Trần Mỹ Duyệt 

Nhân loại đang chứng kiến những chia rẽ, xung đột, căng thẳng có thể đưa đến thế chiến thứ ba, trong đó có cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, giữa Israel và Hamas, cũng như sự đối đầu giữa Israel và Iran. Ngoài ra, tình hình eo biển Đài Loan, những tranh chấp tại Biển Đông… Tất cả đang như lò lửa chỉ chực bùng nổ và thiêu rụi trái đất.

Về phần tôn giáo, cách riêng Công Giáo cũng đang gặp những chống đối trong ngoài. Ngôi giáo hoàng bị phê bình, ngoại giao giữa Trung Cộng và Tòa Thánh bị nghi ngờ. Thêm vào đó, cơn địa chấn đang gây ra phản ứng dữ dội từ khắp nơi trên thế giới về Tuyên Ngôn Fiducia Supplicans. Đây là tài liệu được Đức Thánh Cha Phanxicô phê chuẩn và Bộ Giáo Lý Đức Tin công bố ngày 18 tháng 12 năm 2023, trình bày về ý nghĩa mục vụ của việc “chúc lành cho các cặp trong hoàn cảnh bất quy tắc và các cặp đồng giới mà không cần chính thức hợp thức hóa tình trạng của họ, hoặc sửa đổi bất kỳ cách nào giáo huấn lâu đời của Giáo Hội về hôn nhân”. [1]. Tại Đức, việc truyền chức linh mục cho nữ giới, cho phép linh mục kết hôn, và hợp thức hóa các cặp đồng tính, chuyển giới, ly dị… cũng đang là những thách thức lớn đối với truyền thống, bí tích, và luân lý đạo đức của Giáo Hội.

Tình hình chính trị và tôn giáo hiện nay đang tạo ra những khủng hoảng nghiêm trọng khiến cho hòa bình thế giới bị đe dọa, niềm tin bị lay chuyển, tôn giáo bị nghi ngờ. Để chữa lành những căn bệnh thời thế, và để giữ vững đức tin trong con thuyền Giáo Hội đang bị chao đảo bởi sóng gió ba thù, chúng ta hãy bắt chước Thánh Catherine trong vai trò sứ giả hòa bình, và chiến sỹ can trường bảo vệ Giáo Hội.          

SƠ LƯỢC TIỂU SỬ.  

-Sinh: Ngày 25 tháng 3 năm 1347, tại Siena, Italy.

-Qua đời: Ngày 29 tháng 4 năm 1380 tại Rome, Italy. Hưởng dương 33 tuổi.

-An táng: Sau khi các phép lạ được báo cáo tại khu mộ của Catherine, Chân Phước Raymond thành Capua, OP, đã chuyển xác bà đến Vương Cung Thánh Đường Santa Maria sopra Minerva, Rome, mặc dù đầu và ngón tay cái của bà vẫn được tôn kính trong Vương Cung Thánh Đường San Domenico ở Siena.

-Hiển thánh: Năm 1461 bởi Giáo Hoàng Pius II.  

-Tiến Sỹ Hội Thánh: Năm 1970 do Thánh Giáo Hoàng Paul VI.

Caterina di Jacopo di Benincasa, hay còn được biết đến như là Catherine thành Siena (Catherine de Siena). Thánh Nữ là một tông đồ nhiệt thành, nhà thần bí người Ý, và là một phụ nữ có ảnh hưởng trên ngôi giáo hoàng, cũng như các nhà chính trị của nước Ý thời bấy giờ.

Catherine Benincasa sinh nhằm ngày Lễ Truyền Tin năm 1347, giữa thế kỷ 14 trong giai đoạn với nhiều biến loạn, khó khăn về chính trị và kinh tế giống như chúng ta bây giờ. Là con thứ 23 song sinh trong gia đình 25 người con. Người em song sinh đã qua đời khi còn nhỏ. Song thân là Lapa Piagenti và Jacopo di Benincasa, làm nghề thợ nhuộm.

Từ nhỏ Thánh Catherine đã chứng tỏ tính chất tự lập khác thường và một tâm hồn cầu nguyện. Năm lên 6 tuổi, trong khi đang đi bộ với anh mình, lần đầu tiên đã được một thị kiến. Thánh Nữ thấy Chúa Giêsu ngự trên ngai, đầu đội triều thiên như một ông vua, chung quanh Ngài là các Thánh Phêrô, Phaolô và Gioan. Cùng năm ấy, Thánh Catherine khấn dâng sự đồng trinh cho Đức Kitô.

Đời sống tâm linh phát triển từ rất sớm. Trong những năm còn rất trẻ, Thánh Catherine đã tìm kiếm thời giờ để cầu nguyện, suy ngắm và ở một mình. Khi bước vào tuổi dậy thì ở tuổi 16, song thân quyết định cho người phải lập gia đình. Để làm nản lòng các chàng trai theo đuổi mình, Thánh Nữ đã cắt tóc mình để bớt thu hút và hấp dẫn. Thân phụ của Thánh Nữ hiểu rằng không chinh phục nổi con, nên ông đã để yên cho Thánh Nữ theo đường lối riêng của mình. Thời gian này, Thánh Catherine xin gia nhập Dòng Ba Đaminh.  

Chuyên tâm cầu nguyện và suy ngắm. Năm 1366, Thánh Catherine nhận được một thị kiến khác, trong đó Chúa Giêsu đã xỏ chiếc nhẫn vào tay người - chiếc nhẫn mà chỉ một mình người mới thấy - làm bằng chứng trói buộc người với Chúa Kitô vĩnh viễn, và được hiểu như một hôn ước thiêng liêng.   

Ở tuổi 20, Thiên Chúa đã kêu gọi Thánh Catherine chấm dứt cuộc sống ẩn dật, bắt đầu quan tâm và dấn thân phục vụ những người nghèo đói, bệnh tật, và những người bị đẩy ra rìa xã hội, đặc biệt là những người phong cùi. Tiếng thơm thánh thiện được truyền thổi khắp Siena, thu hút một nhóm môn đệ. Hai trong số đó đã trở thành cha giải tội của người, và người kia ghi chép tiểu sử của Thánh Nữ. Cùng nhau, họ phục vụ Đức Kitô qua những người nghèo với một lòng nhiệt thành lớn lao. Hành động của Thánh Catherine đã tạo được sự hỗ tương với nhiều ảnh hưởng, đóng góp những ý kiến, sửa sai nhiều người và chỉ vẽ họ về đời sống thánh thiện, bao gồm cả giáo hoàng.    

Năm 1375 trong khi viếng thăm Pisa, Thánh Catherine được Chúa cho in các dấu thánh, nhưng những dấu thánh ấy không bao giờ xuất hiện trên tay hoặc chân của Thánh Nữ khi còn sống theo lời người xin với Chúa. Người ta chỉ thấy những dấu này xuất hiện trên thân xác của người sau khi đã qua đời.

Một trong những sinh hoạt của Thánh Catherine mang ý nghĩa chính trị là thiết lập hòa bình giữa Tòa Thánh và Florence. Người đã đích thân sang Avignon chinh phục giáo hoàng từ Avignon, Pháp trở về Rome, Ý năm 1376, và đã chữa lành cuộc ly giáo giữa những người theo và ủng hộ Giáo Hoàng Urban VI, cũng như những người chống đối ngài năm 1380. Thánh Nữ đã hoàn thành sứ mệnh này trên giường bệnh trước lúc qua đời. [2]

THÁNH CATHERINE SỨ GIẢ HÒA BÌNH.  

Là người chữa lành xã hội, xây dựng hòa bình trong thời đại của mình, công việc hòa giải những xung khắc, bất hòa lúc bấy giờ của Thánh Catherine được mô tả qua những Lá Thư và cuốn Đối Thoại (The Dialogue). Chúng như những phương thuốc tinh thần không những chữa lành thể lý, tinh thần, và luân lý của tình trạng xã hội đầy khó khăn và bất ổn.     

Trước hết, đối với Thánh Catherine, cầu nguyện là căn bản hành động. Cầu nguyện rất cần thiết cho nền hòa bình của nhân loại. Thời gian khoảng từ 15 đến 20 tuổi, Thánh Catherine đã sống cuộc sống tự tách mình trong một căn phòng của gia đình để cầu nguyện và đàm đạo với Chúa. Nhờ suy niệm và cầu nguyện, Thánh Catherine hiểu được những gì liên quan đến tình yêu Thiên Chúa, và tha nhân trên thực tế chỉ là một. Trong khi các tu sỹ Đaminh sống với khẩu hiệu: “Chiêm niệm và trao cho kẻ khác những hoa trái mà mình chiêm niệm”, Thánh nữ đã nhận ra rằng, hành động công chính của mình phải bắt nguồn từ lời cầu nguyện và đời sống kết hợp với Thiên Chúa. [3]

Đời nội tâm của Thánh Catherine còn được nuôi dưỡng bởi lòng yêu mến Thánh Thể. Thánh Nữ có lòng sùng kính Phép Thánh Thể một cách đặc biệt. Trong tác phẩm “Thánh Catherine thành Siena: Đời Sống và Thời Gian” (Saint Catherine of Siena: Her Life and Times), C.M. Antony đã diễn tả kinh nghiệm về phép Thánh Thể của Thánh Nữ như sau: “Khi Catherine chuẩn bị rước Thánh Thể, mặt của người tỏa sáng, tràn trụa nước mắt và những hạt mồ hôi nhỏ giọt. Sau khi đã rước Chúa, người chìm vào một cơn xuất thần lâu dài, và khi tỉnh lại, người đã không thể nói gì cả ngày hôm đó.”  

Tiếp đó đã giải thích rằng “Trong giây phút rước Mình Thánh, những giác quan của người như bị hoàn toàn lấy khỏi mọi vật chất mà người sở hữu bên trong, cùng với tất cả những niềm vui tự  nhiên và tinh thần; ‘không gì nhưng trống rỗng và bụi đất.’ Và thế rồi người đã xin với vị Hôn Phu Thần Linh của mình rằng từ đây người chỉ duy nhất vui mừng và chiếm hữu Ngài; rằng Ngài có thể lấy đi ý muốn của người, và ban cho người ý muốn của Ngài. Chúa đã làm điều này ngay lập tức; hứa với người đến nỗi từ giây phút ấy không một biến cố bên ngoài nào có thể làm xao xuyến tâm hồn người, thay đổi ý muốn của người hoặc ngăn cản sự bình an của người.” Đối với Chúa Giêsu Thánh Thể, Thánh Catherine có thể đánh đổi tất cả và hoàn toàn quên mình. [4]   

Nhưng rồi Thánh Nữ thuật lại rằng một ngày kia, Chúa đã kéo người ra khỏi sự khép kín của riêng mình bằng những lời: “Hãy nhớ rằng, Cha đưa ra hai điều răn về tình yêu: Yêu Chúa và yêu tha nhân… Bằng đôi chân này, con phải bước đi trên đường của Cha. Với đôi cánh này, con phải bay tới thiên đàng. Cha sẽ hướng dẫn con những gì sẽ đòi hỏi con để thực hiện.” Thánh Catherine bắt đầu quan tâm đến những người đau yếu chung quanh nơi mình ở, và dần lan rộng khắp cả thành Siena. Đối với Thánh Nữ, theo Đức Kitô thường xuyên đòi hỏi nhiều hy sinh nhân danh những người láng giềng và những ai cần đến sự giúp đỡ của chúng ta.  

Qua những hành động xã hội của Thánh Catherine, chúng ta có thể gọi người là một nhà hoạt động xã hội. Không chỉ quan tâm đến nhu cầu của những người chung quanh, hành động gây ấn tượng rất đặc biệt của Thánh Nữ mà chúng ta có thể gọi là tổ chức cộng đoàn (Community Organizing). Để làm việc này, Thánh Catherine đã quy tụ quanh mình những người có nhu cầu cần được săn sóc khi cần thiết. Họ trở thành như một gia đình: Gia đình Catherine.  

Chú tâm vào những gì tốt lành mình có thể làm, chứ không phải dựa trên những gì mà mình có thể kiểm soát. Quy tụ quanh mình với tinh thần và sự hiểu biết mà không một ai có đủ khả năng để tin tưởng, điều này chỉ có trong Thiên Chúa. Một trong những ơn sủng Thánh Nữ nhận được liên quan đến danh hiệu Tiến Sỹ Hội Thánh là ơn biết lựa chọn dựa trên đặc ân khôn ngoan. Chúa Thánh Thần/Sự Khôn Ngoan của Thiên Chúa hoạt động, “biến họ nên bạn hữu của Thiên Chúa và nên những ngôn sứ của Ngài” (Khôn Khoan 7:27). Khôn ngoan có thể được tìm thấy mọi ngày trong cuộc sống, trong những mối tương quan xã hội, những thách đố, những vui mừng, những sa ngã, và những điều chúng ta vươn tới kẻ khác. Nhờ đó, Thánh Catherine đã có thể xoa dịu nỗi cô đơn của xã hội thời bấy giờ. Chúng ta thật sự cần sự chữa lành này trong thời đại của chúng ta.

Không dừng lại ở những công tác mang tính xã hội, Thánh Catherine còn đi xa hơn bằng những hành động mang màu sắc chính trị. Qua những cuộc đàm thoại cá nhân, những lá thư, những cuộc trao đổi chính trị, hướng dẫn và khuyên can cả các giáo hoàng, Thánh Nữ đã xử dụng ơn khích lệ, khuyên bảo của mình mặc dù vai trò công cộng của phụ nữ thời đó rất giới hạn, và tuổi tác của còn quá trẻ. Trong những trường hợp này, Thánh Catherine mang trong mình ơn gọi như một nhà giảng thuyết, người kiến tạo hòa bình và hòa giải.

Trong khi phá vỡ những rào cản của xã hội, Thánh Catherine không phải luôn luôn thành công và gặt hái được mọi thành quả. Tuy nhiên, Thánh Nữ đã luôn tỏ ra trung thành với ơn gọi của mình. Người hành động một cách tin tưởng, trung thành với tình yêu, tin tưởng rằng sự thật chỉ có thể được nói bằng tiếng nói yêu thương. 

Sau cùng, mặc dù không luôn luôn chữa lành những người bệnh tật, nhưng sự hiện diện của Thánh Nữ bên giường bệnh của họ tại nhà riêng hay nhà thương, hoặc đồng hành với các tội nhân đến pháp trường đã chữa lành họ. Điều Thánh Catherine thường xuyên quan tâm, lo lắng hơn chữa bệnh là nhận ra giá trị của con người nơi những ai mà Thánh Nữ phục vụ trong mọi hoàn cảnh.

Thuốc là phương tiện trị liệu thể lý, song song đó, chúng ta còn có nhu cầu cần được chữa trị về tâm linh. Tất cả chúng ta, mỗi người đều được Thiên Chúa ban cho những ơn huệ đặc biệt, không chỉ dành riêng cho mình, nhưng là còn để cho những người khác. Như Thánh Catherine, chúng ta cần dùng những ơn ấy để chữa lành nhau, và sửa lại xã hội mà chúng ta đang sống.  

Thường xuyên chúng ta bị cám dỗ rút lui khỏi những hoàn cảnh khó khăn, nghịch cảnh mà chúng đang thách thức sự cản đảm và hy vọng của mình. Hãy nhớ lại những người đã đi trước để thêm sức mạnh; đặc biệt, Thánh Catherine với sự khôn ngoan, lòng can đảm và nhiệt thành của Thánh Nữ. [5] 

THÁNH CATHERINE BẢO VỆ GIÁO HỘI.  

Thánh Nữ Catherine là một nhà hộ giáo lỗi lạc và nhiệt thành, đặc biệt, trong việc bảo vệ ngôi giáo hoàng, nhờ được Thiên Chúa ban cho ơn khôn ngoan. Đồng thời Thánh Nữ đã tin tưởng dùng ảnh hưởng mình đối với các vị giáo hoàng, cũng như những người khôn ngoan và thức giả đương thời.

Ngoài những công tác bác ái xã hội, những ảnh hưởng mang tầm vóc chính trị, Thánh Catherine thành Siena còn quan tâm đến vận mạng của Hội Thánh trong cơn khủng hoảng ly giáo và chia rẽ.

Nhiệt tâm, hăng say bênh vực Hội Thánh. Thánh Catherine đã trở thành người bảo hộ của một Giáo Hội trong cơn khủng hoảng Ly Giáo vì Ngôi Giáo Hoàng (Western Schism).

Do những biến loạn của thế kỷ 14 lúc đó đang xâu xé nước Ý và Giáo Hội, đặc biệt năm 1309, Giáo Hoàng Clement V (r. 1305-14) đã rời Rome sang sống lưu vong tại Avignon, Pháp. Tại đây, các giáo hoàng đã trị vì Giáo Hội gần 70 năm, khiến các tín hữu trên khắp thế giới rất hoang mang. Sự vắng mặt của giáo hoàng tại Rome còn tạo ra những hỗn loạn cả về tôn giáo lẫn chính trị khắp nước Ý. Làn sóng chống đối giáo hoàng nổi lên, khiến Thánh Catherine phải dùng ảnh hưởng của mình để hòa giải.     

Năm 1376, Thánh Catherine đã đến Avignon và xin gặp Giáo Hoàng Gregory XI. Lúc này người dân Florence quay lưng lại với Thánh Nữ, và người phải một mình chinh phục Giáo Hoàng để mang lại hòa bình cho ngôi giáo hoàng. Quan trọng nhất là khuyên Giáo Hoàng về lại Rome. Trong khi Thánh Catherine coi Giáo Hoàng như Đại Diện Chúa Kitô, nhưng cũng không ngần ngại chỉ ra những sai sót của người. Trong một thư gửi Giáo Hoàng Gregory XI di đô về Rome, Thánh Catherine đã viết: “Sói đang cắn xé chiên của cha, và không tìm được ai để giúp chúng… các chiên đói khát đang mong chờ cha về để gìn giữ nơi của vị tiềm nhiệm và của Đấng phù hộ cha, Tông Đồ Phaolô. Vì cha là Đại Diện Chúa Kitô cần ở nơi riêng của mình. Xin hãy về, xin hãy về và đừng trì hoãn nữa. Hãy an tâm, đừng sợ hãi bất cứ điều gì có thể xảy ra, vì Thiên Chúa sẽ ở với cha” (“Saint Catherine of Siena, As Seen in Her Letters,” Vida D. Scudder).

Đức Gregory nhìn thấy nhiều ngãng trở. Các vị hồng y phản đối hành động của ngài; cá nhân ngài sợ bị ám sát trên đường về, và những thử thách không chỉ ở Rome mà cả khắp nước Ý. Nhưng năm 1377, với ảnh hưởng của Thánh Catherine, ngày 17 tháng 1 năm 1377, Giáo Hoàng Gregory đã về lại Rome. Dầu vậy, hòa bình chỉ đạt được khi Urban VI, một người Ý được bầu lên ngôi giáo hoàng 1378. Nhưng vừa chấm dứt khủng hoảng này lại theo sau khủng hoảng khác!   

Các hồng y bầu chọn Urban làm giáo hoàng đã mau chóng đổi ý và cho rằng họ đã bầu một nhà cải cách quá nhiệt thành, một con người quá tự tin, thiếu tế nhị và dễ dãi theo lối sống của họ. Do đó, họ đã họp nhau tại Anagni, ở đó họ đòi hỏi Đức Urban phải từ chức với lý do việc bầu chọn ngài là dưới sức ép của người Roma muốn có một giáo hoàng người Ý. Giáo Hoàng Urban đã từ chối từ chức, và ngày 20 tháng 9 năm 1378 các hồng y đã chọn Robert de Genève người Pháp làm giáo hoàng, danh hiệu Clement VII ngự tại Avignon. Lịch sử gọi Clement VII là ngụy giáo hoàng. [6] Lúc này Giáo Hội có hai giáo hoàng: Urban VI ở Rome, Ý, và Clement VII ở Avignon, Pháp. Thánh Catherine đã gọi các hồng y là “bọn quỉ đầu thai” (incarnate demons), và ủng hộ Giáo Hoàng hợp lệ Urban. Khi cuộc Ðại Ly Giáo bùng nổ, Ðức Urbanô VI đã mời Thánh Nữ đến Rôma, vì ngài cần sự hỗ trợ của Thánh Nữ để giúp giải quyết tình trạng ly giáo và những khủng hoảng.

Thánh Catherine đã tiếp tục chay tịnh và cầu nguyện liên lỷ suốt năm trường để xin Chúa tìm đường giải quyết. Nhưng Chúa đã có con đường riêng cho Thánh Nữ. Một vài tuần trước lúc chết, khi đang cầu nguyện trước một bức khảm ở Ðền Thánh Phêrô, Thánh Catherine đã trông thấy con thuyền của Thánh Phêrô như rời khỏi bức khảm và đậu trên vai mình. Con thuyền xô người ngã quỵ, sau đó Thánh Nữ hầu như bất toại cho đến khi từ trần ngày 29 tháng 4 năm 1380. [7]

__________

Tài liệu tham khảo:

1. https://tgpsaigon.net/bai-viet/toan-van-tuyen-ngon-fiducia-supplicans-ve-y-nghia-muc-vu-cua-cac-loi-chuc-lanh-72119

2. https://www.catholicnewsagency.com/saint/st-catherine-of-siena-451

3. https://springfieldop.org/how-st-catherine-of-siena-healed-the-world/

4. https://www.simplycatholic.com/st-catherine-of-siena-patroness-for-a-church-in-crisis/

5. https://springfieldop.org/how-st-catherine-of-siena-healed-the-world/

6. https://en.wikipedia.org/wiki/Antipope_Clement_VII

7. https://www.simplycatholic.com/st-catherine-of-siena-patroness-for-a-church-in-crisis/