mang thai Chúa Giêsu qua quyền năng Đấng
Tối Cao (x. Luca 1:35), và hằng luôn săn sóc bảo vệ cho Con của Đấng Tối Cao
(x. Luca 1:32) tới những giây phút khắc nghiệt nhất trên đồi Calvary. Điều này
đã trở nên dấu chứng cho ảnh hưởng người phụ nữ trong lịch sử, và sự hoàn
tất nơi các bà mẹ đối với ơn gọi để có thể giúp hình thành lịch sử thế giới.
Nhìn vào hang Belem, chúng ta cảm nghiệm được rằng thiên chức
làm mẹ của Đức Maria bao trùm cả về phương diện nhân loại lẫn mầu nhiệm cứu độ.
Mình và máu của người nữ từ Nazareth đã xuất hiện trước hết nơi Đấng Cứu Thế -
Emmanuel - trong máng cỏ. Qua tiếng xin vâng (fiat) trong ngày Truyền Tin, Mẹ
đã mang thai Chúa Giêsu cùng với nhân loại là thân hình mầu nhiệm của Ngài. Từ
vai trò làm mẹ đối với lịch sử nhân loại này, Mẹ đã dạy chúng ta thế nào là
tình yêu đối với những người con chúng ta - những người con do chính mình sinh
ra cũng như những người con tinh thần. Do đó, tôn vinh Hòm Bia Giao Ước, là
chúng ta vinh danh tình mẫu tử thiêng liêng của Đức Maria. Tình mẫu tử của Mẹ
đã đem lại cho chúng ta Chúa Giêsu, sự bình an và an ủi.
“Ôi khoan thay! Ôi nhân thay! Ôi êm thay!
Thánh Maria trọn đời đồng trinh.”
Lễ Mẹ Thiên Chúa
1/1/2022