CHÚA NHẠT VI-C PHỤC SINH
Cv 15:1-2,22-29; Kh 21:10-14,22-23; Ga 14:23-29
Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh,
MD
Image: Pentecost by El Greco
Bất đồng ý kiến có xấu không? Chưa chắc. Trái lại,
nó là cơ hội để một tập thể trở nên đồng nhất và đoàn kết hơn. Cộng đồng Giáo
Hội sơ khai ở Jerusalem không phải là không có vấn đề như thấy trong bài đọc
sách Công Vụ Tồng Đồ hôm nay (Cv 15:1-2, 22-29).
Khi thấy chuyến truyền giáo đầu tiên của Phaolo
thành công, một số Biệt Phái mới trở lại yêu cầu dạy các tân tòng dân ngoại phải
giữ luật Maisen. Vì Giáo Hội Jerusalem có thẩm quyền, nên Phaolo và Barnabas đã
lên đó để xin ý kiến về vấn đề này. Hội Đồng Jerusalem (Cv 15:1-35) đã phủ nhận
quan niệm đó. Dân ngoại trở lại đạo không buộc phải giữ đầy đủ luật Maisen. Từ
thời điểm này Luca đã đặc biệt viết về sứ vụ truyền giáo của Phaolo với dân
ngoại cho đến kết thúc sách công vụ tông đồ.
NHỮNG TRANH LUẬN TRONG GIÁO HỘI SƠ
KHAI
Dân ngoại khi trở lại đạo có phải giữ những tập tục
của Do Thái như cắt bì, chay tịnh kiêng khem và luật hôn nhân không? Bài đọc 1
cho thấy đây là một trong những cuộc tranh luận lớn đầu tiên ở Giáo Hội sơ khai,
đồng thời giúp ta hiểu tường tận truyền thống cũng như việc giải quyết những bất
đồng trong Giáo Hội lúc bấy giờ.
Sách công vụ tông đồ ghi lại một số người không có
quyền trong Giáo Hội ở Jerusalem đã coi phép cắt bì là điều kiện cần để được cứu
rỗi trong Giáo Hội Antioch. Ở Giáo Hội sơ khai, việc cần phải giữ luật Maisen
mới được cứu rỗi là vấn đề quá xưa đã được giải quyết rồi. Chúa Giesu đã giữ
luật đó một cách hoàn hảo. Người đã chịu cắt bì vào ngày thứ 8 sau khi sinh ra (Lc
2:21). Người không bao giờ hủy bỏ luật Maisen. Trái lại Người đã tuyên bố: “Anh
em đừng nghĩ rằng Thầy đến là để bãi bỏ luật Maisen hay các lời tiên tri. Thầy
đến không để bãi bỏ mà để kiện toàn.” (Mt 5:17). Tuy nhiên thánh Phero, vì sự
thúc đẩy của Chúa Thánh Thần, đã rửa tội cho tên cận vể của đại đội trưởng La Mã
Cornelius mà không cần làm cắt bì.
Các tông đồ và các bô lão đã cùng nhau họp lại để
bàn luận về những bất đồng đã đi đến kế luận: đồng ý với Giáo Hội Mẹ ở Jerusalem
là không buộc phải tuân giữ luật Maisen và nhiều truyền thống của các tôn sư
rabbis. Những người trở lại đạo, vì lịch sự, cũng không buộc phải giữ luật ăn
kiêng máu hay súc vật bị giết mà không lấy hết máu cũng như luật lệ về hôn nhân
có liên hệ bà con…
TRUYỀN THỐNG VÀ LỊCH SỬ
Do đó để giữ hòa khí, Hội đồng Jerusalem đã đưa ra
một giáo lý về phép cắt bì và luật Maisen. Đây là một tiêu chuẩn mẫu rất tốt để
ứng sử với những vấn nại về truyền thống, về việc tiếp tục thi hành truyền thống
và những bất đồng hiện nay. Hai ông Phero và Phaolo đều rất kính trọng và tin
tưởng vào sự hiện diện của Chúa Thánh Thần trong cuộc sống và mọi cảnh huống của
con người. Ngay cả khi Chúa Thánh Thần có vẻ như muốn hủy bỏ những truyền thống
đã có cà hàng thế kỷ, ông Phero và Phaolo vẫn tin rằng Chúa Thánh Thần cũng
không bị ràng buộc bởi những truyền thống và lịch sử đó.
Cả hai ông Phero và Phaolo cũng không sợ phải mang
những trường hợp này và những vấn nại của các ông ra trước toàn thể những vị
lãnh đạo của Giáo Hội. Kết quả cuối cùng đã được quyết định sau khi cầu nguyện,
ăn chay hãm mình, bàn hỏi và bỏ phiếu. Điều thiết yếu và trên hết là phải giữ
hòa khí bằng mọi giá, mà không phải cam kết về những nguyên tắc hay luật lệ về
nhân quyền. Sau cùng, tặng phẩm của Chúa Giesu ban cho Giáo Hội lúc giã từ nhau
là BÌNH AN, không CHIA RẼ, không BẤT ĐỒNG. Phán đoán và quyết định của chúng ta
phải dẫn đưa chúng ta và mọi thế hệ mai sau tới đích cuối cùng của chúng ta là
một TÂN JERUSALEM được thiết lập trên mặt đất này, một Vương Quốc của Công Lý,
Hòa Bình và Hạnh Phúc.
LUẬT SƯ BIỆN HỘ
Bài Tin Mừng Gioan (Ga14:23-29) nhắc nhở chúng ta là
những ai gặp chúa Kito và kết bạn với Người thì sẽ được Thiên Chúa Ba Ngôi yêu
mến và đón chào hiệp thông với Người, như chúa Giesu đã hứa với các môn đệ của
Người: “Ai yêu mến Thầy thì sẽ giữ lời Thầy. Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha
của Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy.” (Ga 14:23)
Chúa Giesu cũng đã nói Người sẽ gửi “một vị cố vấn
khác” đến ở bên cạnh chúng ta (Ga 14:23-29). Nói về vị cố vấn, Gioan dùng tiếng
Hy Lạp là ‘parakletos’, nghĩa là ‘bạn đồng hành’ đi bên cạnh để giúp đỡ, chỉ bảo
chúng ta về pháp luật như một luật sư biện hộ vậy. Nói là luật sư biện hộ, nhưng
hình ảnh Chúa Giesu đưa ra lại là một công tố viên.
Chúa Giesu bị đóng đanh và chết. Dưới mắt người đời
thì Chúa Giesu bị mang ra tòa xét sử và bị kết án có tội. Nhưng sau khi Chúa
chết, “luật sư biện hộ” sẽ lật ngược bản án, chứng minh Chúa vô tội và kết án
thế gian,. (Ga 16:8-11)
Chúa Giesu cùng với Chúa Cha là đấng bào chữa đầu
tiên của chúng ta. Vị tân biện sĩ này không phải là đại diện được sai đến để
thay thế Chúa vắng mặt, nhưng là để bảo đảm sự có mặt của Người và Cha Người.
Các ngài sẽ “đến với” và “ở với” kẻ trung thành với Lời Chúa Giesu, không phải
với những kẻ không yêu Chúa và không giữ lời Chúa.
Vị luật sư cố vấn này cũng ở với bất cứ ai yêu Chúa
Giesu và giử các giới răn của Người. Sự hiện diện của Người không có giới hạn
không gian và thời gian (Ga 14:15-17), một cách hay nhất để Người đến với chúng
ta. Những lời Chúa nói về vị luật sư cố vấn đồng hành này đã được diễn tả rất
tuyệt vời trước các tông đồ trong bữa tiệc ly cuối cùng. Ảnh hưởng của nó còn đi
xa hơn cả những người hiện diện lúc đó. Chúa Giesu, ngày hôm nay, cũng nói với
chúng ta như vậy.
Vị luật sư cố vấn đồng hành này cũng hiện diện với
các môn đệ thời nay của Chúa Giesu như đã hiện diện với các tông đồ tiên khởi
của Chúa. Người vẫn tiếp tục gửi Thánh Thần Sự Thật Chúa đến với chúng ta. Tin
Mừng đã cho chúng ta thấy “Đấng mà Thiên Chúa Cha gửi đến cho chúng ta sẽ dạy
chúng ta mọi sự và giúp chúng ta nhớ lại tất cả những gì Chúa Giesu đã nói với
chúng ta”(c.26). Những tư tưởng này đã được diễn nghĩa rõ ràng trong sách Giáo
Lý Công Giáo câu #1099 về Chúa Thánh Thần là “ký ức sống động của Giáo Hội”.
Chúa Thánh Thần sẽ tăng sức mạnh cho chúng ta để chúng ta yêu mến Chúa Giesu và
những người anh em huynh đệ của chúng ta, để chúng ta sống trong lời Chúa, vâng
theo các giới răn Chúa, đồng thời chia sẻ cho tha nhân một cách quảng đại tất cả
những điều chúng ta đã nhận được.
MỘT KIỂU MẪU
Hội đồng Jerusalem đã để lại một kiểu mẫu để giúp
chúng ta ứng sử với những tình trạng và hoàn cảnh khó khăn trong Giáo Hội. Đối
với các tông đồ thì cả hai vấn đề thần học và cảm nghĩ của dân chúng đều rất
quan trọng. Ngay cả khi Chúa Thánh Thần tỏ ra không chấp nhận những truyền thống
thánh đã có từ nhiều thế kỷ, nhưng Phero và Phaolo cũng nhận ra là Chúa Thánh
Thần không bị ràng buộc vào truyền thống và lịch sử.
Ước mong chúng ta là những người theo cùng truyền
thống và lịch sử luôn luôn mở rộng tâm hồn để làm việc với Chúa Thánh Thần, như
vậy chúng ta sẽ là những tác nhân của vị luật sư cố vấn của Giáo Hội và thế giới.
Fleming Island, Florida
April, 2019