Khi uống rượu thì mẹ uống bao nhiêu con cũng “ uống” bấy nhiêu, vì rượu theo máu lưu chuyển sang con với cùng nồng độ.

Nếu trong máu mẹ có mức rượu là 0.3% thì ở thai nhi cũng là 0.3%. Nhưng nhờ cơ thể to lớn hơn với các chức năng hoàn hảo của lá gan cho nên người mẹ phân hủy rượu nhanh chóng hơn so với thai nhi. Vì thế, nếu người mẹ say rượu chỉ trong vài giờ thì thai nhi vẫn còn tiếp tục “li bì” đến vài ngày. Mẹ uống say khướt (binge) trong thời gian ngắn lại càng nguy hại hơn là uống lai rai kéo dài trong nhiều năm.

1- Tác hại của rượu.

Sau khi uống, chất rượu ethanol được chuyển thành acetaldehyde, gây độc hại lên tế bào thai nhi. Các nhà chuyên môn đã đưa ra một số giải thích ảnh hưởng này như sau:

a- Rượu tương tác với chất prostaglandin, một chất có liên hệ rất nhiều tới sự tăng trưởng và các chức năng của thai nhi.

b- Rượu làm giảm sự lưu thông máu từ mẹ qua con, do đó chất dinh dưỡng, oxy giảm và tế bào thai nhi bị suy yếu, kém tăng trưởng.

c- Rượu cũng có thể ảnh hưởng tới sự hấp thụ khoáng chất kẽm và magnesium hoặc làm thay đổi các diếu tố (enzymes), kích thích tố như corticosteroid, kích thích tố tăng trưởng. Mỗi người, mỗi chủng tộc có những enzyme khác nhau để phân hủy rượu, nên ảnh hưởng rượu thay đổi tùy người, tùy giống nòi.

d- Rượu làm thay đổi cấu trúc của màng tế bào, đưa đến thay đổi hình dạng, kích thước, làm chậm tăng trưởng và chậm phân bào. Mọi tế bào đều bị ảnh hưởng, nhất là tế bào thần kinh ở đầu thai kỳ.

e- Rượu cũng giảm khả năng tổng hợp các chất dẫn truyền tín hiệu thần kinh cho nên các hoạt động trí não bị ảnh hưởng rất nặng.

2- Tác hại lâu dài

Tác hại của rượu lên thai nhi không chỉ trong một thời gian ngắn, mà còn kéo dài hầu như vô tận. Tùy theo độ tuổi của đứa trẻ khi lớn lên, các tác hại này có những dấu hiệu khác nhau.

Khi tuổi còn thơ, trẻ hay bồn chồn, dễ kích thích, ăn ngủ khó khăn, chậm lớn, chậm phát triển, cử động không nhịp nhàng.

Trước tuổi đi học, trẻ hay hiếu động quá mức, kém tập trung, chậm hiểu, diễn tả ngôn ngữ khó khăn

Vào tuổi đi học thì trẻ không thể tập trung sự chú ý, quá hoạt động, không biết làm toán, học hỏi chậm, kém tiếp nhận, hành động không tự chủ.

Khi lớn lên, trẻ kém trí nhớ, kém suy luận, nhận xét, không biết cách sử dụng tiền bạc, không biết hậu quả việc làm, có hành động dục tính không hợp lý, nghiện rượu thuốc cấm, có vấn đề trong hành vi, cư xử...

Hội chứng này là một tàn tật vĩnh viễn, vì không thể chữa trị dứt cũng như cơ thể trẻ không thể tự vượt qua khi lớn lên như một số bệnh tật khác. Lý do là vì tế bào thần kinh hư hỏng không phục hồi được. Nhiều tế bào thần kinh không phát triển, không tăng trưởng, bỏ trống, thiếu giây thần kinh nối kết nên các chức năng bị rối loạn.

Đây là một vấn đề quan trọng ảnh hưởng tới sức khỏe nạn nhân cũng như có nhiều hậu quả xấu cho cả gia đình và xã hội.

3- Giai đoạn mang thai

Nghiên cứu ở loài vật mang thai cho thấy tác hại của rượu trong giai đoạn đầu tiên của thai kỳ là rượu đưa tới khuyết tật các cơ quan trong cơ thể; giai đoạn thứ hai và thứ ba đưa đến hành vi bất thường.

Nhiều quan sát cho thấy ngưng uống vào giai đoạn ba của thai kỳ cũng giảm bớt một phần ảnh hưởng xấu.

Một vài lần uống say khướt (binge) rồi ngưng cũng vẫn nguy hại dù sau đó ngưng uống hoàn toàn.

4- Uống bao nhiêu là có hại?

Câu hỏi đầu được nêu ra là: có một liều lượng rượu nào có thể xem là an toàn cho người mẹ nghiện rượu không?

Một số ý kiến cho là đã có nhiều thế hệ phụ nữ mang thai uống rượu mà tác hại đâu có xảy ra ở tất cả mọi trường hợp?

Mặt khác, ngay cả các nhà nghiên cứu hiện nay cũng cho rằng cơ thể mỗi người mỗi khác nên rất khó xác định một liều lượng có thể xem là “đủ để gây hại cho thai nhi”. Và như thế thì cũng không thể xác định được một “liều lượng an toàn”.

Số lượng uống nhiều ít được dư luận trong ngoài y giới lưu ý và trở thành một đề tài về sức khỏe công cộng. Phụ nữ được hướng dẫn, giải thích không nên uống rượu khi có thai. Các phương tiện truyền thông đại chúng cũng nhắc nhở các bà mẹ có thai nên tránh rượu để khỏi gây rủi ro cho con mình.

Trong giai đoạn đầu, khi vấn đề vừa được nêu ra, chưa có nhiều kết quả nghiên cứu cụ thể, nên một số thầy thuốc cho là nếu uống dưới 30 ml một ngày thì không sao.

Trong một quyển sách về sản phụ khoa xuất bản năm 1977 tại Hoa Kỳ, tác giả Benson cũng cho là “ đôi khi uống rượu, chẳng hạn một ly nhỏ rượu trái cây trước bữa ăn tối, thì không có ảnh hưởng gì cho thai nhi”. Nhưng sau đó vì ảnh hưởng của rượu ngày càng được làm rõ, nên khi tái bản năm 1983 đã sửa lại là “ khi có thai nên tránh uống rượu là điều tốt nhất, vì uống rượu trong lúc mang thai sẽ có thể sinh ra con dị dạng, chậm trí”.

Năm 1977, hai tổ chức quan trọng về bệnh nghiện rượu tại Hoa Kỳ là National Institute of Alcohol Abused and Alcoholism và National Council on Alcoholism ra một thông cáo chung tuyên bố rằng “phụ nữ có thai mà mỗi ngày uống từ 120ml trở lên thì có nhiều nguy cơ sanh con khuyết tật”. Cẩn thận hơn nữa, hai cơ quan xác nhận thêm “ ngay cả từ 60 cho tới 90ml rượu cũng có thể gây ra tổn thương cho thai nhi”.

Tạp san của Hội Y Sĩ Hoa Kỳ vào tháng 10 năm 1984 có đăng một nhận định đại ý là “dù chỉ uống lượng rượu vừa phải cũng gây ra chậm tăng trưởng cho thai nhi”.

Càng ngày càng có nhiều chứng minh chắc chắn là tác hại của rượu lên thai nhi tùy thuộc vào số lượng: uống nhiều, hại nhiều. Vì thế, nhiều người dễ dàng đi đến kết luận là uống ít, hại ít. Nhưng ý kiến chung của các giới chức y tế vẫn là: khi người mẹ mang thai thì không có một liều lượng nào có thể xem là an toàn cho thai nhi cả. Đặc biệt chỉ cần có một đôi lần uống say mềm cũng đã quá đủ để gây hại nghiêm trọng cho thai nhi.

Vấn đề thai nhi khuyết tật khi mẹ uống rượu đặt ra đúng vào lúc tỷ lệ phụ nữ, nhất là thiếu nữ, dùng rượu tăng cao. Trong khi đó kỹ nghệ sản xuất rượu lại phát triển rất mạnh và đóng góp khá cao cho ngân sách của nhiều quốc gia. Rượu lại rất phổ biến, được bán hợp pháp, được quảng cáo rộng rãi, được nhiều nguời uống.

Rượu cũng gây nhiều tác hại cho chính bản thân những người mẹ nghiện rượu trong thời gian mang thai. Họ dễ bị băng huyết, nhau tách sớm, sẩy thai.

Kết luận

Tỷ lệ mắc phải chứng “Mẹ nghiện rượu, con khuyết tật” không cao lắm (khoảng 0,1 – 0,3% trên toàn thế giới), nhưng những đứa con sinh ra đều mang nhiều tàn phế của cơ thể và sống trong những hoàn cảnh đáng thương. Tất cả chỉ vì sự thiếu ý thức kèm theo một chút yếu lòng của người mẹ. Bất hạnh hơn nữa là hiện nay chưa có một điều trị nào có thể đổi ngược tác hại của rượu lên thai nhi cũng như không có cách để giảm thiểu tác hại xấu đó.

Cho nên, hiểu được những điều này, khi đã có thai thì người mẹ dù đang say mê nghiện rượu cũng nên dằn lòng bỏ hẳn cho qua khỏi thời gian chín tháng mười ngày cưu mang.

Để mẹ tròn, con vuông, cho gia đình đầm ấm với tiếng nói trong vui của bé thơ khỏe mạnh.

Mong vậy thay.

Bác sĩ Nguyễn Ý-Đức

www.bsnguyenyduc.com

http://www.youtube.com/user/DrNguyenYDuc