Chuyên mục
“Huế - Sàigòn – Hànội”:
ĐỜI TU
VÀ TÌNH BẠN KHÁC PHÁI
Tiến sĩ Tâm Lý Trần Mỹ Duyệt
Kính
mời theo dõi video tại đây:
https://bit.ly/3MdHAsk
Nếu được hỏi ý kiến là giữa ba lời khấn hứa của bậc tu hành Công
Giáo: Vâng
Lời, Khó Nghèo và Khiết Tịnh, điều nào khó giữ hơn, theo tôi, điều nào cũng khó, và vì khó
cho nên mới cần sự khấn hứa; tuy nhiên với Khiết Tịnh, nếu lỗi phạm thì sẽ là một thứ tội
gây hậu quả ngay tức khắc, ảnh hưởng lâu dài trên chính bản thân đương sự và
những người có liên quan. Theo dõi sinh hoạt của Giáo Hội, đặc biệt những tai tiếng mà
Giáo Hội đang phải gánh chịu hiện nay, thì nạn lạm dụng tình dục, nạn ấu dâm
của hàng giáo sỹ là một tội ác ghê gớm, đáng khinh bỉ, tệ hại và tai tiếng nhất
mà Giáo Hội đang phải đối diện, loay hoay tìm phương thức giải quyết. Satan hiểu điều này và
nó khai thác rất kỹ kẽ hở này.
Đối với con người, ngay cả các loài động vật thì sinh lý, tính
dục thuộc bản năng và là
một nhu cầu. Không có sự đòi hỏi theo bản năng, và không có nhu cầu này,
giống đực hay giống cái, người nam hay người nữ sẽ không bị thu hút bởi nhau và
tìm đến nhau. Thế giới loài vật, cũng như thế giới loài người sẽ không có việc duy trì
và phát triển nòi giống. Riêng với con người, nhu cầu và bản năng này không chỉ theo chu
kỳ của năm tháng mà còn lệ thuộc vào đam mê, khao khát và thèm muốn được thôi thúc bởi tình cảm
và tình yêu, được kích thích bởi những phản ứng tâm sinh lý. Những chia sẻ
sau đây, tôi chỉ nhằm đóng góp vài nhận xét về chuyên môn nhân dịp đọc
bài SỐNG
TỐT TÌNH BẠN KHÁC PHÁI, trích trong tác phẩm THƯƠNG CHO ĐẾN CÙNG ĐỜI LINH MỤC THỪA TÁC của Lm. Micae-Phaolô
Trần Minh Huy, PSS. Đặc San Giáo Sỹ Việt Nam, số 439, Chúa Nhật 18.09.2022.
Qua bài viết, tác giả đã đưa ra nhiều dẫn chứng để khuyên
các linh mục đúng hơn là giới tu hành nên ý tứ cẩn thận với người khác phái. Đặc biệt, nhấn mạnh
đến những điểm thực hành rất cần thiết bao gồm: Tương Quan với Người Nữ Nói
Chung, Tương Quan với Nữ Tu, Tương quan với bạn khác phái đời thường, đặc biệt
nhấn mạnh đến những bạn gái Công Giáo và không Công Giáo, Tương quan với các Góa
Phụ, và Các Giải Pháp Ứng Xử Tốt Đẹp, nhấn mạnh đến tương quan với mẹ và chị em
ruột, cũng như lưu ý về lời khuyên của Thánh Phaolô dành cho Timôtê: “Con hãy coi các cụ bà
như mẹ, các thiếu nữ như chị em, với tấm lòng hoàn toàn trong sạch”. (1 Tm 5,2).
Nói chung, đây là những hướng dẫn khá đầy đủ, hữu ích và cần
thiết cho những khó khăn, thách thức mà phần đông giới tu hành thường gặp phải
về tình cảm, tình yêu, và tình dục khác phái. Tôi muốn nhấn mạnh đến tình cảm trước vì từ tình
cảm dẫn đến tình yêu và kết quả của nó là tình dục. Câu hỏi ở đây là liệu
một người nam và một
người nữ có thể trở nên những người bạn với nhau được không? Câu hỏi này vẫn không
có câu trả lời dứt khoát. Bởi vì theo kinh nghiệm hằng ngày, một mối tình không
“lãng mạn” giữa người đàn ông và người bàn bà không chỉ là không có, mà nên nhìn rõ thực
tế: “mối tình giữa đàn ông và
đàn bà không thể chỉ là bạn”. [Men and Women Can't Be "Just Friends" - Scientific
American https://www.scientificamerican.com › article › men-and...] Do đó, chỉ cần một
chút suy nghĩ lệch lạc, hoặc một sự yếu đuối nào đó, những mối tình này sẽ
không còn mang ý nghĩa trong sáng nữa.
Trước hết, những tình cảm ấy sẽ dẫn đến việc làm ngãng trở đời sống độc thân và
tinh thần thánh hiến trọn vẹn. Khi
nói về đời sống độc thân, Chúa Giêsu đã nói rằng để hiểu được giá trị của nó phải có ơn từ trên cao. Ngài nói với các môn
đệ khi họ đặt vấn đề về đời sống hôn nhân và đời sống độc thân: “Không phải mọi người hiểu được điều ấy, nhưng chỉ những ai được ban cho
hiểu mà thôi. Vì có những hoạn nhân từ lòng mẹ sinh ra,
có những hoạn nhân do người ta làm nên, và có những người vì
Nước Trời, tự trở thành hoạn nhân. Ai có thể hiểu được thì hiểu.” (Mt.
19:11-12)
Hiểu đã khó, mà giữ còn khó hơn. Đời sống độc thân của
giới tu hành Công Giáo không phải là một nỗ lực và cố gắng của con người, đúng ra, nó
là một ơn gọi rất đặc biệt đối với những ai mà Thiên Chúa đã tiền định và lựa
chọn. Nó được gọi là một “đặc sủng” được ban cho
riêng những ai dấn thân vào con đường phục vụ Thiên Chúa.
NHU CẦU VÀ BẢN NĂNG
Sinh lý và nhu cầu sinh lý là một cái gì dính liền với cuộc sống
con người. Khi một người tu hành gặp gỡ và có cảm tình với người khác phái, họ nghĩ gì về mối quan
hệ ấy? Trong Thánh Kinh đã
nói gì về mối quan hệ nam nữ dưới cái nhìn sáng thế ký: “Thiên Chúa chúc
lành cho họ và nói với họ, “Hãy sinh sôi nẩy nở thật nhiều, cho đầy mặt đất.” (Sáng Thế 1:28). Ngay cả Lụt Hồng Thủy
cũng không hủy bỏ được lệnh truyền này, và vì thế lệnh truyền này vẫn được lập
lại: “Vậy các con, hãy sinh sôi nảy nở và lan tràn ra trên đất, mà thống
trị nó.”
(Sáng Thế 9:7)
Ngoài ra với cái nhìn tâm sinh lý, dù là Thiên Chúa có kèm theo
hình phạt đối với con người, đặc biệt là nữ giới, nhưng sinh lý và nhu cầu sinh
lý vẫn là một hấp dẫn không thể cưỡng lại: “Với người đàn bà, Ngài phán: “Ta sẽ gia tăng đau
khổ cho ngươi trong việc thai nghén của ngươi! Trong đau đớn, ngươi sẽ sinh con
đẻ cái. Với chồng ngươi, ngươi hăm hở đon đả. Nhưng nó, nó sẽ thống trị
ngươi.””
(Khởi Nguyên 3: 16) [Bản dịch của Cha Thuấn]. Nhưng trong bản dịch của Nhóm
GKPV dịch là “Ngươi sẽ thèm muốn chồng ngươi.”
Phụ
nữ đau đớn trong thai nghén và sinh nở nhưng vẫn “thèm muốn”, còn nam giới
tránh sao lời ngăn đe của Chúa: “Ai nhìn người nữ mà ước ao
phạm tội với họ trong lòng thì đã phạm tội rồi.” (Mt 5:28). Đàn
ông “yêu
bằng mắt.” Một nhận xét và kinh nghiệm rất rõ ràng.
Để hiểu được sức thu hút và quyến rũ của nó như thế nào, sau đây
là một số những kết quả khảo cứu:
- Chương trình nghiên cứu năm 1950 cho thấy, trung bình, 54% đàn
ông và 19% đàn bà nghĩ về tình dục vài lần trong một ngày. Trong những người
đàn ông tham gia vào nghiên cứu này, có nhiều người nghĩ về nó mỗi phút, mỗi 15
giây, thậm chí mỗi 7 giây! [Kinsey Institute, một tổ chức nổi danh khắp hoàn cầu, do bác sĩ
Alfred Kinsey sáng lập, khoảng thập niên 1940.]
- Cuộc khảo cứu tại Đại học Ohio State University, do giáo sư
Terri Fisher làm trưởng nhóm. Trong số trên 120 nam sinh viên và 163 nữ sinh
viên, tuổi từ 18 đến 25 tham dự, và kết quả được đăng trên tờ Journal of Sex
Research, số tháng Giêng 2012. Theo đó, trung bình một người đàn ông nghĩ về
sinh lý 19 lần một ngày, và đàn bà là 10 lần một ngày. Đó là con số trung bình.
Tính riêng lẽ, thì đàn ông nghĩ về sinh lý từ 1 lần đến 388 lần một ngày, và
phụ nữ thì từ 1 lần đến 140 lần một ngày, tùy theo thể chất, môi trường xung
quanh, mức độ hormone trong cơ thể mỗi người...
- Bác sĩ Louann Brizendine, trong tác phẩm “Female Brain”, thì
“Đàn ông nghĩ về tình dục mỗi 52 giây, và đàn bà mỗi ngày một
lần…”
- Theo chuyên gia về sinh lý, Ian Kerner, trong talk show sáng
ngày 3 tháng 12, 2011 trên đài truyền hình CBS, thì người nào không nghĩ
về tình dục lần nào trong ngày, là người có vấn đề.
Sinh lý là bản năng, và đàn ông thì nghĩ về sinh lý nhiều hơn
đàn bà. Tùy theo mức độ hormone Testosterone trong cơ thể mỗi người đàn ông, mà
mức độ nghĩ đến, ham muốn nhiều hay ít. Như vậy, có bao nhiêu người
trong giới tu hành nghĩ đến người “bạn khác phái” trai hay gái của mình mà lòng
thoát khỏi xao xuyến? Phải chăng đó là lý do đưa đến nạn “xé rào”, “ăn vụng”, hoặc lạm
dụng tình dục của giới này?!
SỐNG
VỚI ẢO GIÁC
Nhưng
Chúa Giêsu trên con đường truyền giáo cũng có những người bạn khác phái như chị
em Máttha, Maria. Do đó, cần phải có những mối quan hệ khác phái một cách thánh thiện để
quân bình nhu cầu tâm sinh lý, để giúp nhau trung thành với ơn gọi. Biết
và hiểu về sinh lý sẽ dễ dàng và hữu hiệu hơn trong khi thi hành mục vụ. Đó là những
cám dỗ hết sức tinh vi, hấp dẫn và khó chống cự đối với giới tu hành, những
người đang sống đời độc thân.
Thế
là tự cho phép mình được lao vào những tình cảm với người khác phái: con thiêng
liêng, con tinh thần, anh chị em linh tông, anh chị em tinh thần. Rồi tò mò,
tìm hiểu trên sách báo, phim ảnh, hoặc cũng có thể là hồi tưởng lại những gì đã
xảy ra trong quá khứ trước khi đi tu…. Những từ ngữ chuyên môn như tinh trùng, tinh
dịch, di tinh, mộng tinh, trứng, trứng rụng, thụ tinh, thai kỳ, sinh nở, phá
thai, ngừa thai… Những hiện tượng ảnh hưởng bởi tâm sinh lý như xuất tinh, kinh
nguyệt, tắt kinh, hồi xuân, giao hợp, làm tình, thủ dâm, và hàng trăm những
hình ảnh, cám dỗ cứ thế mà làm cho đầu óc trở nên rối loạn. Đặc biệt, trong thế
giới hiện tại, phong trào đồng tính, hôn nhân đồng tính, chuyển giới cũng là
những điểm thu hút tính tò mò. Tất cả cứ thế quay cuồng khiến cho tâm hồn người
tu không còn thanh tịnh mà ngược lại bị nung nấu và thiêu đốt. Theo
Freud, sự dồn nén, căng thẳng về sinh lý còn dẫn
đến tâm bệnh. Ngoài ra, những chứng bệnh thông thường như nhức đầu, khó chịu,
ngứa ngáy, ợ chua, mất ngủ, hoặc cư xử nóng nảy, cộc cằn, bẳn gắt đều
có liên quan đến sự bất quân bình về đời sống tình dục.
Để hiểu được mưu mô thâm độc của Satan trong trận chiến “tình
bạn khác phái”, câu chuyện trái táo vườn địa đàng, hay còn gọi là sự sa ngã của
Nguyên Tổ (Khởi Nguyên 3:1-12) cần được giới tu hành đọc và suy niệm
hằng ngày, nhất là mỗi khi trong lòng mình nổi lên những ý nghĩ về tình bạn,
tình yêu, tình dục, hoặc những tư tưởng tự lừa dối rằng mình cần phải học hỏi, cần phải hiểu biết, và
cần phải có kinh nghiệm để “chống lại cám dỗ” cũng như chu toàn công việc mục
vụ.
Thật ra, Satan không hề nói với Evà về việc
ăn hay không ăn trái cấm. Nó cũng không phê bình gì về việc con người phải vâng
lời Thiên Chúa, mà chỉ gợi lên trong tâm trí tính tò
mò về trái cây giữa vườn ấy: “Thiên Chúa có thật sự
nói, ‘ngươi không được ăn bất cứ trái gì trong vườn này không?’. Từ việc khai
thác tính tò mò ấy, Evà đã bắt đầu có những phán đoán và tư tưởng riêng. Và sau
cùng Satan đã dựa vào đó để tấn công: “Bà sẽ chẳng chết chóc gì,” con rắn đã
nói với người nữ. “Vì Thiên Chúa biết khi nào ngươi ăn nó, mắt
ngươi sẽ sáng ra, và ngươi sẽ nên như Thiên Chúa, biết lành và biết dữ.” (4-5). Cái dối trá và xảo kế
của Satan (con rắn) là không hề nói dối về việc con người
sẽ biết lành, biết dữ ra sao sau khi ăn trái cấm. Nó chỉ
nói có một nửa sự thật là mắt sẽ sáng ra. Đây
cũng là mánh lới ma quỉ tiếp
tục dùng để phỉnh gạt những ai tự cho mình cái lý do “cần” biết
lành, biết dữ như Thiên Chúa.
Theo một khảo cứu cho biết, phụ nữ thường xuyên miễn cưỡng phải
làm một số hành động liên quan đến tình dục mà họ không ưa thích,
trong đó 46% với những người họ yêu, 22% với những người họ có những quan hệ
tốt, 19% với bạn bè, 9% với chồng, và 4% với người lạ. Dựa theo thống kê này,
có bao nhiêu trong số người này là những người yêu, có quan hệ tốt, hoặc bạn bè
với giới tu hành, và ngược lại, có bao nhiêu trường hợp những phụ nữ này coi
các linh mục, tu sỹ như người yêu, người có những quan hệ tốt, và là bạn
bè???
Riêng đối với các nữ tu, chính do sự quan tâm và thân mật của
tình bạn, cảm nhận “yêu thương” có thể dễ dàng bộc phát và phát triển. Vì thế “có một nguy cơ tiềm
ẩn trở thành nạn nhân của những vụ lạm dụng tình dục và bị khai thác.” Đức Phanxicô cũng thừa
nhận có tệ nạn này: “Vấn đề lạm dụng trên các nữ tu vẫn cũng có xảy ra tại
Rôma. Đây không chỉ lạm dụng tình dục mà còn lạm dụng quyền lực, lạm dụng lương
tâm trên các nữ tu. Chúng ta phải chiến đấu chống lại việc này!” [Với Hiệp Hội Quốc Tế
Bề Trên Tổng Quyền các Dòng Nữ ngày 10/5/2019]
ỨC CHẾ : LE REFOULEMENT (Repression)
Trong phân tâm học, Le Refoulement hay còn gọi là ức chế
(repression) được hiểu như phản ứng tự vệ để “chắc chắn rằng những gì không
được chấp nhận đối với nhận thức, và nếu nhắc đến làm cho khó chịu, thì nó bị
ngăn lại không đi vào phản ứng đó.
Điều này khiến cho nhiều suy nghĩ mà nếu chúng ta để nó
thiêu đốt trong tâm tư hay ý nghĩ mình, sẽ có ngày nó trở thành một hành động
mà chúng ta coi như được chấp nhận. Chúa Giêsu cũng nói: “Đầy trong lòng tràn ra bề ngoài.” (Lc
6:45) Thực tế, tôi đã có dịp đọc và trao đổi với ít nhất hai linh mục, họ rất hãnh diện về sự
hiểu biết của mình về tình yêu và tình dục. Ước muốn được chia sẻ, thông truyền chuyên
môn của họ về vấn đề ấy đã được thai nghén, và kết quả là những bài báo và tác
phẩm của họ còn “tình” và “dục” hơn cả những thứ đã được các nhà tâm sinh lý
viết và trình bày. Họ có kinh nghiệm, tưởng tượng hay bị ức chế?!
Nhưng một kinh nghiệm mà trong nghề nghiệp đã khiến tôi rất ngạc
nhiên, đó là trường hợp một linh mục đã lợi dụng sự hiểu biết về tình dục, tình
yêu, và lợi dụng tòa giải tội khuyên và chỉ cho một hối nhân nữ cách dùng miệng
mình để kích thích khoái cảm của chồng. Hối nhân đó đã phải trải qua hậu chấn
tâm lý hoảng sợ (post traumatic) sau lần xưng tội ấy, và cho đến mãi sau này
vẫn còn hoang mang về tình yêu, tình dục, nhất là sự kính trọng dành cho linh
mục.
Không ai nghĩ rằng việc một nhà tu hành cần biết và hướng dẫn
một cách có trách nhiệm cho những trường hợp người khác gặp những khó khăn về
tâm lý, tình cảm và luân lý. Thí dụ, phương pháp ngừa thai, thế nào là ngừa
thai tự nhiên được Giáo Hội Công Giáo chấp nhận, ảnh hưởng của ly dị, của phá
thai, của đồng tính, hôn nhân đồng tính hoặc chuyển giới. Đây là những vấn nạn
thời đại có liên quan đến đời sống tâm linh, đạo đức xã hội, và tâm lý sống.
Tuy nhiên, là
con người, giáo sỹ hay tu sỹ vẫn phải canh chừng với chính lòng mình. Nên biết rằng cây nến làm
phép và cây nến không làm phép đốt lên vẫn cháy như nhau. Tóm lại, biết vừa phải,
biết đủ để chu toàn công việc mục vụ là điều cần, nhưng nếu để mình bị đốt
cháy, bị thiêu rụi bởi những tình cảm, những cái biết đó thì: “Được lời lãi cả thế
gian, mà thiệt mất linh hồn nào có ích gì? Lấy gì đổi được linh hồn.” (Mt 16:26; Mk 8:36) Hãy dành cái biết đó,
những kinh nghiệm đó cho những nhà chuyên môn, những người được huấn luyện để
trình bày.
Ngày 29 tháng 6 năm 1972, Đức Giáo Hoàng Phaolô VI (1963-1978),
giờ là Thánh Giáo Hoàng Phaolô VI đã quả quyết khi ngài nói trong một cuộc
triều yết: “Như một vết nứt mầu nhiệm, không, nó không phải là một cái gì mầu
nhiệm, nhưng từ vết nứt đó hương khói của Satan đã bay vào Đền Thờ Thiên Chúa.”
Hương khói Satan đang làm mê mẩn giới tu hành hiện nay là phong trào phong chức
cho nữ giới, phong trào linh mục lập gia đình, phong trào bình quyền nữ giới
trong Giáo Hội. Những thứ mà nghe ra rất hợp tình, hợp lý nhưng lại đi ngược với giáo huấn,
truyền thống Giáo Hội và tinh thần Thánh Kinh.
Nhưng làm cách nào để có thể nhận ra những hương khói của
Satan, và tránh không để chúng ảnh hưởng đến sức sống tâm linh? Năm 1971,
cha Valinho, cháu của Nữ tu Lucia (1907-2005) một trong ba trẻ em của biến cố
Fatima, đã viết cho chị một lá thư hỏi về những biến động của Giáo Hội. Trong
thư hồi âm, chị Lucia đã trả lời: “Thực tế đau lòng là có nhiều người đã để
mình bị nhận chìm bởi làn sóng sùng bái ma quỉ đang phủ kín thế giới, và họ quá
mù tối để không nhìn ra khuyết điểm của họ.” Và chị tiếp tục viết: “Dì xác tín
rằng, nguyên
nhân chính của ma quỉ trong thế giới hôm nay và sự sa ngã của nhiều linh hồn
tận hiến là thiếu sót sự kết hợp với Thiên Chúa qua việc cầu nguyện. Ma quỉ rất mực khôn
ngoan và tìm kiếm những điểm yếu kém của chúng ta để tấn công. Nếu chúng ta
không cẩn thận và cậy dựa vào sức mạnh từ Thiên Chúa, chúng ta sẽ sa ngã, bởi
vì chúng ta đang sống trong một thời điểm quá xấu, mà chúng ta lại yếu đuối,
mỏng dòn.”
Lơ là cầu nguyện. Thiếu sức sống nội tâm đến từ nguồn mạch
Thánh Lễ, Thánh Thể và Lời Chúa là những kẽ hở của đời sống tinh thần, của đời
sống Giáo Hội. Không trừ một ai dù là giáo hoàng, hồng y, giám mục, linh mục,
tu sỹ hay giáo dân, nếu không có ơn Chúa sẽ rất dễ trở thành mồi ngon trước
những cám dỗ của Satan và bè lũ của chúng. Và Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II
đã gọi nó bằng cái tên “văn minh sự chết.” Sống
trong thế giới hôm nay, để tránh khỏi ảnh hưởng và hít thở phải hương khói ấy,
chúng ta không còn cách nào khác hơn là suy niệm và thực hành Lời của Chúa: “Hãy tỉnh thức và cầu
nguyện để khỏi sa chước cám dỗ. Vì tinh thần mau mắn, nhưng xác thịt nặng nề.” (Mt 26:41) Và hằng
ngày khiêm tốn cầu xin: “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ. Nhưng cứu chúng
con khỏi sự dữ.” (Mt 6:14) [HƯƠNG KHÓI SATAN VÀ THỊ KIẾN CỦA ĐỨC LEO XIII. Trần Mỹ Duyệt. www.giadinhnazareth.org . 17 September, 2022.]
Thánh Benedict de Nursia (480-547 CE), theo
truyện kể, ngài đã mình trần nhẩy vào bụi gai để chống trả chước cám dỗ về Khiết
Tịnh.
*
Trần Mỹ Duyệt
Hẹn gặp lại
)
)
