Hỏi
Chào Bác sĩ,
Mấy hôm nay, đọc báo nghe
radio tôi thấy nói là ăn nhiều thịt đỏ dễ bị ung thư. Tôi và bà xã lo sợ quá.
Xin bác sĩ cho biết thịt đỏ là thịt gì và tại sao lại gây ra bịnh ung thư. Vậy
bây giờ không được ăn thịt hay sao? Cảm ơn bác sĩ.
- Linh Nguyễn
Đáp
Thưa ông,
Xin ca ngợi trí óc tò mò tìm hiểu của ông về
các vấn đề thời sự ăn uống.
Ông cũng nên duy trì chế độ dinh dưỡng cân
bằng các loại thực phẩm, bớt chất béo, tránh quá nhiều chất cay chua, thức
ăn khó tiêu và vận động cơ thể nhẹ nhàng.
Kính chúc ông được luôn luôn mạnh khỏe, sống
vui với các con các cháu.
VIÊM
GAN
Vâng đúng như ông nói, vào đầu tháng 4, 2013
vừa qua, các báo và đài có phổ biến kết quả của một nghiên cứu cho hay ăn nhiều
thịt đỏ có thể gây ra ung thư vì trong thịt có một hóa chất có tác dụng gây ung
thư. Tuy nhiên, nghiên cứu này mới chỉ “cho là” chứ không xác định rõ ràng. Nhà
sản xuất thịt thì cho rằng kết quả này không đúng hẳn và cần nhiều nghiên cứu
khác nữa để có kết luận chính xác.
Thực ra, thì red meat không đến nỗi độc hại
nếu ta tiêu thụ vừa phải.
Red meat là thịt có mầu đỏ khi còn tươi sống
và không có mầu trắng sau khi nấu. Red meat có ở nhiều loại động vật có vú. Mầu
đỏ là do loại thịt này có nhiều chất sắc tố chứa chất sắt myoglobin. Thịt trắng
như thịt gà có rất ít myoglobin (0.05%), thịt heo, thịt bê có từ 0.05- 1%; thịt
bò già đến 1.5-2%.
Bản thân thịt đỏ không có hại, mà ngược lại,
có nhiều chất dinh dưỡng như nhiều sắt cần thiết cho trẻ em đang lớn và phụ nữ
có thai; có nhiều vitamin B12, nhiều chất đạm và nhiều calori. Chỉ có hại khi
ta tiêu thụ quá nhiều, vì trong red meat có nhiều chất béo bão hòa, mà khi vào
cơ thể sẽ làm tăng cholesterol “xấu” LDL. Khi quá cao (trên 200mg/dL) thì
cholesterol LDL sẽ gây ra tắc nghẽn động mạch, đưa tới bệnh tim. Việc thịt đỏ
gây ra bệnh tim thì đã được chứng minh còn gây ra ung thư thì đang được theo
dõi. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu có cho biết thêm là thịt đỏ khi nấu chín
quá, nhất là khi nướng cháy có thể gây ra ung thư ruột già vì nướng cháy sẽ tạo
ra mấy hóa chất có ung thư tính. Họ cũng khuyên là không ăn nhiều thịt đã chế
biến như xúc xích, hot dog, bacon, ham là những thứ cũng gây ra tác dụng xấu
cho tim và tăng rủi ro ung thư. Thực phẩm chế biến thường được đóng hộp, trong
gói plastic. Các thực phẩm này trải qua nhiều giai đoạn chế biến, được cho thêm
nhiều gia vị, chất mầu để cất giữ được lâu. Tại grocery, loại thực phẩm đóng
hộp này thường được bày bán ở khu giữa chợ, còn ở xung quanh là thực phẩm tươi.
Coi vậy thì thưa ông, ta không phải “giã từ”
thịt đỏ đâu mà chỉ ăn vừa đủ thôi. Ở tuổi ông, tôi chắc là trên dưới 6 bó, tôi
nghĩ là một miếng thịt bò bằng lòng bàn tay, 2 hoặc 3 lần một tuần thì cũng đủ
chất đạm cho cơ thể. Nhớ loại bỏ bớt những vân mỡ mầu trắng trên thịt. Ngoài ra
ta ăn thêm các loại hạt như walnut, pecan... cũng có nhiều chất đạm.
Chúc ông bà tâm thân thường an lạc.
VIÊM
DẠ DÀY
Hỏi
Tôi tên Lê Thị Lý, năm
nay 65 tuổi. Tôi đã cắt sạn mật năm 1995. Từ năm 2001 tôi bắt đầu phải uống thuốc
trị mỡ trong máu và thuốc hạ huyết áp (Simvatatin40 và Co.Aprovel150mg/12); năm
2009 tôi uống thêm thuốc tiểu đường (Metformin-1000mg, ngày nửa viên). Trong
thời gian này thỉnh thoảng tôi bị đau bao tử, ợ hơi, ợ chua, đau thượng vị,
sưng ruột, thỉnh thoảng đi tiểu ra máu tươi vì bị trĩ. Thời gian gần đây hay bị
đầy hơi. Tôi có được nội soi DD và kết quả mới nhất là không có vi trùng
Helicobacterial. Bác sĩ cho uống Esomeprazol 20mg. Tôi uống đã hơn 1 tháng
nhưng chỉ bớt không khỏi nên Bác sĩ cho đổi thuốc.
Pantozol40mg. Hiện tại
tôi uống hai thứ thuốc này hơn nửa tháng đã thấy bớt nhiều.
Vì không hiểu tiếng Đức
nên tôi không biết loại bịnh Gastritis Type-A là thế nào. Bác sĩ có nói loại
này chữa không dứt được, mỗi khi bịnh tái phát phải uống thuốc điều trị ngay.
Tôi có nên uống thuốc nghệ nữa hay không và cần kiêng cữ những gì cho bịnh thuyên
giảm tốt hơn. Tôi đã dùng Hat Methi giờ có nên tiếp tục nữa hay không? Bênh này
có lây qua việc ăn uống không? - Lê Thị Lý
Đáp
Thưa bà,
Chúng tôi xin trả lời mấy câu hỏi của bà:
1- Gastritis type A là
một loại viêm dạ dày gây ra do rối loạn chức năng của hệ miễn dịch, đưa
tới viêm dạ dày.
Y học phân chia Viêm dạ dày làm nhiều loại:
a- Loại A là
một bệnh tự miễn, gây ra do một số tác nhân như thuốc
lá, rượu và có thể đưa tới thiếu hồng cầu vì thiếu vit B12.
b- Loại B chiếm 80% trong
số các bệnh viêm dạ dày và 90% do vi khuẩn Helicobacter Pylori gây
ra.
c- Loại C chiếm
10% và gây ra do mật từ túi
mật vào kích thích niêm mạc dạ dày.
Điều trị viêm dạ dày tập trung vào việc
giảm chất chua trong dạ dày. Nếu do HP gây ra thì dùng thêm kháng
sinh. Trường hợp của bà không phải do HP, cho nên uống các thuốc mà bác
sĩ cho là đúng rồi. Bà nên tiếp tục.
2- Về Nghệ thì
nếu bà thấy có ảnh hưởng tốt và không gây ra phản ứng gì thì dùng thêm cũng
được, nhưng chỉ nên coi nghệ như là để hỗ trợ cho sự tiêu hóa chứ không phải là
để trị dứt bệnh viêm dạ dày.
3- Hạt Methi được
giới thiệu là hạ đường huyết và cholesterol. Uống cũng được, nhưng cần uống các
thuốc mà bác sĩ đang chữa cho bà về huyết áp, mỡ.
Hỏi
Thưa bác sĩ,
Bác sĩ vui lòng cho biết
bệnh viêm gan là gì, có bao nhiêu loại và có chích ngừa được không?
- Dũng Trần
Đáp
Thưa ông,
Viêm gan tiếng Anh là Hepatitis có nghĩa là
gan bị tổn thương vì nhiều lý do như rượu, một số dược phẩm hoặc do vi khuẩn
hoặc virus.
Viêm gan do virus có nhiều loại như A, B,
C... Bệnh có một số triệu chứng như vàng da, mệt mỏi, đau bụng, mất khẩu vị...
- Viêm gan A lây
lan từ người này sang người khác qua
đường cửa miệng thực phẩm dính
phẩn người bệnh. Thí dụ nhà bếp có bệnh sau khi đi cầu không rửa tay rồi làm
bếp, dọn thức ăn gây nhiễm. Đôi khi bệnh cũng lây lan qua quan hệ tình dục. Khi
đã bị bệnh thì không bao giờ bị tái phát.
Bệnh có thể chích ngừa,
nhưng vệ sinh cá nhân rửa sạch tay cũng rất
quan trọng để tránh lây lan.
Chú thích thêm là có tới một phần ba dân
chúng Mỹ đều bị nhiễm Viêm gan A, mặc dù là bên đây các phương pháp phòng ngừa
cũng khá phong phú và hữu hiệu.
- Viêm gan B lây
lan do các chất lỏng trong cơ thể người
bệnh khi giao hợp hoặc dùng chung ống chích với người bệnh. Rất ít dấu hiệu.
Bệnh có thể chích ngừa với
vaccin cũng như áp dụng các biện pháp an toàn trong quan hệ tình dục như mang
bao cao su...
- Viêm gan C, đa số
bệnh nhân không có dấu hiệu và mang mầm
bệnh suốt đời.
Bệnh lây lan khi máu của bệnh nhân xâm nhập
người lành, như là dân ghiền thuốc dùng chung ống kim chích.
Hiện nay chưa có thuốc chích ngừa.
Bệnh nhân có thể bị xơ gan trầm trọng và cần
được ghép gan.
Viêm gan do uống nhiều rượu:
Khi uống khoảng 3 oz rượu mỗi ngày trong
vòng 10 năm thì ít nhất có 35% những người này bị viêm gan.
Nữ giới bị viêm gan nhiều hơn nam giới vì gan
của họ không chuyển hóa chất rượu hữu hiệu như đàn ông.
Khoảng 1/3 người bị viêm gan do rượu sẽ chết
trong vòng 6 tháng sau khi có dấu hiệu bệnh.
Dấu hiệu thông thường là ăn mất ngon, sút
cân, mệt mỏi, ói mửa, bụng chướng nước, suy thận, suy gan.
Cách chữa hữu hiệu nhất là ngưng uống rượu
và thay gan.
Viêm gan do dược phẩm:
Có nhiều loại dược phẩm có thể gây viêm gan
như acetaminophen (Tylenol), thuốc steroids, viên thuốc ngừa thai, kháng sinh
erythromycin, tetracyclin, thuốc nhóm sulfa, isoniazid chữa bệnh lao...
Không có cách điều trị đặc hiệu đối với loại
viêm gan này, ngoại trừ ngưng dùng các loại thuốc gây ra viêm gan. Hy vọng các
giải thích trên thỏa mãn sự tìm hiểu của ông.
Bác sỹ Nguyễn Ý Đức
