Nơi Đức Maria, những biến cố xảy ra cho mình cũng như những gì đã diễn ra trong suốt cuộc đời của Chúa Giêsu, Con Duy Nhất của Mẹ, đều trở thành những kỷ niệm thánh. Nó giúp Mẹ sống với Chúa, yêu mến Chúa, sớt chia cùng Chúa, tin tưởng vào Chúa, và ngày càng cậy trông mãnh liệt nơi Chúa hơn.

Chính những kỷ niệm thánh ấy đã thúc đẩy Mẹ lắng nghe thánh ý Chúa, đáp lời Thiên Chúa trong mọi nơi, mọi lúc, mọi hoàn cảnh. Những kỷ niệm thánh ấy đã đưa Mẹ tiến đến sự thinh lặng nội tâm, một sự thinh lặng làm nên tảng cho đời sống chiêm niệm và dâng hiến. Càng thinh lặng để nội tâm hóa những kỷ niệm ấy, Mẹ càng sống trong Chúa, và tiếp tục để Chúa chiếm ngự tâm hồn Mẹ.

Nhờ biết cách sống tất cả những kỷ niệm thánh, Mẹ càng hoàn thành xuất sắc vai trò làm mẹ Thiên Chúa mà Chúa đã yêu thương trao cho Mẹ. Sau đây, chúng ta ghi nhận sự dấn thân trong vai trò làm Mẹ Thiên Chúa của Đức Maria:

– Đức Maria không chỉ chấp nhận và đón nhận mầu nhiệm thập giá như là một việc làm để xin vâng cho đẹp lòng Chúa mà thôi. Dù điều đó đã là tốt lắm. Nhưng với tư cách làm Mẹ của Con, Đức Maria hằng khắc sâu những kỷ niệm của Chúa Kitô trong lòng mình. Mẹ khắc sâu để nội tâm hóa chính đời sống của mình, để hoàn hảo tiếng “Xin Vâng” như của lễ toàn thiêu hiến dâng Thiên Chúa. Bởi thế, những kỷ niệm của Chúa Kitô, vốn đã là những kỷ niệm của Mẹ, càng trở nên sâu lắng và dữ dội thôi thúc Mẹ mỗi một ngày một mãnh liệt hơn trong sự dấn thân cho Thiên Chúa của Mẹ. Cũng bởi thế, những kỷ niệm không chỉ là kỷ niệm, mà là cả một khung trời nội tâm sâu sắc, dệt nên tâm hồn yêu mến Chúa của Mẹ.

– Hơn thế, cả cuộc đời, trong khi dõi theo từng bước đi của Con qua năm tháng, Mẹ đã sống kết hợp với Con, với cây thập giá đời Con cách trung thành, để những kỷ niệm ấy, trở nên chính sự sống và sức sống cho cả cuộc đời dương thế của Mẹ.

– Mẹ khắc ghi mọi lời, mọi biến cố trong cuộc đời Chúa Kitô, như là những kỷ niệm giữa Mẹ với Con mình, nhưng không hề là những kỷ niệm đơn thuần, mà là sự chiêm ngưỡng đến tận cùng, sự suy tư sâu lắng, đúc kết thành cả một đời chìm lắng trong cầu nguyện của Mẹ.

– Những kỷ niệm không dừng lại ở kỷ niệm ấy, đã cho Mẹ đi từ khám phá này đến khám phá khác về Người Con mà Mẹ hằng bồng ẳm, nuôi dưỡng, và lớn lên bên cạnh mình, nhưng chưa bao giờ Mẹ hiểu hết chính Người Con ấy và lối đường mà Người Con ấy thực hiện.

Dù trong ngày truyền tin, thiên thần có cho Mẹ biết, Mẹ sẽ mang thai Con Thiên Chúa Chí Thánh thật: “Maria, đừng sợ, vì người đã đắc sủng nơi Thiên Chúa. Và này, nơi lòng dạ, người sẽ thụ thai, và sinh con, và người sẽ gọi tên Ngài là Giêsu. Ngài sẽ làm lớn, và được gọi là Con Đấng Tối Cao, và Chúa, Thiên Chúa sẽ ban cho Ngài ngai Đavid, cha Ngài; và Ngài sẽ làm vua trên nhà Giacob cho đến đời đời, và vương quyền của Ngài sẽ vô cùng vô tận” (Lc 1, 30-33). Nhưng cả Thiên Chúa lẫn thiên thần của Chúa, không nói gì thêm, không có một lời giải thích nào rõ ràng hơn, hoặc chí ít là khả dĩ có thể hiểu được. Kinh Thánh không ghi lại bất cứ một hành động hay một lời nói nào để ưu tiên giải thích cho Mẹ về mầu nhiệm của chính Người Con của Mẹ. Bởi vậy, sau biến cố “Xin Vâng” của ngày truyền tin, Mẹ vẫn là một người bình thường giữa muôn người. Chúa trả Mẹ về với cuộc sống đời thường, để dù biết mình là Mẹ Thiên Chúa, Mẹ vẫn cứ phải dò dẫm tìm kiếm suốt đời, nhằm tìm ra thánh ý Chúa và xin vâng suốt đời như thế. Chỉ có những kỷ niệm được Mẹ nội tâm hóa mới dần dà sáng lên một cách khả dĩ mầu nhiệm nơi Đấng Cứu Thế mà thôi.

– Những kỷ niệm quý giá bên cạnh Con mình, đã biến Đức Maria thành người nữ của sự chiêm ngưỡng. Mẹ đã trung thành chiêm ngưỡng các mầu nhiệm cuộc đời Chúa Cứu Thế và trở nên kiểu mẫu lớn lao cho sự chiêm ngưỡng của chúng ta:

Trong mầu nhiệm Giáng sinh, sự chiêm ngưỡng của Mẹ hướng về Chúa Con ngay từ lúc truyền tin, khi cưu mang Người nhờ Chúa Thánh Thần, khi lên đường viếng thăm người chị họ Isave và nhận ra dấu lạ diệu kỳ mà Chúa đã thực hiện nơi hai mẹ con của người chị họ. Mẹ đã chiêm ngưỡng Chúa Con khi hạ sinh Người tại Bêlem. Trong cảnh nghèo hèn quá sức của ngày Giáng Sinh, Mẹ đã nhận ra Người Con của Mẹ là vị  Chúa giàu sang của những người nghèo. Đồng thời Người là Chúa của Mẹ, vì Mẹ cũng là người nghèo của Chúa. Mẹ đã chiêm ngưỡng Người Con của mình khi tiến dâng Người cho Chúa Cha trong đền thờ và lắng nghe lời tiên tri đau xót: “Một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn bà” (Lc 2, 35) của cụ già Simêon. Mẹ đã chiêm ngưỡng dung nhan của Người trong ngày hiển linh, tỏ mình cho dân ngoại, khi ba vị đạo sĩ ngoại giáo đến triều yết Người. Mẹ đồng hành với Chúa Con trên đường di tảng sang Aicập để tránh sự đe dọa của bạo quyền Hêrôđê, rồi lại tiếp đồng hành trở về quê hương sau khi Hêrôđê chết.

Trong mầu nhiệm Ẩn dật, Mẹ chiêm ngưỡng Phần lớn cuộc sống của Chúa Giêsu chia sẻ thân phận của đại đa số loài người. Đó là một cuộc đời bình thường: lao động chân tay, tùng phục lề luật, vâng phục Thiên Chúa, lắng nghe tiếng Chúa…

Mẹ cũng nhận ra nơi Người Con ấy, dù hết lòng yêu mến và vâng phục cha mẹ trần thế của mình, nhưng không xao lãng phận vụ phải chu toàn mà Cha trên trời đã trao ban. Sự nhận ra ấy cụ thể nhất là lúc tìm được Con sau mấy ngày thất lạc trong đền thánh. Sự vâng phục trong đời sống thường ngày của Chúa Kitô trong mầu nhiệm ẩn dật là khởi đầu công trình tái lập những gì mà Ađam đã phá đổ vì bất tuân phục (Rm 5, 19). Bởi vậy, dù là cuộc sống bình yên, nhưng mầu nhiệm ẩn dật, đặc biệt chính lời Chúa Giêsu: “Cha mẹ không biết là con có bổn phận ở nhà Cha con sao?” (Lc 2, 41-52), đã thoáng cung cấp cho Mẹ bằng chứng về “một lưỡi gươm đâu thấu tâm hồn” mình.

Trong mầu nhiệm Công khai, khởi đầu tại tiệc cưới Cana (Ga 2, 1-12), cái nhìn chiêm ngưỡng của Mẹ như xuyên thấu, như hiểu rõ tâm tư của Người Con khi đề nghị một cách nhẹ nhàng, tế nhị về một dấu lạ, mà lẽ ra chưa đến lúc Người Con ấy ra tay thực hiện. Chính điều đó, cho chúng ta thêm một bằng chứng, với sự chiêm ngưỡng thâm sâu và hiểu rõ ý Chúa, Đức Maria trở thành người đầy quyền lực trong lời chuyển cầu cho đoàn con dưới thế.

Trong công cuộc truyền giáo của Chúa Con, Đức Maria đã không ngừng dõi theo từng bước Con đi, để cùng với bao nhiêu người đồng bào thân tín, Mẹ nhận ra chính nơi Người Con yêu dấu của Mẹ là hiện thân của Nước Trời.

Không chỉ dõi bước theo Con bằng một sự chiêm ngưỡng thụ động, Đức Maria đã lên đường đến gặp Con trong lúc Con đang thi hành phận vụ. Chính trong khung cảnh cảm động ấy, Người Con Một của Mẹ đã thốt lên lời ca ngợi những ai sống Lời Chúa, và giáng tiếp khen ngợi Mẹ mình: “Mẹ Ta và anh em Ta là những kẻ nghe và làm theo Lời Thiên Chúa” (Lc 8, 21).

Trong mầu nhiệm Khổ nạn, Đức Maria hướng cái nhìn chiêm ngưỡng trong đau buồn của mình để tiếp sức cho con, an ủi Con, về mặt trần thế, để Con hoàn thành đến mức trọn hảo cây thập giá đời mình. Cùng với nhiều phụ nữ đạo đức, Đức Maria đã thực sự vác thập giá trên trọn nẻo đường thập giá của Con, điều mà ngay cả những nam nhi, thanh niên như các tông đồ, dù đã có cả một thời gian sống bên cạnh Người Con ấy, còn khiếp sợ, bỏ chạy trốn, hòng thoát thân.

Khi đứng dưới chân thập giá (Ga 19, 25), Mẹ chứng kiến cuộc khổ nạn và cái chết của Người, cái nhìn chiêm ngưỡng và hiệp thông sâu xa của Mẹ, đã làm cho Mẹ trở thành người nữ đầu tiên cộng tác với Chúa Cứu Thế, mang lại ơn cứu rỗi cho loài người. Đến lúc nhận lấy tông đồ Gioan làm con của mình, Mẹ đã dang rộng vòng tay từ ái và mở rộng bầu tim chỉ chất chứa có tình yêu mà thôi, đón nhận cả một đoàn con đông đảo dưới thế làm con của mình.

Trong mầu nhiệm Phục sinh, cái nhìn chiêm ngưỡng của Mẹ tỏ rạng niềm vui vinh quang của ánh sáng Phục sinh, một sự Phục sinh vĩnh cửu, làm cho loài người được tham dự vào chính sự sống của Thiên Chúa. Và chính Mẹ, người nữ đầu tiên qua muôn thế hệ, trong khắp nhận loại, được vinh quang hưởng nhờ trước ơn Phục sinh của Con mình, để như  Con, thân xác của Mẹ không bao giờ bị hủy hoại. Chúa Kitô đã không để thân xác người Mẹ đã sinh ra mình về mặt nhân trần bị hư nát, bởi Mẹ chính là Mẹ của Người, Mẹ Thiên Chúa.

Cuối cùng, cái nhìn chiêm ngưỡng của Đức Maria rực cháy vì được tràn đầy Thánh Thần trong ngày lễ Hiện Xuống. Cùng với ơn Thánh Thần được trao ban cho riêng mình và cho cả Hội Thánh, Đức Maria trở thành Nữ Vương các thánh tông đồ, tiếp tục dõi theo từng bước chân của đoàn con trong công tác truyền giáo khắp thế giới. Mãi cho đến hôm nay, và sẽ còn tiếp tục về sau, Đức Maria vẫn là Người Mẹ kính yêu của cả Hội Thánh. Vì thế trong mọi công tác hôm nay của mình, Hội Thánh tin rằng, mình luôn luôn có một ánh mắt dõi theo bằng lời chuyển cầu hết sức hiệu ngiệm và uy thế trước mặt Chúa Kitô, bởi một lẽ đơn giản: Mẹ là Mẹ của Người và là Mẹ của cả Hội Thánh. Hướng về Chúa Kitô, hưởng vinh quang Phục sinh của Con mình, Mẹ không bao giờ khước từ đoàn con dưới thế.

KẾT LUẬN

Suy niệm về những kỷ niệm và việc biến những kỷ niệm đời mình thành kỷ niệm thánh mà Đức Mẹ trung thành thực hiện trọn đời sống của Người, giúp chúng ta noi gương Đức Mẹ, thánh hóa những kỷ niệm của chính cuộc đời chúng ta. Biết thánh hóa mọi biến cố đời mình, dù vui hay buồn, sướng hay khổ, chúng ta sẽ tự mình đến gần Chúa, sống trong Chúa và đẹp lòng Chúa.

Ai cũng có một đời để sống. Từng ngày, từng ngày trôi qua là hồng ân của Chúa. Kỷ niệm trong cuộc đời chúng ta là những dấu ấn của hồng ân mà mình khó có thể quên. Có thể đó là kỷ niệm vui đến nỗi mỗi lần nghĩ tới, là mỗi lần sung sướng đến ngây ngất. Cũng có thể là những kỷ niệm đau thương đến nỗi ta có cảm giác như ai đó nghiền nát trái tim mình. Cũng có biết bao nhiêu lần, dù đó là kỷ niệm của đời ta, nhưng làm cho ta hãi hùng đến nỗi không dám nghĩ tới. Cũng có thể là những kỷ niệm mà suốt một đời, ta chỉ muốn chôn chặt trong đáy tâm hồn mà thôi… Mỗi giây phút đi qua đời người là mỗi giây phút trở thành quá khứ. Quá khứ càng nhiều, đời ta càng đong đầy kỷ niệm. Hãy thánh hóa tất cả. Hãy noi gương Đức Mẹ mà hiến dâng Chúa tất cả. Hãy để Chúa làm chủ đời ta, để từng giây phút, ta sống là sống cho Chúa. Biết thánh hóa từng kỷ niệm là sự không ngoan, là tự giáo dục mình, giáo dục nội tâm của mình chìm sâu trong sự trung thành cầu nguyện và chiêm ngưỡng.

Ai cũng từng có kỷ niệm. Đừng để mọi biến cố trôi qua trong đời ta trở thành vô ích.

Nguyện xin Mẹ Thiên Chúa gìn giữ chúng ta vẹn toàn trong từng ngày chúng ta sống, để mọi phút giây trong đời chúng ta, dù quá khứ, hiện tại hay tương lai, để chúng ta nên thánh thiện tới mức hoàn hảo như Đức Mẹ.

Lm. JB NGUYỄN MINH HÙNG