7. Dòng Mến Thánh Giá Qui Nhơn (1671)
Từ cuối tháng 8/1671 đến tháng 3/1672, Giám mục Lambert kinh lý Đàng Trong lần I trong thời gian 1624 đến 1679 và lập Hội Dòng Mến Thánh Giá ở An Chỉ, Quảng Ngãi.
Dòng Mến Thánh Giá An Chỉ (Quảng Ngãi) chính là nguồn gốc của Dòng MTG Qui Nhơn. Năm 1675, Nhóm 12 “thiếu nữ đạo đức”, theo Bản Luật Tiên Khởi Mến Thánh Giá khấn lần đầu tiên tại An Chỉ. Nhưng năm 1677, Tu viện An Chỉ ngừng sinh họat.
Trong khoảng thời gian lau dài từ thế kỷ XVII đến cuối thế kỷ XIX (1677- 1888), các chị em Mến Thánh Giá Ðàng Trong chấp nhận thân phận của "hạt lúa mì mục nát chôn vùi trong đau khổ, thử thách và nước mắt".
Linh mục Jean Baptiste Solvignon Lành, chính xứ Gò Thị đã được Giám Mục D. Grangeon Mẫn, giáo phận Qui Nhơn chính thức ủy nhiểm cải tổ dòng Mến Thánh Giá Qui Nhơn thành dòng có lời khấn theo giáo luật
Năm 1919, đã có 11 cộng đoàn với 246 nữ tu họat động mạnh mẽ trong Giáo phận. Ngày 1-6-1926, GM D. Grangeon ra một thư chung quyết định cải tổ:
Ngày 2/3/1929, Thánh Bộ tu sĩ ra sắc lệnh chuẩn y lập Dòng MTG Qui Nhơn.
Ngày 14/9/1932, Giám Mục Augustin Tardieu Phú đã ban hành chỉ thị lập Dòng chính thức trong giáo phận.
Hiện nay Hội Dòng MTG Qui Nhơn có 51 cộng đoàn, phục vụ trong 8 Giáo Phận: Quy Nhơn, Đà Nẵng, Nha Trang, Kontum, Phan Thiết, Đà lạt, Xuân Lộc và Sàigòn.
Năm (5) cộng đoàn tại California và 1 cộng đoàn tại Na Uy.
Tại Việt Nam, dòng có 203 nữ tu khấn trọn, 82 khấn tạm, 30 tập sinh, 23 tiền tập, 65 đệ tử.
Ở nước ngoài có 13 nữ tu khấn trọn, 15 khấn tạm, 8 tập sinh, 11 đệ tử.
Địa chỉ nhà mẹ: 132 Trần Hưng Đạo Quy Nhơn, Bình Định. Đt: 056 823120/817330. Email: mtgqn@dng.vnn.vn . Bề Trên đương nhiệm; Nữ Tu Anna Lê Thị Thanh Hương, sinh 1948, khấn 1970.
8. Dòng Mến Thánh Giá Huế (1719)
Dòng thành lập tu xá đầu tiên năm 1719 tại Thợ Đúc, do Linh Mục thừa sai Pierre de Sennemand và đã bị giải thể khi giáo hội Việt Nam gặp khó khăn.
Ngày 5.8.1861, Vua Tự Đức ra sắc dụ “Phân sáp” truyền tất cả người Công Giáo phải khắc chữ “Tả đạo” vào má và phải phân tán vào làng người lương hoặc trại tập trung. Của cải, ruộng vườn, nhà cửa giao cho người lương quản lý. Người Công Giáo bị nhốt như trâu bò trong những chuồng lớn không mái lợp, không lá che chung quanh. Trời mưa thì nằm trên bùn, trời nắng thì ngủ trên đất khô, ban đầu có người canh gác như sau vì mệt nhọc, họ để cho người Công Giáo chết đói, chết khát và cho dân làng tự do đánh đập… (VNGS trang 321 – Phan Phát Huồn).
Năm 1885, phong trào Văn Thân bùng nổ nổi lên tàn sát nhiều tín đồ Công Giáo, đốt phá các cơ sở và tài sản của tôn giáo trong ba tỉnh Bình-Trị-Thiên. Các Tu viện Mến Thánh Giá cùng chung số phận.
Sau thời gian bị bách hại, các tu xá lần lượt được thành lập tại Di Loan (17810), Kẻ Bàng (1797), Phủ Cam (1797), Nhu Lý, Bồ Liễu, Mỹ Hương, Trung Quán và Sáo Bùng (1805-1812), Dương Sơn (1828).
Trong cuộc thảm sát của phong trào Văn Thân năm 1885, các nữ tu Mến Thánh Giá tại hai tu xá Nhu Lý và Bồ Liễu hoàn toàn bị giết chết vì 
đâm, chém, chôn sống, lưu đày, hoặc cùng bị thiêu sinh chung với giáo dân. Sau thời kỳ bạo hành của phong trào Văn Thân, còn lại 6 tu viện là Di Loan, Kẻ Bàng, Phủ Cam, Dương Sơn, Trí Bưu, Tam Tòa.
Biến cố lịch sử đất nước năm 1954 khiến dòng mến Thánh Giá Thừa Sai Huế dược canh tân và hợp nhất năm 1962.
Sau cuộc di tản năm 1972 và 1975, các cộng đoàn nữ tu Mến Thánh Giá Thừa Sai Huế có mặt nhiều nơi trong các giáo phận, như Ban Mê Thuột, Xuân Lộc, Sàigòn, Nha Trang, Phan Thiết, Đà Nẵng.
Các nữ tu trước đây được phục vụ tại Vạn Tượng (Lào) từ 1962 đến 1975, đã cùng dân chúng ở đó di tản ra nước ngoài thành lập nên cộng đoàn ở Strasbourg (Pháp), hai cộng đoàn ở Ý.
Hội dòng Mến Thánh Giá Huế có 302 nữ tu khấn trọn, 115 khấn tạm, 50 tập sinh, 215 tìm hiểu phục vụ trong các cộng đoàn sau:
Tại Huế, có Nhà Mẹ và ba cộng đoàn Phú Cam, 110 Trần Phú; Khâm Mạng, 31 Đoàn Hữu Trưng; Dương Sơn (GX Dương Sơn) và 32 cộng đoàn nhỏ hơn trong giáo phận.
Tại Xuân Lộc, có Nhà Miền tại 42/102 Khu 4A, Thống Nhất, Đồng Nai và 13 cộng đoàn nhỏ trong giáo phận
Tại Nha Trang, có Nhà Chính trong vùng ở 206/1 Đồng Nai, P. Phước Hải,Tp Nha Trang, và 6 cộng đoàn tại giáo xứ Cam Ranh.
Tại Ban Mê Thuột, có ba cộng đoàn.
Tại Sàigòn, có ba cộng đoàn.
Ở hải ngoại, có bốn cộng đoàn: ở 1173 Via Cassia 00189, Roma; Via Roma 178, 35015 Galliera Veneta, PD, Italy, Gp Siena, Italia và 64 Rue de l’Unterelsau 67200 Strasbourgm, France.
Hiện nay, Hội Dòng Mến Thánh Gía Huế là Hội Dòng đông nhất trong 23 Hội Dòng Mến Thánh Gíá Việt Nam với 480 nữ tu khấn trọn và khấn tạm, 46 tập sinh, 49 thỉnh sinh và hơn 300 em đang ở vào các giai đoạn tìm hiểu.
Các nữ tu của Hội Dòng hiện đang phục vụ tại các Giáo Phận: Huế, Sài Gòn, Đà Nẵng, Ban Mê Thuột, Xuân lộc, Bà Rịa, Nha Trang. Ngoài ra Hội Dòng còn 4 Cộng đoàn tại Ý và Pháp như đã nói trên. Về đào tạo nâng cao, Hội dòng có hai học viện tại Tp HCM đủ chỗ cho khoảng 60-70 nữ tu.
Địa chỉ Nhà Mẹ: 113 Trần Phú, Tp Huế, tỉnh Thừa Thiên. Đt: 054 824594. Email: mtgtsh@dng.vnn.vn . Bề Trên đương nhiệm: Nữ tu Têrêxa Nguyễn Thị Hoan, sinh 1943, khấn 1970.
9. Dòng Mến Thánh Giá Nha Trang (1952)
Hội dòng Mến Thánh Giá Nha Trang xuất xứ từ dòng Mến Thánh Giá Hướng Phương Quảng Bình. (Dòng Mến Thánh Giá Hướng Phương, Quảng Phương, Quảng Trạch, Quảng Bình, Việt Nam. Số điện thoại của Dòng là 011 84 52 512 074, Email: mtghp2005@yahoo.com , Phó Bề Trên là Nữ Tu Phùng Thị Hành. Email Nữ Tu Hành: annahanh07@yahoo.com )
Trong thời gian bị bách hại hơn 50 năm qua, các nữ tu sống còn là nhờ thánh Tử Đạo Vincente Nguyễn Thế Điểm cầu bầu phù hộ. Mộ của thánh Vincent Điểm được chôn dưới bàn thờ, ngay trong nhà nguyện. Vì thế, ngài luôn che chở cho các nữ tu MTG, ngay trong những khi khó khăn nhất. Ngài là 1 trong 117 vị thánh tử đạo được phong hiển thánh. Ngài tử đạo năm 1838.
Hiện nay Dòng có 135 nữ tu và đệ tử. Nhà dột, vách nát. Trời mưa thì đội nón đứng trong nhà vì cơ sở chật chội. Cuộc sống chật vật vô cùng. Họ làm việc vất vả, làm ruộng, làm rẫy, chăn nuôi mà không đủ ăn. Các nữ tu MTG phải ăn cây đu đủ, ăn uống kham khổ, khổ cực trăm bề.
(http://memaria.org/cam_nghiem_nguoi_kito_huu/nu_tu_dong_
men_thanh_gia_huong_phuong_quang_binh/)
Người ta hiểu được năm 1952, 42 nữ tu Mến Thánh Giá Hướng Phương di cư xuống Thanh Bồ Quảng Khê.
Năm 1954, các nữ tu đó lại di cư vào Nam theo phong trào chung của cả nước sau Hiệp Định Paris 20/7/1954. Giám Mục Marcel Piquet Lợi tiếp nhận vào giáo phận Nha Trang khoảng tháng 10/1954, khi đó chỉ còn 33 nữ tu.
Là những người đi tay trắng bỏ quê hương làng nước, các nữ tu che chở giúp đỡ nhau và tá tục một thời gian tại Bình Cang. Sau một thời gian ngắn, ngày 20/1/1955 các nữ tu này chuyển xuống trụ sở mới tại giáo xứ Tân Bình củng với một số giáo dân gốc giáo phận Vinh và bổ nhiệm LM GB Nguyễn Văn Dũng làm tuyên úy cho cộng đoàn này.
Tại đó Nhà Mẹ và Tập Viện được xây dựng cách Tp Nha Trang chừng 32 cây số, đến nay vẫn còn.
Năm 1959, với sự giúp đỡ của hai nữ tu Thanh Hóa Blao là Chị Maria Louis Nguyễn Thị Sâm và Maria Trần Thị Mai Hương và hai nữ tu MTG Gp Vinh là Magdalena Hoàng Thị Quang và Martha Trần Thị Ái, nhà tập được Tòa Thánh cho mở và hoạt động tại Tân Bình. Năm 1961, Tòa Thánh chính thức chấp nhận (Theo Văn Thư số 662/56).
Thực tế Năm 1962, theo quyết định địa phương hóa các dòng tu của Tòa Thánh, nữ tu Mến Thánh Giá Tân Bình thuộc vào địa phận Nha Trang
Ngày 3/8/1963, Chương Trình Đào Tạo cho các tập sinh được theo sau Chương Trình Đào Tạo của các nữ tu MTG Vinh.
Ngày 6/8/1963, Giám Mục Piquet cử hành lễ nghi khấn đầu tiên cho năm nữ tu. Thế là sau bốn năm, Bề Trên Dòng Mến Thánh Giá Thanh Hóa ở Blao mới đem hai nữ tu Thanh Hóa về, vì Dòng MTG Nha Trang đã có người trông coi, nhờ đó mà Hội Dòng MTG Nha Trang mới phát triển
Muốn giữ đặc tính “giáo phận của Hội Dòng Mến Thánh Giá tại Việt Nam, Bộ Các Dòng Thành Hiến và Tu Hội Đời Sống Tông Đồ yêu cấu mỗi một Hội Dòng MTG phải đổi tên theo giáo phận mà Hội Dòng đó phục vụ.
Ngày 29/6/1995, Hội Dòng Mến Thánh Giá Tân Bình phải đổi tên thành Hội Dòng MTG Nha Trang (Declaratio, Prot. N.D. 2229-1/95). Hiện nay Hội Dòng MTG Nha Trang được Giám Mục Phaolô Nguyễn Văn Hòa, GM Phêrô Nguyễn Văn Nho (RIP) và GM Phụ tá Võ Đức Minh diều hành.
Về nhân sự, hiện Hội dòng co tất cả 31 cộng đoàn trong năm giáo phận Nha Trang, Phan Thiết, Ban Mê Thuột, Sài gòn và Xuân Lộc và một cộng đoàn ở New York.
Hội Dòng có hơn 180 nữ tu phục vụ hữu hiệu về giáo dục, dậy giáo lý, chăm sóc trẻ em, và tham gia nhiều phong trào đạo đức Công Giáo với 109 nữ tu khấn trọn, 82 khấn tạm, 42 tập sinh, 30 tiền tập, 154 đệ tử.
Địa chỉ Nhà Mẹ: HT 25, xã Cam Hòa, Huyện Cam Ranh, tình Khánh Hòa. Đt: 058 863020. Bề trên đương nhiệm: Nữ tu Maria Cao Thị Bình, sinh 1945, khấn 1965.
( http://www.catholic.org.tw/marykinder/mtg.htm)
