LTS. Ngày 02.02.2012, tại Nhà thờ Chính Toà Nha Trang đã có một buổi gặp gỡ rất quí báu. Đông đủ anh chị em tu sĩ và một số giáo dân tụ họp nhau để cứ hành ngày Quốc Tế Đời Sống Thánh Hiến. Ngày 11.10 năm nay kỷ niệm 50 năm khai mạc Thánh Công Đồng Chung Vaticano, Đức cha Phao-lô Nguyễn Văn Hòa, nguyên Giám Mục GP Nha Trang, đã gợi ý đề tài chia sẻ trước thánh lễ đồng tế: 50 NĂM CÔNG ĐỒNG CHUNG VATICANÔ II VÀ ĐỜI SỐNG THÁNH HIẾN..Cha Bảo Tịnh, O.Cist được hân hạnh trình bày 45 phút VỀ đề tài này,. Chúng con xin được chia sẻ lại với mọi người bản tóm tắt bài thuyết trình:

I. LỜI VÀO

Ngày Quốc Tế đời sống Thánh hiến hôm nay đã được Chân Phước Giáo Hoàng Gioan-Phaolô II thành lập qua sứ điệp gửi Dân Chúa ngày 06.01.1997 và ấn định cử hành hằng năm vào ngày 02.02, Lễ Đức Mẹ Dâng Chúa Giêsu Vào Đền Thánh, với ba lý do rõ ràng:

a. Tạ ơn Chúa về ơn ban đời sống thánh hiến.

b. Để giúp cho toàn thể Dân Chúa biết thêm và yêu mến đời sống thánh hiến.

c. Liên quan đến chính những người sống đời thánh hiến: Những người sống đời thánh hiến cùng nhau cử hành những công việc lạ lùng Chúa đã thực hiện trong cuộc sống của mình và nhân dịp này họ cũng suy nghĩ về ơn ban đã lãnh nhận.

Có lẽ cũng chính vì lý do thứ ba trên đây mà Đức Cha Phaolô đã đề nghị chủ đề cho bài chia sẻ này: “50 năm Công Đồng Vaticanô và đời sống thánh hiến”.

II.  50 năm Công đỒng Vaticanô II

Khai mạc ngày 11-10-1962 theo quyết định của Chân phước Giáo Hoàng Gioan XXIII. Mỗi khóa họp Công Đồng được triệu tập vào Mùa Thu các năm từ 1962 đến 1965 đã có trung bình khoảng 2.500 nghị phụ tham gia Công đồng.

Ngày 8-12-1965, Đức Phaolô VI long trọng tuyên bố bế mạc Công Đồng Vaticanô II. Năm nay, ngày 11.10.2012  kỷ niệm 50 năm Công Đồng Vaticanô II (11.10.1962). Và nhân dịp này ĐGH Bênêđtô cho khai mạc Năm Thánh Đức Tin.

Xin đưa ra một cái nhìn khái quát về Công Đồng:

MỘt cuỘc canh tân cỦa Giáo HỘi bẰng viỆc trỞ vỀ nguỒn

Đây là Công Đồng Chung thứ 21 trong lịch sử Giáo Hội. Trong bốn khóa họp của Công Đồng từ 1962 đến 1965, có 147 biên bản và 2.212 diễn văn cũng như 4.361 bài can thiệp bằng viết. Vào năm 1962 có 2.908 nghị phụ hợp lệ. Số giám mục tham dự trung bình hằng ngày là 2.200 vị. Có 460 chuyên viên được chính thức bổ nhiệm, gồm 235 linh mục triều, 45 linh mục Dòng Tên, 42 linh mục Dòng Đa-Minh và 15 linh mục Dòng Phan-xi-cô.Công Đồng có 168 cuộc họp công khai với 10 cuộc họp khoáng đại.

Với hai mục tiêu: “Aggiornamento” (cập nhật hóa) Giáo Hội trước thế giới hiện đại và tìm lại sự hiệp nhất đã bị đánh mất. Và một mong muốn: “Rằng Công Đồng này trở thành một Lễ Hiện Xuống mới cho Giáo hội”.

Công Đồng Vaticanô II đã thông qua và công bố 16 văn kiện, trong đó (theo loại và theo thứ tự thời gian công bố):

-  Bốn Hiến chế:

1. Hiến chế về Phụng vụ Thánh (Sacrosanctum Concilium, ngày 4-12-1963.

2. Hiến chế tín lý về Giáo Hội (Lumen Gentium) ngày 21.11.1964

3. Hiến chế Tín lý về Mặc khải của Thiên Chúa (Dei Verbum), ngày 18-11-1965.

4. Hiến chế Mục vụ về Giáo Hội trong Thế giới Ngày nay (Gaudium et Spes),

    ngày 7-12-1965.

- Chín Sắc lệnh:

1. Sắc lệnh về những phương tiện truyền thông xã hội (Inter Mirifica), ngày 4-12-1963.

2. Sắc lệnh về Đại kết (Unitatis Redintegratio), ngày 21-11-1964.

3. Sắc lệnh về Các Giáo Hội Công giáo Đông Phương (Orientalium Ecclesiarum), ngày 21-11-1964.

4. Sắc lệnh về Mục vụ của các Giám mục trong Giáo Hội (Christus Dominus),
ngày 28-10-1965.

5. Sắc lệnh về việc Đào tạo Linh mục (Optatam Totius), ngày 28-10-1965.

6. Sắc lệnh về Canh tân thích nghi đời sống dòng tu (Perfectae Caritatis),
 ngày 28-10-1965.

7. Sắc lệnh về Tông đồ Giáo dân (Apostolicam Actuositatem), ngày 18-11-1965.

8. Sắc lênh về chức vụ và đời sống linh mục (Presbyterorum Ordinis),
 ngày 7-12-1965.

9. Sắc lệnh về hoạt động truyền giáo của Gíao hội (Ad Gentes). Ngày 07.12.1965

-  Ba Tuyên ngôn:

1. Tuyên ngôn của Giáo Hội đối với những Tôn giáo ngoài Kitô giáo (Nostra Aetate), ngày 28-10-1965.

2. Tuyên ngôn về nền Giáo dục Kitô giáo (Gravissimum Educationis,
ngày 28-10-1965.

3. Tuyên ngôn về Tự do Tôn giáo (Dignitatis Humanae), ngày 7-12-1965.

Giáo hỘi, CỘng đỒng Dân Chúa, có ơn gỌi đón nhẬn toàn thỂ nhân loẠi

Vị viện trưởng Viện Đại học Thánh Phaolô ở Ottawa, Canađa, đã tóm tắt thành quả của Công Đồng như sau:

“Chúng ta đã chuyển từ một Giáo Hội giáo sĩ sang một Giáo Hội Dân Chúa, từ một Giáo Hội của thế giới Kitô giáo sang một Giáo Hội truyền giáo, từ một Giáo Hội của lễ nghi sang một Giáo Hội của Lời Chúa, từ một Giáo Hội của lề luật sang một Giáo Hội của kinh nghiệm nhân bản, từ một Giáo Hội đồng nhất sang một Giáo Hội đa dạng, từ một Giáo Hội thích nghi với thế giới sang một Giáo Hội tham gia vào sự đột biến của thế giới, từ một Giáo Hội bảo lãnh cho trật tự xã hội sang một Giáo Hội đứng về phía người nghèo, từ một Giáo Hội cung cấp những dịch vụ tôn giáo sang một Giáo Hội cộng đồng trách nhiệm” (Aimé Savard, Công đồng Vaticanô II - THIÊN AN  chuyển ngữ).

III. 20 thẾ kỶ đỜi sỐng thánh hiẾn

Theo Sophie Hasquenoph, giảng sư tại đại học Lille và là tác giả cuốn Lịch Sử các Dòng và Tu Hội (Éd. Champ Vallon), có bốn giai đoạn ơn gọi tu đáp ứng những nhu cầu của từng thời đại:

a- Thế kỷ IV-XVI: Đan tu trào

b- Thế kỷ XVI-XVIII: các Dòng Tu hoạt động 

b- Thế kỷ XIX: Các Dòng tu tông đồ

d- Thế kỷ XX: Những Cộng đoàn tu Mới

IV. Các văn kiỆn cỦa CÔNG ĐỒNG VÀ Giáo HỘi liên quan đẾn đỜi sỐng thánh hiẾn

(Tài liệu: Lm JB Trần Hữu Hạnh Dòng Thánh Gia)

A. Công Đồng Vaticanô II

1. Perfectae Caritatis (PC): (Sắc lệnh “Đức ái trọn hảo”, nói về việc canh tân và thích nghi đời tu).

2. Lumen Gentium: (Hiến chế tín lý về Hội thánh), chương VI: Công Đồng cho thấy vị trí của đời tu trong mầu nhiệm Giáo hội.

  3. Hiến chế về Phụng vụ (SC), số 15-18, 55, 57, 80, 95, 98, 99, 101, 111, 115

  4. Hiến chế mục vụ về Giáo Hội trong thế giới hôm nay (GS), số 38, 43

  5. Hiến chế Tín lý về Mạc khải (DV), số 25

  6. Sắc lệnh về Tác vụ Linh mục (PO), số 6, 8- 9

  7. Sắc lệnh về Đào tạo Linh mục (OT), số 2, 19

  8. Sắc lệnh về Tông đồ Giáo dân (AA), số 21, 23, 25- 26

  9. Sắc lệnh về các Giáo Hội Công giáo Đông phương (OE), số 6, 22

10. Sắc lệnh về Hiệp nhất (UR), số 6, 10, 15

11. Sắc lệnh về các Phương tiện Truyền thông Xã hội (IM), số 15, 20

12. Tuyên ngôn về Giáo dục Kitô giáo (GE), số 10

13. Sắc lệnh về Chức vụ Giám mục, Christus Dominus (CD): số 32-35: Nói về việc hoạt động mục vụ của các tu sĩ trong giáo phận. Công Đồng đặt ra những qui tắc cho mối liên hệ giữa Giám mục và tu sĩ. Những qui tắc này sẽ được khai triển trong văn kiện Mutuae Relationes, 1978, làm nền tảng cho các điều 678- 683 của Bộ Giáo Luật 1983.

14. Sắc lệnh về truyền giáo, Ad Gentes (AG): số 15 (vai trò bất khả thay thế), số 18-19 (phát huy đời tu ở các xứ truyền giáo), số 20 (lòng nhiệt thành của các tu sĩ), số 27 (các tu hội truyền giáo), số 32-33 (hợp tác với Giáo Hội địa phương trong hoạt động truyền giáo), số 40 (nhiệm vụ truyền giáo của các tu sĩ)

B. Đức Phaolô VI (1963- 1978)

Ngay sau khi bế mạc Công Đồng, các Dòng liền quan tâm vào việc canh tân sửa đổi hiến pháp, trở về nguồn gốc của mỗi hội dòng.

Công trình của Đức Phaolô VI là thực thi các quyết định của Công đồng.

1. Evangelica Testificatio (ET), 29/6/1971: (Tông huấn Chứng tá Tin Mừng): đáp lại những thách đố của thời đại.

2. Evangelii Nuntiandi  (EN), 1975 (Tông huấn Loan Báo Tin Mừng): số 79

C. Đức Gioan Phaolô II (1978- 2005)

1. Vita Consecrata (VC), 25/3/1996 (Tông huấn về Đời sống thánh hiến), là kết quả của THĐGM thế giới về chủ đề “Đời sống thánh hiến và sứ mệnh của đời sống này trong Giáo Hội và trong thế giới”. VC đã đúc kết các văn kiện của Giáo hội, cũng như những suy tư thần học về đời sống thánh hiến từ Công Đồng Vaticanô II. Đặc biệt, tông huấn khai triển hai chiều kích thánh hiến và sứ mệnh của đời sống thánh hiến.

2. Tông huấn Redemptionis Donum (RD-Hồng ân cứu độ), 25/3/1984: đào sâu chiều hướng thần bí của sự tận hiến như là đời sống mới, đời sống giao ước.

3. Novo Millennio Ineunte (Tông thư Bước vào Ngàn năm mới).

4. Redemptoris Missio, RM, 1990  (thông điệp Sứ vụ Đấng Cứu Chuộc): số 69-70.

5. Ecclesia in Asia, EA, số 44

6. Redemptor Hominis: Thông điệp Đấng Cứu độ con người

7. Thư gởi các người tận hiến nhân dịp Năm Thánh Mẫu (22/5/1988):  

D. Bộ Phụng tự

Hai quyển Nghi thức khấn dòng (1970) và Nghi thức Thánh hiến Trinh nữ (Ordo Consecrationis Virginum- OCV, 1970) nói đến thần học về đời tu. Nghi thức này chỉ có tính cách kiểu mẫu chung, mỗi hội dòng sẽ dựa vào đó để soạn nghi thức riêng cho mình.

E. Bộ Tu sĩ

(Bộ các hội dòng/tu hội tận hiến và tu đoàn tông đồ)

Những văn kiện của Bộ tu sĩ thường mang tính cách chấp hành thực tiễn, tức hướng dẫn thi hành một số sắc lệnh, điều luật và chỉ thị của quyền giáo huấn Hội thánh. Tuy nhiên, nhiều khi khía cạnh thần học, đạo lý cũng được đào sâu dưới nhiều góc độ.

1. Văn kiện Mutuae Relationes, 14/5/1978 (MR- Mối tương quan giữa các Giám mục với các tu sĩ) do Bộ tu sĩ và Bộ Giám mục ban hành: Những qui tắc cho mối liên hệ giữa Giám mục và tu sĩ. Những qui tắc này làm nền tảng cho các điều 678- 683 của Bộ Giáo Luật 1983. Văn kiện này cũng nói về việc các hội dòng phải cố gắng khám phá ra đặc sủng của mình, vị trí giữa lòng Giáo hội.

2. Văn kiện Chiều kích chiêm niệm của đời tu -1980: đời sống nội tâm là căn bản của đời tận hiến (Đức Gioan Phaolô II còn đào sâu chiều hướng thần bí của sự tận hiến như là đời sống mới, đời sống giao ước trong tông thư Redemptionis Donum-Hồng ân cứu độ).

3. Văn kiện Tu sĩ với sự thăng tiến con người, 1980, nói về việc tu sĩ tham gia vào sứ mệnh của Giáo Hội đối với con người và xã hội.

4. Văn kiện Những yếu tố cốt yếu của đời tu (EE), 1983, ra đời 4 tháng sau khi ban hành Bộ Giáo Luật. Tóm lại giáo huấn của Hội thánh về đời sống thánh hiến.

5.  Về việc đào tạo tu sĩ: Potissimum Institutioni (PI), 1990: huấn thị nhằm hướng dẫn việc áp dụng những qui định của giáo luật về việc đào tạo trong các dòng tu.

6. Đời sống huynh đệ trong cộng đoàn: 2/2/1994

7. Huấn thị Xuất Phát Lại Từ Đức Kitô: 19/5/2002, về việc canh tân cam kết dấn thân của đời sống thánh    hiến vào thiên niên kỷ thứ ba. Đây là thành quả của Hội nghị nhóm họp từ ngày 25 đến 28 tháng 9 năm 2001 của Thánh bộ.

F. Các văn kiện khác

1. Sách GLGHCG (CCC), số 914- 933

2. Hai Bộ Giáo luật

+ của Giáo Hội Latinh (CIC), 1983: đ. 573- 746

+ của Giáo Hội Đông phương, 1990: đ. 410- 572

V. ĐỀ nghỊ mỘt áp dỤng cỤ thỂ tinh thẦn Công ĐỒng cho giỚi tu sĩ ViỆt Nam hôm nay 

Dĩ nhiên mỗi Dòng, Hội Dòng hay Tu đoàn hoặc Tu Hội Đời đã phấn khởi tiếp nhận luồng gió Thánh Linh, hay Lễ Hiện Xuống Mới cho Giáo Hội và đã quyết tâm thực thi những chỉ dẫn, đề nghị của Công Đồng, đặc biệt qua Sắc lệnh “Đức ái trọn hảo” (Perfectae Caritatis) nói về việc canh tân và thích nghi đời tu. Ở đây chỉ xin đề cập tới một việc làm mà Công Đồng đề nghị mỗi tín hữu và đặc biệt mỗi tu sĩ thực hành mỗi ngày, đó là Lectio divina.

Xin biếu mỗi anh chị em một tờ bướm tóm tắt hướng dẫn thực hành LECTIO DIVINA – ĐỌC KINH THÁNH TRONG TÂM TÌNH CẦU NGUYỆN.  Kèm theo một tờ EM ĐỌC KINH THÁNH để quý giảng viên giáo lý theo đó giúp các em biết cầu nguyện bằng Lời Chúa.

Các tài liệu về Lectio divina, có thể tìm thấy trên trang mạng, địa chỉ:

http://www.conggiaovietnam.net/  và mở mục Lectio divina (new) cột bên trái.

Fr. Marie Bảo Tịnh O.Cist – Đan viện Xitô Thánh Mẫu Tâm Mỹ Ca.

Nhà thờ Chính Tòa Nha Trang 16g00 ngày 2.2.2012

Ngày Quốc Tế Đời Sống Thánh Hiến