Đây là một thao luyện ý thức thuần tuý:
Hãy chọn một đối tượng thuộc cảm giác làm đối tượng căn bản của sự chú ý: Tôi đề nghị bạn chọn hoặc là những cảm giác trong một phần nào đó của thân thể, hoặc là việc hít thở của bạn, hoặc là những âm thanh chung quanh.
Tập trung sự chú ý của bạn trên đối tượng này, nhưng tập trung thể nào mà nếu sự chú ý của bạn chuyển qua một điều gì khác, thì lập tức bạn ý thức được sự chuyển đổi này.
Chẳng hạn, bạn chọn việc hít thở làm đối tượng căn bản của sự chú ý. Được rồi, vậy thì hãy tập trung vào việc hít thở của bạn… Rất có khả năng là sau một lúc, sự chú ý của bạn sẽ di chuyển đến một điều gì khác - một ý tưởng, một âm thanh, hay một cảm nhận…
Bây giờ, miễn sao bạn ý thức sự chuyển dịch chú ý này đang hướng đến một điều gì khác, sự chuyển dịch này không được kể như là sự chia trí. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải ý thức sự chuyển dịch đó đang khi nó xảy ra hoặc ngay sau khi nó vừa xảy ra. Chỉ coi nó là chia trí, nếu thật lâu sau khi nó xảy ra, bạn mới ý thức được sự chuyển dịch này.
Thử giả thiết bạn lấy việc hít thở làm đối tượng căn bản của sự chú ý. Thao luyện của bạn sẽ có thể tiến hành như thế này (tôi đang mô tả ý thức của bạn): Tôi đang thở… tôi đang thở… Bây giờ, tôi đang suy tư… đang suy tư… đang suy tư… Nay, tôi đang lắng nghe một âm thanh… đang lắng nghe… đang lắng nghe… Nay, tôi đang khó chịu… đang khó chịu… Bây giờ, tôi cảm thấy nản… nản... nản...
Trong thao luyện này, sự lang thang của tâm trí không được coi là chia trí, miễn sao bạn ý thức tâm trí bạn đang đi lang thang, và sự chú ý của bạn đang chuyển sang một vài đối tượng khác… Một khi bạn ý thức sự chuyển dịch này, hãy dừng lại với đối tượng mới (suy tư, lắng nghe, cảm giác…) một lúc, rồi trở lại với đối tượng căn bản của sự chú ý (đó là việc hít thở)…
Kỹ năng tự ý thức của bạn có thể trở nên mạnh mẽ, đến nỗi bạn không chỉ ý thức sự chuyển dịch chú ý của mình trên một vài đối tượng, nhưng còn ý thức ngay cả ước muốn chuyển dịch, tức là sự thúc đẩy bên trong để di chuyển sang một điều khác. Chẳng hạn, khi bạn muốn di chuyển bàn tay, trước hết, bạn sẽ ý thức ước muốn di chuyển bàn tay đang dấy lên trong bạn, sự đồng ý của bạn với ước muốn này , sự thực hiện ước muốn này , sự chuyển động đầu tiên rất nhẹ nhàng của bàn tay bạn…
Tất cả những hoạt động này được thể hiện trong một phần rất nhỏ của một giây đồng hồ, và như thế, chúng ta không thể phân biệt giai đoạn này với giai đoạn kia cho đến khi sự thinh lặng và sự im ắng bên trong phải hầu như hoàn toàn và ý thức của chúng ta có được sự sắc bén của lưỡi dao cạo.
Ý thức chính mình, đôi khi bị coi như một dạng của ích kỷ; và vì thế, người ta được khuyến khích hãy quên mình, và đi đến với người khác. Để hiểu loại khuyên bảo này có thể tai hại như thế nào, tất cả những gì bạn phải làm là lắng nghe cuộc phỏng vấn được thâu băng giữa một cố vấn tâm lý đầy thiện chí, thân mật, nhưng thiếu ý thức với thân chủ của ông. Khi nhà cố vấn tốt lành kia không ý thức những gì đang xảy ra bên trong bản thân ông, hẳn ông sẽ không ý thức về những gì đang xảy ra tận sâu thẳm bên trong thân chủ mình, hoặc những gì đang xảy ra trong cuộc trao đổi giữa ông và thân chủ mình. Làm như thế, chẳng những ông không đem lại hiệu quả nào cho thân chủ mà thậm chí có nguy cơ gây nên những tổn hại không thể nghi ngờ.
Ý thức chính mình là một tiềm lực mạnh mẽ cho việc gia tăng tình yêu đối với Thiên Chúa và tha nhân. Ý thức chính mình tăng thêm hiệu quả cho tình yêu; và tình yêu, một khi trở nên chân thật, lại thúc đẩy ý thức chính mình sâu xa hơn.
Đừng bõ công tìm kiếm những tiềm lực viển vông cho việc phát triển ý thức chính mình của bạn. Hãy bắt đầu với những thể hoặc ý thức những gì chung quanh bạn, và rồi chuyển đến các thao luyện như những thao luyện tôi vừa đề nghị ở đây. Chẳng bao lâu, bạn sẽ thấy hoa trái của sự bình an và lòng yêu mến gia tăng hiệu quả nhờ những gì mà việc ý thức chính mình mang theo.
