Năm 2005 , Thomas L . Friedman xuất bản cuốn Thế Giới
Phẳng …
Một trong mười nhân tố giúp làm phẳng thế giới này : đó là sự
ra đời của mạng web do Tim Berners – Lee thiết kế vào năm 1991 …
Nhờ trang mạng toàn cầu www . này mà con người - dù ở bất
cứ ngõ ngách nào – cũng thấy gần gũi với nhau hơn … như cùng ở trên một mặt
phẳng …
Không dám đụng đến những lãnh vực lớn trong Thế Giới Phẳng
của L . Friedman … mà chỉ muốn mượn ý tưởng của ông để suy nghĩ đôi điều về
SÁNG & TỐI - PHẲNG & CONG trong câu nói của Chúa Giê-su :
“ Án phạt là Sự Sáng đã đến thế gian và người đời đã
yêu Sự Tối Tăm hơn Sự Sáng , vì hành động của họ xấu xa ! ” ( Gio 3 ,
19) .
Sáng & Tối : một cặp đôi tương phản … ở cùng một mặt
phẳng … và thuận theo tự nhiên của đất trời cũng như ý muốn của Tạo Hoá … Có
sáng vả có tối – có ngày và có đêm … như một qui luật nhằm tạo bình an và mọi
thuận lợi cho muôn loài muôn vật trên trần gian này … Tất cả những gì đi chệch
hay đi ngược lại với qui luật ấy sẽ gây trở ngại : một nơi chốn người ta tự tạo
để chỉ có ngày , không có đêm … thì con người và mọi thứ trong nơi chốn ấy sẽ
không bình thường , nghĩa là luôn ở mức thái quá … Những gì thái quá sẽ đưa đến
cuồng trí … rồi cuồng loạn … Người ta cũng thắp đèn, tạo ánh sáng 24 / 24 giờ
cho một số cây trái đâm bông , kết quả suốt bốn mùa nhằm mang lại nhiều lợi
nhuận …Tuy nhiên chắc chắn một điều là sẽ có vấn đề … không biết là gì … nhưng
chắc chắn sẽ có vấn đề … vì trái với qui luật của tự nhiên …Bản thân hoàn toàn
không có chút kinh nghiệm nào trong chuyện trái vụ , trái mùa hay những yếu tố
này nọ nơi mỗi loại trái cây … nhưng chỉ suy nghĩ rất cạn thôi : bắt cây trái đi
ngược lại với qui luật tự nhiên như thế thì chí ít ra chắc là trong các loại sản
phẩm không có được nhiều lắm những điều ích , điều bổ như tự nhiên muốn …và lợi
nhuận có thể tăng … nhưng bổ ích cho người tiêu dùng không biết có tốt lắm không
…
Phẳng & Cong : một cặp đôi đối kháng … không cùng trên một
mặt phẳng – đương nhiên rồi ! - và đây mới là vấn đề muốn bàn tới ở chỗ này…Cái
gì phẳng thì dễ nhìn , dễ thấy hơn … Cái gì cong thì khó nhìn , khó thấy hơn…
Câu chuyện Thế Giới Phẳng của L . Friedman đề cập đến
lãnh vực kinh tế nhiều hơn dựa trên tiến trình toàn cầu hoá mà L . Friedman tóm
lược thành ba kỷ nguyên phát triển : - kỷ nguyên I từ năm 1492 đến năm 1800 khi
Colombus tình cờ khám phá ra châu Mỹ : sự kiện này khai mở việc giao thương giữa
Thế giới Cũ và Thế giới Mới đồng thời cũng đưa đến tình trạng lan rộng chế độ
thực dân và sức mạnh cơ bắp …Toàn cầu hoá trong giai đoạn này ở cấp độ quốc gia
với nỗ lực vươn ra khỏi phạm vi biên giới lãnh thổ… - kỷ nguyên II từ năm 1800
đến khoảng năm 2000 : sự phát triển vượt bực của thông tin , vận tải , sự thống
trị của kinh tế cũng như ảnh hưởng chính trị của các công ty đa quốc gia trên
các chính phủ là tác nhân chủ yếu của toàn cầu hoá giai đoạn này … Các tập đoàn
kinh tế vươn mình và lan rộng nhằm phá vỡ các rào cản đưa đến sự hội nhập kinh
tế quốc tế … - kỷ nguyên III khởi sự từ những năm đầu của tk 21 khi mà mười
nhân tố lớn liên quan đến kinh tế và kỹ thuật khoa học trên thế giới cùng nhau
tác động , khiến cho các mô hình xã hội , chính trị bị thay đổi và thế giới trở
nên phẳng hơn bao giờ hết …
Một trong mười nhân tố L . Friedman đưa ra và là nhân tố đầu
tiên : đấy là Sự sụp đổ của Bức Tường Berlin vào ngày 9 tháng 11 năm 1989 và
sự lớn mạnh của phần mếm Windows … Hai sự kiện này “ làm nghiêng cán cân
quyền lực ” : cổ suý hướng phát triển thị trường tự do và cách quản lý từ cơ sở
lên trung ương chứ không theo chiều hướng ngược lại như vẫn có xưa nay … Tổ chức
hành chính và quản lý được thể hiện theo hướng nằm ngang chứ không theo trục
thẳng đứng : mọi người – tuỳ điều kiện và khả năng – được trao quyền tự do và
bình đẳng …
Đấy là mặt phẳng của Thế giới phẳng …
Trong buổi dâng Kinh Truyền Tin trưa Chúa Nhật mùng 9 tháng
11 năm 2014 , Đức Thánh Cha Phan-xi-cô chia sẻ : “ Bức tường này ( bức tường
Berlin) là biểu tượng của sự ngăn đôi thành phố và sự chia rẽ ý thức hệ của Âu
châu và toàn thế giới . Sự sụp đổ đó đã xảy ra một cách bất thình lình , nhưng
nó đã có thể xảy ra nhờ những dấn thân lâu dài và vất vả của của biết bao nhiêu
người đã đấu tranh , cầu nguyện , đau khổ , và nhiều người đã hy sinh mạng sống
. Trong số những người đó , thánh Giáo Hoàng Gioan-Phalo II đã có một vai trò
tác nhân . Chúng ta hãy cầu nguyện , để với sự trợ giúp của Chúa và sự cộng tác
của mọi người thiện chí , ngày càng được phổ biến một nền văn hoá gặp gỡ , có
khả năng đánh đổ tất cả mọi bức tường còn chia rẽ thế giới , và đừng xảy ra nữa
cảnh các người vô tội bị bách hại và bị giết chết vì niềm tin và tôn giáo của
họ . Ở đâu có một bức tường , là ở đó có con tim đóng kín . Chúng ta cần các cây
cầu chứ không cần các bức tường .”
Hay có thể nói như Tin Mừng : “ Và đây , án phạt là sự
sáng đã đến thế gian và người đời đã yêu sự tối tăm hơn sự sáng , vì hành động
của họ xấu xa . Thật vậy , ai hành động xấu xa thì ghét sự sáng và không đến
cùng sự sáng , sợ những việc làm của mình bị khiển trách . Ai hành động
trong sự thật thì đến cùng sự sáng để hành động của họ được sáng tỏ là
họ làm trong Thiên Chúa .” ( Gio 3 , 19 – 21) .
Năm 2000 , Quỹ Bill & Melinda Gates Foundation được thành lập
… Tháng 6/ 2008 , Bill Gates dần từ bỏ các công việc thường nhật của ông tại
Microsoft … Tháng 2 / 2004 , ông từ bỏ ghế chủ tịch Microsoft để chuyên lo việc
từ thiện …Ông đã quyết định dành 1 , 5 tỷ mỹ kim trích từ cổ phiếu của
Microsoft cho tổ chức từ thiện …Ông nói : “ Khi bạn sắp chết vì sốt rét, bạn
nhìn lên và thấy những chiếc khinh khí cầu phủ sóng Wi-Fi , tôi không chắc chúng
sẽ giúp bạn như thế nào . Khi một đưa trẻ bị tiêu chày , việc xem website không
giúp giảm tình trạng đó . Tôi là người có niềm tin lớn vào cuộc cách mạng công
nghệ , chắc chăn là thế rồi . Kết nối trung tâm y tế , kết nối trường học là
điều tốt , nhưng đó không thực sự dành cho các nước thu nhật thấp , trừ khi nó
giải quyết trực tiếp vấn đề bệnh tật .”
Phẳng thì có đấy … nhưng cong cũng rất cong
…
Mùa Chay của người Công Giáo giúp chúng ta nhìn lại chuyện
Phẳng và Cong này … Vì – thành thật mà nói – sóng WiFi phủ hầu như
khắp đất nước Việt Nam chúng ta , nhưng không giúp ích nhiều lắm cho quảng đại
quần chúng , ngược lại còn làm băng hoại nhiều thứ cả mặt thể chất lẫn tinh
thần … Lỗi không tại Mặt Phẳng , nhưng là do Lòng Cong …
Lm Giuse Ngô Mạnh Điệp .