Chúa Nhật XII thường niên C

Nguyễn Tiến Cảnh, MD

Nửa phần sau của Phúc Âm thư thánh Luca là nói về cuộc hành hương vĩ đại nhưng sầu buồn của chúa Giêsu đi về Jerusalem, thị trấn của số mệnh. Đối với Luca, cuộc hành hương của người Kito hữu theo Chúa là một cuộc di hành vui được soi sáng bởi Đấng Cứu Thế.

Dọc đường hành hương, Chúa Giêsu muốn trắc nghiệm lòng tin của các môn đệ, đã hỏi các ông một câu rất quan trọng “Các anh nói Ta là ai?”. Đây là câu hỏi mà Chúa Giêsu cỏ thể hỏi mỗi một môn đệ ở mọi thời đại, từ thời điểm này về sau cho đến bài Tin Mừng hôm nay trên đường Chúa Giêsu  đi tới thập giá. Tất cả mọi điều Chúa nói và việc Chúa làm đều có ý nghĩa đặc biệt đối với đồi Golgotha, nơi Người sẽ biểu lộ sự vâng lời hoàn  toàn, tình yêu hoàn hảo và sự tự hiến trọn vẹn của Người.

KHÁC BIỆT GIỮA CÂU CHUYỆN CỦA LUCA VÀ MARCO
 

Câu chuyện Tin Mừng thánh Luca hôm nay (Lc 9:18-24) dựa trên Marco (Mc 8:27-33), nhưng Luca đã bỏ đi việc Phêro chối không chịu nhận Chúa Giêsu bị đau khổ (Mc 8:32) và bị Chúa quở trách (Mc 8:33). Luca, trong Tin Mừng ông ghi, thường làm cho hình ảnh của Phêro và các môn đệ trở nên nhẹ nhàng hơn, nhưng lại thấy trong Marco (Lc 22:39-46). Cũng tương tự như vậy ở một chỗ khác Phêro bị Chúa mắng không thấy nói trong Luca nhưng thấy trong Marco (Mc 14:37-38).

ĐIỂM ĐỒNG NHẤT GIỮA MARCO VÀ LUCA

Nhưng điểm tương đồng giữa Luca và Marca là câu trả lời Chúa của các tông đồ. Các ông đã dưa ra một danh sách những vị mà người ta gán cho Chúa. Mỗi tên đều nói lên những kỳ vọng khác nhau nơi Chúa Giêsu. Có người nói Chúa là Elijah, là người thường đối đầu với cường quyền thời đó. Có người nói Chúa là một trong những tiên tri cổ đại. Khi chúa Giêsu hỏi các ông nghĩ gì về mình, thì Chúa lại hỏi người ta nói gì về Chúa, nghĩ gì về những việc Chúa làm, Chúa là ai trong đầu óc họ? Có lẽ bất ngờ vì câu hỏi hơi khó, các môn đệ đã bới móc mọi ký ức trong đầu cố nhớ lại xem dân chúng ở những làng mạc, thị xã đánh cá của các ông trong vùng biển Galilee đã bàn tán về Chúa như thế nào để tìm cách trả lời mà chính Chúa cũng biết phần nào. Câu trả lời của các môn đệ thì nhiều và khác nhau dưới mọi hình thức, cũng như nếu ngày nay chúa hỏi chúng ta cùng câu hỏi như vậy thì câu trả lời của chúng ta sẽ là những câu thoát ra từ cửa miệng thế gian với mức độ nhiều ít, mạnh yếu là tùy theo cá nhân. Riêng Phêro đã trả lời Chúa: “Thưa Thầy, Thấy là đấng Thiên Sai!”

QUAN NIỆM VỀ “ĐẤNG THIÊN SAI” TRONG DO THÁI GIÁO
 

Trong Do Thái Giáo không có một quan niệm duy nhất nào về “Đấng Thiên Sai”. Ý tưởng về Đấng Thiên Sai, “Đấng Được Xức Dầu” là một ý niệm về một vị vua đến từ giòng David có từ thời sơ khai, nhưng ở thời kỳ Maccabae (khoảng 160-63 B.C.), Giao Ước của 12 Tổ Phụ, là những tài liệu hiện vẫn còn được lưu giữ ở Hy Lạp, cho thấy rõ ràng niềm tin vào Đấng Thiên Sai là chi họ Levi thuộc gia đình Maccabae. Các Cảo Bản Biển Chết lại cho ta nhiều ý niệm khác về đấng thiên sai: Đấng thiên sai hàng tư tế (priestly Messiah) và đấng thiên sai hàng dân giã (lay Messiah) của Israel (1QSa); tiên tri/ngôn sứ như Maisen (Deuteronomy 18:18-19) cũng là một ngôi sao thuộc họ Jacob (Numbers 23:15-17;4Q175), nhưng cũng là thiên sai giòng David (4Q174). Melchizedek cũng là một nhân vật giải phóng nhưng không được gọi là Thiên Sai (11QMelch).

Tuyên xưng chúa Giêsu là đấng Thiên Sai là một phát biểu rất nguy hiểm, vì đó là tất cả những gì mà kẻ thù của chúa Giêsu cần có để làm bằng cớ chống lại Chúa. Có nhiều tên đã kê thành danh sách trên những biểu ngữ để tố cáo Chúa là tự xưng mình là vua. Nhưng, những điều đó không thuộc nhiệm vụ của Chúa. Vượt lên trên tất cả những điều đó, Chúa không phải và không thể là thiên sai loại chính trị chuyên nghiệp hay quân phiệt. Vậy căn tính thật của Chúa là gì?

XÁC ĐỊNH CĂN TÍNH CHÚA GIÊSU
 

Cuộc tranh luận về căn tính và nhiệm vụ của chúa Giêsu hiện vẫn còn tiếp tục cho đến ngày nay. Có người nói rằng người Kito hữu và toàn thể Giáo Hội là hình ảnh của Elijah với một hệ thống, cơ chế và chính sách có tính đối đầu như đường lối và sứ mạng của Elijad (Sách Các Vua 1 chương 17 và 21). Có người nói, giống như Jeremia, phạm vi hoạt động của chúa Kito qua Giáo Hội của người, là cuộc sống cá nhân và có tính riêng tư. Nhưng Chúa Giêsu, đã đi vượt quá cả 2 phạm vi đó và hỏi các môn đệ: “Còn các anh, các anh nói ta là ai?”

Câu trả lời“Thầy là đấng Thiên Sai” đã bùng phát ra từ cửa miệng con người bộc trực và nóng nảy của Phêro, cho ta thấy một quan niệm không chỉ liên quan đến cả hai điểm trên mà còn vượt lên trên nữa. Đấng Thiên Sai đã đến trong thế gian / xã hội và trong cả cuộc sống của mỗi cá nhân, một cách toàn diện để hòa giải những khác biệt giữa công và tư. Câu trả lời đó đã thành khuôn mẫu tuyệt hảo có giá trị cho tình môn đệ của chúng ta. Chúng ta hãy thử nhớ lại một số dữ kiện và sự thật về cuộc đời và sứ mệnh của Chúa Giêsu trên trần thế đã được chuẩn bị để cho Kito Giáo thực sự trở thành một Giáo Hội hoàn vũ:
 

 1- Chúa Giêsu sinh ra thuộc chi họ chính trị Judah, không phải chi họ tư tế Levi hay gia đình tư tế Zaddok. Vì vậy Chúa Giêsu không phải là một chính trị gia chuyên nghiệp.

 2- Chúa Giêsu đã có một ý thức chính trị rất cao. Sứ mạng toàn cầu của Chúa không thể giữ được thế độc lập mà không có những hỗ tương chính trị một cách nghiêm chỉnh.

3- Chúa Giêsu đã đóng đô tại Capernaum, đúng ra là trong sa mạc hay một làng xa sôi hẻo lánh nào đó. Tỉnh của Chúa, dọc theo bờ Tây Bắc biển Galilee có một con đường chính, có những người thu thuế và có liên hệ với tướng quân La Mã. Chúa thường xuyên ở Capernaum hơn là ở Jerusalem.

4- Chúa Giêsu liên hệ với tất cả những ai bệnh hoạn và trong cơn hấp hối, với những kẻ tội lỗi, những kẻ sống vất vưởng bên lề xã hội. Chúa tuyên dương Hạnh Phúc bằng cách đem Tin Mừng, áp dụng công lý vào thực tế qua cuộc sống của Chúa. Công lý đích thực phải là sợi dây liên kết mình với những người đau yếu bệnh hoạn, tàn tật, nghèo khổ và bị ngược đãi. Nhưng người cũng không quên những người khác. Chúa ngồi ăn với những người giàu có và quyền thế cũng như những người nghèo hèn và kẻ bị áp bức. Chúa dạy chúng ta phải có tinh thần hòa hợp thực sự.

5- Chúa Giêsu không giảng dạy về vương quốc chính trị của David, nhưng  đặc biệt nói về vương quốc của Thiên Chúa. Chúa có tài cầu cứu ban cho chúng ta mọi sự và kết hợp mọi sự vào trong viễn kiến của người về một vương quốc tương lai. Trong suốt cuộc đời của Chúa, Chúa luôn luôn cố gắng chu toàn ước vọng của Israel.

KẾT HỢP TÂT CẢ NHỮNG MẢNH VỤN RỜI RẠC LẠI VỚI NHAU

Nếu bạn đã từng chơi puzzle thì bạn sẽ hiểu cái công sức khó khăn thế nào để hoàn thành bức tranh. Khi nghiên cứu Kinh Thánh nơi Đất Thánh, người ta thường tham dự vào những cuộc thám hiểm khảo cổ để tìm tòi những mảnh vụn cổ rời rạc đó đây, rồi xếp đặt lại với nhau thành một bức tranh tổng thể. Cũng tương tự như vậy, khi chúng ta định trả lời câu hỏi của Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay “Nhưng các anh nói Ta là ai?” (Lc 9:20), chúng ta cũng phải kết hợp lại với nhau đúng vị trí, tất cả những mảnh vụn huy hoàng rải rác khắp nơi của cuộc đời Chúa Giêsu để thành một hình ảnh Chúa Giêsu toàn vẹn.
 

Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu sẽ là đấng Thiên Sai chỉ khi  Chúa chết cho thế gian. Tôi chỉ giống chúa Giêsu khi tôi hy sinh mạng sống  tôi cho tha nhân.  Căn tính của chúa Giêsu được thể hiện khi Chúa thi hành ước nguyện của Thiên Chúa. Luca đã áp dụng cùng một nguyên tắc của các môn đệ cho chúng ta. Căn tính thực và chủ đích của chúng ta được biểu hiện khi chúng ta biết vong thân, hành động vượt mức của chúng ta. Đó là bổn phận hàng ngày. “Nếu ai muốn theo ta, hãy từ bỏ mình, vác thánh giá mà theo ta” (Lc 9:23). Nếu tôi mất mạng sống vì Chúa Kito, tôi sẽ có lại được sự sống! Phải chăng đó là đường lối chính trị của Chúa.

KỶ NIỆM  KHÓ QUÊN  TOR VERGATA 2000

Một trong những suy niệm đáng nhớ và mãnh liệt nhất về căn tính của chúa Giêsu có được vào đêm 19 tháng 8 năm 2000 trong buổi cầu nguyện vọng Đại Hội Giới Trẻ Thế giới Năm Thánh tại Tor Vergata ở ngoại thành Roma. Người ta không thể nào quên được cái đêm nóng như thiêu ấy, lúc mà yên lặng bao trùm lên hơn 1 triệu anh chị em trẻ khi Đức Gioan Phaolo II hỏi họ câu hỏi “Anh chị em gọi Thầy là ai?”
 

Giáo Hoàng già nói với những người bạn trẻ bằng những lời vang động trong khung cảnh khải huyền trước mặt: “Cuộc đối thoại ấy có ý nghĩa gì? Tại sao Chúa Giêsu lại muốn biết người ta nghĩ gì về Người? Tại sao Chúa lại muốn biết các môn đệ nghĩ gì về Người? Chúa Giêsu muốn các môn đệ phải ý thức được những ý nghĩ thầm kín ẩn chứa trong tâm trí các ông và nói ra tiếng để chứng tỏ sự xác tín của mình. Đồng thời Chúa cũng biết những phán đoán của họ sẽ không đơn độc, bởi vì nó sẽ thể hiện những gì Thiên Chúa đã đổ tràn đầy lòng trí họ do ân sủng của niềm tin.”

Đức Thánh Cha tiếp tục: “Đây là tất cả những gì thuộc về niềm tin! Nó là đáp trả của con người có nhân tính, có tự do và có lý trí đối với Lời Chúa hằng sống. Những câu hỏi mà Chúa Giêsu hỏi, những trả lời của các môn đệ, và sau cùng của Phêrô, là một trắc nghiệm về sự trưởng thành của niềm tin của những người gần gũi Chúa Kitô nhất.”

CHÍNH LÀ CHÚA GIÊSU
 

“Thực ra, đó chính là chúa Giêsu -Đức Thánh Cha tiếp tục- là đấng mà các bạn đang tìm kiếm khi các bạn mơ ước Hạnh Phúc. Người đang chờ đợi các bạn khi các bạn không kiếm ra được ai hoặc điều gì làm bạn thỏa mãn. Người là vẻ đẹp hấp dẫn các bạn. Người là đấng khuyến khích các bạn làm tròn đầy khát vọng mà không để cho các bạn sắp đặt để mặc cả, điều đình. Người là đấng thúc dục các bạn lột bỏ bộ mặt giả dối của cuộc đời. Người là đấng biết hết mọi chọn lựa chân thật nhất trong tâm can các bạn, những chọn lựa mà người ta đang cố công tìm cách bóp chết. Chính Chúa Giêsu là người khơi động ước vọng của các bạn là phải làm một cái gì vĩ đại trong đời, ước muốn vươn theo một lý tưởng, từ chối không để cho các bạn bám rễ vào những gì gọi là tầm thường, nhưng can đảm thề hứa cương quyết cải thiện bản thân và xã hội một cách khiêm tốn và liên tục hầu làm cho thế giới có nhân tính hơn và huynh đệ hơn.”
 

Sau cùng Đức Thánh Cha kết thúc bài nói chuyện đáng ghi nhớ ấy như sau: “Các bạn thân mến, vào lúc bình minh của Thiên Niên Kỷ Ba, tôi sẽ gặp các bạn là những người “canh gác ban mai”(coi Is 21:11-12). Trong suốt thế kỷ qua, những người trẻ như các bạn ở đây, được kêu gọi tụ họp đông như vầy để học hỏi cách thức hận thù; họ được gửi đi để gây chiến, để đánh nhau. Nhiều hệ thống gọi là thiên sai nhưng không có Chúa trong đó đã cố gắng chiếm chỗ của niềm hy vọng Kito giáo, đã chứng tỏ họ thực sự tàn ác. Hôm nay các bạn đến tụ họp nơi đây để tuyên xưng rằng trong tân thế kỷ, các bạn sẽ không cam chịu để cho mình trở thành khí cụ của bạo động và phá hoại; các bạn sẽ bảo vệ hòa bình, trả giá bản thân các bạn nếu cần. Các bạn sẽ không chấp nhận một thế giới trong đó những người khác phải chết vì đói khát, nghèo khổ, sống trong tình trạng thất học và không công ăn việc làm. Các bạn sẽ bảo vệ sự sống trong mọi lúc, trong suốt chu kỳ phát triển của nó; các bạn sẽ cố gắng với tất cả sức mạnh của các bạn để làm cho trái đất này luôn luôn có sinh khí hơn, nhiều sức sống hơn cho tất cả mọi người.”

Chúa Giêsu này là ai đối với chúng ta?  Đây quả là một câu hỏi duy nhất đáng kể thực sự.

Fleming Island, Florida

June 22, 2013

NTC