CHÚA
NHẬT 5A MÙA CHAY
Ed 37:12-14; Rm 8:8-11; Ga 11:1-45
Bác
sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Tuần này, Giáo Hội lại nhắc đến một phép
lạ nữa mà đức Giesu đã làm trước thời điểm Người chịu chết. Anh chàng Lazaro đã
chết 4 ngày được Chúa cho sống lại. Phải chăng đức Giesu muốn báo trước Người
sẽ phục sinh và tất cả chúng ta cũng sẽ sống lại sau khi chết?
Các bài đọc hôm nay đều nói về sự chết
và sống lại với nhiều ý nghĩa khác nhau từ Cựu Ước đến Tân Ước.
VIỄN KIẾN BI HÙNG CỦA EZEKIEL
Trong bài đọc 1 hôm nay (Ed 37:12-14),
Ezekiel dựa vào bối cảnh lịch sử để đưa ra viễn kiến về một thung lũng vĩ đại
đầy xương khô, với tất cả những hình ảnh rất đặc biệt rải rác trong kinh thánh.
Nó đưa chúng ta trở lại đầu thế kỷ VI BC, lúc mà Thiên Chúa dùng bàn tay
Ezekiel để hành động trên dân Do Thái khi họ đang bị cầm tù ở Babylon. Tình
trạng chính trị của Do Thái bị suy thoái chừng 150 năm. Thời điểm đảo ngược là
năm 587 B.C. với những thất bại cuối cùng thật ghê gớm để rồi khởi đầu một cuộc
lưu đầy vĩ đại của dân Do Thái cùng với nỗi tuyệt vọng ê chề, không quyền lực
không sức mạnh. Trước bối cảnh thê lương đó, Ezekiel đưa ra một quang cảnh bi
hùng, trong đó con người chết đi, tàn héo theo những bộ xương khô. Đúng là một
bãi chiến trường ghê tởm, đầy xác chết nhầy nhụa ngổn ngang, một bãi tha ma hôi
thối!
Ngôn sứ Ezekiel đã nghe lời Chúa, miễn
cưỡng phải nói tiên tri về những bộ xương này và làm cho chúng sống lại. Nhờ
cuộc động đất kinh khủng mà các bộ xương đổ xô lại, đụng chạm nhau làm thành
những tiếng kêu kỳ lạ. Các gân liên kết các xương lại với nhau, da thịt mọc ra
làm thành những thân xác. Rồi hơi thở Chúa Thánh Thần được thổi vào từ bốn
hướng của trái đất như tứ chi con người “làm nên sự sống và đứng dậy trên
đôi chân, tạo thành một đạo binh vĩ đại hùng dũng”. Ngày nay chúng ta hiểu
biến cố đó chỉ là hình ảnh người chết sống lại. Dân Do Thái thời Ezekiel thì
lại không tin vào quan niệm có sự sống sau khi chết. Đối với họ, một đạo quân
oai hùng trùng trùng điệp điệp, đại diện cho dân tộc Do Thái phải là những
người đến từ vương quốc phương Bắc trước kia đã trốn chạy đến Assyria và những
người ở lại quê nhà bị lưu đầy ở Babylon. Họ được tái bố trí thành một dân tộc
ngay chính trên quê hương họ và họ biết rằng chỉ có một Thiên Chúa thực của họ
mới có thể làm được điều đó.
Qua nhiều thế kỷ, người Kito hữu vẫn
thường tuyên xưng niềm tin đó trong nghi thức phụng vụ vào đêm Chúa Kito Phục
Sinh để chào mừng những thành viên mới của Giáo Hội. Những lời tuyên bố hùng
hồn của Ezekiel như muốn khơi động hình ảnh về một uy quyền tái sinh và tân tạo
của Thiên Chúa Israel cho cuộc sống hiên tại và mãi mãi muôn đời. Từ nhiều thế
kỷ, những tín hữu tin vào Thiên Chúa và tổ phụ Abraham, Isaac và đức Giesu vẫn
để tâm trí đến viễn kiến của Ezekiel, bởi vì chúng ta tin đó là những hình ảnh
của chính chúng ta. Chúng ta tin vào quyền năng tha thứ của Thiên Chúa,
khả năng của đức Kito và truyền thống của Giáo Hội làm cho chúng ta sống lại,
dù cho mọi sự mọi người chung quanh chúng ta chấp nhận đêm tối dày đặc, hiện
trạng lâm chung, tử thần và vô vọng.
NHỮNG THÁCH ĐỐ CỦA NGƯỜI KITO HỮU
Đọc thư thánh Phaolo gửi tin hữu Roma
(Rm 8:8-11), chúng ta học được bài học là nhờ thánh giá đức Giesu Kito, Thiên
Chúa đã tuyên phạt ma quỉ và phá vỡ mọi xiềng xích của tội lỗi (c.3).
Người Kito hữu vẫn còn giữ nguyên xác thịt, nhưng chuyển đổi thành người mới có
sự sống do thần khí Chúa Thành Thần điều khiển. Dưới sự hướng dẫn của Thánh
Linh, người Kito hữu có khả năng hoàn thành ước muốn của Thiên Chúa (Rm 8:4).
Cùng một thần khí đã từng khuyến khích người Kito hữu trở nên thánh cũng sẽ làm
cho thân xác họ sống lại vào ngày sau cùng (c.11). Do đó cuộc sống của người
Kito hữu là chứng nghiệm của một thách đố liên tục đã phá tan ước muốn xác thịt
của ma quỉ tội lỗi bằng cuộc sống có Thần Linh Chúa ngự trị giúp đỡ (c.13).
CÁI CHẾT CỦA ĐỨC GIESU LÀ TẶNG PHẨM CHO CHÚNG TA
Câu chuyện đức Giesu làm Lazarus sống
lại đã được thánh Gioan viết thành câu chuyện khá dài (Ga 11:1-44). Không kể
cuộc tử nạn của đức Kito, câu chuyện này là cao điểm của các tín hiệu về đức
Giesu. Chuyện xẩy ra không xa trước thời điểm Chúa bị bắt, bị kết án và bị đóng
đanh chết trên thập giá. Đây là lý do trực tiếp nhất mà những kẻ muốn giết
Người nại vào để kết án, như Johannine đã khôi hài nói rằng: “Chúa tặng sự sống
cho người thì lại bị người lấy mất đi sự sống”. Đức Giesu biết rõ Lazarus bị
bệnh nặng nhưng không đến ngay để chữa. Chúa có ý trì hoãn nhiều ngày sau khi
Lazarus đã chết để cho các môn đệ biết rằng muốn hiểu thấu về ánh sáng cần phải
có thời gian. Là những bài học khó hiểu khi đứng trước tử thần và nấm mồ bệnh
hoạn, nhưng lại dễ hiểu dưới ánh sáng phục sinh của đức Kito và sự sống lại của
Lazarus. Đức Giesu đã quả quyết với Martha: “Ta là sự sống lại và là sự
sống; ai tin Ta, ngay cả đã chết, cũng được sống lại; ai đang sống mà tin vào
Ta thì sẽ không bao giờ chết (25).” Người còn hỏi thêm: “Chị có tin thế
không?”(c25) Chúa luôn luôn thôi thúc chúng ta trả lời như Martha: “Thưa
Thầy, chúng con tin, dù chúng con hồ nghi và ở trong đêm tối; chúng con tin
Thầy, bởi vì Thầy có Lời Hằng Sống; chúng con muốn tin Thầy là đấng ban cho
chúng con niềm hy vọng đáng tin cậy về sự sống ở bên kia cuốc sống, về sự sống
đích thực và trọn vẹn trong vương quốc ánh sáng và an bình của Thầy.”
NẾU THẦY ĐÃ Ở ĐÂY THÌ….
Đã bao lần chúng ta kêu lên những lời
thảm thiết đớn đau và thất vọng như Maria và Martha: “Lạy Thầy, nếu Thầy đã
ở đây (c32) thì em con…. hay chị con, mẹ con, cha con, bạn con đã không chết.”Tuy
nhiên câu chuyện đầy tang thương này đã cho chúng ta thấy Chúa là Thiên Chúa
nhưng cũng biết buồn rầu và than khóc. Người Hy Lạp có lẽ cũng giống như Việt
Nam chúng ta thường diễn tả tình cảm đó như là ‘nỗi lòng’ thổn thức xúc
động (c.33). Thánh sử Gioan đã miêu tả Đức Giesu cũng sao xuyến trong lòng
và khóc thương cùng với mọi người (c.35)
Đức Giesu tỏ lộ cho chúng ta thấy Thiên
Chúa là đấng duy nhất cùng đau khổ, cùng buồn phiền và cùng chết với chúng
ta…..Nhưng Thiên Chúa không can thiệp để ngăn cản những thảm cảnh và đau khổ
của cuộc đời. Nếu chúng ta có một vị thần chuyên làm những cuộc phục kích kiểu
“Thần Máy / deus ex machina”để ngăn chặn thảm cảnh và tội lỗi, thì tôn
giáo và niềm tin đơn thuần chỉ là ma thuật hay định mạng, và chúng ta chỉ là
những con ‘chốt’ vô vị trên một bàn cờ của một tên thần kỳ quái nào đó. Vậy khi
nào thì Thiên Chúa hiện diện giữa những thảm họa của con người? Thiên Chúa ở
ngay đó, giữa tất cả mọi sự, giữa những quang cảnh vui tươi và than khóc. Đó là
Thiên Chúa của chúng ta. Người hiện diện, đứng cạnh chúng ta trong tình liên
đới loài người với nhau, và qua sự vinh quang của màu nhiệm nhập thể, người có
đầy đủ và trọn vẹn bản tính con người.
TRÁI TIM CHẾT, THẦN TÍNH CHẾT
Câu chuyện Lazaro sống lại cũng cho
chúng ta ý tưởng về một loại chết khác nữa. Chúng ta có thể coi như đã chết khi
chúng ta chưa chết, lúc vẫn còn hiện diện trên trái đất. Đó không phải là cái
chết của linh hồn do tội lỗi mà là do thiếu nghị lực, hết hy vọng, mất sức phấn
đấu để tiếp tục sống, cái chết vô cảm vô thức. Chúng ta gọi loại chết đó là trái
tim chết, thần tính chết. Rất nhiều người trong chúng ta đã chết như
vậy hàng ngày vì những tình trạng buồn phiền bi thương trong cuộc sống. Ai có
thể làm đảo lộn tình trạng đó để cho chúng ta được sống lại, trở về cuộc sống
bình thường, phấn kích cuộc sống mới để ta được tự do ra khỏi nấm mồ đã từng
trói buộc chúng ta trong ngục tối? Ai là người có thể làm đảo ngược tình trạng
tuyệt vọng ấy?
Đối với một số ‘bệnh’, loài người không
có thuốc chữa. Những lời khuyên giải thường không mang lại kết quả. Nhiều người
bệnh ở trong những tình trạng này không còn khả năng làm bất cứ điều gì, ngay
cả cầu nguyện. Họ giống như Lazarus nằm bất động trong mồ. Họ cần những người khác
làm một cái gì giúp họ. Đức Giesu đã có lần nói với các môn đệ: “Cho kẻ đói
ăn, cho kẻ khát uống, cho áo quần cho kẻ trần truồng, cho nơi trú ẩn cho kẻ
không nhà, thăm viếng kẻ tật bệnh và tù tội, sau cùng chôn cất kẻ chết.”
Ngoài chuyện an ủi thể xác, Người cũng không quên nói: “Hãy chữa lành
người bệnh, hãy làm người chết sống lại…”(Mt 10:8).
Chỉ có một người duy nhất có thể xâm
nhập vào vùng tử địa và tự mình chiến đấu với tử thần là có thể đem lại sự sống
cho kẻ đã chết. Câu chuyện Lazarus sống lại chính là một biểu hiệu biến đổi
cảnh bi thương thành hy vọng. Tình trạng bệnh hoạn và cái chết của Lazarus là
cơ hội để cho vinh quang Thiên Chúa được thể hiện. Là Kito hữu, chúng ta không
thể thoát khỏi tử thần, nhưng chúng ta đến với nó trong niềm tin phục sinh.
NIỀM TIN PHỤC SINH
Nhân câu chuyện Lazarus, chúng ta coi
lại sứ điệp mùa Chay năm 2011 của Biển Đức XVI. “Khi biết Lazarus được Chúa cho
sống lại, chúng ta đã trực diện với một mầu nhiệm tối hậu về sự hiện hữu của
chúng ta: “Ta là sự sống lại và là sự sống…Bạn có tin vậy không?(25-26). Đối
với cộng đồng Kito hữu, đây là lúc chúng ta phải cùng với Martha, đặt tất cả hy
vọng của chúng ta nơi đức Giesu thành Nazareth mà nói:”Vâng, thưa Thầy, con tin
Thầy là đức Kito, Con Thiên Chúa, đấng từ trời đến”
(c.27).
“Hiệp thông với đức Kito trong cuộc sống
giúp chúng ta lướt thắng sự cản trở của tử thần để có thể sống đời đời
với Người. Tin tưởng kẻ chết sống lại, hy vọng vào đời sống vĩnh cửu giúp chúng
ta hiểu rõ ý nghĩa cuối cùng của sự hiện hữu của chúng ta: Thiên Chúa tạo dựng
nên người nam và người nữ để cho sống lại và có sự sống. Sự thật này có một ý
nghĩa quyết định và thực sự đối với lịch sử loài người, đời sống cá nhân và xã
hội của mọi người nam nữ, đối với nền văn hóa, chính trị và kinh tế. Không có
ánh sáng niềm tin, toàn thể vũ trụ này sẽ kết thúc trong một nấm mồ không tương
lai không hy vọng”.
ĐÔI LỜI KẾT: SỐNG
MÙA CHAY TUẦN NÀY
1- Trước khi
chết và sống lại, đức Giesu Kito đã tuyên bố: “Ta là Sự Sống Lại và là sự
sống” (Ga 11:25). Giám mục Gregory Nazianzus (328-389) vào thế kỷ 4
đã nói về phép lạ ở Bethany như là một phép mầu báo trước đức Giesu chết và
sống lại. Chúng ta hãy suy niệm những lời của thánh Gregory:
“Người cầu nguyện, nhưng
Người cũng nghe lời nguyện cầu.
“Người khóc, nhưng Người
cũng làm ngưng nước mắt.
“Người hỏi Lazarus nằm đâu,
vì Người cũng là con người.
“Người làm cho Nazarus sống
lại, vì Người là Thiên Chúa.
“Như con chiên bị mang đi
giết,
“Nhưng Người là chủ chiên
dân Israel,
“Và bây giờ là Chúa toàn thế
giới.
“Người bị hành hạ và đánh
đập tang thương,
“Nhưng người chữa lành mọi
tật bệnh và kẻ yếu đuối.
“Người bị treo lên và đóng
đinh vào thập giá,
“Nhưng nhờ thập giá sự sống,
Người cứu rỗi chúng ta…
“Người chết, nhưng Người có
đủ quyền năng lấy lại sự sống;
“Màn phủ kín để cửa nhiệm
màu thiên đàng mở rộng
“Đá che mồ chỉ là khe
hở, người chết vẫn sống lại.
“Người chết, nhưng Người ban
sự sống, và cái chết của Người tiêu hủy tử thần.
“Người chôn kín trong mồ,
nhưng Người vẫn sống lại.”
2- Hãy quan sát chung quanh bạn
và tìm ra một hay hai người hầu như đã chết, nhất là chết trái tim và chết thần
trí, không còn lương tri và tình cảm, những người đã mất cả ý chí và ước muốn
sống vì những điều đau khổ, tàn ác ghê gớm đã xẩy ra cho họ. Hãy đến với họ và
tâm tình với họ, làm cho thần trí họ, hồn họ, tim họ sống lại vui tươi, cởi
trói cho họ để họ được hoàn toàn tự do trong an bình của đức Giesu Kito.
Fleming Island,
Florida
NTC