(Ga 14:15-21) 

Khi nhìn vào xã hội Hoa Kỳ, ÐGH Bênêđictô XVI thấy “chủ nghĩa thế tục đang đặt ra một vấn đề đặc biệt : con người đươc quyền tuyên xưng niềm tin vào Thiên Chúa và kính trọng vai trò của tôn giáo và của các Giáo hội trong quần chúng.  Nhưng đồng thời, chủ nghĩa thế tục này có thể âm thầm giản lược niềm tin tôn giáo vào một sự tin tưởng chung chung đáng sợ nhất. Ðức tin trở thành sự chấp nhận thụ động một số điều thật là đúng, nhưng lại không có liên quan cuộc sống thực tế hàng ngày. Kết quả, đức tin ngày càng xa lìa cuộc sống: sống như thể không có Thiên Chúa. Sự kiện này trở nên nghiêm trọng hơn khi mỗi người tưởng mình có quyền lựa chọn theo sở thích cá nhân, thay vì ‘tin tưởng cùng với Giáo Hội.’ Họ duy trì các mối liên hệ xã hội ở nhà thờ, nhưng lương tâm không nhất thiết cải đổi và quay về với luật Chúa Kitô. Vì thế, thay vì được đổi mới cách toàn diện, các Kitô hữu dễ dàng bị cám dỗ chiều theo thời đại này (x. Rm 12:3). Chúng ta thấy hiện trạng này biểu hiện rõ ràng nơi những người Công giáo làm gương mù khi ủng hộ ‘quyền’ phá thai.”

Khi tách biệt tôn giáo ra khỏi cuộc sống, con người sẽ bơ vơ như con tàu mất hướng trên biển cả mênh mông. Trong cuộc đời, họ như người trầm cảm đang quay cuồng với những bóng hình ma quái trong xó phòng cô đơn. Nhưng với những ai tin tưởng, Chúa quả quyết : “Thầy sẽ không để anh em mồ côi.” (Ga 14:18) Mồ côi sinh buồn sầu và thất vọng. Thực tế, làm cách nào con người có thể vẫy tay giả biệt : “Buồn ơi, chào mi !”  

HIỆN DIỆN 

Trong bữa Tiệc Ly, Chúa nắm bắt nhịp tim của các môn đệ. Một đàng, các ông lo lắng về số phận Thày. Ðàng khác, họ biết chắc tương lai sẽ không còn êm ả như lúc Thày còn ở kề bên. Nhìn thấy trước tương lai, Chúa muốn các ông đừng hoảng sợ, vì “Đấng Bảo Trợ khác” (Ga 14:16) hay “Thần Khí sự thật luôn ở giữa anh em và ở trong anh em.(Ga 14:17) Ðó chính là sức mạnh giải thoát họ khỏi mọi ưu phiền, lo sợ, cô đơn ...

Như vậy, thay Chúa Giêsu, Thần Khí sẽ đến bảo trợ các môn đệ. Khi còn sống gần Chúa, họ đã sống yên ổn về mọi mặt vì đã có Chúa bảo vệ trước những tấn công của kẻ thù. Khi Chúa ra đi, họ vẫn sống giữa những thử thách, vì nanh vuốt kẻ thù còn nguyên đó. Họ cần có một nơi trú ẩn trước những cơn phong ba bão táp của cuộc đời. Quả thực, Ðấng Bảo Trợ đã chứng tỏ tất cả sức mạnh vô cùng lớn lao và bền bỉ của Người trong lịch sử Giáo hội. Nếu có giây phút nào họ cô đơn hay trống vắng, chắc chắn kẻ thù đã tấn công và phá sập Giáo hội từ lâu rồi.

Ðể có thể bền vững, Giáo hội cần phải hiệp nhất. Muốn hiệp nhất, Giáo hội phải được giải thoát. Chẳng ai có thể giải thoát Giáo hội ngoài Thần Khí Sự Thật. Thần Khí Sự Thật như một chất keo nối kết các môn đệ với nhau thành một cộng đoàn. Không có Thần Khí Sự Thật ở giữa các ông, cộng đoàn không bao giờ trở thành nhiệm thể Chúa Kitô.  Ðó là ý nghĩa lời Chúa hứa “Thần Khí Sự Thật luôn ở giữa anh em.”

Không dễ gì nhận ra đượcThần Khí đang nối kết các thành phần khác biệt để làm thành Giáo hội duy nhất. Càng khó hơn nữa nếu muốn nhận ra Người đang hiện diện thực sự trong anh em. Có hiện diện thực sự trong tâm hồn môn đệ, Thần Khí mới có thể canh tân và điều khiển mọi ước vọng của họ. Nhờ đó, họ mới có thể được công chính hóa và đưa vào chân lý toàn vẹn. Có được giải thoát và tự do, họ mới có đủ khả năng chống lại các cơ chế bất công. Nhờ Ðấng Bảo Trợ, họ không sợ nguy hiểm khi phải đương đầu với lực lượng sự ác.

Hơn thế, Thần Khí còn làm cho Chúa Giêsu hiện diện sống động trong các chi thể của Người là các Kitô hữu. Ðó là điều kỳ diệu nhất. Chính nhờ Thần Khí, Ðức Giêsu không bao giờ trở thành một nhân vật lịch sử. Trái lại, Thần Khí làm cho Người sống giữa và trong Giáo Hội. Nhờ đó, Giáo Hội mới có thể đứng vững tới ngày nay. Trên đà tồn tại và phát triển, Giáo Hội có rất nhiều kẻ thù đang ẩn núp trong đêm tối. Ðể bảo trợ Giáo Hội, Thần Khí cần phải dùng ánh sáng. Ánh sáng có sức phá tan màn đêm và đem lại sự sống.

Ngoài nhiệm vụ bảo trợ, Thần Khí còn được sai đến như Thần Khí Sự Thật để ở giữa và ở trong Giáo Hội. Nhờ Thần Khí Sự Thật, Giáo hội cống hiến cho nhân loại một nền tảng và sức mạnh tranh đấu cho nhân quyền. Cuối cùng, nhiệm vụ chủ yếu của Thần Khí Sự Thật trả lại giá trị đích thực con người.

SỰ THẬT VÀ NHÂN QUYỀN 

Nhờ Thần Khí Sự Thật, con người có thể biết địa vị cao cả của mình. Quả thực, Người “sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn” (Ga 16:13) về con người là hình ảnh Thiên Chúa. Ðó là nền tảng và  lý do tại sao con người có nhân phẩm và nhân quyền phải được tôn trọng. Nhưng không có đức tin, làm sao có thể nhìn thấy căn nguyên đó ?

Chỉ khi nào đụng chạm những khó khăn thực tế, may ra con người mới nhận biết: “Cổ suý cho nhân quyền là phương sách  hữu hiệu nhất để tăng cường an ninh, và xoá bỏ tình trạng bất bình đẳng giữa các nước và các nhóm trong xã hội."[1] Yếu tố quyết định cho cuộc sống bình an và hạnh phúc không phải là những phương tiện vật chất hay vũ khí, nhưng là chính con người. Khi không công nhận quyền con người, chính quyền không còn lý do hiện hữu và đống vũ khí trở thành vô nghĩa. Không gì tệ hại hơn khi dối gạt lương tâm để phủ nhận nhân quyền. Ðó là nguyên nhân sinh ra mọi bất hạnh trên đời.

Trong dịp thăm viếng Hoa Kỳ vừa qua, “vị chủ chăn của 1,1 tỉ tín đồ Công Giáo trên thế giới bác bỏ lập luận của một số nhà cầm quyền cho rằng nhân quyền thay đổi tùy theo quan điểm của mỗi quốc gia, bởi vì điều kiện sinh hoạt và tình hình xã hội, chính trị của mỗi nước khác nhau.”[2] Các nhà cầm quyền đó chỉ nói quan điểm về nhân quyền thay đổi tùy hoàn cảnh, nhưng không cho biết thay đổi như thế nào. Họ không đưa ra một định nghĩa đích xác về nhân quyền, vì họ sợ sự thật.

Nhưng Thần Khí Sự Thật vẫn không ngừng soi sáng cho những tâm hồn chân chính thấy rằng “các quyền của con người, đặc biệt là quyền tự do tôn giáo, tự do tín ngưỡng, là ngôn ngữ chung và là nền tảng căn bản về đạo đức của các mối quan hệ, bang giao quốc tế.”[3] Chắc chỉ có những nhà độc tài mới tạo nổi những ngôn ngữ riêng về nhân quyền. Vậy tại sao họ còn tham gia vào những tổ chức quốc tế và ký vào những bản tuyên ngôn nhân quyền ? Rõ ràng mâu thuẫn không thể hiểu được !

Chỉ những ai nghe theo sự thật mới có thể nhận ra “nhân quyền có những đặc tính  phổ quát, bất phân và tương thuộc. Tất cả những đặc tính này đều bảo đảm cho nhân phẩm. Rõ ràng những quyền đó đã được nhìn nhận và giải thích trong Bản Tuyên Ngôn Nhân Quyền và áp dụng cho mọi người vì đều có chung một nguồn gốc nhân vị, cao điểm trong chương trình Thiên Chúa tạo dựng thế giới và lịch sử. Các quyền đó có nền tảng trong luật thiên nhiên và hiện diện trong các nền văn hóa và văn minh khác nhau. Loại bỏ nhân quyền ra khỏi khung cảnh này sẽ giới hạn phạm vi nhân quyền và chiều theo thuyết tương đối với chủ trương : việc giải thích và ý nghĩa các quyền có thể thay đổi. Họ phủ nhận đặc tính phổ quát của các quyền ấy nhân danh những quan điểm khác biệt về văn hóa, chính trị, xã hội, và cả tôn giáo nữa. Sự khác biệt lớn lao này không thể làm chúng ta không còn nhận ra rằng những quyền ấy và cả nhân vị, chủ thể các quyền ấy, cũng có tính phổ quát trong thực tế.”[4] Chỉ vì những quyền lợi hẹp hòi và nhất thời của đảng phái, các nhà cầm quyền độc tài đã mù tối không còn nhận ra ý nghĩa đích thực của nhân quyền.

Nhưng dù sao, họ cũng cần hiểu rằng bao lâu còn là người, con người không thể bị ép buộc phủ nhận chính mình. Quả thực, “phải tôn trọng những quyền của con người vì  đó là một lối diễn tả công lý, chứ không phải các nhà lập pháp muốn là được.”[5] Không tôn trọng công lý, làm sao hiểu được ý nghĩa nhân quyền ? Dù có hiểu cũng không đủ can đảm nói lên sự thật. Nếu nói lên sự thật, làm sao biện minh cho những  hành vi đàn áp ?

Ðó là ý nghĩa lời tuyên bố của ÐGH Bênêđictô XVI trước Hội đồng Liên Hiệp Quốc nhân dịp kỷ niệm 60 năm Bản Tuyên Ngôn Nhân Quyền. Trong dịp thăm Hoa Kỳ năm 2008 vừa qua, những hoạt động của ÐGH tại trụ sở Liên Hiệp Quốc chỉ nhằm thực hiện những việc Công Ðồng Vatican II ủy thác cho Giáo Hội. Quả thế, Tuyên Ngôn về Nhân Phẩm có ý công bố về “quyền tự do về mặt xã hội và dân sự của nhân vị và cộng đoàn  trong những vấn đề tôn giáo.” Tuyên Ngôn giải thích : “Phải thi hành quyền tự do này, vì Thiên Chúa đã muốn và in sâu trong bản tính con người quyền tự do ấy. Không nên đặt trở ngại nào trên bước đường thực thi nhân quyền, vì ‘sự thật chỉ có thể bị áp đặt do chính sức mạnh của mình.’”[6] 

Dựa vào đâu Giáo Hội có thể quả quyết như thế, nếu không phải Thần Khí Sự Thật ? Nếu không có Thần Khí Sự Thật, Giáo Hội không thể thấy rõ bản chất nhân quyền. Hơn nữa, Giáo Hội còn nhận xét : “Một nền dân chủ thực sự không phải chỉ là kết quả từ việc tuân giữ chính thức một số luật lệ, nhưng là hệ quả việc cương quyết chấp nhận những giá trị thôi thúc tiến trình dân chủ như: phẩm giá của mỗi nhân vị, tôn trọng các quyền làm người, sự cam kết nhắm công ích như mục đích và tiêu chuẩn hướng dẫn đời sống chính trị. Nếu không có sự đồng thuận về những giá trị này, thì ý nghĩa sâu xa nhất của nền dân chủ cũng tiêu trầm và khó bền vững.”[7] 

Như thế đã quá đủ cho chúng ta nhận xét và đánh giá một chế độ. 

GIỚI TRẺ ÐỨNG TRƯỚC SỰ THẬT 

Lịch sử cho thấy, sở dĩ những chế độ độc tài thành công vì họ giấu diếm sự thật. Kinh nghiệm về ngày 30/04/1975 là một chứng minh hùng hồn. Sống mấy chục năm trong bầu khí hoàn toàn bưng bít ở Miền Bắc, biết bao người đã hăng say chiến đấu để giải phóng Miền Nam khỏi “ách thống trị của Mỹ Ngụy.” Sau cuộc chiến, họ đã bàng hoàng trước thực tế của dân tộc. Dương Thu Hương - (một nhà văn sống tại miền bắc VN) đã cay đắng nói lên : “Ngày 30 tháng Tư là một ngày mà tôi nhìn thấy sự trớ trêu của số phận đất nước Việt Nam. Ngày 30 tháng Tư là một kỷ niệm nặng nhọc và buồn phiền bởi vì ngày ấy tôi hiểu rằng chẳng có gì vinh dự gì, vì một nửa nước làm tay sai cho phe xã hội chủ nghĩa, và nửa nước làm tay sai cho tư bản chủ nghĩa, hai bên đánh nhau và cuối cùng thì một nửa nước chiến thắng vênh váo. Tôi nghĩ rằng sau này lịch sử sẽ nhìn lại ngày 30 tháng Tư. Ðó là một ngày đau khổ và cuộc chiến tranh bấy giờ là một cuộc chiến tranh tồi tệ nhất của người dân Việt Nam. Những người Việt Nam có lương tri, dù là chống cộng hay dù là cộng sản, sau này họ chết đi, họ cũng nên lội qua vạc dầu một lần để hiểu thế nào là chân lý.”[8]

Không cần đợi tới khi sang bên kia thế giới mới biết được sự thật. Ngày nay, ngành tin học đã chọc thủng tất cả các bức màn sắt màn tre, liệu chế độ độc tài có thể thành công như xưa nữa không ? Dù có trong tay khoảng 600 tờ báo và các phương tiện truyền thông, Nhà Nước cũng không thể bắt mọi người đi vào “lề đường bên phải.” Giới trẻ Việt Nam đã nhanh chóng lợi dụng những phương tiện tin học để nắm bắt sự thật bên ngoài nhờ các trang blogs, emails, websites v.v. Nhờ đó mới nổi lên các vụ dân oan, đình công, biểu tình phản đối Trung Quốc về Hoàng Sa và Trường Sa cũng như về cuộc rước đuốc Thế Vận Olympics ngày 29/04/2008 sắp tới tại Sài Gòn.

Các bạn trẻ đã phóng một cái nhìn về tương lai dân tộc : “Chúng ta cùng giòng máu Lạc Việt, ngày nay đất nước chúng ta còn thiếu thốn những vấn đề căn nguyên của một người dân. Để lên tiếng vấn đề này thì mình thấy chỉ có giới trẻ có thể làm được. Và thành phần này rất đông. Giới trẻ phải có trách nhiệm này, không chỉ ở trong nước mà còn ở hải ngoại nữa. Chúng ta phải đóng góp với nhau để những phong trào sắp tới của chúng ta có thắng lợi, mà lớn nhất là quyền căn bản của người dân sẽ được như các nước đã phát triển”[9] 

Nhưng tại sao cho tới nay dân tộc ta chưa đạt được quyền căn bản đó ? Dương Thu Hương trả lời : “Thói quen tuân lệnh, tuân lệnh và tuân lệnh đã tẩm nhiễm vào tâm hồn họ rồi cho nên họ chỉ trở thành những người lính trong thời bình, nghĩa là những kẻ hèn, chỉ biết cúi đầu tuân lệnh mà thôi. Những người lính này sẽ lại ra lệnh cho con cái của họ, hoặc những kẻ yếu thế hơn họ. Nói cách khác, tâm lý đó là, hoặc là làm xếp của những người bên dưới, hoặc là làm con ở, đầy tớ cho những thằng bên trên. Một dân tộc mà mang cái tâm lý song trùng đó thì rất là khó trở thành một dân tộc có tự do dân chủ, bởi vì muốn có tự do dân chủ thì xã hội phải hình thành được những người công dân tự do, biết quyền của mình, biết mình được được hưởng những gì và như thế họ phải có ý thức về quyền công dân đã. Và lúc đó họ mới khao khát làm công dân.”[10] 

Ý thức và khát vọng đó chỉ có thể kiếm thấy nơi Thần Khí Sự Thật. Ðó là niềm tin của chúng ta. Càng tin tưởng càng cần gia tăng cầu nguyện và hiệp nhất để có thể mở một chiều hướng mới cho dân tộc. Khi Thần Khí Sự Thật đã tới, quê hương sẽ được giải thoát và dân tộc sẽ được làm người !

Tóm lại, trước một tương lai không còn Chúa bên cạnh, các môn đệ run sợ. Nhưng Chúa đã bảo đảm cho họ một cuộc sống bình an dưới sự bảo trợ của Thần Khí. Hơn nữa, Thần Khí Sự Thật sẽ giải thoát để họ có thể lớn lên trong chân lý và tình yêu của Thày và Chúa Cha. Vì Thần Khí “luôn ở giữa và ở trong anh em,” nên họ sẽ làm thành một cộng đoàn làm chứng cho mọi người biết “Thày sống và anh em cũng sẽ sống” giữa một thế gian không còn thấy bóng Thày nữa. 

Lạy Chúa, xin sai Thần Khí Sự Thật đến giải thoát chúng con khỏi cảnh đêm tối trần gian. Xin cho chúng con luôn sống trong bình an và lớn lên trong một cuộc sống tự do đích thực của con người và con Chúa. Amen. 

đỗ lực, 27.04.2008