CHÚA NHẬT IVB PHỤC SINH
Cv 4:8-12; 1Ga 3:1-2; Ga 10:11-18
Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Bài Phúc Âm hôm nay nói về
chủ chiên và người chăn chiên. Chủ chiên có bổn phận chăn dắt chiên, bảo vệ
chiên, trông nom chiên, lo cho chiên mọi mặt từ vật chất đến tinh thần, không
bỏ sót một mặt nào cả, thậm chí có thể hy sinh mạng sống mình vì chiên.
Từ Cựu Ước qua Tân Ước, chiên luôn luôn
được nhắc đến. Ở Việt Nam,
chiên cừu không phải là gia súc thông dụng, nhưng ở
Trung Đông như Ai Cập, Do Thái thời xưa, một gia đình được định giá giàu sang
bằng số lượng chiên cừu họ có. Từ Shepherd của tiếng Anh là người chăn
chiên, mục đồng hay mục tử, chủ chăn, chủ chiên. Trong Kinh Thánh và thời
xưa ở Cận Đông, “mục tử” là một danh hiệu dành cho các vua chúa, có bổn
phận lo lắng mọi mặt cho thần dân của mình. Săn sóc, tụ họp và bảo toàn đoàn
chiên là phần quan trọng của nền kinh tế Palestine
vào thời đại kinh thánh. Trong cựu ước thì Thiên Chúa được gọi là Mục Tử
của Israel, người đi trước (Tv 68:7) hướng dẫn đoàn chiên (Tv
23:3), đem chúng đến chỗ có thức ăn, nơi đồng cỏ xanh tươi và suối nước trong
mát (Tv 23:2) đồng thời bảo vệ chúng khỏi kẻ thù (Tv 23:4), mang trên vai những
con chiên con (Is 40:11). Ẩn dụ này ám chỉ Thiên Chúa rất thương loài người.
Người là nơi trú ẩn chắc chắn cho muôn dân.
MỤC
TỬ TRONG CỰU ƯỚC VÀ TÂN ƯỚC
Ca vịnh 23 nói Chúa là một mục
tử và là chủ nhà. Mục tử và chủ nhà là hai hình ảnh trái ngược với
cảnh hoang vắng chết chóc nơi sa mạc, ở đó người bảo vệ chiên cũng là người bảo
vệ khách di hành qua sa mạc, cung cấp nơi nghỉ chân và bảo đảm an ninh cho
khách khỏi bị kẻ thù tấn công cướp bóc. Cái gậy là khí giới tự vệ chống
lại thú dữ; nhân viên là dụng cụ yểm trợ. Tất cả những hình ảnh đó tượng
trưng cho lòng trung tín và nỗi ưu tư của người mục tử.
Trong Tân Ước, người mục tử
cũng được nhắc tới. Mục tử biết chiên của họ (Ga 10:3), đi tìm kiếm
chiên bị lạc (Lc 15:4ff) và hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên
(Ga 10:11-12). Mục tử chính là hình ảnh Thiên Chúa (Lc 15:4). Tân Ước
không bao giờ gọi Thiên Chúa là mục tử, chỉ thấy nói tới trong ngụ ngôn chiên
lac (Lc 15:4; Mt 18:12). Thiên Chúa trong ngụ ngôn giống như một mục tử hiền
hậu luôn luôn vui tươi, sẵn sàng tha thứ và sửa đổi kẻ lầm đường lạc lối. Đây
là hình ảnh trái ngược giữa tình yêu nồng nàn của Đức Giesu đối với những kẻ
tội lỗi và vẻ khinh miệt của những tên biệt phái đối với họ. Vậy có thể nói câu
chuyện đường Emmaus trong Tin Mừng Luca (Lc 24:13-35) là một nối tiếp cuộc hành
trình của Đức Giesu, đấng luôn luôn theo đuổi các môn đệ cứng lòng được nói tới
trong ngụ ngôn người mục tử. Mục tử đi tìm chiên lạc cho đến khi nào kiếm ra
được chúng và đem chúng về sát nhập với đoàn chiên (Lc15:3-7).
TIN
TƯỞNG NƠI CHÚA
Chúa nhật này còn gọi là Chúa
Nhật Chúa Chiên Lành. Bản văn Hy Lạp nói Chúa Chiên Lành là một mục tử sinh
đẹp và quí phái, Người biết đoàn chiên của Người rất rõ ràng tỉ mỉ. Chúa Giesu
đã biết chiên của Chúa, ân cần lo lắng và yêu thương chúng. Chúa dùng ẩn dụ này
để xác quyết với chúng ta là hãy tin tưởng hoàn toàn nơi Người. Xác quyết này
còn có một ý nghĩa vượt lên trên cả những gì gọi là dịu dàng, cảm mến và
yêu thương. Nó vửa bi ai vừa hùng tráng, vừa sáng chói vừa vĩ đại đến độ mục tử
đã tự hiến mạng sống mình, chết cho đoàn chiên.
Không giống như kẻ làm thuê ăn
lương, Chúa Chiên Lành đã hiến mạng sống mình cho đoàn chiên vì tình yêu. Ngược
lại, chiên phải có trách nhiệm đối với mục tử. Chiên là đối tượng của tình yêu
và nỗi ưu tư của Chúa. Do đó sự tận hiến của mục tử cho đoàn chiên là hoàn toàn
vô vị lợi. Chúa chiên thì sẵn sàng chết vì chiên chứ không bỏ chiên mà chạy khi
gặp nguy khốn. Đối với kẻ làm thuê, chiên chỉ là phương tiện, một loại hàng trao
đổi, được trông coi gìn giữ vì chúng đem lại lợi nhuận, cho len và thịt.
TÌNH
YÊU CỦA NGƯỜI MỤC TỬ
Vẻ tươi đẹp sáng chói của
Chúa Chiên Lành thể hiện qua hai chữ “Tình Yêu”. Vì yêu mà Chúa
Giesu đã hiến mạng sống mình cho từng con chiên một, cho mỗi một người chúng
ta. Chúa đã thiết lập một giây liên hệ tình yêu trực tiếp giữa Chúa và cá nhân
mỗi người chúng ta. Tình yêu sáng chói và dịu hiền ấy có sức quyến rũ làm cho
chúng ta yêu mến Chúa. Từ đó, trong chúa Giesu, chúng ta khám phá ra được Thiên
Chúa Cha và Thiên Chúa Con cũng là những mục tử luôn luôn săn sóc gìn giữ chúng
ta. Các ngài biết chúng ta và yêu thương chúng ta cả những khi chúng ta bướng
bỉnh, cứng đầu cứng cổ, cố tình câm điếc không chịu nghe lời và nghi hoặc.
Có những
tín hữu coi những nhu cầu của mục tử là ưu tiên, dân chúng và tín hữu chỉ là
phương tiện để làm cho người mục tử / lãnh đạo được hài lòng vui sướng. Họ đã
coi mục tử là chính và chiên là phụ. Trong khi đó mục đích của những bài đọc
Chúa Nhật hôm nay là chiên và sự an toàn của chiên là chính, mục tử chỉ là
phương tiện để bảo đảm cho cứu cánh, tức sự an vui hạnh phúc của đoàn chiên.
Chiên phải ưu tiên, mục tử là cuối cùng, đúng như Tin Mừng Gioan đã nói về hình
ảnh Đức Giesu là mục tử đã hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên.
ƠN GỌI
LÀM MỤC TỬ
Chúa Nhật này cũng là ngày
cầu nguyện cho ơn gọi trên toàn thế giới. Các bài đọc hôm nay là những lời cầu
khẩn xin Chúa ban mùa gặt dồi dào và Giáo Hội sai thêm thợ gặt đến với đồng lúa
mênh mông của Chúa. Như một nghệ thuật chỉ huy, đức Giesu cho chúng ta thấy Tình
Yêu phải là lý do độc nhất thôi thúc chúng ta thi hành sứ mạng mục vụ, đặc biệt
mục vụ của người mục tử. Người cũng khẳng định không có một ngoại lệ hay
miễn trừ nào đối với các mục tử nắm chức lãnh đạo chỉ huy.
Nếu những con chiên ở ngoài
đoàn chiên, dù chúng không thuộc về đoàn chiên của mình, vẫn phải ưu tư về
chúng, đi tìm kiếm chúng, nuôi dưỡng và giúp đỡ chúng được an sinh đầy đủ. Đừng
vô cảm. Rồi đem chúng về xum họp với đoàn chiên của mình để có một đoàn chiên
và một Chúa Chiên mà thôi. Yếu tố thôi thúc bao chùm tất cả -ngoài vấn đề công
lý xã hội, công bằng luân lý, sửa đổi chính trị sai lầm- vẫn là Tình Yêu. Chỉ
có tình yêu mới có thể vẽ nên một vòng tròn thu gọn tất cả mọi người vào bên
trong.
Mục tử thì có quyền trên
chiên. Khi ngắm nhìn đức Giesu là Chúa Chiên Lành, người mục tử phải nghĩ đến
những kẻ mà mình đang thi hành quyền lực và coi sóc. Họ là những trẻ em, ông
già bà cả, những kẻ tàn tật, những cộng sự viên, các đồng nghiệp, những kẻ khốn
cùng, những kẻ bị áp bức, những dân oan …đang cầu mong sự an ủi cứu giúp của
mình, những kẻ đang đặt hy vong nơi mình để có những nhu cầu thiết yếu cả vật
chất lẫn tinh thần. Không cần biết mình khoác trên người tước hiệu gì, cái gậy,
cái mũ, áo hồng, áo đỏ, áo tím, áo đen, áo trắng, áo nâu và những thần dân ở
quanh mình, tất cả những thứ đó không thể là khí cụ của áp bức, ta đây, mà phải
là biểu tượng của hy sinh và hiến tặng. Những bài đọc hôm nay thôi thúc chúng
ta xin Chúa tha thứ cho những sai lầm, những thiếu sót trong việc đáp ứng những
đòi hỏi của người mục tử đối với đoàn chiên mà chúng ta đang săn sóc, đồng thời
xin thêm hồng ân để trở nên những mục tử tốt, sửa sai cách nhìn của chúng ta
cho giống Đức Giesu là Chúa Chiên Lành biết rõ những chiên khác không thuộc
về đoàn chiên này không phải là chiên lạc mà là chiên của Chúa nhưng đã xa lạc
Chúa vì chúng ta.
ĐÔI LỜI KẾT
Nhà nhân chủng học cho biết
người chăn chiên / mục tử phải đứng giữa hay đúng hơn đứng ở cả hai bên, phía
người săn bắn và phía người lo cho mùa màng phát triển để liên kết hai bên lại
với nhau. Do đó, người mục tử là biểu tượng của kết hợp mọi xung khắc thành một
trong Chúa. Điều mà các dân ngoại thời sơ khai cũng như hiện nay coi như xa lạc
thì người tin hữu phải thu nhặt lại vào trong vòng thực tế của đức Giesu là
đấng hòa giải vĩ đại. Người là Chúa Chiên Lành, đấng ở giữa mọi sung đột để tạo
hiệp nhất và hòa bình an vui.
Mong rằng mọi tín hữu đều cố
gắng trở thành những mục tử tốt của Giáo Hội toàn cầu. Thế giới ngày nay và
Việt Nam
chúng ta hiện đang có những xung khắc làm khổ tâm nhiều người, chớ gì Chúa dùng
chúng ta như những khí cụ hòa giải và sửa đổi hầu thiết lập vẻ đẹp tươi sáng,
hiệp nhất, hòa bình, tự do no ấm và thương yêu.
Fleming Island, Florida
April 21, 2021
NTC