Cách đây mấy năm, tuần báo Newsweek đã cho in bìa hình bác sĩ Dean Ornish, một người đang làm đảo ngược lối sống người Mỹ và lung lay ngành thuốc bằng một loạt những khảo cứu đã được chứng nghiệm bằng khoa học từ trên mười năm nay.

Hai chứng bệnh tốn tiền nhiều nhất và làm chết nhiều nhất ở Âu Mỹ bây giờ là bệnh tắc tim và ung thư. Một cuộc giải phẫu mạch tim thường tốn cả mấy chục ngàn tiền Mỹ. Vậy mà bác sĩ Dean Ornish đã tìm ra cách thông mạch mà không cần phải giải phẫu hay dùng thuốc gì cả. Kinh nghiệm này ông đã học được từ chính đời ông. Những thất bại trong cuộc sống làm ông xuống tinh thần tột độ, mất hết nhuệ khí, đã có lần toan tự tử. Thế mà ông đã tìm lại được sinh lực nhờ mở tâm ra mà đi đến được với người khác. Từ giữa thập niên '70, ông đã bắt đầu thực nghiệm với một nhóm nhỏ trong một thời gian bốn tuần: cùng bác cầu tình thân, chia sẻ được những ưu phiền, sinh hoạt và cầu nguyện chung, và chỉ ăn rau, trái cây, đậu phụ... chứ không ăn thịt gì cả. Kết quả là 90% bớt được chứng tức ngực, và máu chạy khỏe khoắn hơn. Nhưng nhiều người hồ nghi kết quả này vì thời gian chưa đủ đảm bảo, và phương pháp lại quá nghiêm ngặt khắc khổ khiến cho khó mà có nhiều người áp dụng được.

Vậy là bác sĩ Ornish phải bước xa hơn. Khi dạy ngành thuốc tại Đại Học California ở San Francisco, ông thiết lập ở Sausalito một Viện Khảo Cứu Y Học Phòng Ngừa (PMRI) với 48 bệnh nhân kéo dài cả năm trời. Hai mươi tám người này theo phương cách của ông; số còn lại thì cứ theo phương pháp thông thường ngừa bệnh. Và ông đã dùng máy trắc nghiệm hình để đo trong suốt năm. Kết quả được phổ biến năm 1990 đã làm mọi người kinh ngạc. Những người theo phương pháp thông thường thì trở nên tệ hơn trước, còn những người theo sát chương trình của bác sĩ Ornish thì có kết quả rất khả quan: mạch máu được khai thông, tim khỏe lại. Thế là các viện y tế quốc gia bỏ tiền ra hỗ trợ khảo cứu tiếp kéo dài bốn năm. Các hãng bảo hiểm cũng nhào tới tài trợ chương trình, vì cứu được một người bệnh tim nặng không phải giải phẫu tốn phí quá sức thì quả là một điều đáng đầu tư. Vì ở Mỹ nguyên chi cho việc mổ tim là 26 tỉ tiền Mỹ mỗi năm.

CĂN BỆNH TÁCH LÌA

Đồ ăn quá nhiều thịt và chất mỡ là căn nguyên đầu tiên gây ra bệnh tắc mạch tim vì chất cholesterol. Theo thống kê thì dân Âu Mỹ hiện nay bị chết vì bệnh tim nhiều hơn gấp 20 lần những dân ở những nước Á Đông ăn nhiều rau hơn. Như vậy thì truyền thống ăn chay và kiêng thịt trong Đạo Chúa chẳng phải chỉ là việc hy sinh hãm mình mà thôi, mà còn là một phương cách lấy lại sức khỏe cho thể xác liên hệ tới tinh thần. Chất mỡ làm tắc mạch nên phải tìm cách khai thông. Vì thế mà đồ ăn trong chương trình của bác sĩ Ornish chỉ có rau, trái cây, bánh, đậu nành, đậu phụ; và hoàn toàn vắng bóng thịt và ngay cả tôm cá, không dùng cà-phê, bơ, hạt cây và các loại dầu có chất mỡ.

Căn nguyên thứ hai cũng mạnh y như trên là chứng tách lìa tình thân. Kể cũng lạ đời, những người ghi tên tham dự chương trình phải trả tới 7500 Mĩ kim cho những sinh hoạt nhóm. Họ được hướng dẫn để có những hoạt động thể thao chung, những buổi "tĩnh tâm" chung, có cầu nguyện, có tịnh niệm, có chia sẻ những buồn vui lo lắng, những ấm ức trong lòng... Bác sĩ Ornish thấy rõ cô đơn tách lìa thiếu tình thân là căn nguyên mọi chứng bệnh, mà gần nhất là bệnh tim và ung thư.

DÂN ROSETO VỚI CHỨNG RỜI XA

Một quan sát điển hình nhất là làng Roseto ở phía đông bang Pennsylvania. Dân ở đây trước kia ít bị bệnh tim, dù họ ăn cũng giống như dân làng bên cạnh là Bangor, cũng đi những bác sĩ và nhà thương giống nhau thôi. Nhưng tại sao dân làng Roseto lại có tỉ lệ chết vì bệnh tim rất thấp so với dân làng Bangor? Câu trả lời thật đơn giản: dân làng Roseto là một nhóm người rất gần gũi thân nhau. Họ di cư từ nam Ý sang đây vào năm 1882; đã ba thế hệ họ sống với nhau, gắn bó lấy nhau, cùng sinh hoạt đi nhà thờ với nhau, cùng giữ mối liên hệ gia đình chặt chẽ, ít người rời chuyển đi xa. Nhưng từ khoảng giữa thập niên '70, dân Roseto bắt đầu bỏ làng chuyển đi như dòng sống nước Mỹ. Thế là bệnh tim bắt đầu hoành hành.

Với cuốn sách mới xuất bản: Tình Thương và Sống Còn, Căn Bản Khoa Học cho Sức Mạnh Chữa Bệnh của Tình Thân (Love & Survival: The Scientific Basis for the Healing Power of Intimacy, HarperCollins), bác sĩ Ornish nói rõ: tách lìa tình thân gia đình và bạn bè là đầu mối cho mọi thứ bệnh từ ung thư, bệnh tim đến ung nhọt và nhiễm độc. "Tình Thương và Tình Thân là gốc rễ làm cho chúng ta bệnh hay khỏe". Căn nguyên làm đổi dạng Roseto thì cũng đang làm cho thế giới bị bệnh. Ba mươi năm trước mà có ai nói cô đơn sinh ra các chứng bệnh thì người ta cười vào mặt liền. Vậy mà bây giờ nhiều bác sĩ đã phải công nhận là đúng.

Một trong những sinh hoạt chính của những người tham dự chương trình của bác sĩ Ornish là gặp gỡ nhau để chia sẻ trong tình thân. "Nếu bạn không nói ra được những gì dồn nén bên trong thì bạn sẽ tự hành hạ; khi người ta có thể nói ra hay ít nhất có thể viết ra được những gì đang làm mình khổ tâm, thì hệ thống đề kháng được tăng cường, và ít phải uống thuốc." Như vậy bác cầu tình thân với người khác sẽ làm cho tính tình được thanh thản, bớt bị căng thẳng. Bởi vì khi bị căng thẳng thì trong cơ thể tiết ra một loại hóa chất gọi là adrelanine, noradrelanine và cortisol. Những chất này như còi hụ tình trạng báo động nguy cấp, mọi nỗ lực chỉ còn dồn vào một động tác duy nhất là đánh hay chạy; mọi sinh hoạt khác bị ứ đọng hoàn toàn: ăn không cảm thấy ngon, đầu hết suy nghĩ được, mạch máu trì trệ, mất kháng tố chống nhiễm trùng nên các tế bào sinh chứng, dễ bị cảm cúm, mất hết hứng khởi...

Như vậy, cô đơn tách lìa cũng là chất độc như chất cholesterol trong miếng cheeseburger mà chỉ tình thương mới chữa cứu nổi.

"Nếu bạn không mở tâm ra cho người khác thì bác sĩ bắt buộc phải mở tim bạn!"

Không có con đường nào khác nữa đâu. Bác sĩ Ornish tâm sự: "Tôi càng tìm vun quén cho mình thì càng cô đơn, nhưng khi tôi biết tìm phục vụ người khác thì tôi thấy hạnh phúc hơn nhiều."

Thì ra đây không phải chỉ là một cuộc làm lung lay ngành thuốc, mà là một cuộc cách mạng lối sống của nền văn minh Âu Mỹ: từ cách ăn uống đến kiểu suy nghĩ và cư xử.

TIN VUI GỬI NGƯỜI BỊ "CÚP" ĐIỆN (CN 4c Mùa Chay)

Câu truyện Kinh Thánh tuần này diễn tả một thanh niên đến tuổi lớn nên nghĩ mình phải tỏ ra "ngầu" hơn, trưởng thành hơn, văn minh hơn, bằng cách xin tách lìa khỏi gia đình, khỏi tình thân:

"Xin cha cho con phần gia tài thuộc về con!" "Người cha liền chia gia tài cho các con. Ít ngày sau, người em thu nhặt tất cả của mình, trẩy đi miền xa và ở đó ăn chơi xa xỉ phung phí hết tiền của." (Luca 15:12-13)

Và sau đó là giá phải trả: đói khát, phải đi làm đầy tớ nuôi heo, phải ăn thừa cám bã của heo mà cũng không xong. Thê thảm, cô đơn, bệ rạc. Tình trạng như bị "cúp" điện. Sự tách lìa khỏi tình thân gia đình và tình thương của người cha đã phải trả một giá quá cao, chẳng khác chi cơn bệnh thời đại bây giờ. Thì cũng lặp lại cùng một câu truyện của nguyên tổ A-đam và E-và muốn cắt đứt tách lìa khỏi cây hằng sống để tập làm "người nhớn" cho văn minh hơn. Dây điện đã bị đứt, tách lìa khỏi nguồn điện, thì bóng điện có đẹp đẽ mấy cũng trở thành vô ích, căn phòng đời sống sẽ trở thành tăm tối ngột ngạt.

Cũng may là người con còn biết hồi tâm quyết định trở về nối lại dòng điện. Và tình thương người cha thì lạ lùng quá: chấp nhận trở về vô điều kiện.

PHÚT MỞ TÂM

Lâu nay mình cũng thấy đời sống có cái gì không ổn, ngột ngạt tù túng làm sao ấy. Bị quăng vào vòng quay của xã hội mới, mình cũng theo đà tìm sống chủ nghĩa cá nhân, tách lìa, chả muốn liên hệ với ai, chả muốn động chạm tới cộng đoàn, vì nghĩ rằng đó là cách sống độc lập thoải mái. Rồi công ăn việc làm và những vật lộn cuộc sống hằng ngày làm mình bận quá, chả còn giờ mà nghĩ tới đời sống tâm linh, không còn có thể để ra lấy năm phút mỗi ngày mà hồi tâm, mà dừng chân nhìn tới nhìn lui về cuộc đời của mình, mà nhìn lên để thấy được nguồn sống tinh thần của mình.

Không ngờ chương trình khảo cứu thực nghiệm khoa học của bác sĩ Dean Ornish lại là thời điểm chỉ cho thấy cơn bệnh thời đại và giá phải trả cũng như cách hồi phục. Dù sao thì những người tham dự chương trình của bác sĩ Ornish cũng phải trả bộn tiền để được chỉ cách "ăn chay và kiêng thịt" một cách tích cực hứng khởi, và được họp nhóm để tập hít thở lấy lại sinh khí, tập mở tâm để chia sẻ và khơi dậy tình thân chứ không muốn để các bác sĩ mổ ngực nữa! Bác sĩ Ornish biết rõ giá trị của hồi tâm:

"Khi tâm trí bạn tĩnh lặng, bạn thấy không còn tách lìa và cô đơn nữa, vì bạn đang nối được vào Đại Ngã Tâm Linh."
Đúng như Thánh Vịnh 46:10 "Dừng tĩnh lại, thì biết Ta đây là Thiên Chúa."

Nhưng điều không ngờ hơn nữa, chương trình như trên đâu phải do bác sĩ Ornich mới tìm ra, thực ra thì ông ta chỉ có công chứng minh bằng thực nghiệm khoa học thôi. Chúa đã khai mở Tin Vui từ lâu trong Kinh Thánh. Và Hội Thánh đã áp dụng và đưa ra những chương trình rất cụ thể như đang có trong các cộng đoàn xứ đạo. Những sinh hoạt chung, những tham dự hội đoàn, những dựng xây nhóm tình thân trong tinh thần mới như của các phong trào Linh Thao, Cursillo, Canh Tân, Thăng Tiến Hôn Nhân Gia Đình, Thánh Linh... và nhất là qua các bí tích, đặc biệt bí tích Hòa Giải khai thông mọi tắc nghẽn tách lìa, và bí tích Thánh Thể nối vào nguồn nhựa sống với Chúa và với nhau thành một nhiệm thể. Cơ hội đã sẵn. Thời giờ đã thuận tiện. Tôi đã muốn hồi tỉnh mở tâm ra chưa hay đợi xe cấp cứu hú còi chở đi cho các bác sĩ mở tim?!

Đây là thời điểm mà khoa học đã khám phá ra sự quan trọng của lửa tình yêu. Tám mươi ngàn năm trước đây nhân loại mới tìm ra được lửa, cứu được trái đất khỏi chết lạnh. Thì vào ngàn năm thứ ba, con người phải tìm ra sức nóng của lửa tình thương để cứu con người khỏi bị hủy diệt. Nhà thần học và cũng là nhà khoa học nổi tiếng Teilhard de Chardin đã phát biểu một cái thấy then chốt cho thời điểm này:
"Một ngày kia khi đã chế ngự được gió, sóng biển, thủy triều, trọng lực, chúng ta sẽ khơi được mạch năng lượng tình yêu. Đó là lúc trong lịch sử nhân loại lần thứ hai khám phá ra lửa."

Mời vào trang mục Tin Vui Thời Điểm trên Mạng Lưới Dũng Lạc www.dunglac.org 

Trần Cao Tường, Lm.