A. Các Dòng Thuộc Giáo Phận Địa Phương 10. Dòng Mến Thánh Giá Cái Nhum (1800)
Quá trình thành lập
Hội dòng Mến Thánh Giá Cái Nhum được thành lập ngày 16/6/1800 tại Cái Nhum, thuộc giáo phận Vĩnh Long, được coi là cố cựu nhất trong 4 hội dòng miền Nam (Đàng Trong): Cái Nhum, Cái Mơ, Thủ Thiêm, Chợ Quán.
Trong quá khứ, các nữ tu hân hoan, vì khi Thánh Philiphê Phan Văn Minh tử vì đạo vì bị trảm quyết tại Đình Khao, thi hài ngài được chuyển về đất Cái Nhum ngay trong đêm. Các chị em được nhìn thấy tận mắt xác thánh và lén thấm máu của ngài.
Tại đây, Hội dòng cũng đón tiếp Giám Mục Ngô Đình Thục và một số linh mục cùng chủng sinh miền Bắc đến tá túc trong một thời gian dài. Dòng đã trải qua nhiều giai đoạn điêu đứng gần như bị tan rã, nhưng các nũ tu cố vượt thắng, đối phó anh dũng với sóng gió, bão táp, cam chịu nghèo khó.
Ngày nay, Hội dòng có bô mặt hân hoan nhờ nỗ lực hội nhập, theo các cố gắng vất vả của nữ tu tiền nhân và các ân nhân xa gần. Trong 36 năm liền không có nhà nguyện, các nữ tu đã xoay sở xây dựng được một nhà nguyện như ước mong tuy nhỏ bé khiêm tốn.
Đặc biệt Hội Dòng Mến Thánh Giá Cái Nhum đã hệ thống hóa ổn định nhiều chi tiết thực tế về nếp sống cụ thể trong nhiều bộ phận của nhà dòng.
Hiện nay, Hội dòng sinh hoạt trong 44 cộng đoàn thuộc ba giáo phận Vĩnh Long Sàigòn và Đàlạt.
Hội dòng có 115 nữ tu khấn trọn, 66 khấn tạm, 16 tập sinh, 15 tiền tập, 82 đệ tử.
Địa chỉ Liên Hệ là Dòng Mến Thánh Giá Cái Nhum, Xã Long Thới,Huyện Chợ Lách, Tỉnh Bến Tre. Đt: 075 873 139. Email: mtgcainhum@gmail.com
Tổng phụ trách là nữ tu Maria Nguyễn Đại Hiệp, sinh 29/8/1944, khấn dòng 26/7/1967.
11. Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm (1840)
Trước đây, Thủ Thiêm là một khu rừng nhiều cọp beo, nằm ven sông Sài gòn ; chỉ có lác đác vài túp lều tranh của những người đốn củi.
Hội dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm được thiết lập năm 1840 tại Thủ Thiêm. Có hai chị em tên là Giuse và Matta, vì bị bắt đạo đời vua Minh Mạng (1820-1840), chạy từ Nha Trang vào Bến Thành, Saigon. Chị Matta đến Thủ Thiêm và lần hồi lập được Tu viện. Theo truyền thuyết để lại, chiếc chòi lá đầu tiên được dựng bên cạnh gốc me lịch sử ở phía Đông Nam tu viện (gốc me ấy vẫn còn cho đến hôm nay).
Từ năm 1833, Minh Mạng (1820-1840) ban hành sắc dụ cấm đạo nghiêm khắc, nên bắt giải tán hai dòng Mến Thánh Giá Tân Triều và Lái Thiêu. Các nữ tu tản mạn mỗi người mỗi nơi.
Trong dòng người di tản, một số nữ tu chọn Thủ Thiêm làm nơi dừng cân và tái lập cuộc đời tu trì.
Ơn gọi và tính cách Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm có những đặc điểm chung với các Hội dòng Mến Thánh Giá Khác: Bản sắc Á Đ ông, chiêm niệm và hoạt động trong Chúa Giêsu Thánh Giá, để yêu mến phục vụ đồng loại và phụng sự Thiên Chúa Cứu Độ qua Chúa Giêsu Kitô, tham dự vào sứ mạng của Ngài.
Hiện tại, chị em MTG Thủ Thiêm đang dấn thân phục vụ trong 60 Giáo xứ thuộc 10 Giáo phận : Tp HCM, Xuân Lộc, Bà Rịa Vũng Tàu, Mỹ Tho, Vĩnh Long, Long Xuyên, Phú Cường, Đà Lạt, Lạng Sơn và Portland, bang Oregon tại Hoa Kỳ.
Các nữ tu Thủ Thiêm đã và đang thưc hiện những công việc cụ thể như: dạy Giáo lý, hướng dẫn các Hội đoàn, Phụ trách Ca đoàn, phục vụ phòng Thánh, dạy học, phục vụ bệnh nhân, ...
Riêng về xã hội: vùng đất Thủ Thiêm có nhiều nhu cầu, vì là nơi dừng chân của nhiều người nghèo, dân tứ xứ, đủ mọi hạng, có cuộc sống không ổn định. Hội dòng đã có những hình thức phục vụ đa dạng, như lớp học tình thương, quỹ tín dụng, các lớp dạy may, thêu, đan và vi tính miễn phí, giúp cai nghiện ma túy,...
Truyền thống trên 160 năm qua của Hội dòng không ngừng mời gọi các chị em tiếp nối và trung thành với hình ảnh của người nữ tu đơn sơ, khiêm tốn, giản dị, bình dân. Các nữ tu sống giữa những người nghèo, chấp nhận đời sống đạm bạc. Các chị em cố thích nghi với mọi hoàn cảnh, sẵn sàng đi phục vụ truyền giáo ở những nơi xa xôi, hẻo lánh, nhất là khi phải bù đắp cho các Linh mục thiếu vắng ở những vùng ấy.
Về nhân sự hiện nay, Hỗi dòng có 380 Nữ tu khấn trọn và khấn tạm, 45 Tập sinh, 46 Tiền Tập, 66 Thanh Tuyển, (tài liệu của Niên Giám 2005 ghi: Về nhân sự, Hội dòng có 281 nữ tu khấn trọn, 61 khấn trạm, 30 tập sinh, 38 tiền tập, 50 đệ tử.)
Địa chỉ Nhà Mẹ: 76 Khu Phố 1, Phường Thủ Thiêm, Quận 2, Tp HCM. Đt: 8 7400029. Tổng Phụ Trách: Nữ tu Agata Trần Thị Xanh, sinh 26/2/1942, khấn 11/5/1966.
12. Dòng Mến Thánh Giá Cái Mơn (1844)
Hội dòng Mến Thánh Giá Cái Mơn được Giám Mục Dominique Lefèbvre Ngãi thiết lập tại Cái Mơn năm 1844.
Dưới Thời Thiệu Trị (1841-1847), chiến dịch bắt đạo có phần giảm bớt. Trong tình hình đó, Giám mục D. Lefèbvre thấy cần có nhiều nữ tu Mến Thánh Giá cộng tác trong việc truyền giáo, đã sai 4 nữ tu thuộc cộng đoàn Cái Nhum đến Cái Mơn thành lập cộng đoàn mới.
Mùa thu năm 1844, bốn nữ tu đến tạm trú trong nhà ông Trùm Bốn. Sau đó, linh mục Fontaine Phẩm cho thiết lập một nhà lá đơn sơ bến kia sông nhà thờ Cái Mơn cho các nữ tu này.
Tháng 10 năm đó, Giám Mục Ngãi bị bắt tại Cái Nhum, còn các nữ tu ở Cái Nhum phải rút về trú Cái Mơn.
Năm 1846, Cái Mơn bất ổn khiến cộng đoàn Cái Mơn lại chuyển về Cái Nhum.
Năm 1847, Giám mục Ngãi lại cho bốn nữ tu nhà Lái Thiêu đến Cái Mơn, qui tụ các nữ tu đã tản mạn ở nhiều nơi chung sống trong một nhà.
Năm 1851, Giám Mục JC Miche Mịch thấy cộng đoàn khá đông người, đã đặt chị Maria Lành làm Bà Nhất và Maria Trinh làm Bà Nhì để điều khiể Hội Dòng. Các chị trở thành những Bề Trên tiên khởi của Hội dòng chính thức mang tên Dòng Mến Thánh Giá Cái Mơn.
Câu nói “Tất cả cho truyền giáo, hy sinh cho truyền giáo” trở thành châm ngôn hướng dẫn hội dòng
Theo bản tin ngày 20/10/2007 của Công Ty Rau Hoa Quả Việt Nam ở tỉnh Bến Tre, Hội dòng mến Thánh giá Cái Mơn đang thử nghiệm mô hình trồng hoa lan, đặc biệt là loại lan Mokara trên vùng thổ nhưỡng Vĩnh Thành, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre> Đây là một hoạt động truyền giáo hội nhập rất đặc biệt nhưng thiết thực trong đời sống xã hội.
(http://www.rauhoaquavietnam.vn/default.aspx?tabID=1&ID=
7&LangID=1&NewsID=3436)
Các chị em nữ tu trong Hội Dòng được sai đến phục vụ tại 115 điểm truyền giáo thuộc Giáo Phận Vĩnh Long, gồm 4 tỉnh: Vĩnh Long, Trà Vinh, Bến Tre, một phần của tỉnh Đồng Tháp và 1 vài cộng đoàn ngoài giáo phận như TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu.
Hiện nay Hội Dòng có 313 Nữ tu Khấn Sinh, trong số này 48 nữ tu già yếu, bệnh tật đang hưu dưỡng tại nhà Mẹ. Nhà Tập có 118 em (Thử sinh và Tập Sinh). Có 93 em Đệ Tử (đang học theo chương trình phổ thông cấp II III, một số theo học các trường Cao Đẳng và Đại Học). Tổng số có 524. (Theo Niên Giám 2005, Số tu sĩ của Hội dòng này gồm có 239 người khấn trọn, 70 khấn tạm, 18 tập sinh, 25 tiền tập, 120 đệ tử.)
Địa chỉ Nhà Mẹ: Ấp Vĩnh Bắc, xã Vĩnh Thành, Huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre. Đt: .75 875146. Email: caimonmtg@hcm.vnn.vn . Tổng Phụ Trách: Nữ tu Maria Anê Nguyễn Thị Phụng, sinh 10/5/1946, khấn 26/7/1968.
13. Dòng Mến Thánh Giá Chợ Quán (1852)
Hội dòng Mến Thánh Giá Chợ Quán được thiết lập năm 1852. Giám Mục D. Lefèbvre Ngãi đã chỉ định 5 nữ tu Cái Mơn đến thiết lập dòng Mến Thánh Giá Chợ Quán tại địa điểm hiện nay ở đường Trần Bình Trọng, Sáigòn 5. Hội dòng có 54 cộng đoàn trong năm giáo phận Sàigòn, Mỹ Tho, Phú Cường, Xuân Lộc, Đà Lạt.
Về nhân sự, Dòng có 262 nữ tu khấn trọn, 68 tạm khấn, 22 tập sinh, 26 tiền tập, 50 tìm hiểu.
Địa chỉ: 118 Trần Bình Trọng, P. 2, Q. 5, Tp HCM. Đt: 08 9234482/9231484. Email: maryhien@yahoo.com . Tồng phụ trách; Nữ tu Maria Phạm Thị Hiền, sinh năm 1950, khăn dòng 1971.
14. Dòng Mến Thánh Giá Tân An (Gp Mỹ Tho, 1960).
Dòng Mến Thánh Giá Tân An thuộc Gp Mỹ Tho, được khai sinh dưới thời Giám Mục Giuse Trần Văn Thiện.
Năm 1960. Giám Mục Trần Văn Thiện cử nhiệm giao trọng trách lập một dòng nữ tại giáo phận.
Năm 1965, Giám Mục chỉ thị xúc tiến thi hành kế hoạch. Giáo phận cho xây dựng cơ sở đầu tiên. Tu viện thành hình và bắt đầu hoạt động. Ngày 14/1/1968, tu viện Mến Thánh Gía Tân An được chính Khâm sứ Tòa Thánh Angelo Palmas chứng thực và chúc lành. Vào thời gian đó, hôi dòng có 6 em đệ tử, buối ban đầu có một nữ tu phụ trách do bề trên tu viện Mến Thánh Giá Tân An.
Tòa Thánh chấp thuận đơn xin lập dòng của Giám Mục Trần Văn Thiện, Hồng Y Angelo Rossi, Tổng Trưởng Bộ Truyền Bá Tin Mừng cho các dân tộc, ký ngày 22/12/1973 theo sắc lệnh số 6632/73.
Ngày 15/8/1976, Giám Mục Trần Văn Thiện ủy quyền cho Linh Mục Antôn Lê Quang Thạnh tiếp nhận lời khấn đầu của 8 nữ tu. Trong hoàn cảnh khó khăn, kế từ sau biến cố 30/4/1975, Hội dòng không có ơn kêu gọi nào, các nữ tu còn lại vẫn kiên trì trong ơn gọi và tiếp tục tổ chức lễ khấn hằng năm.
Năm 1988, lần đầu tiên hội dòng tổ chức mừng lễ khấn trọn với Giám Mục Anrê Nguyễn Văn Nam chứng tá tiếp nhận.
Hội dòng hiện nay có 10 cộng đoàn tại các giáo điểm khác nhau : Đông Hòa (tền Giang), Tân Phước (Tiền Giang), Vĩnh Kim (Tiền Giang), Trung Lương (Tiền giang), Hiệp Hòa (Long An), Nước Trong (Long An), Tân An (Long An), và hai trụ sở Hậu Nghĩa (Long An), Nam Hà (Tp. HCM).
Về nhân sự, hội dòng có 20 nữ tu khấn trọn, 7 khấn tạm, 12 tập sinh, 8 tiền tập, 50 đệ tử.
Địa chỉ Nhà Mẹ : 382, Quốc lộ số 1, Phường 4, thị xã Tân An, tỉnh Long An. Dt : 072 826819. Email : mtgtanan@hcm.vnn.vn . Bề Trên đương nhiệm: Nữ tu Maria Đinh thị Mát.
Phụ Trách : Nữ tu Maria Đỗ Thị Thúy Nga
http://www.v2.hdgmvietnam.org/Default.aspx?tabid=91&mid=
414&ArticleListPK=220
15. Dòng Mến Thánh Giá Cần Thơ (1961)
Dòng Mến Thánh Giá Cần Thơ được Giám Mục Phaolô Nguyễn Văn Bình thành lập năm 1975 tại Sóc Trăng nhằm đáp ứng nhu cầu truyền giáo trong giáo phận. Ngài là giám mục đầu tiên của Giáo phận Cần Thơ.
Năm 1961, Giám mục Philiphê Nguyễn Kim Điền đã giúp một Nhóm người sống theo tinh thần Mến Thánh Giá.
Ngày 11/5/1971, Giám mục Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang đã ký văn bản thiết lập hội dòng này và Giám Mục Emmanuel Lê Phong Thuận đã phê chuẩn Hiến Chương của dòng ngày 16/9/2000.
Đây chính là Kim Chi Nam hướng dẫn các nữ tu sống theo tôn chỉ mục đích và sứ mạng theo linh đạo dòng Mến Thánh Giá, theo tinh thần hình thành từ Giám Mục sáng lập năm 1670 tại Việt Nam.
Hội dòng này có nhà mẹ tại Sóc Trăng, một cộng đoàn tại só 2A đường Lương Hữu Khánh, Q. 1 Tp HCM và 18 cộng đoàn khác đang phục vụ tại giáo phận Cần Thơ.
Về nhân sự, hiện nay dội dòng có 79 nữ tu khấn trọn, 14 khấn tạm, 11 tập sinh, 45 đệ tử.
Địa chỉ : 99 Lương Định Của, thi xã Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng. Đt : 079 820484. Email : hdmtgct@hcm.vnn.vn . Tổng Phụ Trách : Nữ tu Marie Denise Lê Thị Đành, sinh 1946, khấn 1967.
http://www.v2.hdgmvietnam.org/Default.aspx?tabid=91&mid
=414&ArticleListPK=218
16. Dòng Mến Thánh Giá Phan Thiết (1975)
Hội dòng Mến Thánh Giá Phan Thiết nguyên là một số nữ tu thuộc Hội dòng Mến Thánh Giá Huế làm thành. Vì nhà cửa đổ nát trong biến cố 30/4/1975, một số nữ tu Huế đã di tản vào Hàm Tân, Bình Thuận và tá túc tại cô nhi viện Trinh Nữ, một cơ sở thuộc hội dòng trong giáo xứ Tân Tạo, giáo phận Phan Thiết.
Vài nét lịch sử hình thành
1. Năm 1789 Giám mục Gioan Labartette thành lập các Tu viện tại Quảng Bình: Mỹ Hương, Trung Quán, Sáo Bùn và Kẻ Bàng.
Ngày 13/9/1885, Văn Thân đốt cháy Tu viện Mỹ Hương, khoảng 50 chị được cứu sống tạm trú tại Sáo Bùn.
Tháng 6/1886, cơ sở Sáo Bùn bị bách hại, các nữ tu về tạm trú tại Kim Long ( Huế )
2. Tháng 7/1954, Nhiều nữ tu di cư vào Huế và định cư tại Thanh Tân. Đó là Dòng MTG Tam Toà - Thanh Tân
Năm 1967 một số nữ tu MTG Thừa sai Huế ở Tam Toà- Xuân Long vào Bình Tuy để nuôi dưỡng cô nhi tại Cô nhi viện Trinh Nữ - Bình Tuy (nay là Tân Tạo). Hè năm 1971 theo lời mời của Đức Giám Mục Nha Trang - ĐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, chị Tổng viện trưởng đã cử thêm 4 nữ tu vào phục vụ tại giáo xứ Võ Đắc (huyện Đức Linh- tỉnh Bình Thuận).
4. Tháng 3/1975 chiến tranh bùng nổ ở Quảng Trị - Thừa Thiên Huế, các nữ tu theo dòng người di tản dần vào Nam. Sau ngày giải phóng 30/4/1975 một số đông nữ tu ở luôn tại Cô nhi viện Trinh Nữ (tiền thân của Nhà mẹ HDMTG Phan Thiết).
Ngày 30/4/1975: Hoà Bình tái lập. Cơ sở tại Xuân Long - Huế bị đổ nát. Khoảng 40 nữ tu dừng chân, tạm trú tại Cô Nhi viện Trinh Nữ - Bình Tuy và tiếp tục đời sống tận hiến và tông đồ trong môi trường mới.
Như thế, Hội Dòng Mến Thánh Gía Phan Thiết vốn là hậu sinh của Tu viện Mến Thánh Gía Thừa sai Huế.
5. Ngày 29/10/1983, do quyết định số 5105/83 của Bộ Truyền Bá Tin Mừng các dân tộc, Giám Mục Nicola huỳnh Văn Nghi, giám mục giáo phận Phan Thiết đã chính thức nhận Nhóm nữ tu nói trên nhập Giáo Phận Phan Thiết và thành một Hội dòng của Giáo Phận.
Ngày 29/10/2008 là ngày Hội Dòng MTG Phan Thiết tròn 25 tuổi – 25 năm hình thành và phát triển cũng là 25 năm đầy ân sủng Thiên Chúa. Rạng rỡ trong tuổi 25, tâm hồn các Nữ Tu MTG Phan Thiết chan hòa niềm tri ân cảm tạ.
Dòng Mến Thánh Giá Phan Thiết khai mạc Năm Toàn Xá từ ngày 20/2/2007 đến 12/2/2008.
Trước Thánh lễ mừng lễ Thánh Giuse ngày 19/3/2007, Hội Dòng giãi bày khái quát quá trình hình thành và phát triển của Hội Dòng trong 25 năm qua. Giám Mục Phaolô Nguyễn Thanh Hoan, Giáo Phận Phan Thiết đồng tế với 40 linh mục trong và ngoài giáo phận. Đông đảo Nữ tu của Hội dòng và khách mời cùng hiệp thông trong lời tạ ơn Thiên Chúa, tạ ơn Thánh Cả Giuse
(http://gpnt.net/diendan/showthread.php?t=2854)
6. Trong lễ kỷ niệm 25 năm thành lập nhân ngày lễ mừng kính Thánh Giuse, Dòng MTG Phan Thiết đặc biệt tri ân Giám Mục Nicolas Huỳnh Văn Nghi và giáo phận Phan Thiết.
Ngày 17 tháng 4 năm 1984 Giám mục Phan Thiết ra Quyết định số 17 thiết lập theo Giáo Luật Tu viện Mến Thánh Giá Phan Thiết:
“Chấp thuận theo yêu cầu của Đức Giám Mục Phan Thiết nhận chị em Tu viện MTG Thừa sai Huế - Bình Tuy sống vĩnh viễn và phục vụ suốt đời tại Giáo phận”.
Đây chính là ngày sinh nhật của HDMTG Phan Thiết Từ ngày đó, Hội Dòng Mến Thánh Giá Phan Thiết được mọi người trong Giáo phận quan tâm ưu ái, chan hoà khích lệ. Niềm lưu luyến tình Huế đã phôi phai dần, phần lớn trái tim giờ đây dành cho Phan Thiết thân yêu.
Giám Mục Nicolas đã chỉ định cha Phêrô Phạm Tiến Hành chính thức làm Tuyên Uý của Hội Dòng. Các linh mục giáo sư không quản ngại, vẫn đều đặn tận tình dạy dỗ, khai thông đời sống tu trì cho các nữ tu MTG trong hoàn cảnh khó khăn.
Nữ tu Catarina Hồ Thị Khánh, một vị Bề trên khả kính khả ái, đã lèo lái con thuyền Hội Dòng vượt bao sóng gió suốt một chặng đường dài. Nhiều lần tái nhiệm nhưng chị em vẫn ước ao được chị cầm lái con thuyền.
Từ khi đó, Hội dòng liên tục đi vào nền nếp ổn định và phát triển trong các nỗ lực, theo kịp với các hội dòng khác, đáp ứng nhu cầu của xã hội và giáo hội trong thế giới ngày nay.
Về nhân sự, Hội dòng có 87 nữ tu khấn trọn, 86 khấn tạm, 32 tập sinh, 52 đệ tử, 64 dự tu.
Địa chỉ Nhà Mẹ: Đội 3, Thôn 1, Tân An, HT 5, Hàm Tân, Bình Thuận. Đt: 062 870660. Email: hdmtgpt@yahoo.co.uk . Bề Trên đương nhiệm: Nữ tu Anna Nguyễn Thi Tứ, sinh 1948, khấn 1970.
