BUÔNG THẢ

“Con phải làm gì để được thức giác?" 

"Không làm gì hết." 

“Sao lại không?” 

“Tại vì không phải làm một điều gì mà người ta đạt tới thức giác. Thức giác xảy tới tự nhiên.” 

“Vậy thì không bao giờ có thể đạt tới thức giác?”  

“Ồ! Có chứ.” 

“Bằng cách nào?” 

“Bằng vô vi.” 

“Và người ta phải làm gì để đạt đến vô vi? 

“Người ta phải làm gì để thiếp ngủ và để thức giấc?" 

DIỄN ĐẠT 

Một văn hào sưu tầm đạo giáo quan tâm đến những quan điểm của Minh Sư nên hỏi: “Người ta khám phá Thượng Đế như thế nào?” 

Minh Sư trả lời sắc bén: “Qua việc làm con tim trắng trẻo bằng thiền quán, chứ không phải bôi đen những trang giấy bằng những diễn từ đạo giáo." 

Và quay sang các đệ tử trí thức, Minh Sư nói thêm bằng giọng châm biếm: “Hoặc làm cho không khí trở nên dày đặc bởi những cuộc tranh luận uyên bác.” 

KHÁM PHÁ 

"Xin thầy giúp con tìm thấy Thượng Đế." 

"Không ai có thể giúp con được.” 

“Tại sao vậy?” 

“Cũng một lý do là không ai có thể giúp cá biển khám phá ra đại dương." 

ẨN DẬT 

“Con sẽ giúp đỡ thế giới như thế nào?" 

Minh Sư đáp: "Bằng cách tìm hiểu thế giới.” 

“Và con sẽ tìm hiểu thế giới như thế nào?” 

“Bằng cách xa lánh thế giới.” 

“Như vậy con sẽ phục vụ nhân loại thế nào?” 

 “Bằng cách tìm hiểu chính con.” 

TIẾP THU 

“Con muốn học tập. Thầy sẽ chỉ dạy cho chúng con không?" 

Minh Sư đáp: "Thầy không nghĩ rằng con biết cách học tập.” 

“Có thể nào thầy chỉ dạy con cách học tập không?” 

“Chúng con có thể học cách thức để cho thầy dạy không?" 

Thấy những đệ tử hoang mang, về sau Minh-Sư nói thêm: "Chỉ có 'dạy' khi nào có 'học'. Chỉ có 'học' khi nào con 'dạy' một điều gì đó cho bản thân mình.  

HOÁN CẢI 

Một nhóm đệ tử nóng lòng đi hành hương, Minh Sư bảo họ: "Hãy mang quả mướp đắng này theo các con. Hãy nhớ nhúng nó vào những giòng sông thánh và mang nó vào mọi nơi linh thiêng." 

Khi đệ tử trở về, trái mướp đắng được đem nấu chín và thở thành một món ăn nhiệm tích. 

Sau khi nếm món ăn đó Minh Sư nói bằng một giọng ranh mãnh: "Lạ thật, nước thánh và những đền đài linh thiêng không làm cho quả mướp đắng trở nên ngọt hơn!"

NHÂN QUẢ 

Mọi người rất đỗi ngạc nhiên về ẩn dụ mang tính cách rất thời sự của Minh Sư: "Đời sống chẳng khác gì một chiếc xe hơi." 

Các đệ tử đợi chờ trong thinh lặng vì biết rằng trước sau gì rồi cũng được nghe lời giải thích: 

Cuối cùng Minh Sư bảo: "Ồ, phải rồi. Người ta có thể dùng một chiếc xe hơi để vượt đèo cao." 

Mọi người lại im lặng. 

"Nhưng đa số người ta nằm trước xe hơi, tự ý để cho xe cán lên. Rồi họ đổ thừa cho chiếc xe hơi gây ra tai nạn." 

CƯỠNG BÁCH 

Đối với những người muốn trở thành đệ tử, Minh Sư đòi hỏi phải nghiêm túc trong mục đích của mình. 

Tuy nhiên, Minh Sư quở trách những đệ tử quá căng thẳng trong những nỗ lực tu đức. Thái độ ngài đề xướng là một sự nghiêm túc thoải mái hay một sự thoải mái nghiêm túc - cũng như thái độ của vận động viên trong trận đấu hay của kịch sĩ trên sàn diễn. 

Và cần phải rất là kiên nhẫn. Ngài nói: "Những bông hoa bị ép nở thì mất đi hương thơm. Những hoa trái bị ép chín thì mất đi vị ngọt." 

TÍNH TOÁN 

Minh Sư thường hay trêu những đệ tử suy nghĩ miên man trước khi quyết định. 

Ngài nói thế này: "Những ai suy nghĩ cho đến độ chín muồi trước khi bước tới một bước thì sẽ đứng mãi trên một chân cho đến suốt đời." 

CẢI CÁCH 

Tu viện có những luật lệ, nhưng Minh Sư luôn luôn cảnh cáo đệ tử về sự câu thúc của luật lệ. 

Ngài thường bảo: "Đức vâng lời giúp ta giữ luật. Tình yêu giúp ta biết rõ lúc nào phải phá luật." 

BẮT CHƯỚC

Sau khi đạt ngộ, Minh Sư bắt đầu sống giản dị, vì ngài nhận thấy sống đơn giản thích hợp với sở thích của mình.  

Minh Sư cảm thấy buồn cười khi biết đệ tử bắt đầu sống giản dị vì bắt chước mình. 

Ngài nói: "ích lợi gì đâu khi mô phỏng lối sống của thầy mà thiếu độâng cơ thúc đẩy như thầy. Hoặc chọn động cơ thúc đẩy của thầy mà thiếu cái quan điểm đã phát sinh ra động cơ đó?” 

Các đệ tử được hiểu rõ hơn khi nghe ngài nói: "Một con dê mọc râu thì có trở thành một Rab-bi được chăng?" 

ĐƠN ĐỘC

Có một đệ tử lúc nào cũng tìm kiếm những giải đáp từ Minh Sư, ngài bảo anh: "Ở trong con có sẵn giải đáp cho mọi vấn nạn của mình - con chỉ cần biết cách tìm ra giải đáp ấy thôi."

Và ngày kia, ngài tuyên-bố: "Ở trong thế giới tinh thần, con không thể bước đi nhờ vào ánh sáng của ngọn đèn người khác. Con muốn mượn cây đèn của thầy. Thầy thấy tốt hơn hết là dạy con cách tự làm lấy cây đèn cho chính con."  

THIỂN CẬN   

Minh Sư nói với một đệ tử sống trên mây: "Nếu con biến thầy thành một người có thẩm quyền đối với con, thì con đã làm hại chính con, vì con không nhìn xem mọi việc bằng chính đôi mắt của con." 

Và nghĩ một chút, ngài nói nhỏ nhẹ: "Con cũng làm hại thầy nữa, vì con không nhìn thầy đúng như con người thực của thầy." 

KHIÊM TỐN  

Một du khách tự cho mình là người truy tầm Chân Lý, Minh Sư bảo ông: "Nếu bạn tìm kiếm Chân Lý, thì bạn phải có một điều vượt lên trên hết mọi điều khác.” 

"Tôi biết. Đó là lòng say mê không thể cưỡng được đối với Chân-Lý.” 

“Không phải đâu. Đó là thái độ sẵn sàng chấp nhận rằng bạn có thể sai lầm.”  

TRẤN ÁP 

Minh Sư đã hôn mê từ nhiều tuần lễ và ở trong tình trạng thập tử nhất sinh. Ngày kia, thình lình mở mắt ra, ngài nhận thấy người đệ tử mà ngài quý mến đang ngồi bên cạnh. 

Ngài hỏi nhỏ nhẹ: "Con không rời cạnh giường thầy chút nào phải không?” 

"Thưa thầy, không. Con không thể nào rời được.” 

 “Tại sao vậy?” 

“Vì thầy là ánh sáng đời con." 

Minh Sư thở dài não nuột: "Con ơi, có phải thầy làm lóe mắt con rồi không, nên con đành không nhận ra ánh sáng ở trong con?" 

PHÁT TRIỂN

Minh Sư ngồi say mê chăm chú khi một kinh tế gia nổi tiếng cắt nghĩa kế hoạch phát triển của mình. 

Ngài hỏi: "Trong một lý thuyết kinh tế, xem sự phát triển là điều duy nhất đáng quan tâm có nên chăng?" 

“Vâng, mọi phát triển tự bản chất là tốt rồi." 

Minh Sư nói: "Chẳng phải đó cũng là cách suy nghĩ của tế bào ung thư sao?”  

CHẤP NHẬN 

“Làm thế nào để tôi có thể trở thành một vĩ nhân như thầy."

Minh Sư đáp: "Tại sao phải trở thành một vĩ nhân? Thành nhân đã là một kỳ công vĩ đại rồi!" 

BẠO LỰC 

Minh Sư luôn giảng dạy rằng mặc cảm tội lỗi là một cảm xúc không lành mạnh và người ta nên xa lánh như ma quỉ vậy - mọi mặc cảm tội lỗi. 

Ngày kia một đệ tử hỏi: "Nhưng người ta phải chê ghét tội lỗi của mình chứ?" 

"Khi con có mặc cảm tội lỗi thì điều con ghét không phải là tội lỗi mà chính là bản thân mình.”  

KHÔNG THÍCH ĐÁNG 

Trong buổi thảo luận công khai hôm đó, mọi câu hỏi đều quay chung quanh đời sống sau khi chết. 

Minh Sư chỉ cười và không trả lời bất cứ câu hỏi nào. 

Các đệ tử hỏi cho biết tại sao Minh Sư đã tránh né, về sau ngài đáp cho họ: "Các con có nhận thấy chăng chính những người không biết phải sống đời sống này như thế nào mới khao-khát một đời sống khác, một đời sống vĩnh cửu?”  

Một đệ-tử khẩn-khoản hỏi: "Nhưng có hay không có sự sống sau khi chết?" 

Minh-Sư trả lời cách bí ẩn: "Có sự sống trước khi chết không? Đó mới là vấn đề!" 

THÁCH ĐỐ 

Một đệ tử thích dễ dãi, than phiền là không bao-giờ cảm nhận được sự thanh tịnh mà Minh Sư hằng khuyến khích. 

Ngài giảng giải: "Sự thanh tịnh chỉ đến với người hoạt động mà thôi." 

Ý THỨC HỆ 

Một nhóm người tranh đấu chính trị cố trình bày cho Minh Sư cách thức mà ý thức hệ của họ có thể thay đổi bộ mặt thế giới. 

Minh Sư chăm chú lắng nghe. 

Ngày hôm sau ngài nói: "Một ý thức hệ tốt hay xấu cũng tùy thuộc những người sử dụng nữa. Nếu một triệu con chó sói tụ tập lại để tranh đấu cho công lý thì có phải vì thế mà chúng không còn là một triệu con chó sói nữa chăng?" 

LUÂN LÝ 

Các đệ tử thường mải mê về những câu hỏi đúng hay sai. Đôi khi câu giải đáp khá minh bạch. Đôi khi rất là vu vơ. 

Nếu Minh Sư tình cờ có mặt trong các buổi thảo luận đó, ngài không can dự vào. 

Ngày kia người ta hỏi ngài câu này: "Giết kẻ tìm cách giết mình; điều đó đúng hay sai?” 

Minh-Sư đáp: "Làm sao thầy biết được." 

Các đệ tử sửng sốt trả lời: "Vậy làm thế nào để phân biệt đúng hay sai?" 

Minh Sư nói: "Bao lâu các con còn sống, hãy giết chết cái tôi của mình, cho nó chết thật. Rồi hãy hành động như các con muốn và hành động các con sẽ đúng."

TƯỞNG TƯỢNG  

“Kẻ thù lớn nhất của thức giác là gì?" 

"Là sự sợ hãi.” 

“Và sự sợ hãi do đâu mà đến?” 

“Do ảo tưởng.” 

“Và ảo tưởng là gì?” 

“Là tưởng rằng những bông hoa quanh mình là những con rắn độc.”  

“Làm thế nào để con có thể đạt được giác thức?” 

“Con hãy mở mắt để thấy.” 

“Thấy gì?” 

“Thấy rằng không có con rắn độc nào ở chung quanh con."

ĐIỀU KHIỂN TỪ XA

Đối với một đệ tử nhút nhát muốn trở nên tự tin, Minh Sư bảo: "Con tìm điều xác quyết trong ánh mắt kẻ khác và con nghĩ đó là sự tự tin." 

“Vậy thì con không nên xem trọng ý kiến của kẻ khác ư?” 

‘Ngược lại là khác. Con hãy xem trọng mọi điều kẻ khác nói, nhưng đừng để ý kiến họ khống chế con.” 

“Làm thế nào để đập tan sự khống chế đó?” 

“Làm thế nào để người ta đập tan một ảo tưởng?" 

ĐẦU TƯ

“Làm thế nào để con có thể thoát khỏi sự sợ hãi?" 

"Làm thế nào để bạn thoát khỏi cái mà bạn đang bám vào?” 

“Thầy muốn ám chỉ là con đang bám vào những sự sợ hãi của con? Con không thể đồng ý điều đó." 

“Bạn hãy xét xem sự sợ hãi đang che chở bạn điều gì và bạn sẽ đồng ý! Rồi bạn sẽ thấy sự điên rồ của mình." 

NHẬN THỨC

“Sự cứu rỗi đạt được nhờ hành động hay nhờ thiền quán?" 

"Không nhờ hành động cũng như thiền quán. Sự cứu rỗi đạt được khi người ta thấy.” 

“Thấy gì?” 

“Thấy rằng cái kiềng bằng vàng mà bạn mong có được thì đang tròng vào cổ của bạn. Thấy rằng con rắn mà bạn khiếp sợ chỉ là một khúc nhợ kéo lê lết trên mặt đất." 

MỘNG DU 

Minh Sư cởi mở khiến đệ tử bạo dạn hỏi: “Xin nói cho chúng con biết thầy đạt được điều gì khi Giác Ngộ. Thầy đã đạt tới thiên tính chưa?” 

"Chưa.” 

“Thầy đã trở thành một vị thánh chưa?” 

“Chưa.” 

“Vậy thầy đã đạt được điều gì?” 

“Một người thức giác." 

BUÔNG BỎ 

Các đệ tử tò mò muốn biết tại sao Minh Sư sống rất đạm-bạc nhưng không bao giờ kết án những môn đồ giàu có. 

Ngày kia ngài nói: "Thật là hiếm-hoi, nhưng không phải là không có, một người vừa giàu có vừa thánh thiện." 

“Như thế nào?” 

“Khi tiền tài ảnh hưởng trên con tim người ấy giống như bóng tre ngả xuống sân." 

Đệ tử quay lại để nhìn bóng tre quét mặt sân mà không lay động một hạt bụi nào.

PHÂN BIỆT

Minh Sư cùng vài đệ tử dạo chơi dọc theo bờ sông.  

Ngài nói: "Các con hãy xem, cá tung tăng lội bằng thích. Chúng khoái trá thật.” 

Có người khách lạ nghe trộm như thế liền nói: "Làm sao ngài biết cá khoái trá - ngài có phải là cá đâu?" 

Các đệ tử kinh ngạc vì sự hỗn xược đó. Minh Sư mỉm cười về điều mà ngài nhận ra là thái độ vô uý trong vấn đề học hỏi . 

Ngài đáp trả cách nhã nhặn: "Còn bạn, làm sao bạn biết tôi không phải là cá - bạn có phải là tôi đâu?" 

Các đệ tử cười khoái trá, cho đó là một câu trả đũa đích đáng. Riêng người khách lạ cảm thấy bàng hoàng vì những lời nói thâm thúy đó. 

Ông ta suy nghĩ suốt ngày rồi tìm tới tu viện và nói: "Có lẽ ngài không khác loài cá như tôi đã tưởng. Và tôi cũng không khác ngài." 

SÁNG TẠO 

Người ta biết Minh Sư đứng về phía cách mạng, bất chấp việc làm phật ý chính quyền. 

Khi được hỏi lý do tại sao chính ngài lại từ chối tham gia tích cực công việc cách mạng xã hội, Minh Sư trả lời bằng câu ngạn ngữ đầy bí ẩn sau đây:  

"Ta ngồi yên

Ta vô vi

Xuân vẫn đến

Cỏ vẫn mọc. »