CHÚA NHẬT XXII A THƯỜNG NIÊN

Gr 20:7-9; Rm 12:1-2; Mt 16:21-27

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD

Qua bài Phúc Âm hôm nay (Mt 16:21-27), Mathieu cho biết đức Giesu báo trước cuộc khổ nạn của người lần thứ nhất. Cùng tư tưởng đó, Marco (Mc 8:31-33) nói rõ chức thiên sai của Chúa không phải là một chức vị vinh quang, quyền quí trần thế. Cuộc khổ nạn theo Mathieu là những đau buồn phiền muộn của “Con Người Chúa Giesu”. Mathieu viết theo bản Tân Ước tiếng Hy Lạp nên giống như Phaolo viết trong thư gửi tín hữu Corinto và Hosea (1Cr15:4; Hs 6:2) mà nhiều người cho là ảnh hưởng bởi Cựu Ước vì nói Đức Giesu sống lại vào ngày thứ ba. 

Cụm chữ “từ lúc đó” (Mt 16:21) là Mathieu có ý nói việc đức Giesu cảm thấy nỗi đau khổ và cái chết của Người sắp đến là báo hiệu một giai đoạn mới của Tin Mừng Phúc Âm. Liền sau lời tuyên xưng của Phero về đức Giesu tại Caesarea Philippi, đức Giesu “bắt đầu tỏ lộ cho các môn đệ là Người phải đi lên Jerusalem và chịu đau khổ, bị giết chết vì những kỳ mục, thượng tế và kinh sư, và ngày thứ ba Người sẽ sống lại” (Mt 16:21). Nghe vậy Phero kéo đức Giesu ra chỗ vắng và nói nhỏ: “Thưa Thầy, xin Thiên Chúa đừng để điều đó xẩy ra cho Thầy” (Mt 16:22). Nhưng đức Giesu quay lại nói với Phero: “Satan, lui lại sau ta. Anh đang cản lối ta đi, vì tư tưởng của anh không phải do Thiên Chúa mà do loài người”(Mt 16:23). 

PHERO KHÔNG MUỐN CHÚA PHẢI KHỔ NẠN VÀ CHẾT  

Phero không chấp nhận cuộc khổ nạn và cái chết của Đức Giesu là từ chối chương trình cứu độ của Thiên Chúa đã định cho Đức Giesu đã bị coi như Satan, và để cho các môn đệ nhớ lại hình ảnh Chúa đuổi quỉ khi hắn mưu toan cám dỗ Người trong sa mạc Chúa đã mắng Phero “Hỡi Satan! Hãy xéo đi” (Mt 4:10). Danh xưng satan của Mathieu cũng thấy trong Marco và còn nhấn mạnh bằng câu “mi là đá tảng cản lối ta đi.”  Chúa Giesu có ý nói ai muốn theo Chúa thì phải chịu đau khổ, hy sinh mạng sống mình vì Người và, đó là điều kiện để trở thành môn đệ đích thực của Chúa. Bù lại Thiên Chúa sẽ trả công gấp bội vào giờ phán xét sau cùng (Mt 16:24-28). 

Khi không chấp nhận cuộc khổ nạn và cái chết của Chúa Giesu, Phero có ý gì? Câu nói của Phero “Thưa Thầy, điều này không thể xẩy ra được! Thầy không nên nói vậy, không công bằng và không đúng” chứng tỏ Phero chẳng hiểu gì về màu nhiệm Thiên Chúa qua việc làm của đức Giesu và điều kiện chúng ta phải có nếu muốn theo Chúa. Phero và các môn đệ phải đối đầu với thực tế hang ngày đầy khó khăn và nguy nan theo kế hoạch của Thiên Chúa mà lý luận loài người thì không thể chấp nhận được. Để có thể chịu đựng được những đớn đau kinh khủng do những tay cường quyền tôn giáo lúc đó là phải chấp nhận thánh giá Chúa dù phải chết. Đó là tất cả gánh nặng mà đức Giesu phải chịu, không phải sung sướng, tiện nghi và dễ dãi. Vậy chúng ta có thể vất bỏ thánh giá đau khổ đó đi được không? Vác thánh giá có thực sự cần thiết không? Có phải vì quá buồn nản và đau khổ mà chúa Giesu thốt ra những lời như vậy không? 

Có người nói vì Phero quá yêu mến Chúa, không muốn Chúa phải đau khổ và chết, nên mới thốt ra lời như vậy để bị Chúa quở trách. Ngày nay, chúng ta đôi khi vì dị đoan đã cho là Chúa “nói gở”. Chúng ta có nên thông cảm cho Phero không? 

TỪ “ĐÁ TẢNG” ĐẾN “ĐÁ CẢN”  

Mới tuần trước tại thành Caesarea Philippi, Phero được gọi là “Đá Tảng”, bây giờ lại là “Đá Cản !” Phải chăng đức Giesu muốn nhắc Phero là anh ta chẳng hiểu gì về kế hoạch nhiệm màu mà Thiên Chúa đã vạch ra cho anh ta, mỗi người chúng ta và toàn thể nhân loại? 

Đức Giesu nói với các môn đệ là nếu muốn theo Người thì phải tự từ bỏ mình, vác thập giá và đi theo Người (Mt 16:24). Từ bỏ một người là không chấp nhận người đó. Từ bỏ mình là không công nhận mình là trung tâm hiện hữu của mình. Phero có lúc đã từ chối Thầy mình: “Tôi không biết người đó là ai!”(Mt.26:74). Mỗi người chúng ta cũng vậy, khi tự từ chối mình là không còn coi mạng sống mình là của mình nữa, -tôi không còn nghĩ về tôi nữa, tôi không còn là trung tâm điểm của tôi nữa. Nhưng chưa hết, chúng ta còn phải hành động là bước theo chúa Giesu như lời Người mởi gọi: “Hãy Theo Ta.”  Tất cả mọi lời Chúa nói trước đây và sau này là những đòi hỏi cần thiết khả dĩ để yêu mến đức Giesu, bước theo Người và tiếp tục ở lại mãi mãi với Người. 

THEO ĐỨC GIESU 

Giáo huấn của đức Giesu cho nhóm 12 môn đệ được tóm gọn như sau: “Bất cứ ai chấp nhận nghe theo tiếng gọi “Hãy Theo Ta”, thì phải chấp nhận Ta như chính con người của Ta vậy” có nghĩa là theo Chúa thì phải chấp nhận đau khổ và thập giá của Chúa! Dấu chỉ của đấng thiẻn sai cũng phải trở thành dấu chỉ của các môn đệ của Người. Họ đứng sau Người, rồi bước theo Người và đi lên Jerusalem cùng với Ngưới. Điều đó nói lên đầy dủ ý nghĩa của thập giá phải vác theo chúa Giesu, không phải trong hành trình đau khổ đơn độc, phân vân tuyệt vọng hay nổi loạn, mà là cả một hành trình chấp nhận, chịu đựng được nuôi dưỡng bới Thiên Chúa. Đức Giesu yêu cầu chúng ta phải can đảm chọn cuộc sống giống như cuộc sống của chinh Chúa. Tất cả những ai theo chúa Giesu thì không thể thoát khỏi đau khổ. Con đường của Thiên Chúa không phải là con đường của chúng ta, nhưng chúng ta được khuyến khích thi hành con đường của chúng ta sao cho phù hợp và giống con đường của Thiên Chúa.

PHÂN BIỆT ƯỚC MUỐN CỦA THIÊN CHÚA 

Vì Đức Kito ra dấu chỉ chấm dứt luật Maisen là luật sơ khởi hướng dẫn dân Chúa, nên thánh Phaolo tỏng đồ, trong thư gửi tín hữu Roma (12:1-2) đã giảng giải cho người Kito hữu cách thưc hành bổn phận với nhau và với nhà nước -dưới ánh sáng ân sủng của đức tin. Luật Maisen dạy cách dâng lễ vật hy sinh và những nghi lễ phụng tự khác. Tân Ước, trái lại, mời gọi các tín hữu hiến dâng thân xác mình như là một lễ vật sống động (12:1). Thay vì giới hạn trong những tôn chỉ pháp luật đặc biệt, người Kito hữu dùng phán đoán của mình để tự do chọn lựa trước nhiều quyết định khác nhau trong cuộc sống hàng ngày. Phaolo mời gọi người Kito hữu “tự cải biến cuộc sống mình bằng cách canh tân tâm tư ý nghĩ của mình làm sao để có thể phân biệt được ước muốn của Thiên Chúa, ước muốn nào tốt, hoàn hảo và đẹp lòng Chúa” (12:2). 

HIỂU BIẾT MÀU NHIỆM ĐỨC KITO 

Trong bài giảng Thánh Lễ kết thúc Ngảy Giới trẻ Thế Giới tại Căn cứ Không Quân Cuatro Vientos ở Madrid, Y Pha Nho hôm Chúa Nhật 21-8-2011, Biển Đức XVI nói: Hiểu biết màu nhiệm đức Kito thì thuộc phạm vi Niềm Tin. 

Niềm Tin thì hơn cả những dữ kiện thực nghiệm hay lịch sử. Nó là khả năng hiểu biết màu nhiệm về con người đức Kito ở mọi khía cạnh sâu thẳm của nó. Tuy nhiên Niềm Tin không phải là kết quả cố gắng và lý luận của con người, nhưng là một tặng phẩm do Thiên Chúa ban: “Phúc cho ngươi, Simon con Jonah! Vì không phải máu thịt loài người mạc khải cho anh điều đó, mà là Cha ta ở trên trời” (Mt 16:17). Niềm Tin khởi đầu từ Thiên Chúa, Người mở lòng chúng ta và mời gọi chúng ta chia sẻ với cuộc đời của chính Thiên Chúa. Niềm Tin không đơn thuần cung cấp tin tức cho biết ai là đức Kito, mà thực ra nó xâm nhập vào tình liên đới cá nhân chúng ta với đức Kito, chinh phục toàn thể con người chúng ta cùng với tât cả mọi hiểu biết, ước vọng và cảm nghĩ của chúng ta bởi Thiên Chúa tự mặc khải cho ta biết. Vậy vấn nại sau cùng được đặt ra về đức Giesu là:“…Nhưng các anh gọi thầy là ai?” là một thách đố cho từng môn đệ phải tự quyêt định. Niềm Tin vào đức Kito và tình môn đệ là những gì liên kết chặt chẽ và thắm thiết với nhau. 

Vì Niềm Tin liẻn quan đền hành động “bước theo Thầy”, nên nó phải liẻn tuc trở nên mạnh mẽ hơn, sâu sắc hơn và trưởng thành hơn, đến độ có thể dẫn đưa tới tình môn đệ với đức Giesu gẩn hơn và mãnh liệt hơn. Phero và các môn đệ khác cũng phải lớn lên theo đường hướng đó, cho đến khi cuộc trùng phùng của họ với Thiên Chúa Phục Sinh mở mắt họ để họ có được niềm tin hoàn toàn vào Chúa Kito. 

Các bạn trẻ thân mến,  

Hôm nay, đức Kito cũng hỏi các bạn cùng một câu hỏi mà Người đã hỏi các tông đồ khi xưa: “Các anh gọi Thầy là ai?” Hãy trả lời Người với lòng quảng đại và can đảm cho xứng hợp với những tâm hồn trẻ trung như các bạn. Hãy nói nới Người: “Thưa đức Giesu, con biết Chúa là Con Thiên Chúa đã hy sinh mạng sống vì con. Con đặt tin tưởng của con trong tay Chúa và con đặt tất cả mạng sống của con trong tay Chúa. Con muốn Chúa là nguồn sức mạnh và mọi niềm vui của con và không bao giờ rời bỏ con.” 

SỨ MỆNH CĂN BẢN CỦA GIÁO HỘI 

Trở lại Lineamenta trong Thượng Hội Đồng các Giám Mục về Tân Phúc Âm Hóa vào tháng 10 năm 2012, chúng ta thấy có một nối kết đặc biệt giữa bài Phúc âm hôm nay và đoạn #10 với nhan đề “Việc đơn độc làm mục vụ Phúc Âm Hóa hồi sơ khai và viêc Tân Phúc Âm Hóa” ngày nay. 

Tân Phúc Âm Hóa là tên đặt cho kế hoạch của Giáo Hội một lần nữa đem ra thi hành sứ mệnh căn bản, đăc thù và lý do hiện hữu của mình. Do đó, nó không chỉ giới hạn trong những vùng đã định sẵn, mà là cách cắt nghĩa và đem ra thực hành các di tặng của các tông đồ trong và vì thời đại của chúng ta hiện nay. Với kế hoạch tân phúc âm hoa, Giáo Hội ước mong đem trình bày sứ điệp duy nhất của mình vào thế giơi ngày nay và những bàn luận hiện nay, tức tuyên xưng vương quốc Nước Trời, được khởi đầu từ đức Giesu Kito. Không có phần nào của Giáo Hội bị loại trừ ra khỏi kế hoạch này. Các Giáo Hội Kito giáo có nguồn gốc cổ xưa phải đương đầu với nạn có nhiều giáo hữu bỏ không thực hành niềm tin; các giáo hội trẻ trung, qua tiến trình chưa được khai hóa phải được liên tục theo dõi để họ áp dụng Tin Mừng Phúc Âm vào cuộc sống hàng ngày, một tiến trình không phải chỉ để thanh tẩy và nâng cao văn hóa lên, mà –trên hết mọi sự- phải khai mở nền văn hóa mới của Tin Mừng Phúc Âm. Nói một cách tổng quát, mỗi cộng đồng Kito giáo cần phải tự tái tham gia vào chương trình chăm lo mục vụ xem ra có vẻ ngày càng trở nên khó khăn hơn và có nguy cơ trở thành  thói quen nhàm chán. Do đó ít có khả năng thông truyền mục đích căn gốc của nó. 

Tân Phúc Âm Hóa là một sứ mệnh, đòi hỏi khả năng làm mới lại, vượt qua biên giới và mở rộng chân trời. Tân phúc âm hóa thì đối nghịch với tự mãn, co rút về với chính mình, với tình trạng tâm lý và tư tưởng xưa khiến chương trình mục vụ vẫn như cũ không có gì thay đổi. Câu nói “mọi việc như thường lệ” đã trở thành lỗi thời, vô nghĩa. Một số Giáo Hội địa phương khi tham gia chương trình canh tân, đã xác nhận là Giáo Hội nên kêu gọi tất cả mọi cộng đồng Kito giáo phải kiểm thảo việc thi hành mục vụ của mình dựa trên những hoạt động của chương trình truyền giáo căn bản.

    Fleming Island, Florida

    August 30, 2017

    NTC