CHÚA NHẬT IV-A THƯỜNG NIÊN
Xp 2:3, 3:12-13; 1Cr 1:26-31; Mt 5:1-12
Bác sĩ Nguyễn Tiến
Cảnh, MD
Trên đường hành trình lịch sử của Giáo
Hội, chúng ta cần phải có một viễn kiến để giúp chúng ta giữ vững Hy Vọng giữa
những mây mù ám khí, hồ nghi và tội lỗi, ngay cả những lúc vui mừng, hy vọng và
thắng lợi. Viễn kiến đó là Kinh Thánh, nằm ngay trong hiến chương sống đời Kito
hữu, được gói ghém trong đoạn Tin Mừng Mathieu hôm nay là bài giảng trên núi
hay bài Tám Mối Phúc Thật (Mt 5:1-12a). Đây là bài đầu tiên trong 5 bài giảng
quan trọng của Tin Mừng Mathieu (5:1-7:29). Song song với bài của Mathieu, Luca
cũng có một bài tương tự, nhưng không phải ở trên núi mà ở đồng bằng (Lc
6:20-49).
CẤU TRÚC CỦA BÀI GIẢNG PHÚC THẬT
Dàn xếp nội dung bài giảng khá khéo léo
có lẽ không chỉ do Mathieu, mà hình như chình Chúa Giesu đã giảng theo cấu trúc
của Người. Hình thức bài giảng có thể chia theo loại: Bốn Mối Phúc Thật (Mt
5:3-4,6,11-12, là đoạn nói về đức Công Chính được diễn nghĩa rõ ràng
(5:17, 20-24, 27-28, 33-48), một đoạn về Việc Thiện (6:1-6, 16-18), và
ba đoạn nói về Hậu Quả của Phúc Thật (7:1-2, 15-21,
24-27). Không giống như bài giảng theo Luca, bải của Mathieu không chỉ nói với
các môn đệ mà còn với cả đám đông theo Chúa lúc đó.
Hình thức “Phúc Thật” trong bài Tin Mừng
hôm nay cũng thấy nói tới trong Cựu Ước sách Khôn Ngoan và Ca Vịnh. Dù Mathieu
có sửa đổi đôi chút, nhưng Phúc Thật 1, 2, 4 và 8 cũng song song với Luca (Mt
5:3; Lc 6:20; Mt 5:4; Lc 6:21,22; Mt 5:6; Lc 6:21a; Mt 5:11-12; Lc 5:22-23).
Những điều khác có lẽ do chính thánh sử thêm vào.
Ý NGHĨA CỦA PHÚC THẬT
Phúc Thật là một hiến chương tuyệt vời
để người Kito hữu sống đạo, là nhân đức tối hậu và là lời tiên tri của chúa
Giesu yêu cầu phải làm cho những người sống bên lề xã hội như một Đức Ái. Rất
nhiều người -bệnh hoạn, què quặt, nghèo khổ, đói khát- theo Chúa tràn về sườn
đồi Galilee. Trước khung cảnh tuyệt vời núi đồi nhìn ra biển gió hiu hiu
thổi, Chúa Giesu tuyên bố Tám Mối Phúc Thật. Đó là đức công chính, một
gạch nối gắn bó mình với tha nhân, với những người đau yếu, bệnh hoạn, tàn tật,
nghèo khổ đói khát. Đám đông đang lắng nghe Chúa hẳn phải rất cảm động vì Chúa
nói với tất cả uy quyền và sức mạnh của một người biết rõ sự thật và ước mong
tất cả mọi người cùng làm. Chúa là thầy dạy không như những thầy dạy bình
thường. Bài Tin Mừng Mathieu hôm nay rõ ràng rất thích hợp để dùng trong mọi
nghi thức phụng vụ nhưng mấy ai thực sự nắm vững được ý nghĩa căn gốc của nó
hoặc nhận thức được Phúc Thật không chỉ là khúc đàn mở đầu cho bài giảng trên
núi mà còn là nền tảng của toàn thể giảng huấn của Chúa Giesu. Ý nghĩa thực của
từ Phúc Thật không chỉ là đoàn kết, cảm thông, lòng trắc ẩn, chúc lành
hay ban ơn mà còn vượt lên trên cả ý nghĩa tấm thường đó…Để hiểu rõ và sâu sắc
hơn giảng huấn của Chúa, ta nên xem lại ngôn ngữ Aramaic mà chúa Giesu nói. Từ “chúc phúc/ban
ơn”là dịch chữ “makario” dùng trong Tân Ước Hy Lạp . Aramaic mà chúa Giesu
nói thì từ tiếng Hy Lạp là “makario” dùng trong Tân Ước Trở ngược lại thời Chúa
Giesu nói tiếng Aramaic thì nguồn gốc tiếng đó là “ashray” do động từ “yashar”.
Từ ashray nói lên hành động tích cực như: “hãy làm theo lẽ phải vì mục đích ngay
thẳng; quay trở lại, hãy ăn năn thống hối, trở nên ngay thẳng và công chính.”
Vậy hiểu “Lời Chúa” theo ngôn ngữ
Aramaic chúng ta có thể dịch từ “Phúc Thật” theo nghĩa: Hãy đứng dậy,
làm một cái gì đi, Hãy chuyển động, Bạn là người đang đói khát công chính, đang
ao ước hòa bình…” Như thế sẽ phản ảnh Lời Chúa chính xác hơn”. Chúng ta
lắng nghe Chúa nói với chúng ta: “Hãy đứng dậy, đừng than phiền nữa, làm một
cái gì đi cho những người nghèo khổ bất hạnh ở quanh bạn.” Khi Chúa Giesu
nói với các môn đệ và chúng ta: “Hãy đứng dậy, làm một cái gì đi, chuyển động
đi”. thì hiển nhiên Phúc Thật sẽ biểu lộ rõ ràng đức công chính tối hậu và sự
gắn bó thực sự của chúa Giesu với hoàn cảnh con người.
Chúng ta phải giữ Phúc Thật như một cái
gương để soi xét chính cuộc sống và lương tâm chúng ta: Tôi có nghèo khó
trong lòng không? Tôi có khiêm nhường và biết ơn không? Tôi có lòng
trong sạch không? Tôi có mang lại hòa bình không? Tôi
có được chúc phúc không hay nói cách khác “Tôi có sung sướng hạnh phúc
không?” Chúa Giesu không chỉ ban cho chúng ta cái gì Chúa có mà cả cái gì
Chúa là nữa. Chúa là Thánh và Chúa làm cho chúng ta nên thánh.
TOA THUỐC NÊN THÁNH
Phúc Thật cũng là một toa thuốc để nên
thánh. Thánh là cách sống dấn thân, thề hứa cương quyết hành động. Nó không thụ
động nhưng tích cực chọn lựa để liên tục chìm ngập trong tình liên đới giữa
mình và Thiên Chúa để nhờ tình liên đới đó mọi hành động của chúng ta hướng về
tất cả mọi người trên thế giới.
CÁC NAM NỮ PHÚC THẬT
Phúc Thật đã nổi bật và rất linh động
trong cuộc sống của thánh GH Gioan Phaolo II. Người là một chứng nhân phi
thường. Qua cuộc sống tận hiến, cố gắng anh hùng, đau khổ trường kỳ và cả cái
chết, ngài đã truyền đạt sứ diệp Phúc Âm này cho tất cả mọi người nam và nữ của
thời đại ngày nay. Phần lớn những thành công của ngài là do các chứng nhân phi
thường vô hình bao quanh ngài, giúp ngài vững mạnh trong suốt đời ngài. Gần 27
năm ngai giáo hoàng, ngài đã ban cho Giáo Hội 1,338 chân phước và 482 thánh.
Ngày 2-4-2005, ngài băng hà đã làm cả
thế giới bàng hoàng bất động. Ngày 8-4-2005 Hồng y Joseph Ratzinger loan báo
cho toàn thế giới biết là Đức Thánh Cha đang nhìn và chúc lành cho chúng ta từ
“cửa sổ nhà Cha ngài”. Ngày 27-4-2014, chỉ 9 năm sau khi ngài trở về nhà Cha,
Giáo Hội đã chính thức xác nhận điều mà nhiều người trong chúng ta đã biết từ
lâu: Không đơn giản là Phong thánh ngay cho ngài “Santo
Subito” mà ngài đã luôn luôn là thánh “Santo Sempre”. Chớ
gì chúng ta học được từ “Papa Wojtyla” cách thức bước qua ngưỡng cửa, mở cửa,
xây cầu và tuyên bố Tin Mừng cho mọi người. Chớ gì chúng ta trở nên những nam
nữ Phúc Thật và cầu khẩn xin một chút xíu lòng trung thành của chứng nhân Phero
và sự quả cảm của Phaolo đang hiện diện uy dũng nơi Karol wojtyla, thánh GH
Gioan Phaolo II
LỜI
CHÚA TRONG ĐỜI SỐNG GIÁO HỘI
Chúng ta tiếp tục suy niệm về tông huấn
LỜI CHÚA (Verbum Domini) của Đức Benedict XVI đoạn #72 nói về Lời Chúa trong
đời sống và sứ mệnh của Giáo Hội:
Gặp gỡ Lời Chúa trong Kinh Thánh
# 72 “Nếu quả thực phụng vụ là nơi ưu tiên để
công bố, lắng nghe và ca tụng Lời Chúa, thì cuộc gặp gỡ này phải được các tín
hữu chuẩn bị từ trong tâm hồn, để rồi đào sâu và hấp thụ nó. Đời sống Kitô hữu
chủ yếu là gặp gỡ với Chúa Giêsu Kitô, đấng vẫn kêu gọi chúng ta bước theo
Người. Chính vì thế, Thượng Hội Đồng Các Giám Mục đã thường xuyên nói về tầm
quan trọng của việc chăm sóc mục vụ trong các cộng đoàn Kitô hữu như một sắp
đặt riêng cho một hành trình cá nhân và cộng đoàn dựa trên Lời Chúa có thể thi
hành và thật sự phục vụ làm nền tảng cho đời sống thiêng liêng. Cùng với các
Nghị Phụ Thượng Hội Đồng, tôi rất mong ước được thấy một mùa xuân mới “nở hoa”
chan hòa tình yêu Kinh Thánh hơn nữa, nơi mọi thành phần Dân Chúa, để việc đọc
Kinh Thánh -như cầu nguyện và đầy tràn niềm tin- với thời gian sẽ giúp họ đào
sâu mối liên hệ giữa họ với Chúa Giêsu”.
Xuyên suốt lịch sử Giáo Hội, rất nhiều
vị thánh đã nói về nhu cầu hiểu biết Kinh Thánh để phát triển tình yêu Chúa
Kitô. Điều này hiển nhiên và đặc biệt nơi các Giáo Phụ của Giáo Hội.
Thánh Jerome rất yêu Lời Chúa, đã luôn luôn thắc mắc: “Làm thế nào người ta
có thể sống mà không hiểu biết Kinh Thánh, vì nhờ Kinh Thánh, ta
mới học biết được Chúa Kitô chinh là sự sống của các tín hữu?”. Ngài
biết rõ Kinh Thánh là phương cách mà Thiên Chúa dùng để nói với các tín hữu mỗi
ngày”. Ngài đã khuyên bà Leta cách giáo dục con gái như sau: “Bà phải bắt
cháu mỗi ngày học một đoạn Kinh Thánh… Đọc xong rồi cầu nguyện….Cầu nguyện xong
rồi đọc…Như vậy thay vì nữ trang và là lụa cháu sẽ yêu mến Sách
Thánh.”. Lời thánh Jerome khuyên linh mục Nepotian cũng có thể áp dụng cho
chúng ta: “Hãy thường xuyên đọc Sách Thánh và không bao giờ được rời Sách
Thánh khỏi tay. Hãy học trong đó những điều cha phải giảng dạy”. Chúng ta
hãy theo gương đại thánh này, người đã dành cả đời để nghiên cứu Kinh Thánh và
đã để lại cho Giáo Hội bản dịch Kinh Thánh Latinh, là Bản Vulgata, cũng
như gương của tất cả các thánh đã biến cuộc gặp gỡ Chúa Kitô thành trung tâm
đời sống thiêng liêng của họ. Chúng ta hãy canh tân nỗ lực của chúng ta để hiểu
thật xâu xa Lời mà Thiên Chúa đã ban cho Giáo Hội. Như thế, ta có thể đạt tới
“mức độ cao của đời sống Kitô hữu bình thường”, mà thánh GH Gioan Phaolo
II đã mong ước vào lúc khởi đầu thiên niên kỷ thứ 3 Kito Giáo, một thiên kỷ
được nuôi dưỡng thường xuyên bằng việc lắng nghe Lời Chúa.
Fleming Island, Florida
Jan 26, 2020
.