Con
người sống với nhau phải có tâm. Dù từng người chỉ nhỏ bé, không thể làm được
nhiều điều lớn lao, thì xin hãy nhớ: Nếu ta không thể xây dựng một thành phố
thì hãy xây lấy một trái tim hồng.
Chữ
“Tâm” gần như đồng nghĩa với chữ Đức. Cả hai đều có nghĩa là lương thiện, tử
tế, là đức độ, lòng tốt, là lương tri của một người.
Tâm là
cốt cách, là gốc thiện của người lành. Nó làm nên tư cách, tính cách và chính
là phẩm giá của người ấy.
Sống
chữ tâm không chỉ là trân trọng, yêu thương con người mà còn bao gồm cả
thái độ biết phê phán cái ác, cái xấu, biết khinh bỉ và căm ghét cái bất nhẫn,
cái tàn độc mà bản thân có thể thấy và nhận biết.
Riêng
đối với chính mình, người có tâm là người luôn giữ được sự thống nhất giữa động
cơ và hành vi trong điều thiện, trong sự thể hiện ân nghĩa qua từng ngày sống,
từng cách thế biểu lộ tương quan sống. Họ luôn hướng cái mình sở hữu: tài năng,
hoàn cảnh, cơ hội vào mục đích cao thượng, đẹp đẽ nhằm phụng sự con người và
cuộc đời.
Tâm
ngự trị trong ai, không phụ thuộc địa vị, chức tước của người đó lớn hay nhỏ,
giàu sang hay nghèo khó, đẹp hay xấu. Tâm được quyết định bởi tấm lòng, sự
trong sáng của tâm hồn, sự thuần khiết của lối nghĩ, lối hành động, và nhiều
đức tính khác: chân thành, nhân ái, vị tha, trung thực, trung tín...
Có
những người thật nghèo nhưng tâm họ lại lấp lánh. Họ không ồn ào, không khoa
trương, không tự tìm cách "xông hương" cho việc làm tốt, thái độ sống
tốt của mình.
Đã là
người có tâm trong sáng, họ sống thanh bạch, sống cao thượng, không lệ thuộc
tiếng tăm hay của cải, quyền lợi hay quyền lực. Chính cái tâm đầy ngạo nghễ ấy
làm cho dáng đứng của họ thẳng tắp, vươn cao như cây tùng, cây bách, khiến
nhiều người phải sợ, phải kính.
Người
có tâm đúng nghĩa, không nề hà bất cứ chuyện gì từ nhỏ nhất: nhường đường,
nhường chỗ trên xe, thu nhặt mảnh sành, gai nhọn trên lối đi, giúp đỡ người
khốn khó, neo đơn... cho đến việc lớn lao như cứu người, bênh vực quyền lợi
người yếu thế, nói sự thật giữa những làn sóng dối trá, bặm trợn... Và họ làm
với tất cả tâm huyết, với tất cả năng lực mà bản thân có thể có được.
Trong
khi đó lại hết sức mỉa mai, bởi nhiều kẻ giàu sang, thừa tiền mứa bạc, lại chỉ
biết sống và hưởng thụ cho bản thân. "Tâm" đối với họ chỉ là thứ giả
tạo, vay mượn để phủ lên những thủ đoạn, những kiểu dối trá, giả hình nhằm che
đậy cái ác, cái ích kỷ của bản thân họ.
Biết
bao nhiêu kẻ quyền lực, đêm ngày ăn trên ngồi trốc thiên hạ, mượn danh phục vụ
để trục lợi, thu vén cho mình bất chấp và làm ngơ một các vô cùng tàn bạo trước
những lầm than, khốn khó của bao nhiêu kẻ lam lũ, đói nghèo, dốt nát, thấp cổ
bé miệng...
Không
thiếu những kẻ làm và trao đổi hàng giả, hàng nháy, mua bán lừa lọc, làm ra và
phổ biến những hoá chất, những thực phẩm độc hại, tái chế thực phẩm ôi thối, buôn
chất kích thích, phổ biến chất gây nghiện, nhún tay mạnh vào những vụ buôn
người, sống nhởn nhơ trên thân xác các phụ nữ, các trẻ em, những người vô tình
trở thành nạn nhân của họ...
Hoặc
nhiều kẻ nắm quyền lực cấu kết cùng nhau trong các vụ án làm nghiêng công lý,
bao che cho nhau để thủ lợi bằng những "sân sau". Sự cấu kết của họ
còn tạo nên cả một tập thể, tập đoàn sát hại rừng, biển, sông, núi..., thủ tiêu
bao nhiêu mảnh đất được gọi là "đất vàng", đẩy biết bao nhiêu người
vào đường cùng...
Và hôm
nay, giữa đại dịch kinh hoàng dường như đang chực chờ bũa xuống từng người, bên
cạnh việc chứng kiến nhiều cái tâm của nhiều người được thể hiện cách hết sức
ngoạn mục, đáng thán phục qua biết bao nhiêu hình ảnh đẹp, biết bao nhiêu thành
ngữ hay, khẩu hiệu thơm tho như: giải cứu; hỗ trợ, cứu trợ, địa chỉ A hướng về
địa chỉ B, quán không đồng, nếu cần cứ lấy, hãy nhận đủ phần cho mình...
Thì
thật đau lòng. Chúng ta vẫn chứng kiến những điều ngược lại, đôi khi khiến lòng
mình phẫn uất, xót xa.
Bởi
giữa lúc xăng dầu, điện, nước, ga và nhiều nhu cầu thiết yếu đội giá ngất
ngưỡng, thì lại có biết bao nhiêu kẻ thủ lợi bằng nhiều hành vi tham lam, gian
lận, tham nhũng, nhũng nhiễu gian ác mà họ có thể nghĩ ra để trục lợi cho bản
thân, làm giàu bất chính cho mình.
Rõ
ràng nhất trong những ngày qua, và chắc chắn sẽ còn tiếp tục, đó là những lần
nơi này nơi kia phác lệnh sẽ ngăn cấm ra khỏi nhà từ giờ G của ngày N nào đó,
buộc dân chúng phải ùa vào bất cứ nơi nào có thể có hàng hóa để mua, thì lập
tức, ngàn ngàn quầy hàng, cửa tiệm, cửa hàng, siêu thị lớn nhỏ... đều như một,
đồng loạt sử dụng "lưỡi lam" cực bén "cắt cổ" đoàn người
vốn đã quá hoảng loạn, quá hoang mang, sợ hãi và khổ đau, bế tắc...
Chúng
ta tha hồ chứng kiến những kẻ mang hình người nhưng không mang nhân tâm, thậm
chí phi nhân tính giữa cảnh khổ chung của cả đất nước, lẽ ra phải tương trợ
nhau, dựa vào nhau để vượt qua, để tồn tại.
Tôi
không thể hiểu, làm sao mà giữa nỗi bức bách chung của tất cả mọi người - nhất
là những ai mất việc làm, những ai bình thường vốn đã thiếu trước hụt sau -
những kẻ muốn vét cho đầy túi tham có thể đưa tay cầm đồng tiền bất chính, có
thể vui, có thể an tâm sống riêng cho bản thân?
Hỡi
tất cả những ai là con dân đất Việt, hãy xem những lời sau đây như một lời hiệu
triệu gọi về lương tâm mình mà ý thức rằng: Cho đến nay, đã nhiều tháng trôi
qua, dịch bệnh vẫn chưa có dấu hiệu dừng mà vẫn đang trên đà tiến. Ngày nào còn
người nhiễm dịch, ngày đó vẫn còn là ngày đe dọa. Bởi sẽ không có bất cứ ai an
toàn cho đến khi tất cả mọi người an toàn.
Tất cả
mọi người đang phục vụ cung cấp nhu yếu phẩm của đời sống, nhất là các mặt hàng
rau, củ, quả, thịt, cá, lương thực, thực phẩm khác... xin hãy khép lại túi
tham, đừng đẩy giá leo thang vùn vụt nữa.
Mọi
người trong cơn đối diện cùng bệnh tật đã khổ lắm rồi. Trong đó đau khổ nhất,
đáng xót nhất là người nghèo, người mà lúc bình thường đã phải chạy cơm từng
bữa.
Xin
hãy tương trợ nhau mà sống. Hãy lấy nghĩa yêu đương mà xử sự cùng nhau. Hãy lấy
lương tâm làm thước đo cho mọi tương quan giữa người với người. Hãy nhớ trao
công đức của người đi trước cho thế hệ theo sau. Đừng để con cháu của chúng ta
phải chịu cảnh thất đức, mà hậu quả lại đến từ chính chúng ta.
Là
linh mục, tôi vừa chân thành kêu gọi, vừa cầu xin tất cả mọi người đang thi
hành tất cả mọi nghề nghiệp, mọi lãnh vực có liên quan trực tiếp đến đời sống
và sinh mạng con người, HÃY SỐNG NHÂN
TÂM. Nhất là người Công giáo, đặc biệt hơn, là chính anh chị em giáo dân
của tôi, hãy xem thời gian dịch giã này là CƠ
HỘI ĐỂ SỐNG LỜI CHÚA, ĐỂ BIỂU LỘ TÌNH BÁC ÁI như Giáo lý Công giáo dạy.
Những
người buôn bán hãy thu mua và bán ra đúng giá. Dù phải làm việc để nuôi thân
xác, nhưng đừng quên sự sống của linh hồn mới là giá trị trên mọi giá trị cần
tìm kiếm. Chỉ có sự sống của linh hồn mới thuộc về vĩnh cửu mà thôi.
Xin
hãy dừng tham lam. Hoàn cảnh bình thường, tham lam đã không được phép. Trong
hoàn cảnh đầy đe dọa và cơ cực này, tham lam trở thành thâm ác, tàn nhẫn và
không nhân tính.
Từng
con người, nhất là người Công giáo càng phải hiểu rằng, chúng ta sống nay, chết
mai. Nếu bây giờ dịch tấn công tới, tiền do tham lam mà có kia, có bảo đảm được
mạng sống không? Có chắc là bản thân không bị dịch "ghé thăm" không?
Có chắc là sau khi dịch đi qua, chúng ta còn có cơ hội nở với nhau một nụ cười,
nói với nhau một lời vui không?
Nếu là
người Công giáo, tôi xin anh chị em hãy ghi nhớ những lời dạy của Chúa Giêsu mà
sống cho phù hợp với chân lý đức tin. Còn những ai không cùng chia sẻ một niềm
tin với chúng tôi, những lời dạy ấy cũng không phải là không có ích. Tôi xin
ghi lại đây một số lời Chúa dạy về tình yêu, mong anh chị em đọc và thấm thía:
-
"PHÚC THAY AI BIẾT XÓT THƯƠNG, VÌ HỌ SẼ ĐƯỢC THƯƠNG XÓT" (Mt 5, 7).
-
"CÁC CON HÃY CHO HỌ ĂN" (Mt 14, 15).
-
"MỖI LẦN CÁC CON GIÚP MỘT TRONG NHỮNG KẺ BÉ MỌN NÀY LÀ CÁC CON LÀM CHO
CHÍNH TA" (Mt 25, 40).
-
"CÁC CON HÃY YÊU THƯƠNG NHAU NHƯ THẦY YÊU THƯƠNG CÁC CON" ( Ga 15,
12).
-
Thánh Phaolô Tông đồ cũng dạy: "HÃY VUI VỚI NGƯỜI VUI, KHÓC VỚI NGƯỜI
KHÓC" (Rm12, 15).
Lm JB NGUYỄN MINH HÙNG
)
