KHI YÊU, NGƯỜI TA NHÌN NHAU HAY NHÌN VỀ MỘT HƯỚNG?
Chúng ta vẫn thường nghe nói: Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn. Thế
sao hai người yêu nhau không dùng mắt để nhìn và quan sát những góc đẹp trong
tâm hồn nhau mà lại nhìn về một hướng như lời khẳng định của tác giả Antoine de
Saint-Exupéry rằng Yêu không phải là nhìn nhau, mà là cùng nhìn về một
hướng. Đây có thể là một điều khá thú vị dành cho những người đã từng yêu
nhau có cơ hội suy nghĩ và chọn lựa hầu đưa ra một quyết định cho riêng
mình.
Trước đây, người viết đã từng nghe qua nhạc phẩm Con gái của
nhạc sĩ Ngọc Lễ. Lời bài hát như con gái nói có là không, con gái nói không
là có…con gái nói một là hai, con gái nói hai là một…lần đầu nghe, bản thân
cảm nhận một nỗi trống vắng vì ca từ quá ư trẻ trâu và có phần châm biếm, nếu
không muốn nói là nhạt nhẽo và vô vị. Thiển nghĩ, đây có thể là lời tỏ tình của
hai kẻ đang say nắng, nói chuyện vu vơ khi ở bên nhau không biết tỏ tình
vì lúng túng và bẽn lẽn trong mối tình đầu. Thế nhưng, khi nghe đoạn nhạc sau,
tôi lại cảm nhận một sắc thái khá mạnh mẽ, chúng diễn tả sự chững chạc của hai
người yêu nhau: Hãy nhìn vào đôi mắt em đây, anh sẽ hiểu tận trái tim này. Hóa
ra, những lời nói vu vơ tưởng chừng như vớ vẩn lại là cách để lôi kéo người yêu
đi sâu vào trong tận tâm hồn mình qua ánh mắt. Một khi, lời nói trở nên lạc
lõng giữa một biển ngôn tình, thì ánh mắt lại diễn tả cả một cơn sóng cuồn cuộn
trào dâng. Nó có thể cuốn phăng đi những nghi kỵ thấp hèn, những đua đòi vị kỷ,
những dối trá điêu ngoa, và chỉ còn đọng lại những giọt nước mắt tinh khôi của
những tâm hồn thiện chí. Và khi ấy, tôi mới chấp nhận lời khuyên của những nhà
tư vấn tâm lý: càng nhìn nhau, họ càng yêu nhau.
Nhưng nhìn nhau ở điểm nào để có thể tiếp tục yêu nhau và đi đến
trọn đời ? Đó là bản lĩnh của những tâm hồn tế nhị.
Yêu nhau quả ấu cũng tròn ư ? Dường như nó chỉ phù hợp với cảnh
giới của hai tâm hồn mới bước vào đường tình yêu. Sự mù quáng ấy thật dễ hiểu !
Tuy nhiên, khi đã lấy nhau rồi, trắng đen đã phân ranh rõ rệt, người ta lại
thường nhìn vào những góc khuất của nhau nhưng thay vì để chia sẻ và cảm thông,
họ lại dùng nó như bằng chứng cho cuộc chia ly vĩnh viễn. Đó là thái độ sống
của những người tiêu cực, bi quan yếm thế, không thể khám phá ra những nét đẹp
mới lạ trong tình yêu. Đó không phải là góc nhìn của người có năng lực tích
cực.
Trái lại, có một ánh nhìn khiến hai người thuộc trọn về nhau khi
bỗng nhiên, họ thốt lên cùng lúc: “Wow” và cùng phá lên cười, chúng làm nổ tung
cả một bầu trời nghi ngại. Có thể nói, đó là những khoảnh khắc ra khỏi mình để
có thể thuộc trọn về nhau.
Có lúc nàng đang ngồi xem trên truyền hình một cảnh phim về một cô
gái bị hiểu lầm đang bị tổn thương lại chịu áp lực về việc người chồng muốn ly
dị. Nàng xúc động và đồng cảm với nhân vật, chàng nhận thấy sự kiện, liền hỏi:
“Sao em khóc ?”. Nàng trả lời trong nước mắt: “Em sợ mất anh”. Thế là chàng đã
ôm nàng vào lòng và bảo: “Làm gì có chuyện đó”. Thật ra, nàng đã trả lời hơi
vội và chưa chi tiết, rằng: anh đang làm em tổn thương vì những câu nói vu
vơ…Nhưng dù sao, cái ôm chặt ấy cũng đã đủ mạnh để chữa lành nỗi đau. Bởi đó,
cần nhìn nhau để nhận ra những mong cầu khá tế nhị của người yêu.
Có nàng đã chia sẻ với
một chuyên gia tâm lý rằng em đau bệnh chẳng bao giờ thấy anh ấy ngó ngàng đến
dù chỉ một viên thuốc. Hỏi ra mới rõ, chính nàng bao năm chẳng hề biết chồng
đau bệnh hay khỏe khoắn thế nào. Bởi thế, sự quan sát và quan tâm cần được đáp
ứng từ hai phía. Ngoài ra, việc nhìn nhau và quan tâm nhau cần đi vào những góc
khuất của tâm hồn để có thể vực dậy, chữa lành nhau để mọi thành viên trong gia
đình luôn cảm nhận thực sự rằng gia đình là nơi an toàn nhất giúp tôi sống thật
với chính mình. Khi đó, ta sẽ hiểu thấu phần nào câu nói: Có một nơi để về đó là
nhà, có những người để yêu thương đó là gia đình, có được cả hai đó là hạnh
phúc.
Thế nhưng, chúng ta không dừng lại ở việc tình yêu được vun đắp
nơi ánh nhìn của nhau mà còn mở ra cho các tương quan khác. Theo các nhà tư vấn
tâm lý, dấu hiệu của một tình yêu lành mạnh là mở ra và mở rộng với các đối
tượng khác, đó là một trong những mối quan tâm mà tác giả muốn gửi gắm qua câu
nói: Yêu không phải là nhìn nhau, mà là cùng nhìn về một hướng. Hướng ấy
có thể hiểu là lý tưởng hay giá trị cuộc sống, những đứa con và hơn nữa, là một
Ai đó.
Trong thời điểm hai người mới gặp và yêu nhau, người ta có thể thề
trăng hứa sao, hẹn non hò biển, nhưng trước khi quyết định tiến tới hôn nhân,
họ cần phải nghiêm túc đặt ra những vấn đề mang tính sống còn, một trong những
điều chúng ta muốn bàn đến ở đây là bậc thang giá trị. Nếu hai người không có
một hướng nhìn chung này hay ít ra, hiểu biết và chấp nhận quan điểm và lập
trường sống của người yêu thì sẽ dễ dẫn đến tan vỡ nay mai, vì căn nhà có vững
chắc là nhờ cái nền chất lượng và vững chãi, cũng vậy, đời sống hôn nhân gia
đình không thể lâu bền nếu không được đặt trên những thang giá trị chuẩn mực và
thiết thực. Bởi đó, ngày nay người ta thống kê một phần lý do dẫn đến những
cuộc ly dị là thiếu hoặc chưa chuẩn bị tốt giai đoạn trước hôn nhân. Nghĩa là
họ chưa được tiếp cận những hướng dẫn cụ thể cho đời sống chung của những
chuyên gia tâm lý hôn nhân gia đình hoặc tham gia tích cực các lớp giáo lý hôn
nhân để bản thân chuẩn bị những tâm thức và tâm thế sẵn sàng khi đối diện với
những khó khăn trong tương lai.
Hẳn nhiên, ai cũng hiểu biết và ý thức những giá trị đang ước ao
của đời sống này cả trước khi bước vào hôn nhân, nhưng thực tế, khi đối diện
với thực tại vốn muôn màu muôn vẻ, người ta dễ bị cuốn theo những xu hướng xã
hội đương thời đề cao mà bỏ qua những truyền thống cổ xưa đã không ngừng giúp
các bậc phu huynh của họ kiên vững trong đời sống gia đình. Một minh họa cụ thể
cho những gì chúng ta đang bàn đến, xét ưu tiên cho giá trị gia đình. Do hoàn
cảnh khó khăn, một số gia đình phải sống cảnh tha phương cầu thực, vợ ở quê nhà
còn chồng làm phương xa hoặc ngược lại. Mặc dù, họ vẫn tiếp xúc với nhau mỗi
ngày qua các điện thoại thông minh, họ có thể nhìn mặt nhau và nói chuyện trực
tiếp nhờ phương tiện hiện đại, nhưng đó chỉ là cách quan tâm về mặt tâm lý.
Song, có một phần khác mà chúng ta chưa chú trọng đủ mà đôi khi, chúng lại mang
tính quyết định, đó là nhu cầu thể lý. Bởi đó, mới có trường hợp, chồng
hy sinh rời xa tổ ấm để ky cóp tiền bạc về xây dựng gia đình, nhưng có ai ngờ,
ở nhà, vợ mình qua lại với tên chạy xe ôm, vì ông này vẫn chở nàng đi chợ và lo
cho nàng mọi thứ chỉ trừ tiền bạc. Hóa ra, giá trị của gia đình bị lãng quên,
người ta nhân danh một thứ hạnh phúc nào đó được xây dựng bằng tiền tài để sẵn
sàng hy sinh việc xa rời tổ ấm mà bương chải với đời, đến khi có một chút vật
liệu để xây căn nhà thì không có người để ở; nhà không có, tổ ấm cũng chẳng còn
!
Hay có những người vì quá mê chuyện làm ăn và đối tác để rồi bỏ bê
bữa cơm tối gia đình: một lần, hai lần rồi quen dần thích ăn cơm tiệm hay nhậu
với bạn bè hơn là chung bữa cơm với vợ con, với lý do biện minh rằng vì tương
lai hạnh phúc gia đình…Đúng là hầu như các ông chồng đều có ý hướng tốt lành
đó, nhưng không thể xem chúng như là cách để thường xuyên vắng mặt trong bữa
cơm gia đình và những buổi gặp gỡ khác trong sự gần gũi thân tình giữa vợ chồng
– con cái. Họ nhủ lòng rằng cố tạo tương giao tốt với sếp và đồng nghiệp (ăn
nhậu) thì dễ thăng chức, thăng chức thì sẽ có lương cao, có lương cao sẽ xây
một căn nhà đẹp, có căn nhà đẹp thì gia đình sẽ hạnh phúc…Lầm to ! Họ quên một
sự thật quan trọng rằng không thể xây dựng hạnh phúc gia đình trong tương lai
mà không đặt nền móng vững chắc từ bây giờ trong hiện tại. Làm sao có một gia
đình hạnh phúc mà mỗi thành viên không thường xuyên gặp gỡ để vun đắp mái ấm
của mình ? Làm sao có một tình thân đích thực khi cảnh chồng về muộn mà vợ con
đã ngủ sớm, rồi sáng ra, vợ đi chợ, con đi học mà chồng vẫn ngủ li bì, đến khi
dậy đi làm thì tinh thần uể oải lại cũng chẳng gặp được mặt vợ con…cứ như thế,
ngày này qua tháng nọ, đó gọi là gia đình ?
Và trong phạm vị ưu tiên cho sự chọn lựa về gia đình, ở đây, chúng
ta được mời gọi nhìn về một hướng là những đứa con trong gia đình.
Trước tiên, chúng ta nghe lời khẳng định từ Giáo hội: Hôn phối và
tình yêu trong hôn nhân, tự bản chất, được hướng về việc sinh sản và nuôi dưỡng
con cái. Trên thực tế, con cái là ân huệ tối thượng của hôn nhân và mưu ích rất
nhiều cho chính cha mẹ chúng. (x. Công đồng Vatican II, Hiến chế Mục vụ Vui
Mừng Và Hy Vọng - Gaudium et Spes, số 50). Điều này hầu hết mọi Kitô đều xác
tín như thế nhưng trong thực tế, đôi khi chúng bị lãng quên và đưa đến những
lạm dụng đáng tiếc. Chẳng hạn, một khi hai vợ chồng chỉ chăm chú vào bản thân
và tập chú vào cuộc hôn nhân đang gặp khủng hoảng mà sẵn sàng chia tay mặc cho
những đứa con – là những kẻ đáng thương nhất - phải chịu cảnh cha mẹ ly tán.
Trái lại, cũng có những bậc cha mẹ vì nhìn đến những hậu quả ảnh hưởng sâu đậm
đến con cái do việc ly tán mang lại mà đã chấp nhận tình trạng hiện thời mặc dù
không ngủ chung một giường, chẳng ăn chung một mâm. Cho đến một ngày, hai người
xích lại gần nhau sau những biến động không thể nào tránh khỏi, đã vượt qua
ngoạn mục nhờ thiện chí của hai người. Khi đó, đứa con đã trở thành sợi dây vô
hình nối kết mọi khoảng cách tưởng chừng như vô vọng trong đời sống gia đình.
Tưởng cũng cần nhắc lại về tình trạng khủng hoảng trong đời sống
nói chung và trong hôn nhân gia đình nói riêng. Có thể nói, khủng hoảng là
thành phần tất yếu cho mọi đời sống mà hôn nhân cũng không là một ngoại lệ. Đôi
khi, người ta tránh né thuật ngữ này mà dùng một từ khác, nhưng dù sao, nó cũng
nói lên một sự biến động nào đó mà sau cuộc giông bão, mỗi người sớm vượt
qua và lớn lên. Bởi đó, để vượt qua và lớn lên, mỗi người trong gia đình
đều trải qua những cuộc khủng hoảng cách nào đó. Tuy nhiên, tùy cách mỗi người
tiếp cận và giải quyết thực tại này mà sẽ có nhiều hệ quả khác nhau. Có những
người đã tìm đến giải pháp ly dị, nhưng thật ra, đây chỉ là cách tránh né thực
tại đời sống vì thực tế, có những người trải qua nhiều cuộc tình mà không thể
sống hài hòa với ai. Một trong những hướng tích cực mà chúng ta đang bàn đến: tất
cả vì đàn con thân yêu.
Cuối cùng, hướng nhìn mà hai người yêu nhau nhắm đến là chính
Thiên Chúa. Quả thật, Ngài là tác giả phối hợp và tác thành họ nên một qua niềm
xác tín vào Bí tích Hôn nhân: Sự gì Thiên Chúa đã phối hợp loài người không
được phân ly. Thế nên, Ngài đồng chịu trách nhiệm cho đôi bạn. Tuy nhiên, chúng
ta cần hiểu thuật ngữ “đồng trách nhiệm” này thế nào ? Nghĩa là chính Ngài đã
ban đủ ơn giúp họ sống trọn vẹn và bền vững trong cuộc hôn nhân này. Nhưng thực
tế, con người vẫn quyết định ly dị là tùy tự do của mỗi người. Có thể nói, phần
lớn những điều đáng tiếc này xảy ra là do họ không nhận thức đúng về thực tại
thánh thiêng này. Thật vậy, họ cho rằng một đời sống hạnh phúc không thể chấp
nhận sự có mặt của những khó khăn, thử thách và cả những khủng hoảng nữa ! Hạnh
phúc không phải là một thứ cảm xúc phấn chấn hay cảm giác thỏa mãn nào đó mà
chúng hệ tại sự chúc phúc của Thiên Chúa. Quả thật, chính Ngài mới thực sự đem
lại hạnh phúc cho đôi bên. Khuynh hướng chung của vợ chồng khi gặp khó khăn,
thử thách nào đó là họ thường đổ lỗi cho nhau mà không tìm hướng giải pháp tốt
nhất đến từ giáo huấn của Giáo hội, được hiểu như ý muốn của chính Thiên Chúa
trong giai đoạn đen tối này. Chính khi quá tự tin vào khả năng tự giải quyết
của chính mình, quá nhìn vào bản thân mà quên đi sự thật: khi yêu, họ nhìn về
một hướng là chính Thiên Chúa.
Từ những gì vừa trình bày, chúng ta đã thấy được phần nào giá trị
tích cực từ câu nói của tác giả Antoine de Saint-Exupéry, đồng thời, bổ sung
cho thông điệp này bằng cách đề nghị hai người yêu nhau cũng cần nhìn vào nhau
để nhận ra những tâm tư, tình cảm đôi khi chỉ đọc được qua ánh mắt. Cho dù, các
bạn đang nhìn nhau hay nhìn về một hướng, hãy luôn tâm niệm Thiên Chúa luôn ở
với các bạn, Ngài muốn chia sẻ phận người với các bạn, đồng trách nhiệm với các
bạn và chúc phúc cho gia đình các bạn.
EYMARD An Mai Đỗ O.Cist.
Tác giả:
EYMARD An Mai Đỗ O.Cist.
|