QUÀ TẶNG TIN MỪNG:
Thứ Tư tuần XXVIII TN
Lm Giuse Nguyễn Văn Nghĩa
–
Ban Mê Thuột.
Kính mời theo dõi video tại đây:
https://bit.ly/3AC2XvY
Khi
ấy Chúa Giêsu đáp lại: “Các ông cũng vậy, hỡi các luật sĩ, khốn cho các ông, vì
các ông đặt lên vai người ta những gánh nặng không thể kham nổi, còn chính mình
thì các ông không đụng chỉ một ngón tay vào gánh đó. (Lc 11,46).
Những
lời lẽ gay gắt trên đây của Chúa Giêsu là nhắm đến giới kinh sư hay còn gọi là luật
sĩ Do Thái giáo thời bấy giờ. Họ là những ai? Thưa là những vị thông thuộc
Thánh Kinh đang nắm giữ nhiều vai vị cao trong Do Thái giáo. Họ đúng thật là
các chuyên
gia Kinh Thánh và đảm nhận vai trò giảng dạy dân chúng. Trong giáo hội Công giáo
thì có thể xem tương đương như những thần học gia và các giám mục vốn được gọi
là đấng “làm thầy dạy chân lý”. Xin có vài thiển ý về lời phê phán nghiêm khắc
của Chúa Cứu Thế.
Chân
lý xét như là chính nó (cái thực, điều đúng) thì trong sáng và khách quan. Tuy nhiên thực tiễn cho
thấy do bởi sự khác nhau của các cách thế tiếp cận chân lý và lối trình bày diễn giải chân lý vì thế nhiều khi hóa thành
rối rắm, bất nhất và dễ xa rời sự thật. Chuyện ngụ ngôn về các ông mù sờ voi là
một đan cử. Những bản tường thuật các sự kiện trên thông tin quê nhà Việt Nam
cũng cho thấy điều này chẳng hạn như chuyện “gạt tay trúng má, giơ chân chạm
người…”.
Chước cám dỗ của tổ tiên xưa mà Thánh Kinh trình bày qua câu chuyện “Sáng Thế” mãi còn đó với nhân loại mọi thời. Tội của Ađam-Evà không phải là muốn tìm hiểu chân lý, phân
biệt điều đúng sai, phải trái, vì đây là điều chính đáng và phải đạo, đạo làm
người. Tội của hai ông bà là muốn tự mình khẳng định chân lý
theo quan điểm (góc nhìn) của mình và dĩ nhiên trên các tiêu chí chủ quan của mình. Và như thế cách
mặc nhiên tổ tiên loài người tự cho
mình là chủ của chân lý. Chước cám dỗ này càng
tinh vi hơn khi ẩn nấp trong các kiểu cách diễn giải chân lý và áp dụng chân lý
vào các hoàn cảnh cụ thể.
Sự
sai lầm của nhiều nhà tiến sĩ luật thời Chúa Giêsu là ở điểm này. Việc giải
thích hay cách áp dụng chân lý chỉ là những phương thế phục vụ chân lý thế nhưng nhiều khi vì
quá chi ly nên không chỉ đi lệch xa trọng tâm chân lý mà còn vô tình hay hữu ý đặt
chúng trên cả chân lý. Chúa Giêsu đã từng lên án các tiến sĩ luật bấy giờ vì họ đã đề
cao truyền thống là luật lệ của họ mà bỏ qua lề luật của Thiên Chúa vốn là chính chân lý (x.Mc 7,1-13). Đây là
tình trạng mà Chúa Giêsu gọi là: “gạn lọc con muỗi nhưng lại nuốt con lạc đà” (Mt 23,24).
Khi
diễn giải chân
lý cách quá chi ly và
vẽ vời quá chi
tiết các kiểu áp dụng chân lý thì chúng ta sẽ dễ rơi vào chước cám dỗ làm những điều ấy vì “lợi ích của bản thân hay
của tập thể mình”. “Lợi ích nhóm” là cụm từ đang phổ thông hiện nay nói về tình trạng nhiều người
nắm quyền ra các cơ chế, luật lệ thường là có lợi cho tập thể của họ hơn là để phục vụ
người dân.
Chúa Giêsu đã minh nhiên vạch trần sự sai trái của nhiều tiến sĩ luật: “Khốn cho các ngươi, hỡi
những kẻ dẫn đường đui mù! Vì các ngươi nói rằng: Ai lấy đền thờ mà thề, thì
không có giá trị gì, nhưng ai lấy vàng trong đền thờ mà thề, thì mắc lời thề.
Hỡi kẻ ngu ngốc và đui mù, chớ thì vàng hay là đền thờ thánh hoá vàng, cái nào
trọng hơn? Các ngươi còn bảo rằng: Ai lấy bàn thờ mà thề, thì không giá trị gì,
nhưng ai lấy của lễ để trên bàn thờ mà thề, thì mắc lời thề. Hỡi những kẻ đui
mù, chớ thì của lễ hay là bàn thờ thánh hoá của lễ, cái nào trọng hơn? (Mt 23,16-19). Đã là
người thì ít nhiều cũng có khi thất hứa, lỗi lời thề. Lấy vàng, lấy của lễ mà
thề thì khi sai lỗi thì phải dâng của lễ, dâng vàng mà đền tạ. Thế là những
người đặt ra lề luật được hưởng lợi một cách hợp luật!
Phải
chăng việc diễn giải chân lý cách chi ly và việc vẽ vời đủ thứ trong các luật
lệ và lễ nghi tôn giáo đã, đang tồn tại và phát triển dưới nhiều hình thức? Xã
hội càng phát triển thì các mối tương quan càng đa dạng vì thế cần có thêm
nhiều cơ chế luật lệ để điều hòa. Tuy nhiên chước cám dỗ luôn còn và có đó vì ma quỷ không
hề biết nghỉ ngơi. Một vị giáo sư Kinh Thánh chuyên về môn chú giải các thư thánh
Phaolô hóm hĩnh với các chủng sinh đang học rằng: nếu thánh Phaolô sống lại,
liệu ngài có nhận ra các bức thư của ngài khi đã qua lăng kính của nhiều nhà chú giải
không? Một chủng sinh dí dỏm lại: “Thưa cha giáo nếu thánh Phaolô cùng học với
chúng con đây không biết ngài thi có đủ điểm trung bình không hè?” Và nếu trở
lại thì chính Chúa Giêsu có nhận ra cung cách sống đức tin mà Ngài đã truyền
cho các tông đồ và môn đệ năm xưa chăng? (x.Lc 18,8)
Lm Giuse
Nguyễn Văn Nghĩa – Ban Mê Thuột
Hẹn gặp lại