(Lời chào mừng và chia sẻ mở đầu lễ trao giải Giải Viết Văn Đường Trường lần III – 2015)

Con xin được kính chào Đức Cha và quý Cha, quý khách, quý ân nhân, quý nữ tu, chủng sinh cùng các bạn trẻ trong Câu lạc bộ Đồng Xanh Thơ Qui Nhơn.

Xin được gửi lời chào tới những anh chị em đang hiệp thông từ xa, những anh chị em đã gặp gỡ với Ban mục vụ Văn hóa và Giáo dục Giáo phận Qui Nhơn, đã chia sẻ và tham gia vào những hoạt động thăng tiến văn thơ Công giáo từ sáu năm qua.

Xin được chào đón quý tác giả văn thơ đến từ những miền khác nhau của đất nước, cách riêng là quý giám khảo và các tác giả trẻ đã tham dự giải Viết Văn Đường Trường III, 2015.

Thưa quý vị và các bạn,

Năm 2011, để dọn mừng kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Hàn Mạc Tử, chúng con cố gắng hoàn tất 4 quyển đầu của bộ sưu tập Có Một Vườn Thơ Đạo và chuẩn bị một cuộc họp mặt tổ chức vào chính ngày sinh nhật của nhà thơ. Khi bộ sách gần xong và cuộc họp mặt đến gần, chúng con bỗng thấy đây là dịp tốt để khởi đầu lại một điều nhiều người rất tâm đắc, là có một ngày gặp gỡ hằng năm cho giới cầm bút Công giáo tại từng địa phương, để giao lưu làm quen với nhau và cùng nhắc nhau làm sống dậy nhiệt tình loan báo Tin mừng bằng thơ văn. Năm 2008, ngày 20-1, cuộc họp mặt lần đầu đã được anh Cao Huy Hoàng đứng ra tổ chức tại TGM Phan Thiết với các tác giả của chuyên san Đồng Xanh Thơ trên Mạng lưới Dũng Lạc và năm 2009, ngày 20-1, cũng tại TGM Phan Thiết, đã họp mặt lần thứ hai, có thêm các tác giả trong chuyên san Vườn Ôliu do anh Lê Hồng Bảo phụ trách.

Những hẹn gặp vào 20-1 hằng năm bắt đầu nhen nhúm trong lòng. Khi thành một thông lệ như thế, cuộc gặp gỡ văn thơ Công giáo hằng năm sẽ là một sân chơi cho những người Công giáo đang làm thơ viết văn tìm đến. Trong số ấy có thể lắm vị thoạt đầu chỉ mới đam mê thơ văn chỉ vì thơ văn/ nhưng dần dần, qua gặp gỡ trao đổi, đa số sẽ vượt ra xa hơn, và sẽ mang một trăn trở sâu xa về mục vụ văn hóa

Đam mê thơ văn và nặng lòng với mục vụ văn hóa là hai chuyện hoàn toàn khác. Có những linh mục thích thơ văn mà chẳng bận tâm gì tới mục vụ văn hóa. Ngược lại, nhiều giáo dân chẳng là mục tử bao giờ nhưng lại đau đáu nỗi lo mục vụ trước tình trạng suy thoái tiếng Việt của người Việt Nam nói chung và người Công giáo nói riêng trong đó có cả giới nhà tu, một sự suy thoái sẽ tác hại trầm trọng và lâu dài trên sứ vụ loan Tin mừng của Dân Chúa. Không cần phải là người yêu thích văn thơ, mà chỉ cần một chút lòng yêu mến Chúa Giêsu Kitô, khao khát ước mong cho Danh thánh Ngài sớm được đồng bào thân thương nhận biết, là đủ buồn lo trước sự suy thoái ấy.

Cuộc gặp gỡ văn thơ Công giáo hằng năm có thể sẽ khiến cho những tâm hồn không chuyên văn thơ vẫn lên đường dấn thân cho mục vụ văn hóa. Có những người đam mê văn thơ đến với những sân chơi, những hội nhóm chỉ để cùng nhau thưởng thức văn chương. Còn người lo mục vụ văn hóa thì khác. Để tạo được sân chơi cho bạn trẻ hào hứng, cho người già giao lưu thư giãn, họ phải đẫm mồ hôi dưới cái nắng chang chang gay gắt, leo qua những đỉnh dốc khó khăn, ngày này sang ngày khác.

Xin được phép mời tất cả cộng đoàn cùng dừng lại một phút để tưởng niệm một người đã sống và chết cho công cuộc mục vụ văn hóa của Giáo hội Việt Nam, linh mục Anrê Dũng Lạc Trần Cao Tường, mà ngày 21-11 tới đây sẽ là tròn 5 năm ngài về với Chúa.

Cha Trần Cao Tường sinh năm 1946, tại giáo phận Phát Diệm, thụ phong linh mục đầu tháng Tư 1975 tại giáo phận Long Xuyên. Từ trên ghế nhà trường Đại chủng viện cha đã chia sẻ với anh em đồng bạn nỗi thao thức mãnh liệt về mục vụ văn hóa. Đầu tháng Tư 2005, cha khai trương Mạng Lưới Dũng Lạc, tận dụng những lợi thế do tin học đem lại để quy tụ nhiều tác giả Công giáo khắp năm châu vào một công cuộc chung. Cha cũng đã hỗ trợ tinh thần và một phần vật chất cho các cuộc họp mặt ở Phan Thiết. Chúng con rất vui mừng hy vọng nhìn thấy nơi cha một đầu tàu dắt díu anh em cùng tiến bước. Thế nhưng Thiên Chúa đã gọi cha về ngày 21-11-2010, mới 65 tuổi.

Cha Tường qua đi, để lại cho những người làm công tác mục vụ một kinh nghiệm hết sức quan trọng là tự xóa mình để quy tụ anh em. Một kinh nghiệm khác còn tiến hành dở dang của cha là kinh nghiệm làm việc chung. Mỗi người một góc trời, tiến tới một sự hợp tác có hệ thống và hữu hiệu không phải dễ. Chỉ mới được hơn 5 năm, cha chưa kịp định hình công thức làm việc chung thì đã chia tay anh chị em và rồi Mạng Lưới Dũng Lạc cũng đã theo cha đi vào lịch sử trong sự tiếc nuối của bao người.

Tiếp nối kinh nghiệm dở dang của cha Trần Cao Tường, chúng con đã cố gắng mày mò những công thức làm việc chung. Khi tổ chức các giải thưởng văn thơ từ 2010 tới nay, chúng con đã mời những giám khảo vượt biên giới Giáo phận, trong cũng như ngoài nước. Chúng con đã gặp gỡ chia sẻ kinh nghiệm với các vị phụ trách mục vụ Văn hóa của các giáo phận Kontum, Nha Trang, Xuân Lộc và Câu lạc bộ Đồng Xanh Thơ Sài Gòn. Năm 2011, giải xướng họa Nhánh Huệ Nước Trời được trao tại ba địa điểm khác nhau thuộc ba giáo tỉnh Hà Nội, Huế và Sài Gòn. Chúng con đã được sự giúp đỡ nồng nhiệt của Đức Cha Hải Phòng và của cha Giám đốc Trung tâm mục vụ Tổng giáo phận Huế. Riêng tại Sài Gòn, chúng con được sự giúp đỡ của giáo dân.

Chúng con đã nhờ CLB Đồng Xanh Thơ Sài Gòn giúp tổ chức trao giải cho các tác giả thuộc Giáo tỉnh Sài Gòn và các vị đã thực hiện không cần sự có mặt của chúng con. Đó không chỉ là sự hợp tác giữa một địa phương với một địa phương mà còn là giữa linh mục và giáo dân, ở đó chúng con muốn tạo điều kiện để vai trò giáo dân trong sinh hoạt chung của Giáo hội Việt Nam có thể ngày càng nổi bật hơn. Sắp tới đây việc ra mắt quyển 5 của bộ sưu tập Có Một Vườn Thơ Đạo cùng với hai quyển sách khác của tác giả Trần Quang Chu, được Tủ sách Nước Mặn của Giáo phận Qui Nhơn ấn hành nhân dịp giỗ lần thứ 75 của nhà thơ Hàn Mạc Tử, một lần nữa chúng con sẽ lặp lại kinh nghiệm ấy, sẽ lại nhờ CLB Đồng Xanh Thơ Sài Gòn giúp đứng ra tổ chức thực hiện.

Tinh thần làm việc chung, tinh thần hiệp nhất trong đa dạng, đa tính cách là chuyện rất khó với người Việt, và hình như đối với các tôi tớ Chúa càng hết sức khó. Thế nhưng khi bắt đầu biết xóa mình cho hiệp nhất, chúng con cũng bắt đầu nhận được nhiều an ủi thiêng liêng trên hành trình làm mục vụ văn hóa. Hiệp nhất trong đa dạng là điều có thể được nếu tất cả chúng ta đều hướng tới cội nguồn duy nhất là Cha trên trời để cùng nhau thực hiện chung một mục tiêu là Danh Cha, Nước Cha và Ý Cha. Ước mong rằng tất cả những người lo mục vụ văn hóa luôn nỗ lực làm việc chung, bởi lẽ tinh thần hợp tác làm việc chung là nét đẹp tuyệt vời của văn hóa Kitô giáo và cũng là món quà cao quý mà Hội thánh Công giáo ngày nay đang muốn trao tặng cho nhân loại.

Tinh thần làm việc chung ấy đã bắt đầu với cuộc họp mặt đơn sơ năm 2008 tại Phan Thiết. Thế nhưng dự phóng 20-1 hằng năm tại Phan Thiết chỉ thực hiện được hai lần rồi thôi.

Do đó, khi chuẩn bị cuộc họp mừng kỷ niệm 100 năm sinh nhật Hàn Mạc Tử, 22 tháng 9, sát với ngày bổn mạng của vị giám mục chủ nhà, cũng là một trong những vị thánh được chọn làm bổn mạng những người cầm bút, thánh Matthêô Tông đồ Thánh sử, 21 tháng 9, chúng con thấy cần biến hai ngày ấy của năm 2012 thành khởi đầu cho một truyền thống mới. Chính vì thế, từ trong bản thể lệ đầu tiên, Ban Tổ chức Giải Viết Văn Đường Trường đã ghi rõ sẽ tổ chức họp mặt và trao giải cố định vào ngày 21 và 22 tháng 9 cho cả sáu năm. Năm 2013 và 2014, Giải Viết Văn Đường Trường lần I và lần II đã tổ chức đúng như vậy.

Năm nay, lần III, dù việc tổ chức bị lệch ngày, ý hướng ấy đã nổi lên rất rõ. Chúng con đã gửi thư mời đến khoảng 200 tác giả có liên quan với các chương trình thăng tiến văn thơ Công giáo sáu năm qua. Hơn 30 tác giả trong và ngoài nước không về dự được đã gửi điện thư chúc mừng. Hôm qua và hôm nay, 60 tác giả già và trẻ, từ 11 Giáo phận khắp ba Giáo tỉnh đã hẹn nhau về Qui Nhơn họp mặt. Tại Qui Nhơn hôm nay, có cả một số tác giả đã gặp gỡ tại Phan Thiết 2008 và 2009. Rồi thêm những khuôn mặt rất trẻ mới tham gia. Paulus Thiên, 25 tuổi, từ Bắc Ninh và Maria Blon, 17 tuổi, từ Kontum đã đến Qui Nhơn họp mặt lần thứ hai, Tippi, 26 tuổi, từ Huế đến lần thứ ba, Tâm Ngọc, 25 tuổi, từ Kontum lần thứ tư...

Hẳn nhiên trong 60 người họp mặt năm nay, sang năm chỉ một số ít có điều kiện về lại Qui Nhơn. Thế nhưng không nhất thiết phải về Qui Nhơn. Những người không đi Qui Nhơn được vẫn có thể tổ chức gặp gỡ với các thân hữu văn thơ ở qui mô lớn nhỏ khác nhau ngay tại địa phương mình sống, vào chính ngày 21 và 22, hoặc trước hay sau đó một vài ngày. Như thế, hằng năm lễ Thánh Matthêô và kỷ niệm ngày sinh của nhà thơ Hàn Mạc Tử lại gợi hứng cho thơ văn Công giáo, và hơn nữa, cho mục vụ văn hóa cả trong và ngoài nước.

Ước chi dịp này sang năm sẽ rộ lên đều khắp đó đây những cuộc gặp gỡ của những người yêu thích văn thơ cũng như những người dấn thân cho mục vụ văn hóa, như một lẵng hoa mừng cây bút mở đầu trang Tân ước, 21-9, và mừng sinh nhật người “thi sĩ của đạo quân Thánh giá”, 22 tháng 9.

        Xin tạ ơn Thiên Chúa đã cho chúng ta những cuộc gặp gỡ thân thương từ 2008 tới nay. Nhờ đó chúng ta được quen biết nhau và hợp tác với nhau. Cũng nhờ đó, dần dần những trăn trở và ước mơ của chúng ta đang thành hiện thực: Ý thức hơn nơi những bạn trẻ thánh hiến, quan tâm hơn nơi các Bề trên, để phát hiện và vun trồng những tài năng văn thơ cho Giáo hội.

Xin chào mừng tất cả những người về dự họp mặt hôm nay và xin chúc mừng các tác giả trẻ của giải Viết Văn Đường Trường năm nay, những mầm non đầy hứa hẹn của Giáo hội và là những người được Chúa chọn làm cớ, làm dịp cho chúng ta có được cuộc gặp gỡ tháng 9 năm nay.

Xin Chúa chúc lành để rồi mỗi tháng 9 trong tương lai, ngày 21-22 sẽ có những gặp gỡ vì văn hóa Kitô giáo của người Việt ở khắp nơi, trong và ngoài nước, để Danh Thiên Chúa được hiển sáng và để những linh hồn mà máu và nước từ cạnh sườn Chúa Kitô đã đổ ra cứu lấy, sớm nhận biết tình yêu đầy thương xót của Cha trên trời, và được Thánh Thần Thiên Chúa dẫn bước trên đường về với sự thật, với yêu thương và hạnh phúc.

Qui Nhơn, 19-9-2015

Lm Gioan Phêrô Võ Tá Khánh

Trưởng ban mục vụ Văn hóa và Giáo dục

Giáo phận Qui Nhơn