Khi Giuse kết hôn với Maria thì Maria đã mang thai Đức Giêsu do quyền năng Chúa Thánh Thần, chứ không phải do ông Giuse. Điều này trước tiên đã làm cho Đức Maria bối rối trong ngày sứ thần báo tin : "việc ấy xảy ra cách nào, vì tôi không biết đến việc vợ chồng"(Lc 1,34). Đức Maria rất đỗi hoang mang, sợ hãi, do dự vì Mẹ đã đến tuổi khôn phân biệt, đã hiểu biết, tự do về đời sống độc thân và đời sống kết hôn.

Kế đến, thánh Giuse khi biết Đức Maria đã thụ thai do quyền năng Chúa Thánh Thần nên không muốn tố giác bà, định tâm bỏ bà cách kín đáo vì ông là người công chính (x.Mt1,18-24). Thánh Giuse lúc này hết sức băn khoăn, nghĩ ngợi, khó xử. Một đàng phải tôn trọng ý muốn của Thiên Chúa thì lại gặp khó khăn cho bản thân ông và Đức Maria. Đàng khác phải bảo vệ danh dự, uy tín cho Đức Maria một cô gái trẻ chưa kết hôn mà đã mang thai, nếu người ngoài biết họ tố cáo thì theo luật Đức Maria sẽ bị ném đá cho chết. Giải pháp sau cùng của Giuse là 'đánh bài chuồn' - bỏ đi cách kín đáo là xong tội! Câu chuyện lại không dừng ở đây, mà mở ra như một vở kịch nhiều màn diễn hấp dẫn sau.

Đang khi Giuse định tâm như vậy, sứ thần hiện ra chặn đầu ngay: 'này Giuse là con cháu Đavít, đừng ngại đón bà Maria vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần...' (Mt 1, 20). Chuyện tình của chàng trai Giuse và cô gái Maria tưởng chừng bị gián đoạn, hôn ước tưởng không thành, mái ấm gia đình tưởng như không thể hoà hợp được ; không phải vì lý do sức khoẻ, tuổi tác, hoàn cảnh kinh tế, sắc đẹp giữa hai bên chênh lệch mà là lý do thiêng liêng sâu xa bên trong tâm hồn không bộc lộ với loài người được. May thay có sứ thần Thiên Chúa đứng ra làm trung gian nối kết, mối lái, làm chứng cho cuộc tình này đến hồi kết thúc tốt đẹp.

Qua đây, chúng ta rằng cả Giuse và Maria đều là những người rất mực công chính, thánh thiện trước mặt Thiên Chúa nên mới được Ngài ngỏ lời trao cho trách nhiệm cao cả, nặng nề là cộng tác vào việc sinh thành và dương nuôi Đấng Cứu Thế. Đồng thời cho thấy Giuse và Maria là những người có đầy đủ sự hiểu biết trong việc chọn lựa quyết định thành hôn. Điều này được thấy qua thái độ suy nghĩ, trăn trở, ưu tư, lo sợ và bối rối trước tin báo của sứ thần cho hai người.

Quả thật, người công chính thánh thiện không dám liều lĩnh, vội vàng bừa bãi trong những công việc mình chưa hiểu biết đầy đủ. Tốt hơn là cầu nguyện, ngỏ lời tham khảo ý muốn của Thiên Chúa rồi mới đi đến hành động.

Giuse và Maria tôn trọng ý muốn của Thiên Chúa trước, bằng cách đối thoại, lắng nghe sứ thần, rồi mở lòng ra đón nhận biến cố, sự kiện trong thái độ tin tưởng và vâng phục tuyệt đối. Giuse và Maria cũng rất tôn trọng nhau. Maria thì âm thầm kín đáo đúng cung cách của một phụ nữ Á đông ; mặc dù Mẹ biết đón nhận một bào thai trong hoàn cảnh môi trường xã hội văn hoá bấy giờ là rất phức tạp, khó khăn, phải mang án tử như chơi. Cũng như danh dự của mình sẽ bị tổn thương nặng nề mà liệu có ai hiểu thấu chăng? Nhưng thái độ tin tưởng và vâng phục đã giúp Đức Mẹ vượt qua tất cả.

Giuse tôn trọng danh dự và tính mạng cho Maria bằng cách không làm ầm ã, không nói với người khác về chuyện này mà chỉ biết chịu đựng, phó thác đúng tư cách là người chồng người cha tương lai cho Chúa Giêsu.

Như vậy, việc Chúa Giêsu nhập thể làm người đi vào trần gian đã gặp khó khăn ngay từ giây phút đầu tiên. Khó khăn do con người, môi trường xã hội, văn hoá, chính trị, pháp luật và tôn giáo kể cả sau này khi Chúa Giêsu sinh ra cũng vậy, rồi lớn lên cũng thế. Sự khó khăn trở ngại này nói lên tính cách mầu nhiệm của việc Thiên Chúa làm người gọi là mầu nhiệm nhập thể. Dầu sao Thiên Chúa vẫn biết rằng : ý muốn, kế hoạch và sáng kiến của Ngài đưa ra thường bị con người từ chối thậm chí phá vỡ nữa. Nhưng tình yêu thì luôn mang nặng yếu tố châp nhận. Ơn cứu độ của Thiên Chúa bắt Ngài phải gánh chịu tất cả cho con người. Tiếp đến là bài học từ thái độ của Giuse và Maria : chúng ta phải tập đón nhận công việc, trách nhiệm với tất cả khả năng và sự hiểu biết. Không nên nhận trách nhiệm hay làm công việc được giao một cách mù quáng chỉ vì danh dự, vì tiếng khen hay tệ hơn vì lợi nhuận kinh tế.

Như thánh Giuse, chúng ta cũng đừng vội vàng phê bình, chỉ chích, nói xấu, tố cáo, bôi nhọ, kiện tụng hay lên án người khác khi chưa có sự hiểu biết chính xác, chưa có cơ sở vững vàng, chưa hiểu hưa sống hoàn cảnh của người ta. Tốt hơn là cứ âm thầm suy nghĩ cẩn thận, cầu nguyện sốt sắng chờ khách quan.

Thánh Giuse là người công chính, thánh thiện có lương tâm ngay thẳng mà còn gặp khó khăn trong việc giải quyết tình huống này; còn những người ác tâm, không có lương tâm, không thèm suy nghĩ tính toán thì họ sẵn sàng tiêu diệt trẻ vô tội, sẵn sàng bỏ bạn đời vì bất cứ lý do gì.

Đời sống hôn nhân gia đình ngày nay đang phải đối đầu với những khó khăn thử thách liên quan đến trách nhiệm làm vợ làm chồng, làm cha làm mẹ. Đôi khi người ta quyết định một cách vội vàng, hấp tấp gây đau khổ cho người bạn đời chỉ vì thiếu sự kính trọng trong lời nói, cử chỉ và hành vi thường ngày làm cho nếp sống gia đình bất an, bất ổn, bất hạnh. Đôi khi người ta khước từ sự sống, hắt hủi một trẻ thơ còn non nớt chỉ vì sợ hãi, thiếu suy nghĩ, thiếu trách nhiệm, thiếu lương tâm, thiếu việc cầu nguyện để lắng nghe ý Chúa. Nạn nạo phá thai tại Việt Nam chiếm tỉ lệ rất cao, rất đáng sợ trên thế giới mà người ta cứ cho là chuyện bình thường. Hôn nhân cưới hỏi bây giờ xem ra lỏng lẻo như trò chơi, như việc buôn bán ký gửi hàng hoá. Người ta không nhận ra nhau về phẩm giá làm người và tư cách sống. Sẵn sàng bỏ vì bất cứ lý do gì tạo nên một sự mất quân bình trong đời sống và cũng chẳng cần nghe ai, tham khảo tư vấn ai, chẳng cần ăn năn xưng tội. Đó là mối nguy cơ trầm trọng đe doạ hạnh phúc gia đình ngay từ trong trứng nước.

Chúng ta cần trở về với Lời Chúa để suy gẫm lại lối sống của mình. Cần nhìn vào đời sống của hai Đấng Thánh để uốn nắn lại lương tâm trách nhiệm và niềm tin của mình vào kế hoạch của Thiên Chúa an bài xếp đặt.

Mầu nhiệm Chúa nhập thể giúp chúng ta sống cho ra tư cách và phẩm giá làm người, làm con Chúa. Điều này mời gọi mỗi Kitô hữu phải ý thức và cố gắng vươn lên mỗi ngày để vượt qua mọi khó khăn trở ngại thì mới co thể đón nhận được thánh ý nhiệm mầu của Thiên Chúa.

Lm. Pet. Bùi Trọng Khẩn

www.trongkhan.net