Bạn trẻ mến,
Những ngày này – khi mà Đại Dịch lan rộng – khắp
nơi và không nề hà chuyện thời gian cũng như cực nhọc, rất nhiều bạn trẻ đã
tình nguyện đi vào “tâm dịch” để chung tay với những người chuyên môn lo cho
các bệnh nhân bị nhiễm…Từng ngày họ trân mình với những “công việc tạp vụ” vốn là những “công việc không tên nhưng ẩn chứa
nhiều nguy hiểm” để là những cánh tay,
những bàn tay tốt lành của Thượng Đế dành cho con cái loài người…Họ rất xứng
đáng với danh xưng “Những ngưởi trẻ dấn
thân”…Họ thật đáng trân trọng…
Thế nhưng, thưa bạn, dấn thân là gì ? Dấn thân
là một động từ diễn tả sự “lao vào”
một hoạt động hay một công việc nào đó, bất chấp gian nan, nguy hiểm…Đồng nghĩa
với dấn thân là “dấn mình”, là “chủ động đi vào chỗ nguy hiểm”…và cốt
lõi của sự dấn thân là sự “dám chịu
thiệt thòi” vì một lý tưởng nào đó nhằm mục đích mang lại lợi ích cho
người khác chứ không vì tư lợi và hư danh…
+ Và Đức Thánh Cha cảnh giác chúng ta về một hiện
tượng, đấy là có khá nhiều người trẻ “có nguy
cơ khép mình vào các nhóm nhỏ” nhằm “tránh
xa những thách đố của đời sống trong xã hội” giữa “thế giới đầy bạo lực và ích kỷ” hôm nay…Những người trẻ ấy ảo tưởng
rằng “mình đang sống tình huynh đệ, nhưng
có thể nhóm của họ chỉ là một sự nối dài chính cái “tôi” của họ”…Và “nếu họ
nghĩ ơn gọi giáo dân chỉ [đơn giản]
là một việc phục vụ [nào đó] bên
trong Hội Thánh (như đọc sách, giúp lễ, giáo lý viên…) mà quên rằng ơn gọi giáo dân trước hết là đức ái trong gia đình
và đức ái trong khung cảnh xã hội hoặc chính trị”…thì suy nghĩ đơn
giản ấy của họ thật sự là một điều đáng tiếc và nghiêm trọng, bởi sự dấn thân cụ
thể vốn là việc “ nhân danh đức tin để
xây dựng một xã hội mới, là sống giữa thế giới và xã hội để Phúc Âm hóa những
hoàn cảnh khác nhau, để phát triển hòa bình, sự sống chung, công lý, nhân quyền,
lòng nhân tử, và như thế [là để] mở rộng
Nước Chúa ở trần gian” [168]…
+ Đức Thánh Cha khuyến khích bạn trẻ chúng ta “hãy vượt ra ngoài các nhóm thân hữu” kiểu
ấy và xây dựng “tình bằng hữu trong xã hội,
tìm kiếm thiện ích chung”…Ngài thẳng thắn lên án mọi hình thức hiềm thù, bởi
“hiềm thù xã hội thì dẫn tới hủy diệt”
: Gia đình – quốc gia – thế giới…đều có thể bị hủy diệt vì hiềm thù…và “hiềm thù lớn nhất chính là chiến tranh”
… “Ngày nay, thế giới đang tự tàn phá bằng
chiến tranh”, đơn giản là vì những người gây chiến “không thể ngồi lại để đàm phán”…Cho nên – theo Đức Thánh Cha – người trẻ chúng ta “phải là những người có khả năng tạo ra tình bằng hữu trong xã
hội” – Nghĩa là người trẻ chúng ta phải “dấn thân” - phải “dám chịu thiệt thòi” để xã hội và con
người trong xã hội biết sống cho nhau – vì nhau – và vai kề vai…Đức Thánh Cha
biết và chia sẻ với bạn trẻ rằng “ điều
đó – tức là việc “tạo ra tình bằng hữu
trong xã hội” – là “điều không dễ
dàng”…bởi luôn “cần phải từ bỏ một điều gì đó” …và có thể gây chần chừ,. Nhưng Đức
Thánh Cha hiến kế : “ Nếu chúng ta làm thế
- tức là làm “điều không dễ” ấy – vì nghĩ
tới lợi ích của mọi người, có thể
chúng ta sẽ thực hiện được một kinh nghiệm tuyệt vời về việc bỏ qua một bên những khác biệt để cùng
nhau đấu tranh cho một mục đích chung”…Một cách rất dày dạn và nhiều trải
nghiệm, Đức Thánh Cha quả quyết việc “có
thể tìm ra được những tương đồng giữa rất nhiều khác biệt, trong nỗ lực dấn
thân và đôi khi vất vả để bắc những nhịp cầu, để kiến tạo nền hòa bình tốt đẹp
cho mọi người”…thì đấy là một “phép
lạ” - phép lạ của “nền văn hóa gặp gỡ
mà những người trẻ có thể mạnh dạn và say mê sống cho nó” – nghĩa là tạo
nên được “những tương đồng giữa những
khác biệt” , “bắc được những nhịp cầu
để kiến tạo hòa bình”…sẽ là động lực khiến người trẻ dấn thân và say mê sống,
bởi rất đẹp và rất gợi hứng [ 169]…
+ Đức Thánh Cha nhắc lại sự “thừa nhận” của Thượng Hội Đồng Giám Mục
Thế Giới về Người Trẻ rằng : “Sự dấn thân
xã hội là một nét đặc thù của
giới trẻ hôm nay, dù với những cách
thức khác so với trước đây” – có nghĩa là các Giám Mục tại các Giáo Phận
cũng như ở những nhiệm vụ khác nhau trong Giáo Hội “thừa nhận” rằng người trẻ
chúng ta luôn sẵn sàng để dấn thân
vào những hoạt động thiện nguyện, sẵn
sàng để trở thành một công dân tích cực và sống tình liên đới trong xã
hội…Tuy nhiên vẫn có một điều kiện, đấy là những người có trách nhiệm và là người
“lớn” cả về mặt tuổi tác lẫn trải nghiệm, chúng ta phải “đồng hành và khuyến khích người trẻ phát triển tài năng, năng lực và óc
sáng tạo, đồng thời thúc đẩy họ gánh vác trách nhiệm”…Sáng thứ ba / tuần X
/ B vừa qua, khi chia sẻ giáo huấn của Chúa Giê-su về chủ đề “ Anh em là muối cho đời…Anh em là ánh sáng
cho trần gian…(Mt 5 , 13 – 16), người viết có thuật lại hai mẩu chuyện nhỏ của
Đấng Đáng Kính Hồng Y Fulton Sheen trích từ tập “Đợi Chờ Chúa” : Có một cậu bé
giúp lễ ở Nam Tư… Buổi sáng nọ, cậu giúp lễ và lỡ tay làm bể bình đựng nước…Vị
chủ tế tức giận bợp cho cậu một bợp tai nảy lửa và hét lên : “Cút đi và đừng
bao giờ trở lại đây nữa…” Cậu bé đó đã không bao giờ trở lại nhà thờ nữa…và sau
này cậu trở thành nhà lãnh đạo nước Nam Tư Xã Hội Chủ Nghĩa…Cậu bé ấy tên là
Titô…Bản thân tôi cũng là một cậu bé giúp lễ và trong một Thánh Lễ Đại Triều do
một vị Giám Mục chủ sự, tôi lỡ tay làm bể bình đựng rượu…Tôi sợ xanh mặt…và các
bạn bảo là Đức Cha rất nghiêm khắc…Thế nhưng khi Thánh lễ xong, Đức Cha cho vời
tôi tới và hỏi : “Con đã bao giờ nghe nói về Đại Học Louvain chưa ?” Tôi thưa :
“Dạ, chưa bao giờ !” Ngài cười nhẹ nhàng : “Con về xin Mẹ sau này cho con học ở
Đại Học Louvain nhé !” Hai năm sau khi chịu chức Linh Mục, tôi ngồi trên xe lửa
đến ĐH Louvain…Vậy đấy, cùng một sự kiện – hai cách giải quyết – và hai con người
ra đi ở hai hướng đời ngược nhau…Sở dĩ người viết kể lại trải nghiệm này của Đức
Hồng Y, bởi có vẻ như rất ít người “lớn” trong chúng ta xét mình xem – trong đời
mục vụ của mình – có bao nhiêu người – vì mình - đã ra đi…và đi luôn…Đức Thánh
Cha tiếp tục khuyến khích người trẻ rằng : “Dấn
thân xã hội và tiếp xúc trực tiếp với người nghèo là một cơ hội quan trọng để
người trẻ khám phá hay đào sâu đức tin và để họ phân định ơn gọi
của mình” [170]…
+ Đức Thánh Cha thấy vui và tạ ơn Chúa vì Ngài
nhận ra là có rất nhiều những nhóm trẻ trong các giáo xứ, các trường học, các
phong trào hoặc các nhóm sinh viên đại học thường đi ra ngoài để gặp gỡ, thăm
viếng những người già và những người bệnh cũng như những xóm nghèo hoặc cùng nhau giúp đỡ những
người túng thiếu ở mỗi “buổi tối từ thiện”…Điều tuyệt vời là qua những hoạt động
thăm viếng và từ thiện ấy, “người trẻ nhận
ra rằng mình nhận nhiều hơn là cho,
bởi họ học được khôn ngoan và được trưởng thành rất nhiều khi dám tiếp chạm đến
nỗi đau của người khác” Hơn nữa, “ nơi
những người nghèo có một sự khôn ngoan ẩn giấu, và họ chỉ bằng vài lời nói đơn
sơ có thể giúp chúng ta khám phá những giá trị bất ngờ ” [ 171]…
+ Đức Thánh Cha cũng trao đổi với chúng ta về
nhóm những “bạn trẻ tham gia vào các chương trình xã hội xây dựng nhà cho người vô gia
cư, hoặc cải tạo các khu vực bị ô nhiễm hay quyên góp giúp đỡ những người túng
quẫn”…Tuy nhiên Đức Thánh Cha nhấn mạnh như một hướng dẫn: “Sẽ tốt hơn nếu những góp sức chung này không
hoạt động rời rạc nhưng được tổ chức ổn định, với mục tiêu rõ ràng hướng tới một
hoạt động liên tục và ngày càng có hiệu quả hơn”…Hướng dẫn ấy của Đức
Thánh Cha giúp cho những vị có trách nhiệm đồng hành với người trẻ cũng như
chính các bạn trẻ “khôn ngoan” và “lành
sạch” hơn trong những hoạt động “vì
người khác” – Điều mà hiện nay đang “lùm xùm” nhiều chuyện của “những người
nổi tiếng (!)” chung quanh đề tài này trên các trang MXH…làm mỏi mệt…Đức Thánh
Cha kêu gọi các bạn sinh viên ở nhiều chọn lựa khác nhau…có thể “liên ngành” với nhau…và với những
người trẻ trong Hội Thánh cũng như trong các tôn giáo khác…để cùng nhau giải
quyết các vấn đề xã hội…Hẳn là bạn còn nhớ câu nói của Charles Darwin : “Trong lịch sử lâu dài của loài người (và cả
loài vật nữa), những ai học được cách cộng tác và ứng biến tài tình nhất sẽ
sinh tồn” [172]…
+ Đức Thánh Cha đưa bạn đến với đôi ba phép lạ
của Chúa trong Tin Mừng để khích lệ bạn biết tận dụng “những gì mình có” cộng với “quyền lực của Chúa” hầu mang lại những điều tốt đẹp cho đời
và cho con người...Chẳng hạn trong phép lạ hóa bánh ra nhiều (x.Ga 6 , 4 – 13),
chỉ với “những chiếc bánh và những con cá”
của một người trẻ…thì cũng đủ để làm cho đám đông được no nê…Vấn đế là bạn có
được “những chiếc bánh và những con cá”
rồi dâng tặng Chúa và để Người hoạt động…Những người cần đến chúng ta sẽ được
nhờ…Ngài cũng nhìn thấy những “hạt giống
khả năng - thiện chí ” nơi bạn…và – gắn bó với Chúa – bạn sẽ làm cho chúng
mang lại được những mùa màng bội thu…Bạn
nên nhớ rằng bánh và rượu của con người, do công sức con người…nhưng đã được biến
đổi để trở thành Thánh Thể của Chúa
– nguồn mạch sự sống đời đời cho chúng ta…Cuối cùng – nhắc lại lời Đức Maria
nói với các gia nhân trong tiệc cưới Cana : “Người bảo gì, các anh cứ việc làm theo” (Ga 2 , 3), Đức Thánh Cha
muốn bạn trẻ - từng người – hãy lắng nghe Chúa và hãy thực hiện điều Người muốn,
bởi “lòng thương xót, sự sáng tạo và niềm
hy vọng làm cho đời sống triển nở” [ 173]…
+ Đóng khung và ghi đậm lời quả quyết “ quả tim của các con , quả tim trẻ trung muốn xây dựng một thế giớ tốt đẹp hơn” , Đức Thánh Cha nêu lên những
“dấn thân” của nhiều người trẻ ở nhiều nơi trên thế giới xuống đường để bày tỏ về “ước muốn có một nền văn minh công bình và huynh đệ hơn”…Người nhấn
mạnh : “Những người xuống đường. Đó là những
người trẻ muốn trở thành những tác
nhân đem lại sự thay đổi” Và Ngài xin chúng ta – những người trẻ -
chúng ta đừng đùn đẩy công việc “trở
thành những tác nhân của sự thay đổi”
cho người khác, bởi chính bạn, bạn nắm giữ tương lai, bạn là người phải “đưa tương lai vào thế giới”…Đức Thánh
Cha xin bạn vượt qua thái độ thờ ơ “ bằng
cách đưa ra câu trả lời Ki-tô giáo cho các vấn đề chính trị và xã hội, tại các
vùng miền khác nhau trên thế giới”…Rất khẩn thiết, Đức Thánh Cha kêu gọi :
“Cha xin các con hãy trở thành những người
kiến tạo thế giới, các con hãy làm việc hết mình cho một thế giới tốt đẹp hơn”…
“ Đừng bàng quan đứng nhìn cuộc sống mà
hãy nhập cuộc”, bởi Đức Giê-su – mẫu gương sống của chúng ta – Người “không hề là kẻ bàng quan, Người
đã nhập cuộc”…nên chúng ta – những người trẻ bằng hữu của
Người – chúng ta cũng hãy “bước vào cuộc
sống như Người đã làm”…Đức Thánh Cha xin các bạn trẻ “bằng cách này hay cách khác, hãy đấu tranh
cho công ích, hãy phục vụ người nghèo, hãy là những tác nhân chính của cuộc
cách mạng bác ái và phục vụ, có khả năng kháng cự lại căn bệnh cá nhân chủ
nghĩa tiêu thụ và hời hợt” [174]…
Lạy
Chúa,
xin
ban cho con ánh sáng đức tin
để
nhận ra Chúa hôm nay và hằng ngày
nơi
khuôn mặt khốn khổ
của
tất cả những người bị thứ thách:
những
kẻ đói - không chỉ vì thiếu của ăn,
nhưng
vì thiếu Lời Chúa ;
những
kẻ khát - không phải vì thiếu nước,
nhưng
còn thiếu bình an , sự thật ,
công
bằng và tình thương;
những
kẻ vô gia cư -
không
chỉ tìm kiếm một mái nhà,
nhưng
còn tìm một con tim hiểu biết,
yêu
thương;
nhưng
kẻ bệnh hoạn và hấp hối -
không
chỉ trong thân xác,
nhưng
còn trong tinh thần nữa…
bằng
cách thực thi lời hy vọng này:
“Điều
mà ngươi làm cho người bé mọn nhất
trong
anh em là làm cho chính Ta” (Mt 25 , 40) – Mẹ Têrêxa thành Calcutta
Lm Giuse Ngô Mạnh Điệp