Quý độc giả Ephata Và Công Giáo Việt Nam thân mến,

Những ngày tháng ngay sau biến cố 30 tháng 4, tôi lúc ấy là một thanh niên mới lớn, bỗng dưng thấy cuộc sống bị mất phương hướng, hoang mang dao động ghê gớm. Ắt hẳn bố tôi cũng thấy được điều đó nơi các con trong gia đình, nhất là nơi thằng bé út, bố tôi muốn làm một điều gì đấy để dạy dỗ, để dặn dò con lúc tuổi bố đã già, lúc con lại đang phải đối mặt với một thực tế cuộc sống vô thần quá khắc nghiệt. Thế là một hôm ông đã gọi tôi đến, bảo ngồi xuống để hai bố con trò chuyện như hai người lớn với nhau.

Bố tôi bảo là cha mẹ nào cũng đặt nhiều kỳ vọng vào đứa con, kín đáo âm thầm trong thâm tâm, nhưng ít nhiều sẽ lộ ra ở cách đặt tên con. Muốn con trai khỏe và can đảm, người ta chọn tên Hùng, Dũng, Cường, Khang, nôm na bình dân thì gọi thằng cu Mạnh, cu Khỏe. Muốn con gái nết na thùy mỵ, người ta lấy tên Hạnh, Hiền, nhà quê thì gọi cái Ngoan, cái Dịu. Còn đối với tôi, bố đã chọn tên Uy là có ý có tứ cả đấy…

Nói rồi bố tôi lấy bút chì vẽ lên một tờ giấy mấy nét chữ Hán thật sắc xảo, bố tôi bảo đây là chữ Uy, bên trong nó có ôm lấy một chữ Nữ. Phân tích ra, Uy có nghĩa là có khả năng bảo vệ được một người con gái, một người phụ nữ.

Bố tôi chỉ nói có thế, chẳng bảo ban gì thêm, nhưng tôi hiểu: bố tôi cũng biết sức mình đã gần tàn, sẽ đến ngày Chúa gọi về; còn ông anh tôi đang ở tù không biết bao giờ mới xong án, chỉ còn biết kỳ vọng nơi chú út ít trong nhà phải lo liệu cho mẹ và cho các chị, toàn là phụ nữ cả. Uy là vậy, mà Uy là phải như thế !

Thế rồi tôi đi tu. Trách nhiệm lo toan cho gia đình tôi chỉ mới cầy được một phần nhỏ. Đến khi 32 tuổi được gọi vào Nhà Tập DCCT, tôi cứ áy náy ân hận vì mình giống như kẻ trốn đời, trút hết gánh lo cho người chị giáo viên. Không ngờ Chúa Quan Phòng, tôi đi tu mà gia đình tôi vẫn ổn định, đủ ăn, đủ sống, lại hơn hẳn lúc tôi còn ở nhà loay hoay xoay trở đủ cách.

Một lần buổi tối mừng Lễ Giáng Sinh hằng tháng theo truyền thống DCCT, ngồi vòng tròn chia sẻ với anh em cùng lớp Nhà Tập, tôi đã kể sự tích cái tên Uy của mình. Anh em lăn ra cười, trêu tôi là đi tu rồi mà còn toan tính chuyện bảo bọc che chở phụ nữ !

Cha giáo tập Phạm Gia Thụy mới tủm tỉm cười bảo: “Các anh đừng vội cười anh Uy mà oan uổng. Thời Thánh Tổ An Phong, đầu thế kỷ 18, Hội Thánh chưa đưa ra tín điều Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, có quá nhiều tranh cãi thần học về Mẹ Maria. Thánh An Phong yêu mến Mẹ cách đặc biệt, đã buộc các anh em DCCT khi tuyên khấn, sau Khó Nghèo – Khiết Tịnh – Vâng Phục, còn phải thêm lời khấn thứ tư, quyết bảo vệ và tuyên xưng đến cùng rằng: Đức Mẹ được ơn Vô Nhiễm Nguyên Tội. Hơn một thế kỷ sau, ngày 8.12.1854, Hội Thánh ra Tông Sắc Ineffabilis Deus tuyên tín Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Vì thế, bây giờ đi tu, thì không chỉ anh Uy mà tất cả các anh, cả Nhà Dòng chúng ta đều bảo vệ cho một người phụ nữ, đó là… Mẹ Maria…”

Trời ơi, đã chưa ? Được lời như cởi tấm lòng ! Mà ngẫm nghĩ, chúng ta giống như một đàn con, cứ nghĩ mình đang bảo vệ Mẹ mình, thật ra, chính Mẹ lại đang che chở gìn giữ, cứu giúp và bênh đỡ chúng ta khỏi bao nhiêu là tai họa trong cuộc đời cả vật chất lẫn tinh thần, nhất là phần tâm linh.

Từ đấy, riêng bản thân tôi, cứ tự nhủ mình tên Uy nghĩa là mình được Chúa ban cho một đặc ân trong truyền thống của Nhà Dòng, khơi nguồn từ Thánh Tổ An Phong, để mà ra công gắng sức viết, giảng, nói, làm và sống cho một người phụ nữ trên hết mọi người phụ nữ, ấy là Mẹ Maria. Rồi cứ thế, từng năm tháng trôi qua trong chiếc áo đen cổ trắng, tôi nghiệm được câu Mẹ dặn các gia nhân trong tiệc cưới Cana: “Thầy Giêsu có bảo gì, các anh cứ làm y như vậy nhé !”

Đến một lúc Chúa Giêsu đã bảo anh em chúng tôi phải nhảy ùm vào giữa cái vũng lầy kinh khủng của tội ác nạo phá thai, chúng tôi đã vâng lời, toàn tâm toàn ý và với hết sức bình sinh để Bảo Vệ Sự Sống, coi như đi ngược với chính sách kế hoạch hóa gia đình của Nhà Nước vô thần.

Người ta rêu rao với những Trung Tâm Bảo Vệ Bà Mẹ và Trẻ Em nhưng lại đang công khai hại bà mẹ và giết trẻ em. Còn anh em chúng tôi, không lấy vợ đẻ con, nhưng lại trở thành những người bảo vệ che chở cho người phụ nữ và các cháu bé đáng thương. Tôi đã xin đặt tên “Đức Maria, Mẹ các thai nhi” cho một bức tượng Mẹ dựng ở Góc Xót Thương, nơi mỗi buổi chiều tối, hàng mấy trăm thai nhi được đưa về chờ hỏa táng và chôn cất. Đời tôi như thế là gắn chặt vào một người phụ nữ, vào nhiều người phụ nữ…

Cái tên Uy nhắc tôi điều ấy và cũng là niềm vinh dự tự hào cho tôi mỗi khi tôi được giao trình bày giảng dạy về Mẹ Maria trong các ngày Hành Hương.

Và hôm nay, mừng đại lễ Đức Mẹ Hồn Xác lên Trời, tròn đúng một năm ngày xảy ra sự kiện Bức Tường Thái Hà ở Hà Nội, ngồi ôn lại kỷ niệm, tôi nhận ra Mẹ đã cho tôi một ơn lớn lắm, quý lắm, đó là tôi đã được có mặt ngay trong buổi sáng lịch sử ngày 15.8.2008 tại Linh Địa, và sau đó thêm một lần nữa, tôi được lữ hành bình an vui tươi như ngày hội cùng với anh chị em Giáo Dân giữa một rừng gậy gộc và bình xịt hơi cay trong phiên xử ngày 8.12.2008. Trời ơi, toàn là những ngày tháng gây chấn động, gắn liền với các danh xưng, với các tín điều tuyệt vời của Mẹ.

Tôi thấm thía lạ lùng rằng Mẹ đã bảo vệ gìn giữ Đức Cha Ngô Quang Kiệt, cha Vũ Khởi Phụng và các cha các thầy DCCT Hà Nội qua bao nhiêu thời khắc nguy kịch đen tối, lại giang rộng vòng tay để ôm ấp chở che cho những người đàn ông đàn bà, cho người già và trẻ con, đã quây quần xúm xít bên Mẹ mà đọc kinh, mà lần chuỗi, mà hát vang: “Mẹ ơi, Xứ Đạo con đây, nguyện xin dâng hiến Mẹ từ đây. Xin Mẹ luôn đỡ nâng phù trì và thương dẫn dắt trên đường đi…”

Bây giờ thì lò lửa nóng bỏng của độc ác, xảo trá và bất công đang chuyển vào Miền Trung với sự kiện Tam Tòa. Lúc trước Thái Hà xa La Vang tít tắp mà Mẹ còn cầu bàu bênh đỡ, huống chi bây giờ Tam Tòa gần hơn nhiều.

Không phải chuyện xa gần về kilômét khoảng cách địa lý, nhưng là chuyện mức độ trầm trọng của những vết thương bên ngoài lẫn bên trong, trên da thịt lẫn trong tâm hồn. Tôi tin Mẹ La Vang đã cứu và đang giúp, còn cứu và giúp cụ thể như thế nào thì chúng ta chưa biết và chưa thấy. Nhưng rồi sẽ biết và sẽ thấy…

Hơn ba mươi năm từ ngày bố tôi viết tên tôi lên giấy và giảng giải cho tôi hiểu ý nghĩa chữ Uy ôm lấy chữ Nữ trong lòng. Tờ giấy kỷ niệm ấy lạc đâu mất tìm không thấy, tôi phải mở Hán Việt Tự Điển của Đào Duy Anh, soi kính lúp rồi hí hoáy vẽ lại, không biết có sai lệch, có thiếu có thừa một nét nào không ?

Viết xong đem scan, rồi insert vào bài viết này, tôi ngừng gõ bàn phím trong một phút, nhìn nét chữ đen trên nền trắng, tôi thấy chợt nao nao lòng.

Tôi thầm cám ơn bố tôi, trước khi tôi chào đời, đã tặng cho tôi một ý nghĩa chiết tự sâu xa vận sâu vào số phận của tôi. Tôi biết ơn Thánh An Phong và Nhà Dòng đã buộc tôi vào đời bằng một cam kết thiêng liêng đối với Mẹ. Tôi biết ơn Thái Hà và Tam Tòa đã đẩy tôi đến với lời cầu nguyện phó thác hoàn toàn trong vòng tay Mẹ.

Và cuối cùng, con xin biết ơn Mẹ. Mẹ đã để cho con, cho tất cả lũ chúng con ôm lấy Mẹ vào lòng như một lũ con xúm xít bênh vực Mẹ, nhưng thật ra chính Mẹ lại là một Nữ Trạng Sư bàu chữa biện hộ cho chúng con trước mặt thế gian hung dữ điên cuồng, mẹ đang giang một vòng tay lớn hơn, ấm hơn, êm hơn, dịu hơn và yêu nhiều hơn, choàng ôm lấy chúng con, cả quê hương đất nước và Hội Thánh Việt Nam khốn khổ của chúng con mà chở che hộ phù…

“Hỡi ôi, Bà là chúa bàu chúng con, xin ghé mắt thương xem chúng con…”

Lm. QUANG UY, Lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời, thứ bảy 15.8.2009