Ở Việt nam mà gieo lùa như người trong Dụ ngôn nầy (Mt 13, 1- 13) chắc là người điên. Ai lại gieo lúa bên vệ đường , gieo lúa vào đất sỏi, gieo lúa vào bụi gai không ? Nhưng xin thưa rằng cách gieo nầy hợp với đất  Israen !

Cách cày cấy của dân Israen : họ gieo lúa trước rồi mới cày sau để chôn vùi hạt lúa xuống đất. Dụ ngôn sẽ cho những nét phong phú. Họ có thể gieo lên bên vệ đường và vào bụi gai vì sau đó lưỡi cày sẽ giúp chôn vùi hạt rơi bên mép đường và lấp bụi gai đi. Còn việc gieo lúa trên đất sỏi, không thể tránh được vì trong một thửa ruộng như ở miền Palestin thường có mảng đất sỏi nằm trong đó. Như thế, gieo lúa trong bốn trường hợp kể trên ở xứ Palestin là chủ ý của ông chủ, chứ không phải do chểnh mảng, thiếu suy nghĩ.

Cũng vậy, Lời Chúa đến với mọi người, người tốt cũng như kẻ xấu, là chủ ý của kẻ rao giảng. Có khi Lời Chúa càng phải vang lên không ngừng và mãnh liệt nơi mọi người nhất là cho người xấu. Đó không phải là việc làm vô ích nếu chúng ta xét đến sứ mệnh của Chúa là cứu vớt mọi người, nhất là kẻ tội lỗi.

 Không nên xét tới kết quả mới tiến hành công việc, trái lại phải nghĩ tới bổn phận phải rao giảng. Một điều chắc chắn là thời nào cũng thế, cũng có bôn hạng người đón nhận Lời Chúa.

Thoạt đầu có thể thấy ba hạng :

Kẻ nghe mà không hiểu (là kẻ không yêu mến, đón nhận Lời Chúa) giống như hạt lúa gieo trên vệ đường;    

Kẻ nghe  vui lòng giữ, nhưng gặp bách hại khó khăn thì nản chí, bỏ Chúa thì giống như hạt lúa gieo trên đất sỏi, mọc lên nhưng vì ít đất nên khi trời nắng nó khô đi;

Kẻ nghe Lời Chúa nhưng lòng bị tiền bạc, việc đời lôi cuốn nên không thực hiện được thì giống hạt lúc gieo vào bụi gai, mọc được nhưng bị chết nghẹt trong bụi;

Tiếp đến là hạng bốn : Kẻ nghe đưa ra thực hành có kết quả thì giống như hạt lúa gieo vào đất tốt, mọc lên đưa tới nhiều kết quả.

Có thể đoán dụ ngôn Chúa nói ở đây phô bày thực trạng nơi các thính giả của Chúa : người theo Chúa đông, nhưng rất ít kẻ đón nhận, thực hành để sinh bông trái. Rõ ràng là Chúa chịu thất bại một phần lớn. Tiếp đến, các thánh Tông đồ thành công “hơn Chúa”, nhưng tính ra thất bại nhiều hơn thành công.

Vì thế, không lạ gì Chúa nêu lên bốn hạng người, chỉ có một hạng tốt, và Chúa trưng lời Tiên tri Isaia nói về Israen : là một dân cứng cổ, lòng chai đá, câm điếc trước Lời Chúa ( Isaia 6, 9-10 ) hình như họ không muốn nghe Lời Chúa để được cứu độ chăng ? - Đây là lời nói nghịch thường mô tả lòng dạ con người chai đá, không biết đón nhận Lời Chúa. (giông như bà mẹ đè cổ con bắt uống thuốc , con vẫn không chịu, bà quát lên : cho mầy uống cho chết đi nầy)

Đối với các Tông đồ, Chúa khen các ngài vì các ngài đón nhận Lời Chúa, đón nhận mạc khải, thứ mạc khải xưa kia đã được dấu kín dầu các Tiên tri xưa mong ước biết. Như vậy, các Tông đồ có phúc hơn các Tiên tri (ngôn sứ) xưa.

Áp dụng dụ ngôn nầy vào cộng đoàn, ta sẽ thấy cộng đoàn như một thửa ruộng, có bốn hạng người như dụ ngôn mô tả. Có những kẻ chạy theo tiền bạc và thế gian, không biết tới Lời Chúa. Có kẻ vui lòng giữ Đạo, nhưng gặp khó khăn, bất lợi, Đức Tin họ lung lay. Có những kẻ trung thành, sống chết với Lời Chúa. Trong mỗi cá nhân ta, bốn trường hợp kia cũng có thể xảy ra. Mỗi lần nghe Lời Chúa, ta quyết sống với Chúa, nhưng gặp khó khăn, gặp những hoàn cảnh xấu do người nầy kẻ kia gây ra, gặp Bề trên không hợp ý với ta, ta trở nên khô khan, bỏ nhà thờ, bỏ lễ lạy. Gặp trường hợp quyền lợi bị đe dọa, bị phê bình đi Đạo là hủ lậu, ta bỏ Đạo, người ta bỏ.

Phân biệt bốn hạng người, dụ ngôn nói lên lòng thương của Chúa. Biết người ta không nghe mà Chúa vẫn giảng. Biết không kết quả mà vẫn làm. Lý do là phải đặt hy vọng : người ta không nghe lúc nầy, lúc khác sẽ nghe, khô khan lúc nầy, lúc khác sẽ sốt sắng. Điều chắc chắn, lòng người có thể được hoán đổi nhờ nghe Lời Chúa luôn luôn  (vậy chỉ khi giảng Lời Chúa là nhắc lại ): Apolô trồng, Phaolô tưới, Thiên Chúa sẽ làm cho mọc lên ( I Cor 3, 6-7) Người nầy gieo kẻ khác gặt. Công việc của ta là cứ rao giảng, rao giảng trong nhẫn nại, cầu nguyện và luôn luôn hy vọng . Khởi đầu Chúa đã làm với ta, nhưng kết quả ta mới thấy có ơn Chúa , vì ta kém niềm tin.      

Lm Fx Nguyễn hùng Oánh